Lesbók Morgunblaðsins - 02.09.1962, Blaðsíða 8

SVONA ER AD FEROAST MED BÖRNIN
FERÐABÓKMENNTIR geyma sögur
um mæður, sem skýra sjálfar frá því
með óskoraðri hrifningu, hvað það sé
gaman að ferðast erlendis með korn-
börn, eða mjög ung börn. En svo er
dálítill minnihluti, sem heldur því
fram, að rétt eins og ekki er allt
gull, sem glóir, þannig séu smábörn
ef til vill ekki allra ákjósanlegustu
ferðafélagarnir. Það sem hér fer á
eftir, er tekið úr sex mánaða ferða-
sögu um Norðurálfu — austan járn-
tjalds og vestan — en þessi ferða-
saga er eftir unga móður, sem ekki
ber á öðru en þyki fullvænt um börn-
in sín — heima fyrir.
Eftir að hafa brotizt um hálfan heiminn
í hálft ár með tvö börn, annað tæpra
tveggja ára en hitt tæpra sex mánaða,
hljóma stöðugt í eyrum mér aðvaranir
foreldra, sem heima sátu, og ég skal
játa, að þeir foreldrar höfðu nokkuð til
síns máls. Okkur var sagt, að þetta væri
óðs manns æði — og með réttu. Að
ferðast með böm er skrípamynd af
skemmtiferðalagi. Ýmist er það kval-
ræði eða þá hlægilegt. En í báðum til-
vikum þrældómur.
Þegar rússneskir tollþjónar rannsök-
uðu kofortið í bílnum okkar og fundu
þar allmarga böggla, alveg eins útlít-
andi, urðu þeir eitthvað hvumsa. Böggl-
arnir höfðu inni að halda pappírsbleyjur.
Atvik eins og þetta og því um líkt, getur
gert skemmtiferð að skrípaleik, og svipt
hana öllum virðuleik. Og það er ekki úr
v>egi að taka ofurlítið í hnakkann á þess
um bókmienntum, sem em lofgjörð um
hnattferðalög með smiákrakka í togi.
Okkar ferðalag getur vonandi leitt í Ijós
sannleika orðanna, að „heima er bezt“,
ekki sízt þegar um börn er að ræða.
1?
örn hafa ekki áhuga á högg-
myndalist í flæmskum görðum, tólftu
aldar biblíumyndum, né steinlögðum
götum. Einkum fara götusteinarnir í
taugarnar á þeim. Þar er ekki hægt að
komast áfram á tvíhjóli eða þríhjóli, og
amerísk börn eru alltaf að reka í tærnar
og detta á nasirnar, þegar óslétt er undir
fæti.
Börn hafa andstyggð á því að borða
seint á kvöldin, og eru ekkert hrifin af
skrautlegum, handmáluðum matseðlum,
skökkum húsum eða því að þurfa að
keifa upp þrjá stiga og niður aftur, til
þess að fá næði til að gera þarfir sínar.
Krakkar hafa óbeit á að sitja aftur í
bíl og Alparnir geta alls ekki vakið
hrifningu hjá þeim. Þau rugla fyrir
hrifningu okkar af fjöllunum, með því
að æpa: „Gv. hvað þau eru mörg! Hvað
ná þau langt?“
ÖLL ÞESSI MENNING
að er bláköld staðreynd, að, eftir
að hafa haft fyrir augunum dag eftir
dag, byggingarlist og önhur afkvæmi
menningarinnar, mánaskin á Adríahafi,
spírur, turna — og framandi tungur
glymjandi í eyrunum, eru börnin jafn
nær, nema hvað þeim hundleiðist auð-
vitað.
Allar skrípamyndabækur, sögur, dýra-
garðar og leit að skemmtigörðum og
rólum, geta alls ekki komið í stað heim-
ilisins, húsagarðsins heima og ánægjunn
ar af reglubundnu, tilbreytingarlausu
lífi. Ferðalög eru ekki fyrir aðra en þá,
sem eru fullorðnir eða því sem næst,
sem vilja losna við daglega vanafestu
og langar að hrífast af tilbreytingunni.
Þá er hún skemmtileg og hægt að hafa
ánægju af henni.
Barnið er aftur á móti nú fyrst að
komast í kynni við umhverfi sitt. Það
hefur enga þörf á tilbreytingu og enga
löngun heldur, og tilbreyting, sem er
ekkert annað, leikur þau grátt. Nýtt rúm
á hverju kvöldi er öðruvísi á að snerta
og af að þefa, en vant er og krakka-
píslinni gengur illa að sofna en vaknar
hinsvegar fyrir allar aldir. Þegar sex ára
krakki er loksins orðinn vanur grænum
baunum og farinn að leggja þær sér til
munns harmkvælalaust, er það bersýni-
leg vitfirring að ætla að fara að venja
hann við sniglasósu eða annan fram-
andlegan mat.
W t
U
■ öfundar vinsællra greina um
ferðalög með krakka í togi, tala oft um
að taka einhvern vissan hluta dagsins
til að skemmta þeim. Þetta er hrein
vitfirring. Ferðalög í framandi löndum
eru ekki þannig athöfn, að hægt sé að
ákveða smámuni fyrirfram og langt
fram í tímann.
Enginn skynsamur Norðurálfubúi læt-
ur sig hafa það að fara í skemmtiferða-
lög með krakka með sér. Eitt merkasta
starf hjá dönskum öfum og ömmum er
að taka að sér barnabörnin, þegar for-
eldrar þeirra þurfa að skreppa sér til
skemmtunar til ítalíu.
En ef fólk vill nú samt fyrir hvern
mun fara í ferðalög með afkvæmi sín,
þá vil ég leyfa mér að stinga upp á
eftirfarandi stundatöflu: Þriðjungur dags
ins í dýragarði að skoða birnina, annar
þriðjungur í rólu á einhverjum leikvelli
og þriðji þriðjungurinn sé notaður til að
leita að snyrtiherbergjum og matsölum,
sem eru opnar þegar á þeim þarf að
halda.
ÞÆGINDIN
II
' " ér hefur þegar verið minnzt á
dýragarða og róluvelli, en nú verður
lítið eitt vikið að snyrtiherbergjum. í
suipum stórum höfuðborgum eins og
París, eru slík þægindi víða fyrir hendi,
svo sem í söfnum, hótelforsölum og á
mörgum neðanjarðarstöðvum.
Hvað bleyjurnar snertir, eru Sviss og
Danmörk góð lönd og Norðurlöndin
standa Ameríku framar um pappírs-
bleyjur. Það gerir Þýzkaland aftur á
móti ekki, og úti í hinum marglofuðu
sveitum Englands eru þær ekki til í
apótekum né annarsstaðar. f Rúmeníu,
Búlgaríu, Júgóslavíu og Rússlandi fyrir-
finnast þær alls ekki.
Jæja, nú er búið að heimsækja dýra-
garðana og snyrtiherbergin, og þá fer
það, sem eftir er tímans í að finna mat-
sölustað, sem er oþinn, þegar börnin eru
svöng. Pylsur og slíka skyndirétti er
hægt að fá í París. Þá er ekki annað
fyrir hendi en vera þar alla ferðina eða
þá standa í því allan daginn að þylja
afsakanir eins og þessar: „Nei, elskan,
þeir hafa ekki neinar pylsur hérna
sunnantil í Júgóslavíu. Já, er það ekki
asnalegt. En fólk hefur nú bara svona
ólíka siði. Nei, við erum ekki að fara
heim. Já, ég veit, að pylsurnar eru
ódýrari heima. Við skulum reyna eitt-
hvað annað, sem er líkt pylsu á bragð-
ið“.
Norðurálfumenn eta kvöldverð mjög
seint á daginn. Matsölustaðir — einkum
í suðurhluta álfunnar — eru varla opnir
fyrr en klukkan sjö. Þeir sem ferðast
með börn munu fljótt venjast á að éta
spælegg og kaldar kartöflur klukkan
fimm.
MATARÆÐLÐ
K rakkarnir okkar höfðu viðbjóð
á matnum á meginlandinu, en það er
jafnframt nokkur huggun, að börnin
þar virðast vera sama sinnis. Evrópskir
foreldrar gefa sínum börnum brauð og
sultu, af því að þau fúlsa við öllu krydd-
aða gumsinu, sem foreldrar þeirra láta
ofan í sig.
Það var hátíðastund í ferðalaginu hjá
okkur, þegar við í Helsinki rákumst í
kaffihúsi einu á hauga af Jeilo, ásaimit
pylsum og cornflakes.
Eina rétta aðferðin fyrir foreldra á
ferðalagi, til að leysa matstaðavanda-
málið er að setjast bara við borðið og
skella í sig svo sem tveim flöskum af
víni á fastandi maga. Þá er hægt að tala
um mjólk, hamborgara og jafnvel birni
— og hafa ánægju af.
í hléunum, ef nokkur verða milli
dýragarðanna, snyrtiherbergj aleitarinn-
ar og snuðursins eftir matsölustöðum,
geta þeir, sem eiga næga krafta af-
gangs, kíkt á rúmið sem Marie Antoin-
ette svaf síðast í eða dáðzt að gömlu
sperrunum í enskri sveitakrá. En þá er
um að gera að sleppa sér ekki í augna-
bliks hrifningu. Einn krakkinn getur
týnt af sér skónum og þá fer allur tím-
inn, sem eftir er í að leita að annað-
hvort skóbúð eða skónum sjálfum.
MINJAGRIPIRNIR
Fyrstu vikuna, eftir að við komura
heim, vorum við að taka saman minja-
gripina úr ferðinni. Þar mátti telja eina
rúllu af óframkallaðri filmu og aðra af
átekinni filmu, sem hafði eyðilagzt þeg-
ar sá tveggja ára hafði mölvað mynda-
vélina á annarri viku ferðalagsins. Svo
var brotin japönsk flugvél, sem við
höfðum keypt í Austurríki.
í þessu bili kom sá sex ára þjótandi
inn, yfir sig glaður. Hann hafði lokið
við fyrstu myndina sína í leikskólanum.
Það var bátur — sagði hann — sökkv-
andi bátur í Helsinki. Það var ekki
nema eðlilegt myndarefni fyrir jafn
víðreist barn!
- KÚALABBAR
Frh. af bls. ®
— Nei, sagði Gvendur.
— Heldurðu, að það séu bara svona
götur í Reykjavík, eins og hérna? spurði
ég.
— Já, auðvitað, svaraði Gvendur,
djarflega og hugsaði víst, að götur væru
aldrei annað en götur.
— Nei, skal ég segja þér, ekki aldeil-
iss.
— H-a, hvernig eru þær þá? Eru það
kannske traðir eins og sumstaðar?
— Nei, nei. Það eru skal ég segja þér
.... Nú komst ég í bobba. Hvernig gat
ég gert Gvendi, greyinu skiljanlegt,
hvernig göturnar í Reykjavík voru.
Hugmyndirnar þutu sem leiftur um vit-
und mína. Bíðum við.
— Það eru grjótflatir, sagði ég.
— Ha, grjótflatir?
— Já, grjótflatir eða grjótsléttur al«*
veg eins og breiðar þakslétturnar á
Jónsvellinum heima hjá okkur.
— Já, svoleiðis, og úr tómu grjóti?
Er þá ekki vont að ganga um þær? Eru
ekki stórir steinar á þeim eins og á
Ártúnsmelnum?
— Nei, nei. Þær eru alveg sléttar,
maður, sagði ég dálítið gramur yfir
skilningsleysi Gvendar.
Nú varð mér ljóst, að það var æði-
margt, sem ég þurfti að fræða Gvend
um, áður en við kæmum til höfuðborg-
arinnar.
Leiðrétting
í SÍÐUSTU Lesbók birtist smásaga eftir
Gísla J. Ástþórsson. Slæddust þar inn
nokkrar prentvillur, sem hér leiðréttast,
Og er höfundur beðinn afsökunar á mis-
tökunum:
„í fjórða dálki, sjöttu málsgrein, hefur
fallið partur úr setningu. Rétt er setn-
ingin svona: Maðurinn með hornspanga-
gleraugun tók glasið af bakkanum og
rétti manninum með harða flibbann, og
maðurinn með harða flibbann tók sér
stöðu á miðju gólfi og horfði á manninn
með hornspangagleraugun, og maðurinn
með hornspangagleraugun smellti með
fingrunum nokkrum sinnum og kallaði:
í neðstu málsgrein (fyrsta dálki)
slæddist inn vil'la. Rétt er setningin
svona: Hann tók ofan fyrir fisksalanum
ai rælni, og fisksalinn tók ofan fyrir
hónum — af rælni?
Loks er í sögulog sagt „hóf sig á
tærnar“ í staðinn fyrir „hóf sig uipp á
tærnar“.
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. tölublað 1962