Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1955, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
73
var mörgum sinnum og á ýmsum
tímum, bæði utan húss og innan,
og miklu var plantað í gróðurhús-
um, þar sem hægt var að tempra
hita og unnt að fylgiast nákvæm-
lega með öðrum gróðurskilyrðum.
Daginn út og daginn inn voru gerð-
ar nákvæmar mælingar á öllu, sem
þar kom til athugunar. En að lok-
um var kveðinn upp sá úrskurður,
að trúin á áhrif tunglsins á gróður-
magn jarðar hefði ekki við neitt
að styðjast.“ Höfundur segir enn
fremur, að þetta hafi verið þær
víðtækustu og nákvæmustu til-
raunir, sem gerðar hafi verið í
þessa átt.
---★-----
Þetta er þó ekki eina rannsóknin
sem farið hefir fram á þessu sviði.
Hinn 19. febrúar 1944 segir „Sci-
ence News Letter“ frá því, að Har-
old S. Burr prófessor við Yale há-
skólann hafi gert athyglisverðar
rannsóknir á vexti trjáa. Og blaðið
skýrir þannig frá rannsókninni:
„Prófessor Burr setti tvær raf-
magnsleiðslur í bolinn á mösurtré
með nokkru millibili. Var þeim
stungið í gegn um börkinn, þang-
að sem gróandafrumurnar eru að
verki og skapa nýtt viðarlag utan
á tréð undir berkinum. Þessar
leiðslur voru settar í samband við
hárnákvæmt rafmagnstæki. Og nú
kom það í Ijós, að einu sinni í hverj-
um mánuði varð gríðarmikil og
snögg brevting á rafmagnshleðslu
hins gróandi viðarlags. Nákvæm-
lega var fylgst með lofthita, loft-
raka loftbyngd og öðrum breyt-
ingum loftsins, en þær stóðu ekki
í neinu sambandi við þetta aukna
rafmagn í trénu“. Prófessor Burr
segir að það geti vel verið að tungl-
ið hafi haft þessi áhrif á tréð, en
þó sé það ekki sannað.
BLÓM OG SÆORMAR HAGA
SÉR EFTIR TUNGI.I
í þessu sambandi er nógu gaman
að vita, að til er blóm, sem hagar
sér eftir breytingum tunglsins.
Blóm þetta vex í Suður Afríku, eða
er þaðan upp runnið og latneska
nafnið á því er „morea iridoides".
Það er af irisblóma ættinni. í nó-
vemberhefti „Science Digest“ 1951
segir svo frá: „Prófessor Knight
Dunlap við háskólann í Kaliforníu
stundar garðrækt í hjáverkum sín-
um. Hann komst að því, að „morea“
springur út tvisvar sinnum á hverj-
um tunglmánuði. Hún springur út
þegar tunglið er á fyrsta kvartili
og fellir svo blómin áður en tungl
er fullt. Þegar tungl er á seinasta
kvartili blómgvast hún aftur og
fellir blómin áður en nýtt tungl
kemur. Hún ber aldrei blóm þegar
tungl er fullt né heldur við nið“.
Þá má einnig geta þess til gam-
ans, að í suðurhluta Kyrrahafs er
sjávarormur, sem kallast „eunice
viridis“ og hann hrygnir aðeins
þegar tungl er fullt.
----O---
Menn vita ekki hvernig á þessu
stendur að blómið og ormurinn
haga sér þannig, en þrátt fyrir það
segja nú flestir vísindamenn að
það sé ekkert annað en hjátrú, að
tunglið hafi áhrif á gróður jarðar.
Rannsóknirnar í John Innes Horti-
cultural Institution ráða þar mestu
um. Einn af sérfræðingum Cornell
háskólans í Ithaka birti grein um
þetta efni í desember s. 1. Hann
segir að tvö atriði skeri alveg úr
um, að ekki sé hægt að fara eftir
tunglinu með sáningu. Til þess að
svo mætti verða yrði að sá á sama
tíma um land allt, en það sé mjög
mismunandi eftir landshlutum hve-
nær sé heppilegast að sá. Hitt atrið-
ið sé, að mönnum komi alls ekki
saman um á hvaða tíma eigi að sá,
til þess að hafa fullt gagn af tungl-
inu. Sumir segi að bezt sé að sá
með vaxandi tungli, aðrir haldi því
fram að bezt sé að sá með þverrandi
tungli.
Þannig er þá málum komið.
Flestir vísindamenn virðast hallast
að því, að það hafi ekki við nein
rök að styðjast að tunglið hafi áhrif
á gróður jarðar. En á hinu leit-
inu er fjöldi bænda, sem lætur sér
ekki segjast, og þykist hafa revnslu
og sannanir fyrir því að hin forna
trú á áhrif tunglsins sé rétt. Segja
má, að þrátt fyrir þá tilraun, sem
gerð var í Englandi, sé ekki full-
komin sönnun fengin fvrir því, að
þetta sé firrur einar og hjátrú. Til
þess þyrfti enn ýtarlegri rannsókn-
ir, er stæði enn lengur yfir.
STAFA SVEFNGÖNGIJR AF
ÁHRIFUM TUNGLSINS
Það er alkunnugt að menn setia
svefngöngur í samband við bað að
tungl er fullt. Svo ramt kveður að
beirri trú. að hún hefir komizt inn
í réttarsalina. Fyrir nokkru var
maður staðinn að innbrotsþiófnaði
í Ástralíu. En dómarinn svknaði
hann, vegna þess að maðurinn
gengi í svefni eða væri ekki með
sjálfum sér þegar tungl væri fullt.
Sumir læknar halda því fram,
að geðveikir menn séu erfiðastir
þegar tungl er fullt. Aðrir halda
því fram að þetta sé vitlevsa. margt
annað geti haft áhrif á geðveiki-
sjúklinga, svo sem brevtingar á
lofthita, loftraka og loftþrýstingi,
en tunglið geti ekki haft nein áhrif
á þá. Eins vilja vísindin ekki viður-
kenna að tunglið sé orsök þess að
menn ganga í svefni. Dr. S. P.
Goodhart, sem starfar við lækna-
skólann í New York, segir að vísu
að meira geti borið á svefngöngum
þegar tungl er fullt heldur en
endranær. En það sé ekki vegna
aðdráttarafls tunglsins heldur
vegna birtunnar af því. Svefn-
göngur sé alltaf tíðari í björtu og
jafnvel rafmagnsljós geti haft þau
áhrif á menn að þeir gangi í svefni.