Morgunblaðið - 17.12.1983, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. DESEMBER 1983
Guðlaugs saga Gíslasonar
— eftir Einar J.
Gíslason
Á fyrra ári kom út hjá Bókaút-
gáfunni Erni og Örlygi „Eyjar
gegnum aldirnar". Höfundur Guð-
laugur Gíslason fyrrum alþingis-
maður. Eiguleg bók, með úrvali
ljósmynda. Eins og gefur að skilja,
er þar stiklað á stóru og víða kom-
ið við í langri sögu og yfirgrips-
mikilli. Fengur var að þeirri bók.
Guðlaugur lætur ekki deigan síga.
Nú kemur frá honum önnur bók
hjá sama bókaútgefanda, vönduð
og falleg bók. Tel ég feng að henni.
Guðlaugs saga Gíslasonar er
eins og nafnið bendir til saga hans
sjálfs og fjölskyldu hans að
nokkru. Um leið má segja að hér
komi saga Eyjanna fram, því svo
samslungin er ævisaga Guðlaugs
og hans sem oddamanns í Eyjum,
sem stóð í stórræðum um áratuga
skeið, til almenningsheilla og hag-
sældar fyrir sína heimabyggð.
Hefur selt
17 myndir
UNDANFARIÐ hefur Sigurpáll
ísfjörð sýnt málverk í Skeifunni.
Þar sýnir hann 40 myndir, 30 eru
til sölu og hafa 17 þeirra þegar
selst. Málverkasýningu Sigurpáls
lýkur á laugardagskvöldið kl. 22.
Bókin er mannleg og finnst mér
rétt greint frá. Við fáum að fylgj-
ast með Guðlaugi sem Eyjapeyja
og fjörulalla, eins og ferill flestra
drengja hefir verið, sem Eyjum
hafa kynnst og átt bernskuár sín
þar. Þáttur hans um fjallaferðir í
leik og alvöru finnst mér frábær.
Gefur það bókinni mikið gildi, að
vegurinn niður í Halldórsskoru,
(Halldór var þræll Hjörleifs) er
sýndur afmarkaður. Eins leiðin
sem Benoný Friðriksson frá Gröf
kleif í Stóra-Klifi á sinni tíð og
frægt varð.
Aðdáunarvert er að lesa um
hetjulund móður Guðlaugs, Jakob-,
ínu Hafliðadóttur, er hún varð
ekkja, á erfiðum tíma. Hvernig
fjölskyldan stóð saman og allt lán-
aðist vel, með Guðs og góðra
manna hjálp. Mér finnst að þarna
byrji velgengni Guðlaugs. „Heiðra
föður þinn og móður þína, svo að
þú verðir langlífur í því landi, sem
Drottinn Guð þinn gefur þér.“ Ég
minnist þess sem ungur maður, að
kosningar áttu að fara fram til
Alþingis. Hastarlegur áróður
dundi sérstaklega á einum fram-
bjóðanda. Barst þetta í tal milli
mín og Þorbjargar Jónsdóttur frá
Grundarbrekku í Eyjum. Sagði
hún mér þá þau spakmæli, sem
dugað hafa mér gegnum lífið:
„Taktu ekki mark á þessum áróðri,
sá sem er góður við móður sína er
ekki vondur maður." Það var við-
komandi og finnst mér mæli-
kvarðinn ágætur. Mættu margir
taka það sér til íhugunar.
Guðbergur Magnússon í Hlíðar-
ási var mjög sérstæður persónu-
leiki og alls ekki allra. Eg var á
hægra brjósti hans, við unnum
saman lengi í verkamannavinnu.
Auk þess var hann sjómaður með
óskari bróður um árabil. Guð-
bergur stundaði veiðimennsku á
Dalfjalli um árabil. Lundaveiði
var orðin treg í Illanefi, svo Guð-
bergur ákvað að kíkja í Hall-
dórsskoru. Er þar um einstigi að
fara. Guðbergur sér að maður er á
uppleið með háf og fugl, fannst
honum einkennilegt að fjallamað-
ur var í sparifötum, en upp kom
hann, með harðfylgi svo að aðrir
mundu ekki hafa leikið eftir.
Þarna var þá kominn Guðlaugur
Gíslason, sem hafði skroppið frá
skrifstofuvinnunni, til að ná sér í
nýmeti í soðið, sér og sínum til
gagns.
Þessi mynd lýsir Guðlaugi
nokkuð. Þannig finnst mér ég
einnig hafa kynnst honum, sem
yfirboðara. Undir stjórn Guðlaugs
vann ég um nokkur ár sem verk-
stjóri grafskipsins Vestmannaey.
Hvenær sem var, eldsnemma
morguns í dimmasta skammdegi
og stundum hrakveðrum, þá var
Guðlaugur kominn, fylgdist með
og ræddi við okkur verkamennina.
Það skapaði gott andrúmsloft að
hafa slíkan yfirboðara, enda
árangur verkanna eftir því.
Af innihaldi bókanirnar vil ég
minnast á tvo punkta, sem glöddu
mig. Á bls. 22 er kaflinn um
„Andaglas". Segir þar orðrétt um
Jakobínu, móður Guðlaugs: „Eftir
að hún missti mann sinn, fór hún
Guðlaugur Gíslason
að fikta við það, sem þá var kallað
andaglas." — Áfram segir á bls.
23: „Móðir mín hélt áfram að fá
heimsóknir frá fólki, sem vildi
komast í samband við látna ætt-
ingja sína. En hætti því allt í einu
mjög snögglega. Þegar ég spurði
hana um ástæðuna fyrir þessu
sagði hún mér að hún hefði fengið
rangar upplýsingar í einu tilfelli,
sem verulegu máli skifti og fyrst
að svo væri hefði hún ákveðið að
leggja þetta alveg á hilluna. — En
59
hún hélt fast við sitt þó hún héldi
áfram að lesa bækur um þessi efni
og sækja miðilsfundi öðru hverju."
— Það er sjálfsagt í ætt við
reynslu móður Guðlaugs, að Heil-
ög Ritning varar stranglega við
þessu. Því rangar upplýsingar „að
handan“ hafa svo oft komið fram í
spíritismanum.
í kaflanum „Samstarfið við
Framsóknarflokkinn" bls. 83—84
skrifar Guðlaugur um Þorstein Þ.
Víglundarson. Kapítula, sem mér
þykir afarvænt um og gefur bók-
inni mikið gildi. Þar kemur fram
um andstöðu þeirrp í stjórnmálum
og margra ára blaðadeildur, harð-
skeyttra manna, sem báðir þurftu
rúm og gáfu ekkert eftir. Vissi ég
til að báðir tveir töpuðu atkvæð-
um á þessu þrasi, sem var ábyrg-
um mönnum lítið gleðiefni. Nú
kemur það fram, að sættir tókust
og báðir þessir mikilhæfu menn
gátu slíðrað sverð sín og mæst á
miðri leið. Þarna kemur fram
boðskapur, kenning, sem varðar
alla menn. Lífið er alltof stutt, til
þess að því sé eytt í deilur og þras,
skrattanum einum til skemmtun-
ar.
Margt fleira mætti skrifa um
þessa ágætu bók, læt ég þó staðar
numið nema margendurtekin orð
um „forsjónina", — sem er ein hlið
á Alveldi Drottins Guðs. Ég vil
nefna Drottin Guð og skrifa um
Hann með persónufornafni sínu,
fyrst og fremst, en ekki eiginleik-
um. Ég flyt höfundi og útgefanda
bestu þakkir og hvet almenning til
að verða sér úti um eintak, sérlega
þó þá sem til málefna Eyjanna
þekkja.
Einar J. Gíslason er forstsöðumad-
ur Fíladelfíusafnadarins.
Vió veituml5%
kynningarofslátt