Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1980, Blaðsíða 14

Langisjór — myndin er tekin úr flugvél. Hér sést til Vatnajökuls og Vonarskarös. Myndin sýnir vel landmótun, en hver einstakur móbergshryggur hefur oröiö til þar sem
gosið hefur í sprungu undir jökli. Sprungugos ( þessum sprungusveim hafa þannig varöveizt hvert fyrir sig. Myndin er gott dœmi um þœr myndir Björns, sem talizt geta
jaröfrœöilegs eölis.
01 mikill
íslendingur til að
flytjast utan
leyti sérfræðingum eftir að framkalla og
stækka, á sama hátt og arkitektinn
lætur öörum eftir aö byggja húsiö, sem
hann teiknar, ef þaö gæti talizt hliö-
stæöa.“
Kannski leikur einhverjum for-
vitni á aö vita, hverskonar mynda-
vél þú notar.
„Ekki er þaö neitt leyndarmál. Ég
nota Nikon og tek á Kodachrome 64 og
25. Annað tæki, sem ég nota við
myndatökur er flugvél af Rockwell-gerð.
Ég hóf aö læra flug 1971; þá kostaöi
flugtíminn 600 krónur, en kostar eitt-
hvaö um 30 þúsund núna. Haustið 1975
eignaðist ég hlut í flugvél; þaö var Piper
Cherokee og einkaflugmannsréttindi á
hana fékk ég sumariö eftir. Ég lít samt
ekki á mig sem sportflugmann — strax
frá upphafi leit ég á flugvélina sem
hentugt hjálpartæki viö Ijósmyndun og
ég nota hana til aö kynnast betur þessu
stórkostlega landi og sumar eftirminni-
legustu stundir ævinnar hef ég átt í
flugvél — til dæmis yfir Kerlingarfjöllum,
Öskju og Vatnajökli.“
— Og þú varst um tíma hjá
Cessna-flugvélaverksmiðjunum í
Bandaríkjunum?
„Já, ég vann þó ekki aö neinu sem
snertir flugmál. En þaö er rétt, aö ég
vann þar sumariö 1978 og framá vetur
aö rannsóknum á mannaflahagfræöi.
Þaö starf fékk ég fyrir tilstuölan alþjóö-
legra samtaka hagfræöi- og viðskipta-
fræöistúdenta, AIESEC. Þessi samtök
stuðla aö stúdentaskiptum og tilboöiö
frá Cessna var kynnt hór í Háskólanum.
Þar var óskað eftir stúdent frá Evrópu
og flugpróf sett aö skilyröi, svo ekki
komu mjög margir til greina; eitthvaö
um 20 umsóknir bárust frá evrópskum
háskólum og ég hlaut hnossiö.
Á meöan ég var í þessu starfi, fékk ég
afnot af flugvélum og flaug þá talsvert.
Samt held ég, aö varla hafi nokkurntíma
hvarflaö aö mér í alvöru aö gera flugiö
aö atvinnu.
Cessna-verksmiöjurnar framleiöa
fleiri eintök af flugvélum en nokkur
önnur flugvélasmiðja og þaö var lær-
dómsríkt aö starfa þar. Niðurstöður
þaðan notaöi ég síðar aö hluta sem
uppistööu í kandidatsritgerö mína frá
Háskóla íslands. Hún heitir: Frammi-
stööumat — þáttur í markmiðsstjórn-
un“.
— En þú sagöist núna fljúga
flugvél af Rockwell-gerð. Er þaö
ekki dýr útgerö?“
„Jú, þaö er dýr útgerö og yröi lítiö úr
mér aö standa í því einsamall. Viö erum
9 sem eigum vélina og skiptum þá meö
okkur ýmsum fastakostnaöi svo sem
skylduskoðunum, sem kosta mikiö.
Venjulega flýg ég vélinni sjálfur og tek
þá myndir um leið. Þurfi af einhverjum
ástæðum aö fljúga lágt, hef ég annan til
að fljúga véfinni, stundum einhvern
meðeiganda minna.
— Þú flýgur sem sagt með
„aðra hönd á stýri“ eins og þar
stendur. En hvaö um leiðangra á
landi?
„Enn sem komiö er get ég varla sagt,
aö ég hafi fariö í leiöangra á landi til
þess eins aö taka myndir. Þaö bíöur
betri tíma, enda ætla ég aö helga mig
þessu viöfangsefni í einhvern tíma —
ekki sízt vegna þeirra tækifæra, sem
mér buðust í sambandi viö sýninguna í
Nikon House í New York.
Aðdragandi þeirrar sýningar var sá,
að ég var sem oftar á ferðinni þar vestra
og vissi, aö Gunnar Hannesson haföi
efnt til sýningar á íslandsmyndum í
Nikon House. Ég hitti þá staðarráös-
menn aö máli; sýndi þeim myndir frá
íslandi og niöurstaöan varö sú, aö ég
sýndi þar 50 stækkaöar litmyndir frá 16.
september til 4. október nú í haust. Þar
aö auki voru sýndar á tjaldi myndir úr
íslenzku þjóðlífi og af fólki við störf, —
sem andstæöa viö landiö og umhverfiö.
Mjög dýrt er að láta ganga þannig frá
myndum, aö hægt sé aö sýna á svona
staö, en aðstaðan þar er þó ókeypis.
Nokkrir skilningsríkir aöilar gerðu mér
kleift aö ráöast í þennan undirbúnings-
kostnaö meö því að kaupa birtingarrétt
mynda — þar á meöal voru Landsbank-
inn, Orkustofnun, Álveriö, Kassageröin
og Flugleiöir. Einnig bæjarsjóöur og
Listasjóöur Seltjarnarness. En annan
styrk fékk ég ekki. Öllum þessum aöilum
er ég þakklátur.
Opnun var meö pompi og pragt og
þar var margt frægt fólk, þar á meðal
góöur kunningi minn, Tom Prideaux,
fyrrum ritstjóri Life. Það er eins þar og
annars staðar, að mönnum opnast leiðir
vegna persónulegs kunningsskapar og
þessi maöur og fleiri áttu þátt í að opna
mér möguleika, sem bíöa nú eftir aö ég
nýti þá.
Meöal þess sem ég get taliö ávinning
af sýningunni voru tilboð um að skrifa
greinar frá íslandi — og birta myndir
meö — í fjórum tímaritum í Bandaríkj-
unum. Jafnframt er á umræðustigi, aö
forlag í New York gefi út bók um Island
eftir mig. Þar yröu bæöi myndir svo og
ritað mál. Ég vonast til aö þaö gæti
orðiö íslandi gagnlegt á margan hátt.“
Kannski mætti segja, aö í
mörgum myndum þínum birtist
framar ööru afstaða vísinda-
mannsins; þú gaumgæfir sköpun
landsins líkt og jarðfræöingur
stæöi að verki. —
„Þaö má rétt vera. Áhugi minn á
jaröfræöi vaknaði þegar ég vann viö
leiðsögu og þá var meira aö segja efnt
til sérstakra feröa fyrir fólk með áhuga á
því sviöi. Þaö varö til þess, aö ég fór á
eigin spýtur aö setja mig inní jaröfræöi
og þessi jarðfræðiáhugi endurspegiast
síðan í Ijósmyndunum; ekki sízt þeim,
sem ég tek úr lofti. Þessi kunnátta hefur
svo aftur á móti auöveldaö mér aö
halda fyrirlestra. Af jaröfræöiáhuganum
er þaö einnig sprottiö, aö ég hef staðið
í sambandi viö háskólamenn í banda-
rískum háskólum og samtals hef ég
haldið 40 fyrirlestra þar um ísland."
— Áttu von á aö þú flytjist
vestur vegna þeirra tilboða, sem
þú hefur fengiö?"
„Nei, ég á ekki von á því, til þess er
ég of mikill íslendingur. En framundan
eru þessi greinaskrif um land og þjóö
fyrir þessi tímarit og ég ætla aö taka
myndir í auknum mæli. Eg ætla mér aö
koma upp kerfisbundnu safni Ijósmynda
af landinu og taka bæöi úr lofti og af
landi. Þær myndir geta oröiö listræns
Frh. á bls. 23.