Lesbók Morgunblaðsins - 22.04.1951, Blaðsíða 2

LESBOK MORGUNBLADSINS
frá Holti í Tromsö í Noregi. Það
iiefur verið ræktað hjer siðan árið
1945. Það er skjótþroskaðasta
byggið, sem hjer hefur verið reynt.
Getur mjölríkt korn, góðan hálm
og þolir mun betur veður en Dönn-
es-bygg og Ecldu-bygg.
SUNNANLANDS OG NORDAN
Floja-bvgg hefur verið ræktað
á Norðurlandi og reynst ágætlega.
Bygg-tegundirnar Sigurbygg og
Floja-bygg eru þær tegundir, sem
við eigum, eftir minni reynslu, að
leggja mesta áherslu á. Þær eru
öruggar og árvissar til kornræktar,
önnur fyrir Suðurland — Sigur-
kornið, hitt fyrir Norðurland —
Flojá-byggið, vegna þess að sú teg-
und er fljótvaxnari en Sigurbyggið.
Það munar 10—12 dögum á þrosk-
unartímanum. Þessvegna er þessi
tegund tilvalin til ræktunar nyrðra.
—* Og hvaða tegundir hafa þjer
svo reynst bestar af höfrum?
— Af hafraafbrigðum, sem jcg
hefi reynt á undanförnum 24 ár-
um, má segja, að 3 hafi reynst mjer
best og hæfust til ræktunar hjer
á landi. Þetta eru Svalöf-orion-hafr-
ar og Samehafrar, svo og Niðar-
hafrarnir norsku. Er þroskunartimi
þessara þriggja afbrigða mjög
fndjjaður.
Hafrar þessrr þurfa venjulega
ekki lerrgri vaxtartíma en Sigur-
byggið. Sænsku hafrarnir eru með
dökku hýði mjölríkum kjarna,
stinnu strái og gefa ágætan hálm
sem jctst vcl, bæði af nautgripum
og öðrum búpeningi.
AÐALAfRlDI
VIÐ KORNRÆKTINA
— Og hvermg vilt þú gera greiri
fyrir árangrinum af kornræktartil-
raunum þínum í fáum orðum?
Jeg sagði i fyrirlcstri er jeg flutti
á fundi búnaðarkandidatu í vct-
ur:
liornræktiii iieíur verið að ymgu
leyti betur og nákvæmar rann-
sökuð, en ýmsar aðrar búgreinar
hjer á Iandi.
Höfuðskilyrðin til þess, að vel
takist með kornrækt eru þessi:
1. Akurlendi sje uifnið vel að
haustinu, svo sáðtíminn tefjist ekki
á vorin vegna þess að jarðvitmslu
sje ábótavantv
2. Velja þarf úrvalsafbrigði hjer
á landi, til þess að geta fengið korn-
ið fullþroskað. Jeg tel, að reynsla
mín í þessu efni gefi öruggar bend-
ingar um afbrigðavalið. Þ. e. a. s.
við höfum fullnægjandi reynslu og
þekkingu i þessum efnum, eins og
sakir standa. En vitanlega verður
leitinm haldið áfram til þess að fá
betri og hentugri afbrigði. Því eins
og kurmugt er, koma alltaf ný og
ný afbrigði fram á markaðinn.
3. Menn verða að kunna rjetta
notkun tilbúins áburðar í korn-
ræktinni. M. a. það, að ávallt sje
í hóf stillt með notkun köfnunar-
efnisáburðar. Fái kornið of mikið
af köfmmarefnisábtrfði, má' búast
við, að það leggist, en það seinkar
þroskuninni, gerir uppskeruna
erfiðari og kostnaðarsamari.
Sáningin á vorin þarf að vera
ems fljótt framkvæmd eins og
verða má. Hún þarf að fylgja klak-
anum. Þegar 3 þumlungar eru þýð-
ir af akurlendinu er hægt að sá.
Átján ára sáðtilraunir rmnar
sýna, að öruggasti sáðtíminn fyrir
góða þroskun er síðasti þriðjungur-
inn af april og fyrsti þriðjungur at'
maí. Tíðarfarið hjcr á Suðurlandi
hefur alltaf leyft, síðan jeg hóf
lilraunir, að plægja akurlendið
fram i iniðjan október, én oft leng-
ur. Htnsvegar rriá vinna kornyrkju-
landtð i agúst eða september, sje
það ekki að suntrinu til þakið öðr-
um nytjagróðri, sem hirða þarf.
TÚNRÆKT
SAMTÍMIS KORNKÆKT
L'egar mii nýrækt er a3 v*ða,
í sambandi við kornræktina, þá
nota jeg venjulega landið fyrir
korn í tvö sumur. Rækta þá á því
bygg og hafra. En þriðja sumarið
er sáð grasfræi jafnhliða bygginu.
Er þá bygginu sáð eins fljótt og
kostur er á, og sáð fullu sáðmagni,
sem venjulega er 200 kg. á hektara.
En ofan á kornsáninguna er svo
sáð 30 kg. af grasfræi.
Sáðtíminn er samtímis fyrir
byggið og fræið. Byggið er látið
þroskast, sem oft verður síðast í
ágúst eða fyrst í september. Er
þá túnið fullgróið jafnhliða og gef-
ur þá 12—25 tunnur af byggi af
hektara. En á landinu er þá um leið
10—15 cm. hátt gras. Þessi aðferð
með kornyrkju samhliða túnrækt
hefur verið framkvæmd á Sám-
stöðúm síðastlðinn 8 ár. Þetta
reynist mikið betur þegar um for-
ræktun á arfaríku landi er að ræða,
en að sá grasfræi eingöngu í landið
á venjulegum grasfræsáningar-
tíma, sem oft er ekki fyrr en í
júm eða í byrjun júlí. Með þessu
móti fær maður bygg-uppskeruna
fyrir ekki neitt að heita má.
Áður en jeg tók upp þá aðferð
að sá bygginu með grasfræinu þeg-
ar jeg ætlaði að breyta landinu í
tún, þá fjekk maður oft ekki fyrsta
árið annað en aría og gras sent
reyndist erfitt að verka og gera
úr nothæft vetrarfóður, jaínvel þó
það væri sett í vothey. En með því
að nota sama sáðtíma fyrir gras-
fræið og venja er að nota fyrir
kornið, verður það í framkvæmd-
inni svo, að þó um mjög aríamikið
land sje að ræða, gætir arfans lítið
í grasverðinum, þegar fræi og korni
cr sáð samtimis og þetta snemma
á vorin. Liggur þetta aðallega í því
að ef maður notar grasfrætegundir
er gróa fljótt, þá verða þær á und-
an arfafræinu að spíra, og taka
plássið frá arfanum að mestu leyti,
aður en að arfinn kemur verulega
tíJ eÖgUIUMJT. ^ _______________