Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1955, Blaðsíða 6

66
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
BARIZT FYRIR FRIÐI -
OG HÉR ER ENGINN FRIÐUR
AÐ HEFIR jafnan kveðið við hjá
ófriðarþjóðunum, að þær séu
að berjast til þess að koma á var-
anlegum friði. En samt verður eng-
inn friður. Þótt hið efnahagslegn
tjón, sem hlýzt af stvrjöldum sé
órkanlegt, þe"ar það er metið ti!
peninea, er það þó ekkert á móts
við mnnntiónið og hörmunear bær,
er það leiðir yfir bióðirnar. Það
er hægt að reisa borgir að nýu,
smíða nv skip, og hin umturnaða
jörð græðir sár sín með tímnmim.
Fn mrTmrh'fin, sem forgörðum
sonar segir: ,.16. okt. 1664 er þess
getið, að Guðmundur S'gvaldnsen
í Traðarholti gevmdi á 19. hundr-
að af fiski fvrir Rannveigu sál.
Jónsdófttur, er hi'm átti í Þorláks-
höfn ,og sá hafði fiskurinn verið
bezt verkaður“. Skýtur hér dálít-
ið skökku við, hvað sem sannast
hefir reynst.
Brvnjólfur biskup hafði miklar
mætur á Rannveigu og var með
þeim góð vrnátta með frændsemi.
Bæði voru komin af Jóni Arasvni
biskupi. Móðir Brvniólfs var dótt-
ir Helgu Aradóttur Jónssonar, en
faðir Rannveigar var Jón sonur
Biörns bróður hans. Þegar Brynj-
ólfur kom frá biskupsvígslu, kom
hann út á Eyrarbakka á Jónsmessu
-kvöld. Dvaldist hann þá tvo daga
hjá frænku sinni á Háeyri, áður
en hann reið heim til stólsins. Og
síðan gisti hann alltaf hjá henni,
ef hann var næturlangt á Eyrar-
bakka.
(Heimildir: Biskupasögur J. H., Sýslu-
mannaævir B. B„ Árbækur Esphólins,
Annálar, fslenzkar æviskrár, Saga Eyrar-
bakka V. G„ Bólstaðir og búendur í
Stokkseyrarhreppi dr. G. J. o. fl.).
Á. Ó.
fara, bæði á vígvöllum og heima
fyrir, verða aldrei bætt. Það er
ekki hægt að kalla hina dauðu til
lífsins aftur, og grimdarverkin
verða a!drei afmáð.
★
Af ödum b'óðnm heims hafa
FrakkoT- nold'ð mrst. a^ráð i'
manntíöni ó nndoufömum hremur
öldnm. Á 17. ö^d háðu Frakkar stríð
í 64 ár. á 18 öld’urú f 52 ár o«r á 19.
öldinni í 43 ár. A bessnm .800 árum
hofa Fr'‘1_k'"" hví átt í eirílNi f 148
ó- e-TyifTÍe Á h<-.o-nm nldvrn VOm
Í7ím orn-Pi"- Unð-ir í TT f-Tv',riv
fók" FrnVV'r há(+ í 1070 f hnrrnm
nr'^-t'irn fóUu "( hnim 10 480 7^0
ri'"”11' pr marmfión"^ °r hó h'Tr>rf-
ondi boríð sarnan við allar bær
þiánincrar sem almenningur varð
að bola. Enginn veit hve margar
konur. börn o? gamalmenni hrundu
niður í bessum stvriSldum.
Drepsóttír o<r huneursnevð
fvlpia ia.fnan í k'ölfar stvrialda
ou menn bafa brunið niður úr
bním. 80 búsundir manna dóu í
Magd°burg meðan á umsátinni
bar stóð. ofT 30 búsundir manna
urðu hungurmorða í Genúa f
Naoóleonsstvrjöldunum. Árið 1830
féllu 326.000 manna í Póllandi úr
drepsóttum, sem fylgdu í kjölfar
stvrjalda.
Með hverri nvrri styrjöld, sem
háð er, aukast fómirnar, og samt
er enginn friður. í heimsstvrjöld-
inni 1914—18 tóku þátt 1700
milliónir manna á einn eða annan
hátt. í fjögur ár kepptust þjóðirnar
við að brytja hver aðra niður.
Manntiónið, varð ógurlegt, eða um
37.508.600. f mörgum stórorustum
voru heilar hersveitir stráfelldar.
Bretar misstu 60.000 manna fyrsta
daginn í sókninni hjá Somme.
Frakkar misstu nær hálfa milljón
manna og Þjóðverjar um 250.000 í
orustunni hjá Verdun 1916. Eftir
stríðið kom svo spánska veikin, sem
lagði milljónir manna í gröfina.
Fjórar milljónir Armeníumanna,
Gyðinga, Sýrlendinga og Grikkja
voru brvtjaðar niður. Þriðjungur
nólsku hióðarinnar féll í valinn.
Tv’ær milbónir manna dóu úr
hungri í Rússlandi, 800.000 manna
dóu í Þýzkalandi og ein milljón í
Serbíu og Austurríki. Þetta voru
allt friðsamir borgarar. En auk
þessa fórust um 100.000 manna af
skipum, sem rákust. á tundurdufl.
Seinni heimsstvriöldin hófst. Og
nú varð allt í enn stærri stíl en óð-
ur. Talið er að nær 45 milliónir
manna hnfi fallið, en í skvrslum
frá náfastnlnum segir að mann-
tjónið hafi orðið enn meira.
Þetta stríð var líka háð til þess
að koma á friði. En það var eng-
inn friður, því að nú hófst Kóreu-
stvriöldin. Manntjón bandamanna
í þeirri styrjöld er talið 455.000, en
manntjón andstæðinganna þrisvar
sinnum meira. John Foster Dulles
hefir sagt: „Her Norður-Kóreu-
manna var svo að segja algjörlega
upprættur. Manntjón þeirra og
Kínveria í orustum var um 2
miHjónir. en af 10 milljónum íbúa
í Norður-Kóreu dó þriðji hver mað-
ur úr hungri og vesæld, sem stjórn-
in hafði yfir þá leitt“.
Nú er þessum stórstyrjöldum
lokið í bili, en samt er enginn frið-
ur. Á átta stöðum í heiminum er
enn barizt, og þar er mannslífum
fórnað daglega. Og svona hefir
þetta altaf verið. Vér eigum nokk-
urn veginn óslitna sögu um 3361
árs bil. Þar af hafa verið 3134 styrj-
aldarár, en aðeins 227 friðarár. Það
eru ekki litlar fórnir, sem mann-
kynið hefir fært fyrir það, sem það
hefir enn eigi höndlað — friðinn.