Lesbók Morgunblaðsins - 03.11.1946, Blaðsíða 3

431
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS & Í0 -.7 *■ v*
þaki og turni, að ekki flóði alt í
vatni, er skúr kæmi úr lofti. Stjórn
arherrarnir ytra vildu ekki sinna
tillögum hjeðan um það að setja
algerlega nýtt þak á kirkjuna, helst
tvöfalt undir þaksteininn, en heimt
uðu í staðinn, að klastrað væri við
þakið, sem fyrir var, svo að kostn-
aðurinn yrði sem minstur. En þær
tilraunir, sem gerðar voru, reynd-
ust allar unnar fyrir gíg. Og niður-
staðan varð sú, að drátturinn á því
jókst að kirkjan yrði vígð og tekin
til notkunar. Þótti mörgum ærið
tilfinnanlegur seinagangurinn á
kirkjusmíðinni, þar sem 6 ár voru
liðin frá því er verkið var hafið. En
þetta var því tilfinnanlegra sem um
vorið var birt kgl. tilskipun um að
leggja niður Laugarneskirkju og
sameina sóknina dómkirkjusókn-
inni, því að kirkja þessi var komin
að falli fyrir fúa sakir og elli og
með niðurlagning hennar mætti
fjölga tíðagerðum í dómkirkjunni,
sem til þessa höfðu farið fram
þriðja hvern helgan dag. Með þess-
ari ráðstöfun lögust þessir tíu bæir
til Reykjavíkursóknar: Rauðarák,
Kleppur, Breiðholt, Vatnsendi. Ell-
iðavatn, Hólmur, Hvammkot, Digra
nes, Kópavogur og Laugarnes.
Svo leið nú og beið fram á árið
1796. ,
Loks upprann sú stund á seinni
hlutá þess árs, sem íbúar Reykja-
víkur-kaupstaðar höfðu lengi þráð,
að hin nýa dómkirkja yrði talin svo
fullgerð, að hana mætti vígja og
taka til fullrar notkunar. Eftir
miklar bollaleggingar og ítrekaðar
tilraunir hafði tekist að ganga svo
frá þaki hinnar nýu kirkju, að
menn gæti vænst þess, að mega
sækja þangað helgar tíðir, án þess
að klæðast skinnklæðum vegna
leka. Hafði kirkjan verið átta ár í
smíðurn, þegar Markús stiftprófast
ur Magnússon í Görðum vígði hana
6. nóvember um haustið; en’mesta
sök á því, hve lengi stóð á smíði
kirkjunnar, áttu annars vegar sam-
gönguerfiðleikarnir á sjó milli
landa og hins vegar sumpart þver-
girðingur stjórnarherranna í Kaup-
mannahöfn (rentukammersins
sjerstaklega), sem af óskiljanlegri
smámunasemi lögðust á móti öll-
um góðum tillögum hjeðan, en
sumpart skeytingarleysi, er lýsti
sjer bæði í því, hve ónotandi bygg-
ingarefni þeir sendu hingað tiL
byggingarinnar og hve ljelega
verkamenn til þess að sjá um bygg-
inguna.
Að það varð hlutverk sjera Mark
úsar í Görðum að vígja hina nýu
kirkju, leiddi af því, ^ð biskupinn
dr. Hannes Finnsson, hafði látist
um sumarið (4. ág.). En við fráfall
hans var sjera Markúsi sem stjpt-
prófasti falið að veita biskupsem-
bættinu forstöðu, uns nýr biskup
yrði skipaður. Og því varð það líka
hlutverk Markúsar stiptsprófasts
að framkvæma fyrstu prestsvígsl-
una, sem farið hefur fram í Reykja-
víkur dómkirkju, en hún fór fram
13. nós. s. á. og var það Eiríkur
Guðmundsson, sem þar tók vígslu
til Hvalsness- og Kirkjuvogssókna.
Fimtíu árum seinna eða 1847, var
gefin út kgl. tilskipun, er mælti svo
fyrir, að stækka skyldi og endur-
bæta dómkirkjuna samkvæmt til-
Lögum og uppdrætti L. A. Wins-
trups húsameisara. Kostnaður var
áætlaður 30 þús. rdl. Skyldi þá
byggja aðra hæð úr múrsteini ofan
á kirkjuna alla, kórstúku austur úr
henni og forkirkju fram úr, hvort
tveggja úr múrsteini. Einnig var
ákveðið að gera skyldi nýa altaris-
töflu og setja sigurverk í turninn.
Nú gekk smíðin betur, því að
næsta haust (1848) var loþið end-
urbyggingunni, svo að vígsla kirkj-
unnar gat farið fram 28. okt. Helgi
biskup Thordarsen framkvæmdi
vígsluathöfnina með aðstoð dóm-
kirkjuprestsins sjera Ásmundar og
dr. Pjeturs, forstóðumanns presta-
skólans, að viðstöddu svo miklu*
fjölmenni, sem kirkjan rúmaði, en
margir urðu frá að hverfa. Taldist
mönnum til að stækkun dómkirkj-
unnar hefði kostað 40 þús. rdl. alls.
Næsta sunnudag fór fram fyrsta
prestsvígsla í hinni endurreistu
dómkirkju. Tók þar vígslu Gísli
Thorarensen cand. pþil. til Sól-
heimaþings í Mýrdal, og Hannes
Árnason cand. theol. (sjðar.heim-
spekikennari) til Staðarstaðapresta
kalls.
HAUSTFERÐ----------
í greininni „Haustferð frá Aust-
fjörðum til Vestmannaeyja11, sem
birtist í 33. tölublaði Lesbókar, hef-
ur skolast ofurlítið í frásögn. Fólk-
ið hefur ekki verið ferjað frá Hala
yfir Þjórsá, heldur frá Pörtunum,
en frá Hala hefur það fengið ferju
yfir svokallaða Ósa. —, Kunnugur
maður hefur óskað að þessi leið-
rjetting yrði birt.
— Getið þjer ekki lækkað í út-
varpinu, frú?
— Uss! Það er dottir mín að
syngja. <