Lesbók Morgunblaðsins - 11.09.1982, Blaðsíða 2

INGMAR BERGMAN
___ >orgara-
stéttina
Liðssafnað-
ur í Suöur-
götu.
„Það er gamall arfur með
íslenzku þjóðinni að þykja
sem valdið sé ævinlega
öfugu megin við réttlætið"
Ingmar Bergman lauk nýlega
við töku kvikmyndar, sem hann
segir að muni verða síðasta
langa myndin, sem hann geri að
öllu leyti sjálfur. Eftir stöðugar
kvikmyndatökur í 120 daga
heldur hann nú til Múnchen með
70.000 metra af filmum, þar sem
klippingin fer fram. í september
á hún að vera tilbúin til frum-
sýningar, og að þessu sinni er
eftirvæntingin meiri en nokkru
sinni fyrr.
„Fanny og Alexander" heitir
myndin, sem er algerlega verk
Ingmar Bergmans. Myndin er að
verulegu leyti byggð á æsku
Bergmans sjálfs á stóru prest-
setri, þar sem fullt er af
þjónustufólki og gestum, og hún
er merkileg lofgjörð um borg-
aralegt líf, sem hann hefur
fyrirlitið fram að þessu.
— Það er víst eitthvað í sam-
bandi við aldurinn, sem veldur
því, að ég lít mildari augum á
borgarastéttina, segir Ingmar
Bergman í viðtali við Dagens
Nyheter, þegar töku myndarinn-
ar var nýlokið. Eg átti bæði góða
og skemmtilega æsku, en hún
var líka leiðinleg. Við nutum
mikils frelsis, en höfðum einnig
miklar skyldur. A prestsetrinu
ríktu mild viðhorf gagnvart líf-
inu, en þar voru einnig strangar
kröfur gerðar. En það var um-
fram allt svo margt, sem var
ánægjulegt. Við borðuðum góð-
an mat, héldum leiksýningar og
lásum kvæði. Alls staðar var
fólk, og það sem var í eldhúsinu,
var alltaf yfir okkur. Ráðskonan
var óvenjuleg manneskja og
hafði takmarklaust sjálfstraust.
Almáttugur, mamma var svo
hrædd við hana, að hún þorði
ekki einu sinni að spyrja, hvað
væri í matinn.
Hann minnist hins stórkost-
lega jólahalds með hreinu mat-
arsvalli, og honum verður hugs-
að til sumarleyfanna. Það var
eins og í sögu eftir Tsjekov, seg-
ir hann, með alls konar merki-
legum ættingjum, frændum og
frænkum, sem sátu á svölum
gamla sumarbústaðarins og
ræddu saman um lífið og tilver-
una. Og amma gamla, sem var
svo ákveðin, að það var ómögu-
legt að mótmæla henni, ráðsk-
aðist með allt og sagði öllum
börnum ævintýri. Þetta var
björt og indæl bernskutíð.
Og það er einmitt það, sem
hann er nú að sýna í myndinni
um Fanny og Alexander, þar
sem segir frá hinni borgaralegu
Ekdahl-fjölskyldu, sem einkenn-
ist af faðmlögum og ástúð,
velmegun og góðvild. Óyndisleg-
ir hlutir voru ekki til umræðu og
allra sízt hneyksli innan fjöl-
skyldunnar. En þau voru mörg.
Bæði Fanny og Alexander voru
rangfeðruð, og ein af barnfóstr-
unum varð þunguð eftir heild-
salann. En á slíkt var ekki
minnzt. Börnin liðu á engan hátt
fyrir þetta, og barnfóstran fékk
kökubúð, svo að hún gat séð
fyrir sér og barninu.
Fanny og Alexander alast upp
hjá Óskari Ekdahl, leikhús-
stjóra, og konu hans, Emilíu,
leikkonu. Þegar Óskar deyr,
giftist Emilía biskupi. Sá er
voðalegur maður, og öll Ek-
dahlsfjölskyldan tekur til sinna
ráða og innir af hendi björgun-
arstarf, og allt fer vel að iokum.
Biskupnum er hugsað gott til
glóðarinnar, segir Bergman
ísmeygilega. Biskupinn er vondi
maðurinn í myndinni, og ég vil
veita honum duglega ráðningu.
Hann á vafalaust eftir að
brenna lengi í víti, svo að það
má gjarna svíða hann svolítið í
þessu lífi líka.
Það er nýr Bergman, sem
birtist í þessari mynd, segja all-
ir, sem hafa unnið með honum
að henni. Allt er jákvætt, allt er
bjart og skemmtilegt. Hann seg-
ir sjálfur, að hann hafi orðið
mjög hugfanginn af því að
starfa með börnum í myndinni.
Aður hefur honum aldrei geðj-
azt að því að hafa börn í kvik-
myndaleik, en nú hefur hann
tekið allt aðra afstöðu. — Ég get
vel hugsað mér að búa til kvik-
mynd um börn, segir hann, og ég
er þegar búinn að ræða við
Astrid Lindgren um hugsanlega
kvikmynd. En þessi mynd, sem
ég var að ljúka við núna, er hin
síðasta, sem ég skrifa handritið
að sjálfur. Næst tek ég að mér
verk erlendis, ég ætla að annast
gerð lítillar sjónvarpsmyndar og
setja á svið Don Juan eftir Moli-
ére í Salzburg. En ég mun aldrei
framar leggja á mig annað eins
erfiði og að gera stóra mynd eft-
ir sjálfan mig.
Hvort hann ætli að skrifa
endurminningar sínar? Því fer
víðs fjarri, segir hann. Það er
ekkert nema tímasóun.
— svá — úr Farmand.
Mannfjöldi í kringum húsiA í Suðurgötu og rnikill hiti í mönnum.
Ólafur Friðriksson