Morgunblaðið - 31.08.1980, Blaðsíða 16

48
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 31. ÁGÚST 1980
Umsjón: Séro J&n Dulbií Hróbjartsmn
Sóra Kurl Siffurbjörnsson
Siyu rfntr fbilsson
DROTTINSDEGI
Guð er kœrleikur
Til aðgreiningar frá orð-
inu „heilagur" notum við
orðið „kærleikur“ um at-
riði, sem við þekkjum vel.
Þess vegna finnst mönnum
oft svo sjálfsagt, að þeir
viti hvað átt er við með
því, að Guð sé kærleikur,
þótt þeir í rauninni gjöri
sér algjörlega ranga mynd
af Guði. Mannlegur kær-
leikur felur í sér, að við
viljum einhverjum manni
hið besta. Við viljum, að
honum líði vel, hafi heppn-
ina með sér, draumar hans
og áform lánist o.s.frv.
Auk þess felur kærleikur-
inn í sér, að við viljum eiga
samfélag við hann. Til
þess að eignast þetta sam-
félag, erum við reiðubúin
að afsala okkur hluta af
eigin kröfum og óskum og
jafnvel einnig þreyta venj-
um okkar og lífsháttum, ef
nauðsyn krefur.
Hér minnir margt á
kærleika Guðs. Jafnvel
Guði er svo farið, að hann
vill okkur hið besta og
hann vill eiga samfélag við
okkur. En þar með lýkur
því, sem sameiginlegt er.
Þar sem Guð er Guð, getur
hann ekki breytt eðli sínu
og orðið annar en hann er
til þess að eignast samfé-
lag við okkur. Hann getur
ekki heldur sýnt gæsku
sína með því að hjálpa
okkur til þess að ná öllum
óskum okkar og áformum,
ef það stríðir gegn þeim
tilgangi, sem hann hefur
gefið lífi okkar. Guð skap-
aði okkur til þess, að við
eignuðumst hlutdeild í lífi
hans og hamingju. Vanda-
málið mikla er, hvernig
það geti orðið veruleiki, af
því að mannkynið hefur
dregist inn í uppreisnina
miklu gegn Guði og í eðli
okkar mannanna er að
finna atriði, sem geta ekki
samrýmst eðli Guðs. Hinn
óendanlegi og óskiljanlegi
kærleikur Guðs til okkar
birtist einmitt í því, að
hann hefur leyst þetta
vandamál og gjört það,
sem virtist ómögulegt,
mögulegt með því að fram-
selja son sinn eingetinn.
Þetta er allt annað en
menn vænta sér af kær-
leika Guðs. Þeir hugsa sem
svo, að Guð taki hlutina
ekki svo alvarlega. Hann
muni að lokum fyrirgefa
og vaki yfir okkur, og sjái
svo um, jafnvel þótt við
höfum ekki mikið saman
við hann að sælda. Hinar
bitru ásakanir, sem við
fáum stundum að heyra,
þegar slys verða, stafa oft
af því, að menn, sem láta
sig Guð raunverulega engu
varða, halda samt sem
áður, að hann sé þeim vörn
gegn slíkri ógæfu. Og þeg-
ar ógæfan skellur yfir,
spyrja þeir: Hvernig getur
þetta samrýmst kærleika
Guðs?
En kærleikur Guðs er
ekki eitthvað, sem við get-
um gjört okkur skýra
grein fyrir út frá venju-
legri mannlegri reynslu.
Þar sem Nýja testamentið
segir, að Guð sé kærleikur,
er einnig sagt: „í því birt-
ist kærleikur Guðs meðal
vor, að Guð hefur sent
sinn eingetinn son í heim-
inn til þess að vér skyldum
lifa fyrir hann“. (1. Jóh.
4,8). Kærleikur Guðs hefur
verið opinberaður. Hann
er hluti af því, sem við
hefðum ekkert um vitað, ef
Guð hefði ekki birt okkur
það. Við sjáum kærleikann
í því, að Guð sendi sinn
eingetinn son. „I þessu er
kærleikurinn: ekki að vér
elskuðum Guð, heldur að
hann elskaði oss og sendi
son sinn til að vera frið-
þæging fyrir syndir vor-
ar“.
Þá fyrst getum við skilið
kærleika Guðs, er við sjá-
um, að hann gjörir sitt
ýtrasta og gefur okkur það
dýrmætasta, sem hann á
til þess að bjarga og varð-
veita þau börn sín, sem
annars mundu glatást.
Kærleikur Guðs er raun-
verulega fólginn í því, að
hann elskar okkur menn-
ina. Hann getur ekki látið
sér lynda eða dregið sig til
baka, er við höfnum hon-
um. Hann getur ekki látið
hlutina ganga sinn gang
og látið okkur sjálfa um að
bera ábyrgðina á þeirri
afstöðu, sem við sjálf höf-
um valið. „Hvernig ætti ég
að sleppa hendi af þér,
Efraím, ofurselja þig,
ísrael? ... Hjartað kemst
við í brjósti mér, ég kenni
brennheitrar meðaumkv-
unar“. (Hósea 11,8). En
Guð getur samt ekki tekið
mennina í samfélag við sig
með þrjósku þeirra og
sjálfselsku. Kærleikurinn
kemur í veg fyrir það.
Hann verður sem eyðandi
eldur öllu því, sem afneit-
ar honum og stríðir gegn
honum. Það er hluti af eðli
hins guðdómlega kærleika,
að hann getur aldrei orðið
annað en það, sem hann
er.
Til þess að ná mönnun-
um verður kærleikur Guðs
fórnandi kærleikur. Hann
fórnar sér og gjörir hlut-
skipti hins glataða að sínu.
Hann stígur niður til
þeirra, sem eru aðskildir
frá Guði og gjörir þján-
ingu þeirra og óhamingju
að sinni. Hann tekur á sig
áhættuna af því að vera
fótum troðinn, fyrirlitinn
og hæddur, að verða for-
smáður og einskis virtur
kærleikur. Aðeins með því
að verða þannig þjáður
kærleikur, gat hann brúað
gjána milli Guðs og okkar
mannanna.
Takmark kærleika Guðs
er þannig að ávinna okkur
aftur, en ekki aðeins hitt
að uppfylla óskir okkar og
verja okkur síðan gegn
afleiðingum breytni okkar,
meðan unnt er. Stundum
virðist Guð þó fara þannig
að, þegar hann hefur misst
alla von um að geta vakið
andsvar kærleikans hjá
okkur. Menn geta jafnvel
náð öllum þeim frama,
auði eða hamingju, sem er
orðin þeim allt í öllu og
hefur lokað augum þeirra
fyrir Guði. En svo lengi
sem nokkur minnsta von
er, getur kærleikur Guðs
ekki hætt við að gjöra
stöðugt nýjar tilraunir til
þess að vekja okkur. Þess
vegna starfar Guð eins og
hann gjörir. Hann getur
notað mótlæti, sjúkdóma,
persónulegar áhyggjur og
aðrar slíkar leiðir, sem að
mati mannlegrar sjálfs-
elsku og eigingirni virðast
vera andstæða kærleikans.
Heilagleiki og kærleikur
Guðs eru ekki tveir ólíkir
„eiginleikar" Guðs. Þeir
eru aðeins tvær ólíkar
hliðar sama eðlis. Kær-
leikurinn er heilagur og
heilagleikurinn er kær-
leikur. Þess vegna getur
reynsla mannsins af kær-
leika Guðs orðið sú, að
hann sé eyðandi eldur.
Þegar kærleikur Guðs
reynir að ná til mannsins,
getur verið, að hann fyllist
ótta og flýi undan — á
sama tíma og hann finnur
hjá sér undarlega heimþrá
og skilur, að hann fer á
mis við eitthvað, sem er
honum mikils virði.
Allt sem við að öðru
leyti getum sagt um Guð,
er að mestu leyti aðeins
tilbrigði við þetta stef:
Guð er heilagur og Guð er
kærleikur. (Kafli úr bók-
inni: Ágrip af kristinni
trúfræði, eftir Bo Giertz
biskup í þýðingu sr. Jónas-
ar Gíslasonar dósents).
situr viA hænri hönd Guds
lödur almáttugs, og mun þaó-
an koma og dæma lifendur og
dauöa.
Við könnumst öll við orða-
tiltækið „að vera hægri hönd
einhvers". Og ðll vitum við
hvað það merkir. Við hægri
hönd konungsins var heiðurs-
sætið, og sá sem þar var búið
sæti hafði vald og umboð
konungsins sjálfs og naut sömu
virðingar. Hægri höndin
merkir líka á líkingamáli Bibl-
íunnar hinn virka mátt Guðs,
sem grípur inn í tii lífs og
heilla og hjálpar. Að Kristur
situr við hægri hönd Guðs,
föður almáttugs, merkir að
hinn krossfesti er upphafinn
til æðstu virðingar tilverunn-
ar. Sá sem við mennirnir
krossfestum á Golgata og reis
upp á páskadagsmorgni, er
Guðs sonur og hægri hönd
Guðs sjáifs. Virkur og máttug-
ur í lífi manna. Hann situr
ekki hátt upp hafinn, „stikk
frí“ frá heiminum og neyð
hans, hann hjálpar og frelsar.
Það sést þó ekki enn nema með
augum trúarinnar og í reynslu
þess, sem treystir fyrirheitum
Guðs orðs. En þar kemur að
vald hans verður öllum ljóst.
Því Kristur, sem er nú ósýni-
legur á himni mun aftur birt-
ast og þá í öllum sínum ljóma,
öllum sínum mætti og dýrð. Þá
verður dómur. Á sama hátt og
þegar sterku ljósi er brugðið
upp í myrku herbergi og baðar
allt birtu sinni, þá kemur allt
það í ljós, sem myrkrið huldi.
Jesús Kristur sem kom til að
leita að hinu týnda og frelsa
það, og gefa líf sitt til lausn-
argjalds og rjúfa viðjar heljar
og skapa nýtt mannkyn, nýja
mennsku, nýja lífsmöguleika,
hann er enn að verki í orði sínu
og áhrifum anda síns í kirkju
sinni. En þessu verki hans,
hjálpræðisverkinu, lýkur þegar
Kristur kemur aftur. Hvenær
það verður veit enginn. Jesús
lagði þunga áherslu á það við
lærisveina sína, að daginn og
stundina viti enginn „ekki einu
sinni englarnir á himnum.
Hlutskipti lærisveinanna er að
lifa í TRÚ. Þeir eiga að hafa
„lendar sínar gyrtar og lampa
sína logandi" (Lúk. 12,35), líkir
þjónum er bíða húsbónda síns
til að geta opnað er hann knýr
dyra. Jesús leggur áherslu á
þetta: Vakið, þar eð þér vitið
eigi daginn né stundina" (Matt.
25,13).
Guð setur veraldarsögunni
takmörk. Nútíma kjarnorku-
vísindi hafa sýnt okkur fram á
það á ógnvekjandi hátt, sem
kristin trú hefur alltf vitað, að
hinn almáttugi getur á einni
andrá leyst upp þann heim,
sem hann hefur skapað. Ef
hann héldi ekki aftur af upp-
lausnaröflunum væri ekkert tii
sem heitir regla, náttúrulög-
mál, sköpun, líf.
Kristur kemur til að dæma.
Það er gleðiefni kristins
manns. Boðskapurinn um dóm-
inn er engin Grýlu-hótun til að
berja menn til hlýðni og trúar!
Kristur mun hafa síðasta orðið
í sögu manns og heims. Kær-
leikurinn, sem Kristur birtir
og boðar, mun hafa síðasta
orðið, en ekki valdið, grimmd-
in, hatrið og dauðinn. Hver fær
staðist fyrir dómi hans? Sá
einn, sem á hlutdeild í friðþæg-
ingu hrns, er „í Kristi Jesú“
(sjá Róm. 8,1.) Hvað þá um
hina sem aldrei hafa heyrt um
Krist? Því svarar Guðs orð
ekki. Það hvetur okkur einung-
is til að vinna að sáluhjálp
okkar „með ugg og ótta“
(Fil.2,12) og gera allt, sem í
okkar valdi stendur til að
breiða út orðið um Jesúm Krist
og fyrirgefningu syndanna. Og
leggja síðan allt annað í hend-
ur þess Drottins, sem „vill að
allir menn verði hólpnir og
komist til þekkingar á sann-
leikanum" (1. Tím. 2,4) og
„vantar hvergi vegi, og vantar
aldrei mátt“.