Morgunblaðið - 21.10.1987, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1987
k r
15
Hart deilt um slátrun á Bíldudal:
AF INNLENDUM
VETTVANGI
PÉTUR GUNNARSSON
Ræður „valdníðsla og annarleg sjónarmið“
eða er húsið „óhæfur vinnslustaður‘‘?
Bændur eru að falla á tíma, en reyna enn að knýja fram lausn
ÞÓTT langt sé nú liðið á október er slátrun enn ekki
hafin á fé bænda í Amarfirði. Bændur þar neita að
taka gildan úrskurð yfirdýralæknis um að sláturhúsið
á Bíldudal uppfylli ekki þær kröfur sem gera verði til
fyrirtækja sem framleiða matvæli og að öllu fé í Barða-
strandarsýslu skuli nú slátrað á Patreksfirði. Amfirð-
ingar reyna nú hvað þeir geta til að fá sláturleyfi fyrir
sláturhús sitt þrátt fyrir þessa afstöðu enda telja þeir
sig órétti beitta og saka settan yfirdýralækni um vald-
níðslu og annarleg sjónarmið í málinu.
Aðeins 3 þúsund fjár
Deila Arnfirðinga og yfírdýra-
læknis varðar ekki stóran hluta
af sláturfé landsmanna, einungis
er um að ræða 3 þúsund fjár,
50 tonn af kjöti, en þó er það
helmingur þess fjár sem slátrað
verður í sýslunni. í fyrra var öllu
fé Vestur-Barðstrendinga slátrað
á Bfldudal og síðan þá hefur ver-
ið ráðist í verulegar breytingar á
húsinu og segjast heimamenn
hafa komið til móts við allar að-
fínnslur sem þeim hafí borist frá
dýralæknum utan það að ekki
hafí verið ráðist í gerð svefn-
skála við sláturhúsið og girðing
ekki gerð um lóð þess. Þeir full-
yrða að hús þeirra sé betur búið
og snyrtilegra en ýmis önnur hús
þar sem sláturleyfí hefur verið
veitt og nefna í því sambandi
sláturhúsið í Bolungarvík. Ný-
lega hófu Amfírðingar að klór-
blanda það vatn sem sláturhúsið
notar og telja sig þannig hafa
tryggt að kólígerlamengað
neysluvatnið á Bfldudal spilli ekki
kjötinu. Arnfírðingar fullyrða að
klórblöndun hafi verið notuð við
slátrun á Patreksfírði auk þess
sem henni sé beitt víða á Vest-
fjörðum við rækju- og físk-
vinnslu.
„Valdníðsla
yfirdýralæknis“
„ Sú valdníðsla sem yfírdýra-
læknir hefur sýnt okkur er með
eindæmum og hörmulegt til þess
að vita að landbúnaðarráðherra
líði undirmanni sínum slíka fram-
komu. Öllum sem kynnt hafa sér
málið má vera ljóst að það snýst
ekki um vanbúnað sláturhússins
heldur er settur yfírdýralæknir
að draga taum Sláturfélags Vest-
ur-Barðstrendinga á Patreksfirði
enda var hann sjálfur viðstaddur
stofnfund þess nú í haust. Hann
skiptir sér af því hvar í sýslunni
við slátrum en lætur sér ekki
nægja að leggja hlutlaust,
vísindalegt mat á aðstöðuna
,“segir Sigurður Guðmundsson
framkvæmdastjóri sláturfélags
Amfirðinga. „ Yfírdýralæknir á
ekki að skera úr um hvort eitt
hús í héraðinu sé öðm betra held-
ur hvort aðstaðan sé nægilega
góð á þann mælikvarða sem not-
aður er alls staðar á landinu. Það
hefur hann ekki gert og því mis-
munað okkur með þeim hætti að
óþolandi er frá opinbemm emb-
ættismanni."
Klórblöndun ekki
nægileg ráðstöfun
„Sláturhúsið á Bíldudal er lé-
legt, gamalt hús og uppfyllir
Sigurður Sigurðarson settur yfirdýralæknir.
Sigurður Guðmundsson framkvæmdastjóri sláturhússins á
Bfldudal.
ekki þær kröfur sem gera verður
til fyrirtækja sem framleiða mat-
væli,“ sagði Sigurður Sigurðar-
son settur yfírdýralæknir í
samtali við Morgunblaðið. „ Þar
er útilokað að stunda heilbrigðis-
eftirlit með viðundandi hætti,
ekki er nægilega skilið á milli
verkunar kjöts og innyfla en úr-
slitum ræður að vatnið á Bfldudal
er saurgerlamengað yfírborðs-
vatn, það staðfesta sýni sem
tekin vom þar nýlega. Klórblönd-
un vatnsins er ekki nægileg lausn
á því vandamáli. Klórdælur geta
bilað og þá fossar mengað vatn
yfir kjötið. Við núverandi aðstæð-
ur er engin leið að tryggja að
kjöt framleitt á Bfldudal sé
hættulaust neytendum." Sigurð-
ur sagði ennfremur að hann hafí
ekki gegnt þessu embætti á
síðasta ári og geti þessvegna
ekki svarað fyrir sláturleyfi sem
þá vom gefín út en sér skiljist
að þar hafí verið um neyðarráð-
stöfun að ræða vegna þess að
ekki var öðm sláturhúsi til að
dreifa í Vestur- Barðastranda-
sýslu. Þá hafí rækja verið verkuð
í sláturhúsinu á Patreksfírði en
nú hafí nokkrir bændur fengið
það á leigu hjá Stofnlánadeild
landbúnaðarins, sem keypti húsið
á nauðungamppboði fyrir 2 ámm
og þar standi nú yfír slátrun.„
Þótt ekki hafi verið tekið sýni til
að skera úr um hreinleika vatns-
ins á Patreksfírði í ár er vitað
að þar er ómengað lindarvatn og
Arnfirskar kindur í flæðarmálinu í Ketfldölum. Morgunbiaðið/Þorkoil
aðstæður mun betri en á Bfldu-
dal. Þangað eiga Amfírðingar
að leita með fé sitt til slátrunar,"
sagði settur yfírdýralæknir..
Sigurður Sigurðarson segir
ennfremur að sumir stjómmála-
menn hafí beitt pólitískri pressu
til að knýja fram niðurstöðu I
málinu „ en það verður að hjálpa
þessu fólki með öðm móti en því
að knýja fram sláturleyfí fyrir
óhæfan vinnslustað."
Reynt að finna
dýralækni
Samkvæmt heimildum Morg-
unblaðsins hefur landbúnaðar-
ráðuneytið lýst sig reiðubúið að
veita Amfirðingum sláturleyfí
takist þeim að fínna dýralækni
til að lýsa sláturhúsið hæft til
slátmnar og ábyrgjast heilbrigð-
iseftirlit á staðnum. Amfirðingar
segja að allar tilraunir til slíks
hafí strandað á því að dýralækn-
ar þori ekki að leggjast gegn
yfírdýralækni þótt þeir viður-
kenni í einkasamtölum að hann
láti ekki vísindaleg sjónarmið
ráða. Sigurður Sigurðarson segir
þetta fjarstæðu. „ Um tima leit
út fyrir að Amfirðingar hefðu
fundið dýralækni til að annast
eftirlitið en sá dró sig til baka
þegar honum varð ljóst að hann
átti að taka húsið út og veita
samþykki sitt til þess að það yrði
notað, hann vildi ekki veita at-
beina sinn til þess. Hins vegar
hafði ég boðist til að leiðbeina
honum um sjúkdómavörslu á
svæðinu og veita honum alla þá
aðstoð sem hann teldi sig þurfa.
Ég átti engan þátt í endanlegri
ákvörðun hans,“ sagði yfírdýra-
læknir.
Treysta ekki á
Patreksfjörð
Amfírðingar vinna enn að því
að afla sér sláturleyfis þótt þeir
segist nú vonlitlir um árangur.
Þeir segjast þó ekki munu slátra
á Patreksfírði fyrr en öll önnur
sund verði lokuð. Rekstur slátur-
hússins þar standi á brauðfótum,
sláturkostnaður verði hærri en á
Bfldudal og auk þess óljóst hvort
og hvemig Sláturfélag V- Barð-
strendinga geti staðið í skilum
við viðskiptamenn sína. Þvi hafa
menn talað um að flytja féð yfír
í Isaíjarðarsýslu og til Þingeyrar
en óljóst er hvað úr verður.
Tíminn vinnur gegn Amfírð-
ing^um í þessu máli. 1. nóvember
falla lambhrútar í verði. Sigurður
Guðmundsson segist reikna með
því að slátrun á Patreksfírði jafn-
gildi kjaraskerðingu fyrir bændur
í Amarfírði en Sláturfélag Am-
fírðinga hafí í fyrra greitt
bændum alla inneign sína um
miðjan desember. Hæpið sé að
bændur vilji sverta dæmið enn
frekar með því að taka á sig
verðlækkunina að auki. Amfírð-
ingar segjast nú ætla að snúa
sér til Framleiðsluráðs land-
búnaðarins og fela því að fínna
lausn á málinu.