Lesbók Morgunblaðsins - 19.02.1956, Page 1
XXXI. árg.
7. tbl.
Sunnudagur 19. febrúar 1956
Sigurður Grímsson:
SHAKESPEARE-ÞÝÐINGAR
I.
RÍKISSTJÓRNARÁRUM Elisa-
betar I. Englandsdrottningar
og næstu áratugina bar á eftir stóð
ensk leikritun og leiklist með mikl-
um blóma, enda var þá bar í landi
margt um mikilhæf leikritaskáld,
en meðal beirra bar langhæst, sem
kunnugt er, hinn stórbrotna skáld-
snilh'ng William Shakespeare (1564
—1616).
Púritanamir í Englandi höfðu
um langt skeið haft megnan ými-
gust á allri veraldlegri list, ekki
sízt leikritaskáldskap og leiklist og
töldu þeir slíkt athæfi hina örgustu
goðgá. Áhrifa þessara þröngsvnu
ofstækismanna gætti ekki verulega
fyrst framan af, en þegar borgara-
stvriöldin brauzt út í Englandi árið
1642, undir forvstu Olivers Cron-
wells, hðfðu púrítarnir komið svo
ár sinni fyrir borð, að leikhúsum í
London var lokað það sama ár með
sérstöku lagaboði. Varð þetta til
þess, að jafnvel skáld bau, sem
ágaetust hðfðu þótt k Elisabetar-
tímabilinu, þeirra á meðal sjálfur
meistarinn Shakespeare, féllu
Shakespeare
smám saman að heita mátti í fulla
gleymsku, en skáldverk þeirra urðu
að víkja fyrir ritum trúarskálda og
postula eins og Miltons og Buny-
ans. Stóð svo allt til ársins 1660,
er konungdómurinn var endurreist-
ur í Englandi og Karl konungur
annar tók þar aftur við völdum.
— Þó hafði nú orðið sú breyting
á hugum fólksins, að nú var það
ekki alþýða manna, er sótti þau
tvö leikhÚ3 í London, er höfðu
fengið konungsleyfi til leiksýninga,
heldur aðeins tiltölulega fámennur
hóriur hefðarfólks. er mælti sér þar
mót. Og enda þótt leikhús þessi
þvrftu í fvrstu að hagnvta sér leik-
rit frá eldri tímum, þá voru það
hvorki leikrit Shakespeares eða
Ben Jonsons, sem gripið var til,
enda átti hin þjóðlega leikritun
þeirra tíma ekki lengur bau ítök
í hugum fólksins sem áður var.
Hins vegar voru nú einkum tekin
til sýningar leikrit höfunda eins og
Beaumonts. Fletchers og Shirlevs.
Um þetta farast Dryden svo orð í
riti sínu Essev of Dramatic Poesy:
„Höfundar þessir skildu miklu bet-
ur og líktu betur eftir málfari og
samræðum hefðarfólksins." Mun
og ekki vafi á því, að ungu kyn-
slóðinni á árunum um 1660 hefur
þótt samtalsformið í leikritum
Shakespeares úrelt nokkuð, en
fundizt hin skáldin, er hér voru
nefnd, standa í því efni nær sínum
tíma. En ðnnur og dýpri rök hafa
einnig legið hér að. — Á þessum
árum tekur franskra bókmennta-
áhrifa að gæta í æ rfkara mæll, og