Lesbók Morgunblaðsins - 27.02.1977, Blaðsíða 9

Auðasætið. Kolteikningarnar fjórar eru allar eftir Alfreð Flóka
Næturgestir.
Kerið nefnist önnur mynd, en i
henni situr Irena, fjórtán ára,
og fyrir framan hana er ker
með ösku látins manns. Drama-
tisk spenna er f þessari mynd
likt og Eggi Kólumbusar. t
Auða sætinu sjáum við túlkun
svipaðra hugmynda og f Nætur-
gestum. Varúlfskjaftarnir eru
þar tveir. Konan kreistir
ormliminn svo að sæðið drýpur
úr honum. 1 fjarska sjáum við
tré og tungl. Höfuð mannsins
er líkt skreytingu á vegg
hússins. Það er meiri
myndrænn einfaldleiki f þess-
ari mynd en f flestum svart-
krftarmyndunum. Um Veru
segir Flóki að hún hafi orðið til
eftir að hann las um konu f
Rúmenfu sem myrti elskhuga
sfna og geymdi þá f kistu niðri f
kjallara hjá sér. Hann segist
lfka hafa haft Elfsabet Bathory
f huga, en hún baðaði sig f blóði
sex hundruð sveitastúlkna.
Einnig var honum ofarlega f
huga minning Christinu
Belgiojso sem skáldin Heine og
Alfred de Musset hrifust af og
eltu á röndum. Eg hlakka til að
hitta þessar konur á astralplan-
inu, segir I'lóki.
1 Boltaleik sjáum við aftur
kýklóp sem bendir á sköp konu
og nálægur er einnig högg-
ormurinn. Það er mikið f
þessari mynd, fólk og tákn.
Stúlkubarnið sem leikur sér að
bolta (auga) f vinstra
horni myndarinnar eykur á
draumkennda minninga-
stemningu verksins. Ilér eins
og f flciri myndum erum við
leidd inn f heim sagna og ævin-
týra. í Trúvillingnum eru áhrif
frá lestri, myndina mætti kalla
hugleiðingu um syndafall.
Maðurinn á myndinni er
gnostfker, einn hinna
frumkristnu, en óráðlegt er að
lesa úr myndinni ákvcðin tákn.
Pennateikningarnar Leikir
furstans, Garður Cordelfu og
Bðnorð galdramannsins eru
meðal nýjustu verka Flóka.
Vandirkni hans og nostur við
smáatriði koma vel f ljós f þess-
um myndum. í Garði Cordelfu
brýst andlit girndarinnar
gegnum múrvegg. Það er af-
myndað, andstæða frfðleiks
konunnar á myndinni, blóms-
ins og trésins sem einnig er
kerti. í Bónorði galdra-
mannsins er egglaga höfuð með
salamöndru og trjágrein
lostans. Egglaga höfuð eru ein-
kennandi fyrir Flóka. Stundum
brotnar skurnin og þá blasir
við hreiður (Næturgestir)/ En
höfuð taka á sig ýmsar myndir
og stundum eru þau sjálfstæð-
ar skreytingar (Auða sætjð).
Ekki er unnt að gera sér
grein fyrir myndlist Flóka án
þess að hafa nasasjón af þvf
sem hann les, bókmenntalegum
tengslum hans. Flóki hefur
alltaf verið sflesandj. Á undan-
förnum árum hefur hann til
dæmis lesið sér til skemmtunar
og uppbyggingar verk
skáldsins og særingamannsins
Alistairs Crowleys. Biblfu
Crowlcys og félaga hans í
Golden Dawn er hann
óhræddur við að hafa f
skápnum hjá sér, enda þótt sagt
sé að hún boði ógæfu f húsi.
Þetta er stór brún bók með
eftirfarandi titli: The Sacred
Magic og Abra-Melin, the Mage
As Delivered by Abraham the
Jcw Unto IIis Son Lamech, A
Grimoric of the Fifteenth
Century. Galdrabækur á Flóki
margar og kann skil á þeim
fræðum. Ilann minnist á svarta
rómaninn (Roman noir) með
höfundum eins og De Sade
markgreifa, Pétrusi Borel sem
kailaður var varúlfurinn og
M.G. Lewis sem kenndur var
við sögu sfna Munkinn. Flóki
ann þessum skuggadrengjum
liðinnar aldar eins og hann
kallar þá og hagnýtir sér hug-
myndir þeirra í myndum
sfnum. Hann gleymir ekki
heldur að lesa reglulega Golem
eftir gyðinginn Gustav
Meyrink og nefnir Ifka með
hrifningu nafn II.P. Lovecrafts.
Hann ráðleggur öllum að lesa
Meistarann og Margaretu eftir
Rússan Bulgakov, bók sem er
ádeila á Sovétrfkin. Þrfr
skuggadrengir koma til
Moskvu og valda óróa:
djöfullinn sem er hávaxinn
feitur og dökkur yfirlitum;
sláni f stórköflóttum fötum og
stór feitur högni sem gengur á
afturfótunum og reykir vindla.
Sænsku skáldin Erik Johan
Stagnelius, Gunnar Ekelöf og
Bertil Malmberg eru meðal
uppáhaldsskálda Flóka. Hann
tekur fram að það séu einkum
Ijóðin sem Bertil Malmberg
orti eftir heilablóðfallið sem
höfði til hans. Þau eru djöful-
leg og kynæsandi, segir Flóki.
K vikmy ndamenn eins og
Pasolini eru Ifka f þessari eftir-
tektarverðu hirð, einkum
geðjaðist Flóka vel að
myndinni Hundrað og tuttugu
dagar Sódómu. Judex,
hryllingsmynd Franju, er Ifka
nefnd með aðdáun og hin þögla
mynd Dreyers: Blóðsugan.
Djöfullinn er einn af helstu
hljóðfæraleikurunum á meðal
okkar, bætir Flóki við, hann
spilar á orgelið.
Af nútímahöfundum nefnir
Flóki sérstaklega Svfann
Gustaf Adolf Lysholm sem
lýsir með eftirsjá liðnum tfma.
Það snertir streng f brjósti
Flóka, tregi er honum að skapi.
Flóki flytur manna best Ijóð og
á góðra vina fundum les hann
eftirmæli danska skáldsins
Johannesar Jörgensens um
Frakkann Paul Verlaine f
þýðingu Magnúsar Asgeirs-
sonar:
Draumaskáld við skál og dufl,
skuggahrafn og vfsdómsugla:
Húmið var þinn huliðskufl,
hlff gegn státi dagsins fugla.
í ljóðinu stendur Ifka um
Verlaine að nóttin hafi vcrið
virki hans og hús og getyr það
einnig gilt um Flóka og list
hans. Flóki er smekkmaður á
Ijóðlist og kann betur við sig
með skáldum en myndlistar-
mönnum. Hann hefur orðið
mörgum að yrkisefni. Dagur
Sigurðarson hefur skráð draum
Flóka og birtist hann f bókinni
Frumskógadrottnfngin fórnar
Tarsan (1974). Þar nefnist
hann Endurfæðfng:
Á elleftu stundu rfs Flóki
upp, fer f loðkápu mikla og
setur upp loðhúfu, geingur út.
Jörð cr snævi þakin og himinn-
inn frostblár.
Hann strunsar framhjá
úlfunum sem sofa tryggir
frammá lappir sér við dyrnar.
Ilann geingur lángar götur
léttum skrefum. Túnglskinið
sýngur.
Ilann geingur niður djúpar
kjallaratröppur, op'nar dyr og
fer innf vertshús. Skrýtið hvað
negiurnar á mér eru lángar,
hugsar hann.
Við borð á miðju gólfi situr
krypplfngur grettur og hámar f
sig súpu. Flóka verður starsýnt
á súpuna. Uppúr henni stendur
klofin túnga.
— Ilvað ert þú eiginlega að
borða? spyr Flóki hissa. Maður-
inn glottir og svarar: