Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1977, Blaðsíða 14

Það er vert allrar eftirtektar, að marga ára-
tugi getur tekið að kveða niður orðskrfpi og
málleysur. Til dæmis keyptu Reykvikingar ekki
annað en bflæti á bfó og bflæti í leikhús framan
af öldinni. Nú heyrist það ekki lengur og sama
er að segja um fjölmargar dönskuslettur, sem
fastar voru f málinu fyrir svo sem þrjátfu árum.
En málspjöll eru ótrúlega fljót að ná útbreiðslu;
þar apar hver eftir öðrum og getur orðið erfitt
að kveða þessa drauga niður.
Nýjasti ósiðurinn af þessu tagi hefur skotið
rótum hjá verzlunarfólki og er þar að öllum
líkindum verið að herma eftir enskumælandi
fólki. Maður kemur inn f verzlun og á sér
einskis ills von; fær afgreiðslu og þakkar fyrir
sig eins og siðuðum manni sæmir. Og hvað
heyrir maður þá: „Gjörðu svo vel". Fyrst hváði
ég, þvf mérfannst þetta hlyti að vera misheyrn.
En svo var ekki. Verði manni það á að þakka
fyrir sig, þá fær maður f andlitið: „Gjörðu svo
vel". Hvað skyldi það tákna? Gjörðu svo vel og
komdu þér út? Gjörðu svo vel og hvað? Eitt-
hvað hlýtur að vera undanskilið; einhver
hugsun ætti að búa undir þessu boði. saman-
ber: Gjörðu svo vel að ganga inn, eða: Gjörðu
svo vel að fá þér að borða.
Ekki alls fyrir löngu fékk ég að nota sfma f
verzlun. Á eftir greiddi ég það sem upp var sett
og þakkaði fyrir. Búðarmaðurinn sagði:
„Gjörðu svo vel". Ég þóttist verða undrandi;
leit á hann og sagði: „Nei þakka þérfyrir, — ég
þarf ekki að hringja aftur." En hann skildi
auðsjáanlega ekki neitt.
NÝIR ÖSIÐIR
Enginn veit, hvernig þessi ósiður byrjaði, en
margan hefur grunað, að hér séu á ferðinni
áhrif úr ensku, þar sem búðarmaðurinn mundi
segja: „You are welcome", þegar viðskipta-
vinurinn þakkar fyrir sig. Þó er ekki vist, að
þetta sé sprottið þaðan. Allt um það er þetta
kurteisissvar álfka hallærislegt og þá er hús-
mæður — einkum til sveita að ég held —
svöruðu með „Fyrirgefðu" þegar gestir
þökkuðu fyrir fram bornar veitingar. Nú heyrist
það sem betur fer ekki lengur, enda var aldrei
neitt að fyrirgefa.
Annar hvimleiður og raunar óþolandi ósiður
er að láta sfmann alltaf ganga fyrir, þegar
tveimur þarf að svara í einu: Simanum og
einhverjum, sem kominn er i eigin persónu á
staðinn. Þessi ókurteisi er svo útbreidd, að það
heyrir til algerum undantekningum, að sfmtól-
inu sé aðeins lyft af; beðið um að bíða andartak
og sá sem kominn er á staðinn afgreiddur á
undan. Sá sem leggur það á sig að fara á
staðinn f eigin persónu, ætti þó að eiga ótví-
ræða siðferðislega kröfu til þess að ganga fyrir
þeim, sem notar símann. Afgreiðslumenn á
ýmsum stöðum sýna aftur á móti þvflfkt tillits-
leysi að þessu leyti, að þeir taka sfmann aftur
og aftur og sá sem kominn er og bíður eftir
afgreiðslu, verður að gera sér að góðu að bfða
og vera góða barnið.
Ég sá átakanlegt dæmi um þetta í varahluta-
búð nýlega. Einn maður var við afgreiðslu og
framan við afgreiðsluborðið beið hópur af
mönnum eftir afgreiðslu. Þá hringdi siminn og
afgreiðslumaðurinn þaut f hann eins og byssu-
brenndur og hætti við hálfnað verk f afgreiðsl-
unni. í símanum var eins og við mátti búast
einhver að spyrja um tiltekna varahluti. Af-
greiðslumaðurinn sneri sér að því að leita að
þeim og lét þá lönd og leið sem biðu; einnig
þann, sem hann var hálfnaður að afgreiða.
Hann var ekki fyrr búinn að leggja niður tólið
en sfminn hringdi aftur. Þá fóru menn að gerast
dökkleitir f framan; sumir tóku sér blótsyrði f
munn og aðrir gáfust hreinlega upp og gengu
út.
Þess konar blind þjónkun við sfmann er hrein
móðgun og miklu alvarlegra mál en að segja
„gjörðu svo vel" útí bláinn eða taka sér í munn
einhvers' konar apakattamál, sem þó er vissu-
lega hvimleitt aungvu að sfður.
Gisli Sigurðsson.
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
|r K'oNfl puc.N i H i 1 ÞfHKT '’i’tr •->T 1 ' • IfHtD f/fJiWí
w K e M u R _ |mru J|“L S K Y R T A- K
vceifi F/tRJ A L 'If'fruR ÍFfífK’l > A X> u R (f? A L A
ÍHJPL 'I T 'A s u R TU*T H X 'o L 1 F
j mr 1AIA
HÆST UPP\ £ f 5 T U K weis s U N U A FUKA MTó'a A K N
y f? £ K A K 1lAt> MATAR A L ! K 'A L F A R reiM errJi FöDug NAfW
& P T Ý R U N A l< L A U F A Aí A
y 5 1 TT' IUI- P 0UfiT á U M 1 6 fc A F A R
E L X) V A R T 1 N U rm *• A R A f>U K
1 LtTri Atí-AÍA R D F 1 U N (AMmr. KAUH- (AKA s N íarn á«K!> K 'o A
iK'oM- Iast N Á ■ U T MAWNS UAFn IT A N ÍL K A A* U flo'rcu fl»T Af K R
IhoTT- láe Á r R T r A R í’/r- A A F T / N U S
MHNWI 'A F E K .f> F N U l N U OtÓM fK.P- 0
'd 5 'A R 1 A L 1 N MAWKi MFN U h r A N
|ruat- IfAi-n 5 T R IÁ T A N A M A L A w X í
-i u :i 1 i irm- Lem FYLLí- YimöL b e K - / tf D 1 LTh || | VÁTW5- FAll 6*® K\T- útHCAC. (T ?oM5- AN
HlLs
-Lft nirLT-L JR maðmiz
NT ftf yi U LNt'
L bfúí
S9n r°F- **■ ítá- KAKfih) veFK- fæ(?i ÍFiF' HÓFA IN
PT L'iKAMS- UiurivN kh'ts &tZEVTfl SVCLC.- U(?i/o/J If/A/Wfl, i)iP Bu- iTcSXP FiLILft
HC- Cl o M ~ LEÍUt. dYí>Tf? r’N.ö lu V HPNI
■ FVicA/M KuEh1- • NFfP/vJS -ro*’ FElí)
VoTuR. (?if>AR
KLlfl F - / M bJ FL ífc
-fýeiR Sl \tn- FÆRÍ) ÍTtL- ÚZoÐl
|$- H/ct-wT LEC^ 1 aR s‘ez- H lJ. YeeK- fkg 1 tFOMf) S/ &HU- SAKd
L-> FÉULCa. mu
OvR
H WL\ 1
úrrtCM- r'A6T \ STRVfP- J ýR.
ToTU fA(Jfifl- MARK : • FRik- TÚ£\K
KV/vla- FYLLQ. fi HLU-r- M>£KL- FlNbl e*
\p- L'íF- f/M - aR