Lesbók Morgunblaðsins - 02.09.1962, Blaðsíða 2

F'ngum núlifandi manna á hið
unga, endurfædda ísraels-
riki meira að þakka en núverandi
forsaetisráðherra sínum. Þó að ára-
fjöldinn, sem hann á að baki, sé
orðinn 76, er hann enn starfandi í
fullu fjöri, og telcst nú í fyrsta
skipti ferð á hendur í Norðurveg,
til þess að kynna þjóð sína norræn-
um þjóðum á þeim slóðum, sem frá
Miðjarðarhafsbotni munu vera
taldar „yzti hjari veraldar“. Því að
ríki hans, ísrael, leitar sambands
og samvinnp. við allar þjóðir, hvar
sem er á hnettinum, enda er það
ekki óeðlilegt. Hið nýja Ísraelsríki
er byggt trúbræðrum og frændum,
sem lifað hafa í fjarlægum löndum
um alda- og áratugi, þegar spurt er
um ættina, en horfið heim til hins
nýja ríkis, sem komst á stofn eftir
heimsstyrjöldina síðari. Telst svo
til, að núverandi íbúar ísraels séu
komnir frá nálægt 80 þjóðlöndum.
Maðurinn sem starfað hefur að endur-
reisn ísraels í meira en hálfa öld, er sá
sami sem nú er forsaetisráðherra þess.
Hann kom til „fyrirheitna landsins",
sem Biblían minnist svo oft á, árið 1906,
en var þá 20 ára, því að hann faeddist í
Gyðingabyggð í Póllandi og ólst þar
upp. í Póllandi bjuggu þá milljónir Gyð-
inga.
Mr egar David Ben Gurion steig fæti
á forna ættjörð sína í fyrsta skipti, fyrir
56 árum, hét þetta land Palestína og
var undir síhrörnandi veldi Tyrkja-
soldáns. Ben Gurion fór til Konstantín-
ópel, sem fyrrum hét á íslenzku Mikli-
garður en nú heitir Istanbul, til þess
að ljúka laganáminu, sem hann hafði
byrjað á í Póllandi. En þaðan lá leið
hans vestur um haf, til Bandaríkjanna.
Þar dvaldist hann lengi, hafði samvinnu
við trúbræður sína og kynntist þeirri
menningu, tækni og þjóðfélagshugsun,
sem þar ríkti. Þegar leið á fyrri heims-
styrjöldina hafði Balfour lávarður gefið
fyrirheit um, að Palestína skyldi fá fullt
sjálfstæði og verða ríki Gyðinga á ný,
og það gaf öllum sjálfstæðismönnum
þeirra byr undir báða vængi. Árið 1018
Ihélt Ben Gurion austur um haf aftur,
til þess að undirbúa framkvæmdir í sam
bandi við loforð Balfours frá 1017. Og
fór til ísraels.
Hann varð aðalritari stéttasam-
bands 1924, og frá 1930 alþýðusambands
Gyðinga. En jafnframt tókst hann á
hendur annað starf, sem varð ennþá af-
drifaríkara. Hann varð formaður hreyf-
ingarinnar „Jewish Agency“, hins víð-
feðma félags Gyðinga í mörgum löndum
foeims, sem segja má um, að hafi verið
(burðarásinn í sjálfstæðisbyggingu ísra-
els. Og síðan hefur hann unnið að fram-
haldi þeirrar byggingar — hvíldarlaust
og sleitulaust.
David Ben Gurion er lítill maður
vexti en þéttur á velli. Og saga hans
sýnir, að hann muni vera þéttur í lund
líka. Hann er svo tildurslaus í klæða-
'burði, að heima fyrir vill hann helzt
iganga í kahkíbrókum og með skyrtuna
opna í hálsinn — jafckalaus. Það mun
hann hafa lært af landnemunum vestur
í miðbyggðum Bandaríkjanna, enda
mun hann gjarnan vilja láta landsmenn
sína í ísrael muna, að þeir séu landnem-
ar í sínu forna ættlandi, þar sem ísra-
elsmenn hinir nýju eru nú að nema
land og breyta sandauðn i samvinnubú,
eða „kibutz“ svonefnd, þar sem einn
vinnur fyrir alla og allir fyrir einn. I
frístundum sínum bregður Ben Gurion
sér suður í Negev-eyðimörkina, og vinn-
ur þar að garð- og grasræktartilraunum.
Árangurinn sem fengizt hefur af nýrækt
í ísrael þennan rúma áratug, sem landið
hefur verið til sem sjálfstætt ríki, er
undraverður. En þess ber þá líka að
geta, að Gyðingar erlendis hafa lagt
fram stórfé til endurreisnar landsins og
mannvirkjum sem miða að því, að
breyta eyðimörk í gróðurlendi.
n í eyðimörkinni er fleira við að
stríða en náttúruöflin. Gyðingaþjóðin í
ísrael á sífellt í höggi við granna sína
í Arabaríkjunum allt í kring. Aröbum
finnst, að með stofnum ísraels hafi ver-
ið stolið frá sér sínu eigin landi, sem
hafi verið í eigu þeirra allt frá því að
Múhammeðssinnar lögðu Palestínu und-
ir sig, og þeir neita því harðlega, að
Gyðingar eigi nokkurn tilverurétt i
Palestínu. Sambúðin við grannana er
því eitt mestá vandamálið, sem ísraels-
ríkið unga hefur við að stríða.
Ben Gurion hefur ekki verið í önd-
vegi allra stjórna síðan fsrael varð sjálf-
stætt ríki fyrir 14 árum. Því að ísrael
er lýðræðisland eins og vestrænu lönd-
in, og flokkar ráða þar vali stjórna. í
ísrael hefur fjöldi flokka sent menn á
þingið, en sterkasti flokkurinn heitir
Maipai, en sá næststerkasti heitir
MAIpam. Maipai er talinn „sosialistisk-
ur“ flokkur í ísrael, en samsvarar því,
sem kallað er „frjálslyndir flokkar“ í
Vestur-Evrópu. Þetta er flokkur Ben
Gurion, en hann hefur hneigzt að sam-
vinnu við flokkana til hægri við Maipai.
Hann beið ósigur á þingi árið 1953 og
sagði þá af sér, en Moshe Sharett tók
við stjórninni. Skömmu síðar varð hann
þó hervarnarráðherra og síðar hefur
hann oftar en einu sinni haft „stóla-
skipti“ við andstæðingana, sem viður-
kenna hreinlega, að Ísraelsríki megi
ekki án Ben Gurion vera. Hann gnæfir
yfir alla hina.
David Ben Gurion treystir því, að
þjóðin, sem nú er að endurbyggja ísra-
el, trúi á orð Gamla testamentisins, um
að Ísraelsríki eigi að endurfæðast og
lifa nýja blómaöld. Hann tekur oft þátt
í umræðum á fundonn, sem boðaðir eru
til þess að íhuga, hvort spádómar Gamla
testamentisins muni rætast — eða
hvernig þeir muni rætast. En hvað sem
Biblíutrú hans líður, þá er trú hans á
framtið Ísraelsríkis sterk og óbifanleg.
Hann trúir því, að landið, sem undir
tíu alda óstjórn múhameðstrúaðra Ar-
aba varð eyðimörk, geti aftur orðið að
frjósömu landi. Og hann vinnur að því
með eigin hendi, — því að öll þau skipti,
sem hann hefur verið settur af for-
sætinu í ísrael hefur hann farið beina
leið suður í Nigev-sandana til þess að
rækta land.
Þróunin, sem orðið hefur í ísrael á
undanförnu sjálfstæðistímabili er undra
verð. íbúafjöldinn hefur þrefaldazt, og
allt bendir til, að hin nýja þjóð í gamla
landinu geti átt góða daga framundan.
Aðeins eitt skyggir á: Missættið við
grannana. En það er haft eftir Ben
Gurion, að ef ísrael tekst að ná vináttu
allra þjóða, sem fjær liggja, muni þeir
vonandi ná vinfengi þeirra næstu —
Arabaþjóðanna.
t
JL sumar gerir David Ben Gurion
sér ferð til norðurstranda Atlantshafs-
ins í þeim erindum, að æskja vináttu
við þjóðirnar þar. Þeim erindum hefur
verið vel tekið í þeim norðurlöndum,
sem þessi ágæti gestur hefur þegar heim
sótt, og væntanlega verður þeim líka vel
tekið hér á landi.
Yesturlandablöðin hafa stundum talað
um Ben Gurion sem „Moses tuttugustu
aldarinnar". Móses gamli, sá sem upp-
haf Gamla testamentisins er kennt við,
stjórnaði heimförinni frá Egypto —
yfir Rauðahafið. En það er stærri hóp-
ur, sem David Ben Gurion forsætisráð-
herra ísraels hefur stjórnað heimleiðis
á undanförnum áratugum.
Skúli Skúlason.
B R I D G E
SPILIÐ, sem hér fer á eftir, var spilað
á bridgemóti í Englandi nýlega og er
mjög lærdómsríkt, bæði hvað snertir
úrspil og vörn. Sagnir gengu þannig:
Vestur Norður Austur Súður
pass 1 V pass 1 A
pass 3 A pass 4 A
pass pass pass
A Á 7 5 2
V ÁK542
♦ 4
* 93
4 A G10 8 3
¥ 108 6 3 ¥ G
♦ ÁKG 10 ♦ 9 7 5 3
* D 8 5 2 4> Á G 7 6
A KD96
¥ D 9
+ D 8 6 2
* K10 4
Suður var sagnhafi í 4 spöðum og
vestur lét út tígulkóng og fékk þann
slag. Næst lét vestur út laufa 2, sem
austur drap með ás. Austur lét þvínæst
út laufa 6 og sagnhafi drap með kóngi.
Nú tók sagnhafi spaðakóng og lét síðan
út spaða 6, en þá kom í ljós að vestur
átti aðeins einn spaða. Drepið var í
borði með spaðaás og nú lét sagnhafi
út hjarta 2 úr borði og drap heima með
drottningu og lét aftur út hjarta og
drap í borði með kóngi, en austur
trompaði. Austur lét nú út tigul og
sagnhafi varð að trompa í borði. Þýddi
það, að hann gat ekki gert hjartalitinn
góðan og komizt inn í borðið aftur.
Varð því spilið 2 niður.
Varnarspilararnir gera í byrjun þá
skyssu, að eyða ekki trompum úr borði.
Þegar austur komst inn á laufaás, þá
átti hann að láta út tigul og þvinga
þannig sagnhafa til að eyða trompi úr
borði. Eftir það getur sagnhafi ekki
unnið spilið, því hjartaliturinn nýtist
ekki.
Sagnhafi getur á auðveldan hátt
unnið spilið, eftir að hann hefur fengið
á laufakóng í þriðja slag. Hann á að
taka spaðakóng og spila síðan hjarta
svisvar. Ef andstæðingarnir fylgja báð-
ir lit þá getur hann haldið áfram með
trompið. Eins og spilið er, þá trompar
austur hjarta í annað sinn, en þá skipt-
ir ekki máli þótt hann eyði trompi úr
borði með því að láta út tigul, því sagn-
hafi getur alltaf gert hjartað gott og
síðan tekið trompin af austur og fær
alltaf 10 slagi.
Utgelandi: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigíús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráö Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garöar Kristinsson.
Ritstjórn: AðalstræU 6. Slmi 22480.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
21. tölublað 1962