Lesbók Morgunblaðsins - 22.04.1951, Blaðsíða 9
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
X
229
Fyrsta sjúkrahús í Reykjavík
FYRSTI LÆKNIR i Reykjavík var
Thomas Klog. Hann var kaupmanns-
sonur úr Vestmanneyjum og hafði
fcngið landlæknisembættið að Jóni
Sveinssyni látnum, cn hann hafði
búið i Ncsi við Seltjörn. Klog settist
hjer að 1804 og bjó i Bcrgmannshúsi,
sem kallað var, en það var upphaf-
lega ibúðarhús forstjóra verksmiðj-
am\a (Aðalstræti 9). — Þarna
bjó Klog i þrjú ár og þótti aldrei
mikið til hans koma sem læknis. Ar-
ið 1807 fluttist hann vestur að Nesi
og var þar þangað til hann fckk lausn
frá embætti 1815.
Þá tók Jón Thorstensson við land-
lækniscmbætti og settist fyrst að í
Nesi og var þar fram til 1833. Þá
fiutlist hann til bæarins og rcisti
sjer hús á Hlíðarhúsatúni. Fekk
það þcgar nafnið „Doktorshús“ og
hefir haldið þvi fram að þessu. Nú
tclst það til Ránargötu. Það hefir
sjálfsagt þótt mikill viðburður að
landlæknirinn skyldi setjast hjer að'
og má nieðal annars marka það á
þvi, að fyrirskipað var að leggja nið-
ur nafnið „Hliðarhúsastigur" og
kalla hann framvegis Læknisgötu.
Um sama leyti fluttist Oddur
Thorarcnsen lyfsali frá Nesi og reisti
lyfjabúð og íbúðarhús’a Austurvelli,
rjctt austan undir kirkjugarðinúm.
Það hús stendur enn og var lyfja-
búð í því þangað til hún fluttist i
húsið á horninu á Pósthússstræli og
Austurstræti.
Jön Thorstensson andaðist 15.
febrúar 1855. Var þá Jón Hjalta-
Iin settur landlæknir og honum veitt
embættið 18. september urn haustið.
F.n jafnframt var hann skipaður
hjcraðslæknir i Borgarfjarðarsýslu,
Kiótars'Tlu Gullbrinris- »lu cs
Til hægri á myndinni rís „nýi klúbburinn“, sem nú hcfur fengið nýtt naín-
spjald: Ilospital. Þetta var fyrsta sjúkrahúsið í Reykjavík.
Hjaltaiin var hámentaður maður og
þrátt fyrir umfangsmikið cmbættis-
stai’f virtist hann hafa tíma til alls.
Hann var náttúrufræðingur góður og
rannsakaði brcnnisteinsnámur í
iandinu. Hann fann kaikið í Esjunni
og hann rannsakaði ölkelduna á Öl-
kelduhálsi fyrir sunnan Hengil og
taldi vatnið úr henni vera gott lyf
við ýmsum kviJlum og gcrði nokkr-
ar tilraunir með það. En enginn hcfir
viljað sinna því síðan. Iíjaltalín lialði
brcnnandi áhuga fyrir framförum
lýðs og lands. „Jeg vildi óska að
stjórniu hjálpaði okkur til að koina
upp líérðum mönnum hjer, til þess
að kenna þjóðinni eitthvað af bygg-
ingarfræði, jarðarfiæði, siglinga-
fræói, verksmiðjufræði, verslunar-
fræði o. s. frv.“, segir hann á einum
Stað. En mestan áliuga hafði hann
þó í i ir heilLUÍan 1 incilru2nir2. v ~
bágborið. Hann segir frá þvi að eitt
árið hafi iátist 10. hver maður i
Eljótshlíð og nærfelt öll börn í Vcst-
manneyjum, og þykir honum ckki
lita v?I út um fólksfjölgun í land-
inu, cf þessu haldi áíram. En við
raman var rcip að draga þar sem var
skilningslcysi fólksins sjálfs. Má þar
til tclja það hvernig almenningur
lcit á rannsóknir dr. II. Jýrabbc, er
ferðaðist hjc.r um land sumarið