Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1982, Blaðsíða 7

missa. Þú verður að herða upp
hugann. Það verður að fjar-
lægja handlegginn."
„Handlegginn?" endurtók
hann undrandi með vott af
kaldhæðnislegri undirgefni.
„Já, það verður að gerast.“ .
John Gal sagði ekki orð,
hristi aðeins höfuðið og hélt
áfram að reykja.
„Sjáðu til,“ hélt læknirinn
áfram í sannfæringartón. „Þú
finnur ekkert til. Þú verður
svæfður og þegar þú vaknar
aftur er þér borgið. Ef ekki,
verður þú dauður á sama tíma
á morgun. Jafnvel guð getur
ekki bjargað þér.“
„0, láttu mig í friði,“ sagði
hann og virtist þreyttur á öllu
þessu tali, sneri sér til veggjar
og lokaði augunum.
Læknirinn var allsendis
óviðbúinn slíkri þrjósku.
Hann yfirgaf sjúklinginn til
að hafa tal af eiginkonunni.
„Hvernig líður manninum
mínum?“ spurði hún hirðu-
leysislega og hélt áfram við
vinnu sína til að sýna læknin-
um fyrirlitningu.
„Illa, ég kom aðeins til að
biðja þig að telja hann á að ég
fjarlægi handlegginn.“
„Guð sé oss næstur,“ hróp-
aði hún og varð náhvít í and-
liti rétt eins og svuntan sem
hún bar framan á sér. „Er það
nauðsynlegt?"
„Annars deyr hann innan
tuttugu og fjögurra tíma.“
Hún roðnaði og tók í hand-
legg læknisins, togaði hann
inn í herbergi sjúklingsins og
með hendur á mjöðmum
ávarpaði hún hann:
„Lít ég út fyrir að vera
þannig kona, sem sættir sig
við að vera eiginkona kryppl-
ings? Eg myndi deyja úr
skömm. Þarna! Líttu bara á
hann.“ Hún sneri sér að manni
sínum og hrópaði næstum:
„Láttu hann ekki skera af þér
handlegginn, John. Hlustaðu
ekki á hann.“
Gamli bóndinn leit vin-
gjarnlega til hennar.
„Hafðu ekki áhyggjur,
Kriska," sagði hann sannfær-
andi. „Það verður engin slátr-
un hér. Ég hef ekki hugsað
mér að deyja í pörtum."
Læknirinn talaði fyrir dauf-
um eyrum þegar hann útlist-
aði fyrir gamla manninum
fegurð lífsins og myrkur dauð-
ans. Það hafði engan tilgang
heldur að kalla greifynjuna
frá kastalanum málinu til
stuðnings né heldur prestinn
og alla mælskustu og áhrifa-
mestu menn þorpsins. John
Gal hélt áfram að vera þrjósk-
ur. Hann neitaði að láta skera.
Undirgefinn myndi bóndinn
mæta dauðanum án beiskju,
án ásakana og án tilgangs-
lausra tára, það lét hann í ljós
með stillingu í rödd og fasi.
Hann óttaðist ekki dauðann.
Væri hans tími kominn þá var
hann tilbúinn rétt eins og fað-
ir hans og afi á undan honum.
Augljóst var að ekki þýddi
að höfða til gamla mannsins
þar sem líf hans var annars
vegar. Þegar á leið fór þó ákafi
læknisins að snerta hjarta
gamla mannsins. Hann fann
til með ákafa hans. Og hann
var leiður hvað maðurinn var
sorgmæddur, hálfhlægilegur
og hálfátakanlegur. John tók
til að hughreysta lækninn.
Skyndilega hugkvæmdist
lækninum að umhugsunin um
peninga gæti gert kraftaverk,
þar sem bóndi ætti í hlut. Svo
hann sagði: „Þú verður að
borga þrjú hundruð, þú skilur,
hvort sem ég sker eða ekki.
Það væri að henda peningun-
um að skera ekki. Það tekur
aðeins fimm mínútur."
„Jæja, þú getur gefið fyrir-
mæli um smyrsl, svona rétt til
að vinna fyrir kaupinu þínu.“
Þetta hafði enga þýðingu.
Vonsvikinn og fullur óbeitar
yfirgaf læknirinn manninn og
fór út að ganga til að hugsa
málin og ræða þau við spek-
ingana í þorpinu. Það var lítið
á því að græða, og það var til
jafnlítils að koma með nótarí-
us eða friðardómarann að
rúmi sjúklingsins. Unga kon-
an var alltaf til staðar til að
mótmæla illum ráðagjörðum
læknisins og sleppti engu
tækifæri til að skjóta inn orði
til styrktar þrjósku eigin-
mannsins.
Læknirinn sendi henni
fjandsamlegt augnatillit öðru
hverju og æpti jafnvel á hana.
„Haltu þér saman þegar
karlmenn funda!“
„Hænan hefur svo sannar-
lega sitt að segja á haugi han-
ans,“ svaraði hún hvefsin og
sneri upp á sig.
John Gal flýtti sér að fyrir-
byggja rifrildi.
„Hafðu ekki of hátt, Kriska.
Náðu heldur í vínflösku handa
gestunum.“
„Úr hvaða tunnu," spurði
hún.
„Úr tvö hundruð lítra tunn-
unni. En það er betra að þú
takir úr þrjú hundruð lítra
tunnunni fyrir erfidrykkjuna,
það er farið að súrna.“ Hann
var fullkomlega sáttur við til-
hugsunina um dauðann.
Gestirnir drukku, en létu
hann síðan einan í uppgjöri
sínu við guð.
Að húsabaki mætti Birli
læknir vinnumanninum, ung-
um kraftalegum náunga, þús-
undþjalasmið.
„Hafðu vagninn tilbúinn.
Ég fer innan hálftíma," sagði
hann við manninn. „Og segðu
frú Gal að ég borði ekki kvöld-
verð.“
Þegar hann kom út fyrir
hliðið stansaði hann óákveð-
inn í hvað gera skyldi næst.
Gegnum rifu á hliðhurðinni sá
hann vinnumanninn ganga til
frú Gal og komst ekki hjá því
að sjá ástleitið augnatillitið
sem hún sendi honum og
mannalætin í fasi þessa
náunga þegar hann nálgaðist
hana. Það var augljóst að þau
léku sér með eldinn og að
skilningur virtist vera milli
þeirra. Allt sem hann þurfti
að gera núna var að afla sér
nánari upplýsinga um málið.
Það hlaut að vera gömul seið-
kona í þorpinu sem vissi allt
um ástamál þorpsbúa og versl-
aði með ástardrykki. Nótaríus
hlaut að vita þetta. Og það
gerði hann.
„Gamla seiðkonan Rebek
býr skammt frá Gal-hjónun-
um.“
Læknirinn rétti henni tvær
silfurflórínur.
„Ég er ástfanginn af konu
og vildi gjarnan fá eitthvað
krassandi til að ná ástum
hennar."
„0, það er ekki hægt, dreng-
ur minn, þú lítur út eins og
fuglahræða, þær verða ekki
ástfangnar í mönnum eins og
þér.“
„Satt er það, móðir, en ég
gæti gefið henni allt það silki
sem hún óskar sér og alla þá
peninga sem hún gæti eytt...“
„Og hver er konan?“
„Frú John Gal.“
„Þú getur ekki tínt þær rós-
ir, sem þegar hafa verið tínd-
ar.“
Þetta var einmitt það sem
lækninn vantaði að vita.
„En hver er maðurinn?"
spurði hann.
„Vinnumaðurinn Paul
Nagy. Hún hlýtur að elska
hann því hún kemur hér oft til
að fá heilsudrykki. Hún fékk
hjá mér ársgamalt duft af
þriggja ára gömlum vafn-
ingsviði til að láta í vínið
hans.“
„Hefur John Gal engar
grunsemdir?"
„Svo slunginn sem hann nú
er sér hann ekki við kvenlegri
kænsku.“
Læknirinn sneri nú aftur til
húss Gal-hjónanna. Þar hitti
hann elskendurna, sem enn
röbbuðu saman, meðan vinnu-
maðurinn strauk bak hest-
anna, sem nú voru tilbúnir að
fara með lækninn til stöðvar-
innar. Hún gaf honum merki
um að koma nær. Þegar lækn-
irinn nálgaðist stakk hún
hendinni í barminn og dró
fram þrjú hundruð flórínur í
seðlum.
„Fyrir fyrirhöfnina, lækn-
ir,“ sagði hún og rétti honum
peningana.
„Rétt er það,“ sagði læknir-
inn, „en það mun hvíla á sam-
visku þinni að ég vann ekki
fyllilega fyrir þeim.“
„Sál mín mun standast
raunina. Hafðu ekki áhyggj-
ur.“
„Gott og vel. Láttu setja
tösku mína í vagninn á meðan
ég kveð manninn þinn.“
John Gal lá nákvæmlega í
sömu stellingu og þegar lækn-
irinn yfirgaf hann. Hann hafði
ekki kveikt í pípu sinni og aug-
un voru lokuð eins og hann
hefði fengið sér blund.
Það rifaði í annað augað
þegar hurðin opnaðist.
„Ég kom til að kveðja hr.
Gal,“ sagði læknirinn.
„Ertu á förum,“ spurði hann
áhugalaust.
„Hér er ekkert meira að
gera.“
Afhenti konan þér pen-
ingana?“
Já, þú átt laglega konu, hr.
Gal! Guð minn, hún er falleg.“
Sjúklingurinn opnaði hitt
augað og sagði þegar hann
rétti lækninum betri höndina.
„Finnst þér ekki?“
7