Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1955, Blaðsíða 12

72
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
að það væri fyrir góðu, sem aðrir
sögðu að væri íyrir illu. Fór það
víst nokkuð eftir landshlutum, og
gat að sjálisögðu allt verið rétt, því
að fjöld viðrar hér á landi á sama
tíma. Þó skal það ekki rakið hér.
Annars tóku menn mark á ht
tunglsins. Rautt tungl boðaði stríð
eða styrjöld einhvers staðar í heim-
inum, eða önnur stórtíðindi. Það
boðaði einnig hvassviðri og storma.
Veðurspár eítir ht tunglsins eru
í þessari alkurmu vísu:
Rauða tunglið veit á vind
vætan bleiKu hlýðir,
skini ný með skýrri mynd
skirviðri það þýðir.
iáCi' — ..«■ *
Tunglkoma olh ætíð veðrahvörf-
um, eins og sést á þessari vísu:
Með tunglkomu trúðu það
og tem þer gætni slika,
veðrabrigða von er að
víst með fullu líka.
Þá hafði og tunglið ýmiskonar
áhrif á mannlegan líkama. Ekki
mátti tungl skína á brjóst eða
kjöltu vanfærrar konu, því að þá
varð barnið tunglsjúkt. En ef tungl
skein á kjöltu óspjallaðrar meyar,
þá varð hún barnshafandi. Mikill
munur var á því hvernig konum
gekk að fæða, eftir því sem stóð
á tungli. Léttust varð fæðingin altaf
með nýu tungli.
Til var sá sjúkdómur, er menn
kölluðu tunglmein, og átti að brjót-
ast út einu sinni á hverju tungli.
Ekki má láta klippa hár sitt nema
með vaxandi tungli, annars kemur
rot í það. Og gæta verða menn
þess að horfa ekki mót norðri á
meðan þeir eru klipptir, því að það
boðar skammlífi. Blóðtökumenn
þurftu og jafnan að gæta þess hvað
tunglið væri gamalt er þeir tóku
mönnum blóð, og eins að gæta þess
undir hvaða stjörnumerki maður-
inn var fæddur, því að blóðtöku-
staðurinn fór eftir því.
Sumartungl heitir það tungl, sem
er á lofti 5. maí, hvort sem það
er ungt eða gamalt. Þegar maður
sér það fyrst á maðin: ekki að segja
neitt, en bíða þess að einhver ávarpi
sig, og er mikið undir því komið
hvað þá er sagt við mann, því að
þau orð eru óbrigðul spádómsorð,
þó að oft séu þau á huldu. Þetta
heitir að svara í sumartunglið.
Þeir draumar, sem menn dreym-
ir með vaxandi tungli, rætast jafn-
an fljótt, en draumar með þverr-
andi tungh rætast seint, eða eiga
langt í land.
Ef vaxandi tungl grúfir, eða snýr
hornunum niður, þá boðar það
skipskaða á því tungh.
ÁHRIF TUNGLS Á
GRÓÐUR JARÐAR
Ástæðan til þess, að þessar
kreddur eru rifjaðar hér upp, er sú,
að nú er talsvert deilt um það í
heiminum, hver áhrif tunglið hafi
hér á jörð, einkum um það, hvort
það hafi áhrif á gróður jarðar. Eru
skoðanir þar mjög skiftar bæði
meðal vísindamanna og bænda.
Aftan úr grárri forneskju hafa
bændur trúað því, að þroski jarð-
argróða og uppskera færi mjög eft-
ir því hvernig á tungli stóð þegar
sáð var. Og enn í dag er föstum
reglum fylgt um þetta víðast hvar,
eigi aðeins meðal frumstæðra
þjóða, heldur einnig meðal menn-
ingarþjóða. Og það eru ekki lökustu
bændurnir, sem gæta þess hvernig
á tungli stendur þegar þeir sá.
Þeir þykjast sjálfir hafa fengið
reynslu um að þetta sé mjög þýð-
ingarmikið atriði í búskapnum.
Aðrir telja þetta hreinar bábyljur
og heimskulegar kreddur.
í amerísku jarðyrkjuriti, sem
heitir „New Garden Encyclopedia“
og ritað er af sérfræðingum, segir
m. a.:
„Hvað eftir annað koma frá vel-
menntuðum og hleypidómalausum
bændum og jarðyrkjumönnum
skýrslur, er sýna svo að ekki verð-
ur móti mælt, að tunglið hefir
mjög mikil áhrif þegar sáð er,
plantað og á önnur jarðyrkjustörf.
Reynsla þeirra verður því að telj-
ast meira en hugarburður einn,
og þess vegna væri það æskilegt
að sem flestir jarðyrkjumenn vildu
gera tilraunir til þess að fá úr því
skorið, hvort ekki sé heppilegra
fyrir sig að fylgjast með tungl-
inu“.
Ástæðurnar til þess að gæta beri
tunglins við jarðyrkjustörf, eru
rökstuddar þannig:
1. Á mánaðargöngu sinni um-
hverfis jörðina fer tunglið í gegn
um allan „dýrahringinn“, sem er
ímyndaður hringur í geimnum um-
hverfis jörðina í rétt horn við
möndul hennar með tilliti til sól-
arinnar. Dýrahringurinn fellur því
ekki saman við miðbaug, sem er
mitt á meðal heimskautanna.
2. Áhrif tunglsins á jörðina breyt-
ast eftir því í hverju dýramerkinu
það er, og hefir þetta áhrif á sán-
ingu og uppskeru.
3. Það hefir komið í ljós að
plöntur sem bera fræ eða ávöxt,
svo sem baunir, tómatar, korn og
blóm, þrífast betur ef þeim er
plantað með vaxandi tungli (allt
fram að því er tungl er í fyllingu),
en plöntur, sem bera rótarávexti,
svo sem kartöflur, spretta betur ef
þær eru settar niður með þverr-
andi tungli.
í tímaritinu „House and Garden“
(aprílhefti 1944) er grein eftir
Francis Coulter og segir þar: „Á
Englandi hefir trúin á hinar gömlu
kenningar um áhrif tunglsins á
spírun og gróður farið mjög í vöxt
á seinni árum. En til þess að ganga
úr skugga um hvort þetta hefði
við nokkur rök að styðjast, fóru
fram víðtækar tilraunir í John
Innes Horticultural Institute hjá
London á árunum 1940—1942. Sáð