Lesbók Morgunblaðsins - 22.04.1951, Blaðsíða 14

234
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
sögur fara af því hvernig menn liafa
sótt þctta baðhús. Sennil. hefir aðsókn
verið Jítil og fólki þótt ódýrara að
skola af sjer óhreinindin heima, eða
láta það alveg vera. Böðin voru nokk-
uð dýr. Heitt steypibað kostaði 40
skildinga og kalt steypibað 16 skild-
inga, en ef menn vildu fá kalt bað á
oftir heitu baði, þá kostaði það alls
48 skildinga.
Arið 1876 var læknaskólinn stofn-
að'ur cins og áður er sagt. Var Hjalta-
lin skipaður forstöðumaður hans, og
jafnframt leystur frá hjcraðslæknis-
störfum. Jónassen var þá skipaður
hjeraðslæknir i Rcykjavik. cn Tómas
Hallgrimssón. sem verið hafði Jrjer-
v
aðslæknir i Arness, Rangárvalla og
Vcstur-SkaftafeHssýslu,’ var skipað-
ur kermart við læknaskólarm. Voru
þá þrír laeknar búscttir i KCj'kjavík
og höfðu cngum hjeraðslæknisstörf-
úm að gegna utan þcss umdæmís. Var
mx orðin iriikíl brfcyting á frá því cr
Hjaltalín var hjcr einn og hafði hjer-
aðslæknisstörfum að gcgna frá
Reykjancsi að Kulmanstungti og alt
þar á milli.
Á þcssum tima hafði ibúatala
Reykjavíkur tvöfaldast, var nú orð-
in um 2500. Kröfurnar til sjúkra-
Jiússins' jtikust ár frá ári, og varð
það æ tilfinnanlcgra hvað húsa-
kynni voru þar óhentug, cinkum eft-
ir að læknaefmtm fór að fjölga og
kensla varð cinmg að fara þar fram.
Um 1880 var svo komið að við þetta
varð ekki unað mikið lengur.
ARIU 1881 lagði Hilmar Finsen JandS
höfðmgi það til vrð stjórrrinu, uð í
f.táriagafrtmivarpið 1882—83 yrði sett
íjarverting cr na:gði frl þcss að fand-
sjöðor termi upp fullkomnum spitala
i Itcykjavik og ræki trárm. Gerði
Jandshöfðrngi ráð fyrir að þar þyrfti
að vcra 24 rúm fyrir sjúklinga, auk
Jtcss herbcrgi fyrir 4 geðvcika mctm,
búnaðarstofur, Iwðbús, lrkhtis, skurð-
la:kníngasto£a og cnnfremur hcrbergi
í;xur lÆkiidsk'v'ltiJJieiiu. Kostuaó nð
Jónas Jónassen.
að koma ttpp byggingunni laldi hann
mundu verða 30—40 þús. kr. —
Stjórnin vildi alls ekki faltast á þctta.
Taldi hún rjettara að Rcykjavik
kæmi sjer típp sjúkrahúsi, afmað
hvort af eigin ramleik, eða i fjelagi
ið nágrannalTjeruð’, en ekki væri útiJ
lokað að hún kyrmi að fá' einhvern
styrk úr rikissjóði.
Sehicrbeck varð iandlæknrr hjer
1332. Ifann skoráði þá á stjómina
að sjá urn nð sþrtali yrði reistur i
Reykjavik og væri þar rúm fyrir
40 sjúklinga. Gerði iiann ráð fyrir
að' slikur sþitali mundi kosta um 100
þús. kr., en þeirri uppha'ð mætti
drcifa niður á fjögor áó. Ekki vildi
stjórnin falíast á þctta frcmur en áð-
ur, og þó þeim mun siður þar scm
nú var farrð fram á miklu hærri fjár-
veitingu en áður.
Til þcss að sýna hvcr þörf væri
hjcr á spitala, Ijet Schicrbeck þess
gctið nokkru síðar, að árið cftir að
hann kom hingað hcfði hann haft
950 sjúklinga undrr höndum, þar af
5»

iuuidi UdligruiUKiUU.
65 sem þörfnuðust skurðlækningar.
Mestur hluti þessara sjúklinga hefði
Jegið hingað og þangað um bæinn.
En þegar hann sá hverjar undirtekt-
ir beiðni hans fekk hjá stjórninni,
fór hann fram á það, að Alþing tæki
upp í fjárlög 20.000 króna fjárveit-
ingu til þess að koma upp spítala í
fjelagi við Reykvikinga. Mætti það
varla minna vera, og ekki væri hægt
að ætlast til þess að Reykjavík færi
að byggja yfir læknaskólann. Stjórn-
in sagði þá að málið væri ekki nógu
vel undir bitið, en vildi veita 2000
krónur til að greiða með teiknrngu
uð spitala.
Þegar þingið köm saman 1883 hafði
spitalinn i Aðalstræti verið seldur
skoskum fatakaupmanni, sem Tierney
hjct og hingað hafði komið við og
við' i verslunarerindum. Kaupverðið
var 8ð00 krónur, en auk þess átti
sjúki'ahúsfjelagið nokkuð i sjoði, svo
að talið var að Jiaö mundi geta lagt
fram 15—16.000 kr. i nýtt spítala-
hús.
Umræður urðu alleinkennilegar á
þingi um þetta mál. Vildu sumir, að
úr því að bærinn væri nú spítalalaus,
þá væri reistur hjer landspítali, og
mundi sjúkrahúsfjelagið fúst lil að
Jeggja alt sitt fje i liann endurgjalds-
laust. Aðrir heldu því fram. að sjúkra
húsljelagið ætti alls ekki þertnan
sjóð, þingið hefði styrkt spitalann
með 800 krónum á ári og auk þess
gefið eftir lánið úr læknasjóði 1879.
og væri þctta samtals 18 þús. kr., cða
meira cn eignum fjelagsins næmi.
Aðrir bcntu þá á það, að fjelagið
hcfði lánað landinu spitalann endur-
gjaldslaust fyrir Jæknakensluna, og
gæti það komið á móti þT:r fjc, sem
það hefði fengið fra himi opinbera
Og svo væri einnig á hitt að lita, að
til spitalans hjer væri sendir sjúkl-
ingar utan af Jandi, og hefði það
gengið misjafnlega að fá kostnaðinn
við legu þeirra greiddan af viðkonx-
andi svcitifin.
Malið fór svo að þessu su'iiu að