Morgunblaðið - 12.03.2002, Blaðsíða 43

sem einu undantekninguna.
Það var því í rauninni ekki sér-
lega burðugt félagslegt íbúðakerfi
sem núverandi ríkisstjórn réðst í
að leggja niður árið 1998. Þrátt
fyrir að umfang þess væri ekki
sérlega mikið í samanburði við
það sem tíðkast erlendis, voru
mörg sveitarfélög á landsbyggð-
inni komin í miklar fjárhags-
kröggur vegna skuldbindinga í
tengslum við félagslega eign-
aríbúðakerfið. Náðarstungan frá
félagsmálaráðherra ríkisstjórnar
Davíðs Oddssonar hlaut af þessum
sökun víða góðar undirtektir.
Forsendur framtíðarþróunar
Þrátt fyrir að félagslegar íbúða-
byggingar hafi mikið til stöðvast í
tíð núverandi ríkisstjórnar og
besti hluti eignaíbúðakerfisins
verði líklega – eins og gerðist í
Bretlandi – einkavæddur með því
að leyfa núverandi eigendum að
selja íbúðir sínar algerlega frjálst,
þá virðist engu að síður mega
gera sér vissar vonir um að skrið-
ur komist á næstu árum á bygg-
ingu félagslegra leiguíbúða. Þar
eru húsnæðisyfirvöld augljóslega
að bregðast við mjög brýnni þörf
sem sprettur af því ófremdar-
ástandi húsnæðismála á höf-
uðborgarsvæðinu sem verið hefur
fylgifiskur efnahagsuppsveiflu
undanfarinna ára.
Félagslega eignaríbúðakerfið –
sem til ársins 1990 hafði verið
kennt við verkamannabústaði –
var aflagt við gildistöku nýrra
húsnæðislaga árið 1999. Í stað
þess að byggja nýjar íbúðir sem
seldar væru fólki sem væri undir
ákveðnum tekju- og eignamörkum
var tekið upp viðbótarlánakerfi
fyrir þessa aðila sem gerir þeim
kleift að kaupa notaðar íbúðir á al-
mennum markaði. Frá árinu 1999
hafa í raun verið veitt fleiri slík
lán en áður voru veitt til fé-
lagslegra eignaríbúða samkvæmt
eldra kerfi. Gagnrýnendur viðbót-
arlánakerfisins hafa hins vegar
haft uppi efasemdir vegna auk-
innar greiðslubyrðar lántakenda í
viðbótarlánakerfinu í samanburði
við þá sem fengu fyrirgreiðslu í
„gamla“ kerfinu.
Hátt hlutfall sjálfseignar-
húsnæðis hér á landi hefur verið
háð ákveðnum þjóðfélagslegum
forsendum sem kunna að breytast
í framtíðinni. Ör hagvöxtur, mikið
atvinnuöryggi og hátt atvinnustig
allt frá lokum síðari heimsstyrj-
aldarinnar urðu þess valdandi að
óvenjulega stór hluti láglaunafólks
hér á landi átti þess kost að eign-
ast eigið húsnæði. Vinnumarkaður
tekur nú örum breytingum í flest-
um þróuðum löndum og áhrif sam-
taka launafólks virðast vera að
minnka. Launamismunur er að
aukast og hópar með jaðarstöðu á
vinnumarkaði virðast fara stækk-
andi. Í mörgum löndum er rík-
isvaldið í vaxandi mæli að draga
sig út úr virkum afskiptum af hús-
næðismarkaðnum, reynt er að
beina húsnæðisniðurgreiðslum að
takmarkaðri hópum en áður í því
skyni að draga úr ríkisútgjöldum.
Hér á Íslandi gæti fyrr en menn
grunar verið farið að draga saman
segl núverandi vaxtabótakerfis,
sem hækka myndi þann þröskuld
sem lágtekjufólk þarf að yfirstíga
til þess að komast inn í eigið hús-
næði.
Endurskilgreining
félagslegra íbúðabygginga
Það er í rauninni alls ekki svo
augljóst hvað átt er við þegar tal-
að er um félagslegar íbúðabygg-
ingar. Norðurlandabúar, ekki síst
Svíar og Danir, kjósa frekar að
tala um almannahúsnæði, all-
menyttige boliger, í ensku er bæði
talað um public housing og social
housing. Alls staðar nema á Ís-
landi þekkist vart að félagslegt
húsnæði sé í látið í té á annan hátt
en sem leiguíbúðir.
Líklega þurfum við Íslendingar
að leggja heilann í bleyti og hugsa
upp á nýtt hvað við eigum við þeg-
ar við tölum um félagslegt hús-
næði. Ekkert grundvallaratriði
hindrar þó að mínu mati það að
eignaríbúðir séu byggðar undir fé-
lagslegum formerkjum, ég tel hins
vegar flest benda til þess að sá
valkostur hér á landi tilheyri nú í
rauninni sögunni. Viðbótar-
lánakerfið, verði því framhaldið
þegar húsnæðiskerfið verður næst
stokkað upp, fyllir einnig að
nokkru það tómarúm sem skap-
aðist þegar félagslega eign-
aríbúðakerfið var lagt niður.
Byggingar leiguíbúða eru nú að
komast meira á dagskrá en
nokkru sinni fyrr, án þess að það
hafi kostað miklar, ef nokkrar,
pólitískar deilur. Leiguíbúðir
þurfa að verða almennari kostur
en áður, hugsunin þarf að færast
frá leiguíbúðum fyrir sérhópa og
lágtekjufólk yfir í leiguíbúðir sem
séu opinn valkostur fyrir sem
flesta. Einnig þarf að auka fjöl-
breytni þeirra aðila sem koma að
því að byggja, eiga og reka leigu-
húsnæði, auk sveitarfélaga og fé-
lagasamtaka er einnig eðlilegt að
bæði fyrirtæki og aðrir einkaað-
ilar eigi þess kost að leggja sitt
lóð á vogarskálina.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. MARS 2002 C 43HeimiliFasteignir
Opið virka daga
frá kl. 8-12 og 13-17
Magnús Leópoldsson
lögg. fasteignasali
Einbýlishús
LÆKJARSEL
Glæsileg 387 fm einbýlishús með
tvöföldum bílskúr teiknað af Kjartani
Sveinssyni. Íbúðarhús á tveimur jafn-
stórum hæðum með tveimur íbúðum.
Á efri hæðinni er keyrt að aðalhæð-
inni og á neðri hæðinni er minni íbúð
með sérinngangi sem hefur stækkun-
armöguleika. Húsið er allt hið vand-
aðasta, með vönduðum innréttingum
og gólfefnum. Hús með mikla mögu-
leika. 7800
LEIRUTANGI
Á einum vinsælasta stað í Mosfells-
bænum er til sölu 200 fm einbýlishús
á einni hæð með fallegri og stórri lóð.
Í húsinu eru þrjú svefnherbergi, stofa,
borðstofa, sjónvarpshol, eldhús og
bað ásamt rúmgóðum innbyggðum
bílskúr. 7825
Hæðir
VESTURGATA
Vorum að fá í sölu efri hæð í tveggja
hæða bakhúsi áföstu framhúsi við
Vesturgötu í Reykjavík. Íbúðin hefur
sérinngang og allt sér. Áhugaverð
112 fm íbúð. Verð 12,5 m. Upplýs-
ingar á skrifstofu. 5454
4ra herb. og stærri
LAUGARNESVEGUR
Til sölu rúmgóð 101 fm fjögurra herb.
íbúð á þriðju hæð í góðu fjölbýlishúsi.
Íbúðin er óvenju rúmgóð, með ágætri
sameign. Áhugaverð snyrtileg íbúð,
að hluta í upprunalegu ástandi. Íbúð
sem vert er að skoða. 3722
www.fmeignir.is
fmeignir@fmeignir.is
Sýnishorn úr söluskrá
KLEPPSVEGUR - LAUS STRAX
Ágæt fjögurra herb. íbúð á þriðju hæð
í lyftuhúsi við Kleppsveg. Íbúðin er að
mestu upprunaleg. Stofan er stór og
björt. Parket og dúkur á gólfum..
Glæsilegt útsýni yfir sundin blá. Sam-
eign mjög snyrtileg. Ekkert áhvílandi.
Íbúðin er laus nú þegar. 3724
Atvinnuhúsnæði
SKIPHOLT 15
Til sölu öll húseignin Skipholt 15 sem
er 1367 fm verslunar- og skrifstofu-
húsnæði. Nánar tiltekið er um að
ræða kjallara og þrjár hæðir. Þetta er
eign sem gefur ýmsa möguleika og ef
til vill stækkunarmöguleika. Teikning-
ar og nánari uppl. á skrifstofu. 9414
HAFNARSTRÆTI 1 -3
Til sölu glæsileg húseign við Hafnar-
stræti. Húsið sem er kjallari, tvær
hæðir og ris hefur allt verið endurnýj-
að að utan og að hluta að innan og er
að mestu tilbúið til innréttinga..
Stærð 649 fm. Hús sem gefur mikla
notkunarmöguleika. Teikningar og
nánari upplýsingar á skrifstofu. 9437
Landsbyggðin
LAUGARÁS BISKUPSTUNGUR
Til sölu áhugavert, glæsilegt 137 fm
einbýli á einni hæð auk þess um 50
fm bílskúr. Hér er um að ræða
skemmtilega eign, byggða eftir 1980.
Húsið er í fögru umhverfi. Hitaveita.
Stór ræktuð lóð. Eign sem vert er að
skoða. 14320
BÚJARÐIR
BÚJARÐIR
Til sölu hjá okkur er nú fjöldi
áhugaverðra jarða, m.a.
hlunnindajarðir, jarðir með
greiðslumark í sauðfé og
mjólk, einnig jarðir fyrir garð-
yrkju, skógrækt, hrossarækt,
svínarækt, frístundabúskap
og ferðaþjónustu. Jarðir
þessar eru víðs vegar um
landið. Erum einnig með á
söluskrá fjölda sumarhúsa og
hesthúsa. Hjá okkur er einnig
oft til sölu framleiðsluréttur í
mjólk. Lítið við á
www.fmeignir.is eða fáið
senda söluskrá í pósti eða á
skrifstofu.
TJALDSVÆÐIÐ VÍK
Til sölu tjaldsvæðið í Vík ásamt
sumarhúsinu Hettinum og
þjónustuhúsinu. Sumarhúsið er
tvær burstir með tveimur sjálf-
stæðum einingum byggt árið
1984. Hvor eining er 20 fer-
metrar með svefnlofti yfir hálfu
húsinu. Hvor eining er einn salur auk snyrtingar. Húsið stendur á milli
Hótels Víkur og tjaldsvæðisins. Tjaldsvæðið er nokkuð stórt. Á tjald-
svæðinu er 160 fermetra þjónustuhús byggt 1995, þar er hægt að elda
og borða og þar er einnig hægt að leigja þvottavél og þrífa af sér. Tjald-
svæðið er við Klettsveg undir Víkurhömrum í austurjaðri Víkur. Þarna er
ótrúlega fallegt undir klettunum. Þetta er eign með mikla möguleika fyrir
rétta fólkið til að reka svona starfsemi. Ýmis afþreying er í boði fyrir
ferðamenn í nágrenninu. Skemmtilegar gönguleiðir, hestaferðir, silunga-
veiði svo fátt eitt sé nefnt. Myndir og nánari uppl. á skrifstofu. 18115
VÍK ÍBÚÐ/ATVINNUHÚS-
NÆÐI
Um er að ræða myndarlegt 255
fm steinhús á tveimur hæðum,
þar sem áður var rekin póst og
símstöð á neðri hæðinni en á
efri hæðinni er rúmgóð íbúð.
Húsið gefur ýmsa notkun-
armöguleika m.a. vegna staðsetningar. Þar mætti t.d. breyta húsnæðinu
á neðri hæðinni í íbúðir eða hafa þar áfram skrifstofu og eða einhverskon-
ar atvinnustarfssemi. Myndir og nánari uppl.á skrifstofu. 14321 HJARÐARBÓL Í ÖLFUSI FERÐA-
ÞJÓNUSTUBÝLI Til sölu er jörðin
Hjarðarból í Ölfushreppi ásamt öllum
húsum og búnaði. Á Hjarðarbóli hefur
undanfarin 15 ár verið rekið myndar-
legt gistiheimili sem í dag rúmar 44
gesti í 21 herbergi í fjórum aðskildum
byggingum, auk heilsárshúss sem
hýsir 6-8 manns. Móttaka, setustofa
og matsalur sem getur tekið alla gesti
gistiheimilisins í sæti. Einnig er á jörð-
inni stórt íbúðarhús eigenda. Öll að-
staða til fyrirmyndar. Hitaveita. Fyrir-
liggjandi samþykkt skipulag fyrir 10
heilsárshús á góðum lóðum. Hér er
um að ræða vel staðsett ferðaþjón-
ustubýli í góðum rekstri. Myndir og
nánari uppl. hjá Magnúsi á skrifstofu.
10785
SELFOSS EINBÝLI - ÚTSÝNI
Til sölu áhugavert 153 fm einbýli sem
er hæð og ris. Eignarlóð. Góður út-
sýnisstaður. Fyrirliggjandi samþ.
teikning af tvöföldum bílskúr. Laust
fljótlega. Verð 15.9 m. 14289
Hafðu öryggi og reynslu í fyrirrúmi þegar
þú kaupir eða selur fasteign
HIS Master’s Voice handsnúinn
grammófónn frá því um 1910. Hann
hefur staðið fram undir þetta í
stofu í Reykjavík en hefur nú verið
gerður upp og er í góðu lagi, hann er
til sölu hjá Fríðu frænku og kostar
95 þúsund kr.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gamli grammó-
fónninn
HJÁ Fríðu frænku við Vesturgötu
er gott úrval gamalla íslenskra
kistla. Þessir eru á ýmsum aldri, sá
efsti er eftir Ríkarð Jónsson mynd-
höggvara, sem skar út margan góð-
an gripinn á fyrri hluta og fram yfir
miðja síðustu öld. Hann kostar
18.000 kr. Kistillinn í miðið er lík-
lega frá 19. öld og sá stóri er frá því
um 1940.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gamlir íslenskir
kistlar