Lesbók Morgunblaðsins - 22.04.1951, Blaðsíða 4

224
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
VAXANDI ÁHUGI
— Er ekki áhugi bænda fyrir
kornræktinni heldur að glæðast?
— Jú. Mjer virðist það. Eftir-
spurnin eftir útsæði frá mjer er
meiri nú, en hún hefur verið und-
anfarin ár, einkum frá sunnlensk-
um bændum.
— Og hvað er það þá, að þínu
áliti, sem eiginlega hefur tafið íyr-
ir útbreiðslu kornræktarinnar?
— Það er margt, sem þar hefur
orðið til tafar. M. a. og ekki síst,
skortur á nothæfu útsæði, hæfu til
þroskunar í okkar loftslagi. Það
hefur ekkert verið fáanlegt inn í
landið af þeim afbrigðum, sem
hæfust eru til þroskunar hjer. Sig-
urkornið t. d. er ekki fáanlegt nema
í Færeyjum, en þar er kornrækt
svo litU, að erfitt er að fá bygg
þaðan, Hafraalbrigðin tvö, þessi
sem jeg hel'i nefnt, er líka erfitt
að fá. En þau eru ekkert dýrari
en önnur afbrigði af útsæðiskorni
ef þau aðeins eru fáanleg.
Svo er það vankunnátta bænda
við kornyrkjuna, verkfæraskortur-
inn og ótrú á kornræktinni, er síð-
ast átti sína stoð i því, að fokhætt-
an var svo mikil af þeim afbrigð-
um, sem jeg notaði fyrst framan
af. En þegar jeg fjekk Sigurkornið,
þá var sú þrautin unnin hvað
byggið snerti.
Hafrarnir hafa aldrei orðið fyrir
miklum vanhöldum, en Dönnes-
byggið og önnur Norðurlandaaf-
brigði reyndust mjer svikul vegna
fokhættunnar, þó að sumarhitinn
væri nægilegur til að þroska þessi
afbrigði, En hvað stoðaði það þeg-
ar maður varð að horfa á eftir korn
inu út í buskann, áður en hægt var
að hirða það.
RAMSTARF
í KORNRÆKTINNI
— Getur þú ekki hugsað þjer að
nokkrir bændur slái sjer saman um
nauðsynleg verkfæri til kornrækt-
arinnar?
— Jú. Jeg tel að sú leið sje fær
og að sú leið sje færust, þegar ekki
er um að ræða mikla kornrækt á
hverju býli, 3—4 bændur ættu að
slá sjer saman með sjálfbindara,
þreskivjel og myllu og nota þetta
sameiginlega við kornrætkina. Það
mun láta nærri að af hektara sje
hægt að fá kjarnfóður, sem nægir
fyrir 5—6 mjólkurkýr, svo 4 hekt-
ara kornakur nægir í kjarnfóður á
meðalstóru býli.
IIÁVAXNAR GRASTEGUNDIR
FYRIR SKRIÐULAR
Ef menn gera sjer það að reglu,
að hafa tvo hektara af nýju túni,
þá er þetta ekki mikil ræktun. Við
bySgjum of mikið á hinum skriðula
lággróðri, sem vex á túnunum
okkar. Við þurfum að rækta meira
af hávaxnari tegundum til heyöfl-
unar, af því það er meira fóður,
sem fæst með því móti, af hverri
flatareiningu .
Svo er líka eitt atriði, að þessar
skriðulu tegundir eins og túnving-
ull, sveifgrös og língresi, eru ekki
þær jurtir, sem hentugar eru í sáð-
skiptiland. Fræ þeirra spírar
venjulega þriðjungi til helmingi
seinna, en af hávaxnari tegundun-
um, eins og vallarfoxgrasi, há-
vingli, rýgresi og axhnoðapunti?
En þessar íjórar teglmdir eru hvort
tveggja í senn harðgerðar og nokk-
uð langlifar í túnunum.
Jeg hefi 24 ára gömul tún, sem
ekki hafa verið hreyfð svo lengi.
En þau þurfa meiri áburð, en þau
sem yngri eru.
ÓÞRESKT KORNIÐ
NOTHÆFT
Ef bændur sneru sjer að því, að
rækta kjarnfóður sitt sjálfir, í stað
þess að kaupa erlent korn til fóð-
urbætis, þá geta þeir það, án þess
að þreskja kornið. Jeg hef reynt
þetta á Sámsstöðum fyrir nokkrum
árum. Gerði tilraun með það, hvort
ekki væri hægt að gefa kúnum ó-
þreskt kornið, þ. e. a. s. bygg og
hafra á stráunum og láta það koma
í staðinn fyrir innfluttan fóður-
bætir. Tilraunirnar sýndu að ó-
þreskt kornið jafngilti jafnri þyngd
af maís og rúgmjöli. Alltaf einu
sinni í viku var þresktur sá skammt
ur, sem jafngilti því korni, er kýrn-
ar fengu með hálminum. Jeg fylgd-
ist með því hvað mikið korn var
í bindunum og gaf jafnmikið af
erlendum fóðurbæti. Sá flokkur
kúnna, sem fjekk innlenda kornið,
varð þjettari í háralagi og þreifst
betur, mjólkaði betur, en hinn
flokkurinn, sem fekk innflutta
kornmatinn. Þetta er til leiðbein-
ingar fyrir þá bændur, sem vildu
hverfa að kornræktinni til fóður-
bætisgjafa, enda þótt þeir hafi ekki
íengið fullkomin tæki til þresking-
ar og þess háttar.
KARTÖFLUTILRAUNUM
IIEFUR MIÐAÐ VEL
Er hjer var komið sögu, spjöll-
uðum við lítillega um kartöflutil-
raunir þær, sem Klemens hefur
gert á Sámstöðum mörg undanfar-
in ár. Um árangur af þeim til-
raunum komst hann að orði á þessa
leið:
Það sem gert hefur verið í kar-
töflurækt á Sámsstöðum eru fyrst
og fremst afbrigðatilraunir. Reynd
hafa verið afbrigði bæði af er-
lendum og innlendum uppruna.
En þó sjerstaklega erlendar teg-
undir.
Oft hafa verið til athugunar 25
kartöfluafbrigði í einu á undan-
förnum árum. Nú eru þau miklu
færri, vegna þess, að maður hefur
smátt og smátt losað sig við eða
hætt við, þær útlendu tegundir,
sem verst hafa reynst.
Ef maður lítur yfir farinn veg
þessara tilrauna, sem staðið hafa