Morgunblaðið - 25.02.1954, Blaðsíða 6

6
MORGUNPLAÐIÐ
Fimmtudagur 25. febr. 1954
Rauitsæismenn um áienfismúl vilja vínveitingar
frjálsar í skjóli aukinnar bindindisstarfsemi
V/’MSIR hafa orðið til þess að
1 gagnrýna hið nýstofnaða fé-
lag Raunsæismanna um Áfengis-
mál, en ekki sé ég ástæðu til að
svara nema einum þeirra, Esra
Péturssyni lækni að Kleppi. —
Hann er síðastur í röð gagnrýn-
enda Raunsæismanna og sá þeirra
er gerir að minnsta kosti tilraun
til rökfærslu í andmælum sínum.
Jafnframt skákar Esra í
skálkaskjóli einnar mest virtu
stéttar þessa lands, læknastéttar-
innar, þeirrar stéttar sem mest
og bezt hefur lagt sig eftir úr-
lausn áfengisvandamála í heim-
inum yfitieitt.
Þar af leiðandi freistast almenn
ingur til að álíta ummæli Esra
töluð fyrir munn læknastéttar-
innar í heild og því ber að taka
þau mjög alvarlega. — Þar að
auki er Esra starfandi læknir við
miðstöð geðlækninga á íslandi,
sem ætti að standa fremst allra
stofnana hérlendis um útrýmingu
hindurvitna og kerlingarbóka úr
hugum manna um geðsýki, geð-
heilbrigði og geðvernd. Ekki geri
ég þó þessa aðila ábyrga fyrir
ummælum Esra, en ábyrgðarlaus
málafærsla hans ætti skilyrðis-
laust að vera harðlega vítt opin-
berlega, af þeim aðilum, sem hér
eiga hlut að máli, meti þeir nokk-
urs það traust, sem alþýða manna
ber til þeirra, það traust, sem
byggt er af svita og elju hug-
prúðustu manna þjóðarinnar um
ára raðir.
Þetta aðeins, að Esra reynist
ekki nægur drengur til að viður-
kenna villu vega sinna í annarri
grein um þessi mál. Til þess að
leáendum skiljist betur, hvað við
er átt, skal nú rakin nér og
hrakin málafærsla Esra Péturs-
sonar í Tímanum, sem birtist
miðvikudaginn 16. desember 1953
undir heitinu „Merkur félags-
skapur“.
Esra skrifar: „Til samanburðar
fyrir þá, sem ennþá muna eftir
stofnun Félags raunsærra áfeng-
isneytenda í Reykjavík (skamm-
stafað F.R.Á. skv. Speglinum), er
fróðlegt að geta þess, að nýlega
hefur verið stofnað Félag raun-
særra ópíumreykjenda í Singa-
pore (skammstafað Fró), sem
hefir það markmið að fá bann við
ópíumsölu afnumið í nafni „mann
úðar og miskunsemi".
Þessi eina tilvitnun gæti nægt
til þess að sýna heilindi og dreng-
lund þá, sem einkennir alla grein
Esra.
TILGANGUR félagsins
Hið nýstofnaða félag okkar
heitir „Félag raunsæismanna
um áfengismál" og stóðu bæði
hófdrykkjumenn og bindindis-
menn að stofnun þess.
Jafnan rétt til inngöngu í félag-
i? hafa þeir, sem bindindismenn
vilja vera á áfenga drykki, og
þeir, sem kjósa sér það hlut-
skipti að neyta þeirra, karlar sem
konur, tuttugu og eins ár eða
eldri. |
Sennilegt er að aldurtakmark-
ið verði fært neðar vegna fjölda
áskorana frá yngri aðilum. Á-
kvörðun verður tekin um það j
atriði á aðalfundi félagsins, sem
haldinn verður von bráðar. |
Tilgangur félagsins verður bet-
ur skýrður í sérstakri grein hér
í blaðinu en hann er í stuttu
máli þessi: I
Að vinna að bindindi á áfenga
drykki með íslenzku þjóðinni: (
a) með því að gefa vínveitingar
frjálsar. |
b) með tilbúningi og sölu áfengs
öls, sem dragá myndi úr
neyzlu sterkra drykkja og of-
urölvi, |
c) með margskonar uppeldisað-
gerðum í skólum og félögum, I
sem væru í fullu samræmi við ,
við það, sem bezt er vitað í j
uppeldis-, sálar- og félagsfræð 1
eftir Braga Magnússon skólastjóra
um heimsins á hverjum tíma,
a) með marvissum lækningum á
drykkjusjúkum mönnum og
aðferðum til þess að forða
ungum sem eldri frá þeirri
braut.
Raunsæismenn vilja bincflndi,
sem mest og fyrir sem flesta, en
ekki með þýðingarlausu banni,
sem sannað er að ekki læknar
drykjusýki og sem býður heim
þúsundfaldri siðspillingu, laga-
brotum og virðingarleysi fyrir
lögreglu og löggjafarþingi lands-
ins.
Raunsæismenn vilja umfram
allt berjast gegn þýðingarlausri
skerðingu á einstaklingsfrelsi
manna, þeir vilja ekki „Gesta-
po“ hugsunarhátt og andrúms-
loft á íslenzkri grund.
Raunsæismenn vita með hlið-
sjón af mannvísindum nútímans
að vínmenningu heillar þjóðar menn og gerum okkur fulla
verður ekki fyrir borð varpað grein fyrir því, að innan vébanda
með þvingunarráðstöfunum ein- reglunnar eru margir ágætustu
! um saman og lögregluvaldi, menn hugsjónamenn þjóðarinnar.
ingu jafngamalli sögu landsins, Raunsæismenn eru þess albúnir
hefð, sem fléttast eins og órjúf- hvenær sem er að taka höndum
andi glytþráður um gjörvalla saman við góðteinplara og vinna
menningu þjóðarinnar. ag sameiginlegum áhugamálum
Núverandi ástand áfengismála beggja, sem eru sem mest bind-
á okkar landi sannar betur öllu indi á áfenga drykki fyrir sem
öðru þessa hlið á málafærslu fiesta íslenzka þegna, en þó á
þeim forsendum, að þeir hverfi
frá kröfum sínum um þvingun-
arráðstafanir frá því opinbera,
sem sé banni á áfengum drykkj-
um í landinu með valdi ríkislög-
reglu.
Það er sannfæring raunsæis-
manna, að tækjust slíkir samn-
Bragi Magnússon.
raunsæismanna.
ÁBYGGILEG AÐFERÐ VIÐ
BINDINDISFRÆÐSLU
Þér sjáið sjálfur, lesandi góð-
ur, hvernig Esra Pétursson mis-
notar meira að segja nafn fé-
lagsins til stuðnings máli sínu.
Varðar slíkt athæfi við lög, auk ingar milli þessarra tveggja að-
þess sem það bendir ótvírætt á ila, þyrfti engin sjötíu ár til þess
lítilfjörlegan málstað. i að gera íslenzku þjóðina að fyr-
Ég vil ennfremur benda á, að irmynd allra þjóða um farsæla
þrír af stjórnarmeðlimum FRÁ úrlausn áfengismála.
þekkja Esra psrsónulega, svo *
hægur vandi var fyrir hann að NJÓSNAÐ UM EINKALÍF
afla sér réttra og sannra upp-1 Esra Pétursson notar tölur til
lýsinga um félagið áður en grein: stuðnings máli sínu, tölur sem
hans var prentuð. ) eru árangur af skýrslugerð stúk-
Slíkan ódrengskap meta allir unnar á Akranesi. Um þær segir
að verðleikum. | Esra „.... það getur aldrei
Þá vil ég benda ykkur á það, | skeikað miklu, þó að tölurnar séu
sem vínsins neyta og ykkur, sem j lagðar til grundvallar fyrir allt
eigið slíka menn og konur að landið á meðan aðrar tölur eru
félaga, bróður, systur, syni, dótt
ur, móður, að ykkur er af ein-
um helzta fræðilega talsmanni
góðtemplara hér á landi líkt við
þá er eiturlyfja neyta, svo sem
ópíums og morfíns.
Setjum svo að þér vitið meira
um þessi mál en læknirinn og
hummið slíkar óðsmanns fullyrð-
ekki fáanlegar."
Eins og að munurinn á raun-
veruleikanum og tölum Esra sé
ekki sá sami, hvort sem aðrar töl-
ur eru fyrþ- hendi eða ekki!!
Um þes|a skýrslugerð skrifa
þrír Akurpesingar í blað sitt
hinn 27. |anúar 1951. — „Til
er 7 manná nefnd á Akranesi, er
ingar fram af yður. En hvað þá kallar sigj Áfengisvarnarnefnd
um börn yðar, sem alast upp við Akraness. í Sem nýjárskveðju
þennan hugsunarhátt í stúkum sendi nefnd þessi frá sér ritsmíði
landsins og þeim skólum, sem nokkru, sem hún birtir í Bæjar-
ieyfa slíkar prédikanir yfir börn- blaðinu, en ritsmíð þessi ber
unum. i nafnið: „Um áfengismálin á
Hvað um þær prédikanir Akranesi.“
templara yfir börnum yðar, sem Það mun ekki ofsagt, að rit-
vínsins neytið, að þið foreldrar smíð þessi hafi almennt vakið
þeirra séuð að hella niður í ykk- viðbjóð hjá bæjarbúum og minnt
ur eitri í hvert skipti, sem þið óþægilega á félagsskap nazista
mælist við vini ykkar í staupi „GESTAPÓ“, þar sem njósnað
víns, að þið séuð að stofna heim- var um einkalíf fólks og það
ili yðar og fjölskyldu í eymd dregið í dilka og stimp’að eftir
og botnlaust volæði. að þér séuð mjög vafasömum heimildum.
annaðhvort ræfill eða á hraðri j Sem sagt: við skin jólaljósanna
leið til eilífrar glötunar. | og arinn fagnaðarerindisins, virð-
Ég skýrskota til skynsemi yð- ist nefnd þessi hafa setið á rök-
ar og vitundar um velsæmi í stólum um einkalíf manna hér í
uppeldismálum, ég skýrskota til bænum, meðan menn ugðu ekki
réttar yðar sem frjáls borgara í að sér, heim á heimilum sínum
lýðfrjálsú þjóðfélagi, ég skora á og nutu jólagleðinnar með fjöl-
yður að andmæla slíkum áróðri skyldum sínum.
byggðum á miðalda uppeldisað-1 Nefndin telur skýrslu þessa
ferðum hræðslu og ótta, bölsýni byggða á kunnugleika þeim, sem
og kúgunar, ég skora á yður að hún hafi yfir að ráða og í sum-
mótmæla þeim undir merki raun- um tilfellum „við frekari eftir-
sæismanna. I grennslanir". Það er ekki farið
Ég vil taka það fram hér, að dult með, að njósnastarfsemi hefr
það er þessi stefna stúkunnar, ir verið skipulögð, ekki ósennir
góðtemplara í áfengismálum, sem legt að þefað hafi verið á mannar
raunsæismenn hafa strengt þess mótum, legið á gluggum til 'að
heit að vinna gegn. sannprófa, hvort ekki sæist flaska
á borðum nágrannanna, en nokk-
REIÐUBÚNIR TIL SAMSTARFS uð er víst, flokkunin nær til ailra
VIÐ GÓÐTEMLARA | bæjarbúa, þar sem þeir eru
Við gagnrýnum ekki einstaka flokkaðir eftir áfengisneyzlu og
hefst skýrslan með 1. fl. a. og b.,
en það eru svo kallaðir „templ-
arar“ og stuðzt við félagaskrá
stúkunnar, það ber víst svo að
skilja að þar hafi njósnanir ver-
ið óþarfar, rétt eins og þar sé
aldrei bragðað vín.
Slíkar eru heimildirnar fyrir
sannleiksgildi og áreiðanleik þess
arar skýrslu.
Flestir munu líta svo á, að á-
fengisneyzla að vissu marki sé
algert einkamál og telja sig ekki
hafa gefið tilefni til að vera flokk
aðir í opinberu blaði sem fólk,
er beri að hafa eftirlit með, hvað
varðar þess einkamál o. s. frv.
Það mega höfundar þessarar rit-
smíðar vita, að almennt er litið
svo á, að skýrsla þessi sé brot
á persónufrelsi manna og í alla
staði órökstuddur slefburður, sem
beri að láta sæta ábyrgð fyrir,
ef borgararnir eiga að geta ver-
ið óáreittir fyrir getsökum og
hnýsni óvalinna manna. O. s. frv.
Virðingarfyllst
Þrír sorteraðir.“
Þessa skýrslugerð þarf ekki
að orðlengja, en hvenær kemur
röðin að yður lesandi góður, von-
andi lendið þér ekki í eymdar-
og volæðisflokkunum, og von-
andi verður flokkun yðar haldið
leyndri!!!
Maður skyldi ætla að templ-
arar sæju hag sinn í því að minn-
est ekki frekar á nefnda skýrslu,
hvað þá að nota niðurstíður
hennar til grundvallar fyrir allt
landið.
„OFDRYKKJUMENN EN EKKI
ÁFENGISSJÚKLINGAR“
Til samanburðar vil ég benda
á það, að stjórn raunsæismanna
skrifaði yfirkjörstjórn bæjar-
stjórnarkosninga í Reykjavík
bréf fyrir kosningar og fór þess
á leit að fram færi skoðanakönn-
un um neyzlu áfengra drykkja
í Reykjavík í sambandi við kosn-
ingarnar.
Slíkum spurningum myndi
svarað aðeins af þeim er kysu
að sýna fullan skilniiig og sam-
vinnu um lausn þessarra mála
og enginn yrði neins vísari um
einkahagi þeirra sem í hlut eiga.
Því miður gat yfirkjörstjórn
ekki orðið við beiðni raunsæis-
manna að þessu sinni enda stutt
til kosninga.
Spyrja má: Hversvegna ekki
séu til neinar ábyggilegar tölur
i'm áfengisneyzlu landsmanna
aðrar en þær, sem Áfengisverzl-
un ríkisins hefur í sínum vörzl-
um? Hvar er vísindamennska
sjötíu ára starfsemi stúkunnar?
Um ofdrykjumenn segir Esra:
„Þeir eru hreinlega ofdrykkju-
menn en ekki áfengissjúklingar“.
Hér erum við komin að því
sem ætti að vera sérgrein lækn-
isins, þessa manns, sem er laun-
aður af því opinbera til þess að
varpa ljósi þekkingar, vonar og
mannúðar á meðferð okkar á
geðveilu fólki og þeim sem þjást
af sjúkdómum sálarinnar.
í stað þess varpar hann þyngsta
steininum á það grjóthrúald
hindurvitna, bölsýni og útskúf-
unar, sem hrundið hefir mörg-
um manninum út á refilstigu
Bakkusar og útilokað tilraunir
hans til betrunar.
Hér gæti ég vitnað í tugi
fremstu lækna heimsins í áfeng-
isvísindum, en læt nægja yfir-
lýsingu, sem Heilbrigðismála-
stofnun Sameinuðu þjóðanna
fannst tímabært að láta frá sér
fara í yfirgripsmikilli sjcýrslu
síðast á árinu 1953. Þeir hafa
gennilega ekki verið búnir að fá
álitsgerð Esra í hendurnar áður
én skýrslan var gerð!
Þar stendur meðal annars:
„Læknarnir" líta af mikilli vap-
þóknun" á þá útbreiddu skoðun,
að ofdrykja sé löstur. Fræðimenn
eru samdóma um, að ’nér sé um
sjúkdóm að ræða, en hið eldra
og úrelta sjónarmið er miklu út-
breiddara." — „Ofdrykkja verð-
ur hvorki læknuð með ávítum
eða þungum refsingum".
Þannig heldur Esra Pétursson
áfram að vinna gegn þeim mögu-
leikum, sem nútíma mannvísindi
hafa lagt upp í hendur okkar til
jhjálpar drykkjusjúkum mönnum
| og það Sem er margfalt þýðingar-
I meira möguleikum til þess að
koma í veg fyrir að ofdrykkju-
menn verði til.
Hvert mynduð þér leita lesandi
góður, ef þér fynduð vanmátt yð-
ar í meðferð áfengra drykkja, ef
líf yðar væri svo hamingju snautt
að þér tækjuð göturæsi tilver-
unnar fram yfir samfélag fjöl-
skyldu og vina? Til Esra Péturs-
sonar, sem hefur fyrirfram stimpl
að yður sem viljalausan ræfil?
til góðtemplara sem myndu auð-
mýkja yðar hrjáðu sál með því að
endurreisa yður sem ofurseldan
eiturlyfjum í viðurvist sjálfbyrg-
ingslegra og slaðrandi stúkufé-
laga, sem einblýna á yður, aug-
um vanþóknunar og nístandi
meðaumkvunar?
För okkar Raunsæismanna er
hvorki farin til fjár eða frama,
hún er fyrst og fremst farin til
höfuðs freklegra brota á frelsi og
mannréttindum, í anda trúar,
kærleika og mannúðar. Stefna
okkar og starfsemi byggjast á
fullri virðingu fyrir öllum mönn-
um, getu þeirra, löngunum og
þrám, án tillits til meðferðar
þeirra á áfengum drykkjum, hún
byggist á því sem bezt er vitað í
mannvísindum okkar tíðar, hún
byggist á bjartsýni, raunsæi og
óbifanlegri trú á sigur hins góða
í manninum, í samfélagi manna.
í
ORSAKIR OFDRYKKJU
Um orsakir ofdrykkju segir
Esra: „Það er skoðun margra
merkustu vísindamanna og lækna
(Marl M. Bowman o. fl.) að alko-
holistar séu upprunalega hvorki
með fleiri geð ná líkamlegar veil-
ur, né heldur sjúkdóma en al-
mennt gengur og gerist."
Hér með skora ég á Esra Pét-
ursson að gefa upp nöfn, heim-
ildarrit og sérmenntun þeirra
manna er hann þykist bera fyrir
máli sínu. Raunsæismenn standa
í beinu sambandi við erlendar
vísindastofnanir, sem fjalla um
þessi mál og þá fyrst og fremst
við læknadeild Yale háskólans í
Bandaríkjunum, sem rekur um-
fangsmestu og þekktustu áfengis-
rannsóknarstöð í heimi.
Um orsakir ofdrykkju segir
Raymond C. McCarthy prófessor
1 í lífeðlisfraeði við háskólann í
Yale: „Drykkjusýki er læknis-
fræðilegt hugtak, sem tálcnar sí-
fellda óviðráðanlega neyzlu
áfengra drykkja, sem orsakast af
geðveilu eða geðtruflun“.
O. Surgeon English prófessor i
sálarrannsóknum við læknadeild
Temple háskólans segir: „Sérhver
ofdrykkjumaður býr við geðveilu,
sem kemur fram í vantrausti, of-
næmi, kvíða og vanmetakennd.
Ofdrykkjumaðurinn er ekki
fær um að umgangast aðra menn
sér til ánægju eða leysa störf sín
farsællega af hendi án aðstoðar
áfengra drykkja".
Gerald II. J. Pearson prófessor
í sálarlækningum barna við
læknadeild Temple háskólans
segir: „Ofdrykkjumaðurinn hefur
notið uppeldis, sem gerir hann
kvíðinn og til þess óhæfan að
gerast ábyrgur þjóðfélagsþegn.
Án áfengis finnst honum lífið ó-
bærilegt, það eitt getur sefað
angist hans og kvíða“.
„VÍNMENNING"
ÞJÓÐARINNAR
Þá segir Esra: „Stúkurnar hafa
einnig átt þátt í því að skapa al-
menningsálitið, og gera það svo
Framh. á bls. 12