Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1955, Page 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
67
Enska ljónið
þEGAR Elisabet II. tók við ríkis-
erfðum í Englandi, erfði hún
um leið safn kynjadýra, er verið
hafa tákn og skjaldarmerki hinna
göfugustu ætta í Bretlandi um ald-
ir. Ber þar fvrst að nefna enska
ljónið, sem hefir verið tákn og
ímynd brezku konunganna allt frá
dögum þeirra Hinriks II. og Rík-
harðs ljónshjarta, rauða drekann,
sem var tákn konunganna í Wales,
og skozka einhyrninginn, sem var
tákn Skotakonunga frá því á 15.
öld. En svo eru ótal önnur dýr,
sem komizt hafa inn í konungsætt-
ir með tengdum við aðrar höfð-
ingjaættir, er einnig áttu sín tákn-
dýr, svo sem griffin ísem er fljúg-
andi ljón með arnarhaus), hvítur
fálki, hvítur hundur, hvítur hestur.
svart naut o. s. frv. Alls eru þessi
svokölluðu „dýr drotningarinnar“
Skozki einhyrningurinn
um þrjatíu að tölu. Eru þar á meðal
hinar furðulegustu skepnur, því að
einu sinni þótti það frumiegt hjá
mvndhöggvurum að skevta saman
einkenni margra d^ra, setia sam-
an fætur af einu dvri, afturhluta
af öðru, framhluta af því þriðia og
haus af því fjórða. Brezka ljónið
er heldur ekki auðþekkt og grein-
ir menn á um, hvort heldur að
það sé mynd af Ijóni eða hlébarða.
Talið er að skjaldarmerki sem
tákn sérstakra ætta, hafi komið
upp í krossferðunum. Vilhjáimur
bastarður hafði tvo hlébarða í
skjaldarmerki sínu, en Hinrik II.
bætti þeim þriðja við og voru þeir
þá kallaðir ljón og hafa síðan verið
kallaðir svo. Þess vegna greinir
menn á um það, hvort í skjaldar-
merki Englands sé heldur þrír hlé-
barðar eða þrjú Ijón.
Aftur í grárri forneskju var
drekinn tákn ódauðleikans. vegna
þess að hann var ímvnd dreka-
stjörnunnar. Rómveríar hinir
fornu höfðu dreka í skjaldarmerki
sínu, og Engil-Saxar höfðu einnig
dreka sem tákn sitt, og það helzt
enda þótt sú breyting yrði á með
kristninni, að drekinn væri ímynd
hins illa. Drekinn varð tákn fyrstu
konunganna í Wales og á skildin-
um, sem hann heldur (sjá mynd)
er skjaldarmerki seinasta ríkis-
erfingjans í Wales, Llewelyn ap
Griffith. Frá Wales fór drekinn til
Englands á dögum Hinriks VII., og
til Skotiands með dóttur hans. Síð-
an barst hann aftur til Englands
með Jakob IV. Skotakonungi, er
hann tók við völdum í Englandi
sem Jakob I. Hann flutti og til
Englands skozka einhyrninginn.
Welski drekinn
DÝR DROTTNiNGARINNAR