Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.1946, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
441
ÓTTIVIÐ SJÚKDÓMA
— orsök sjúkdóma
ÞEGAR jeg var ungur, var mjer
sögð þessi saga:
Gestur kom á bæ og ætlaði að
dveljast þar nokkra daga. Hann var
hress og glaður og Ijek á alls oddi.
Einhvern dag var alt fólk úti við
og sat hann einn inni og kom ekki
út. Þegar fólkið kom inn, lá mað-
urinn uppi í rúmi og var fárveikur.
Ástæðan var sú, að hann hafði far-
ið að lesa í lækningabók Jónasseris.
Fyrsta sjúkdómslýsingin, sem hann
las, fanst honum eiga við sig, og sú
næsta, og sú næsta. Og það var
sama um hvaða sjúkdóm hann las,
að einkennin fann hann hjá sjálf-
um sjer. Og afleiðingin var sú,
eins og fyr er sagt, að hann var fár-
veikur er fólkið kom inn, haldinn
mörgum illkynjuðum sjúkdómum.
Þessi saga rifjaðist upp fyrir
mjer, er jeg las þetta í sænsku
blaði;
— Af tilviljun frjetti jeg það ný-
lega, að Kronblom hefði farið að
iesa lækningabók.
Hann las og las og fann að hann
gekk með ýmsa sjúkdóma, sem lýst
var í bókinni. En þegar hann fór
að lesa um njálginn, var honum öll-
um lokið. Hann varð skelfdur, því
að hann fann að hann hafði öll sjúk
dómseinkennin í meira lagi, og það
var enginn efi á því að hann mundi
gangg með gríðarlegan njálg í mag-
anum. Hann ljet sækja iækni og
skýrði honum frá uppgötvun sinni.
Læknirinn skoðaði Kronblom í
krók og kring og sagði síðan: Það
er ek/ci frekar njálgur í þínum'maga
heldur en í rauðmaga!--------
Það eru býsna margir með þessu
markinu brendir. Þeir ímynda sjer
að þeir sje veikir og svo verða þeir
veikir.
Vjer vorkennum heiðingjunum,
sem lifa í sífeldum ótta við alls-
konar vondar verur, sem sitja um
þá. En erum vjer sjálfir betri? í því
sambandi ér fróðlegt að athuga
hvað sænskur læknir, dr,- W. S.
Sandler, segir um þetta efni:
— Það hefur lengi verið kunnugt
að geðshræringar þær, sem skapast
í heilanum, hafa áhrif á starf líf-
færar.na. En það er nú fyrst Ijóst
hve geisilega þessi áhrif eru mikii
á hin viðkvæmari og fínni líffæri,
sem varðveita heilsu vora og verja
oss sjúkdómum. Ótti, kvíði, hugar-
angur, hræðsla og gruflun hafa al-
varlegar afleiðingar fyrir melting-
una og ýms líffæri, auk þeirrar van
líðunar, sem þau valda manni bein-
línis. t
Þegar maður er í góðu skapi og
hugar jafnvægi, þá starfa allar
frumur líkamans eins og dyggir
þjónar, og fá beinlínis hvöt til þess
frá heilastöðvunum, í stað þess að
vera truflaðar og þar með valda
vanlíðan. Hirgsunum fylgir kraft-
ur, og allir líkamshlutar, smáir og
stórir, haga sjer eftir skipunum
heilans.
Hvernig ætti þá öðru vísi að fara
en að bölsýnismaðurinn fái sýrur í
magann og honum verði ilt í höfð-
inu? Hvernig ætti sá maður, sem
er sjálfselskan einber, að komast
hjá því að verða veikur í lifur og
milti? Hvernig ætti geðvondur
maður að komast hjá því að verða
veikur í nýrunum? Og hvernig ætti
afbrýðissamur maður að komast
hjá því að verða hjartveikur?
Margir hafa mist heilsuna hreint
og beint fyrir það, að þeir hafa ekki
kappkostað að vera í góðu skapi.
Hinar skuggalegu hugsanir' 'þeirfa
spú eitri um allan líkamann. 'Þeir
opna huga sinn fyrir illum öflum
og þar með er sjúkdómunUm opin
leið. Ótti og kvíði geta líka unnið
bug á sjúklingum, sem þó erií á
batavpgi. Þetta ættu allir að hafa
hugfast, eigi síst læknar.
Það er sannarlega hart, áð éitt.-
mitt þegar vjer þurfum á öllu voru
megin að halda, að þá skuli
þessir vágestir ráðast á oss. Þegar
eitthvert andstreymi mætiross,'þá
kemur óttinn og knýr oss til að
leggja árar í bát. Hann heltekur
oss, yfirbugar oss, einmitt i þegar
vjer þurfum á öllum vorum kröft-
um að halda til þess að komast
fram úr erfiðleikunum. Hann telur
oss trú um að alt sje ómögulégt,
vjer getum aldrei rjett við, aldrei
notið neinnar hamingju. Ótti og
áhyg]gjur eru oft bein orsök þess
að vjer köstum lífsmagni voru á
glæ. ' >1: ’
#
Menn ætti jafnan að minnást
þess, að aldrei skyldi örvænta. Erig
in viðfangefni eru svo erfið, að
ekki sje hægt að leysa þau. Enginn
óvinur er4 svo öflugur, að ekkí sje
hægt að sigra hann. Það rná að
vísu segja að ótti og kvíði sje óss
meðfæddur, en með stöðugri sjálfs-
tarnningu er hægt að losna við þá.
Þá snýst blaðið við. Þá erum það
það vjer, sem rekum ótta og áhyggj
ur á flótta jafnharðan sem á þeim
bærir.
Annar læknir, dr. Mauritz Mal-
in, hefur sagt:
— Jeg vildi að læknavísindin. —
já, og því ekki hagfræðin líka —
tæki til gaumgæfilegrar rannsókn-
ar hve mikið af sjúkdómum stafar
af ótta við sjúkdóma. Jeg er visS
um, að þá væri hægt að ná árangri,
sem hefði mikla þýðingu fvrir
þjóðfjelagið.
t