Morgunblaðið - 24.02.1957, Blaðsíða 9

Sunnudagur 24. febr. 1957
MORC.vynr 4ðið
Laugardagurinn 23. febrúar
Reykjavíkurbréf:
Veðráttan - Dúnsængurnar duga ekki lengur - Arfurinn frá Ólafi Tliors - Rauði þráðurinn -
Eysteinn Jónsson hefur orðið - Klambratúnið - Starfsemi Flugfélags Islands
Veðráttan
EFTIR óvenjumildan, en býsna
umhleypingasaman vetur fram á
þorra, brá loks til stöðugrar vetr-
arveðráttu með febr.mán. >á var
kominn allmikill snjór á Suður-
og Vesturlandi. Hér í Reykjavík
var snjódýptin þá talin 30 sm.
Fyrir norðan hafði aftur á móti
verið hin mesta öndvegistíð, og
á Akureyri var aðeins föl um
mánaðamót, snjódýptin 0—2 sm.
En nú skipti um. í fyrstu var
áttin mest austlæg og ekki mjög
köld, en síðan gekk hann meir
til norðausturs og kólnaði. Hér
sunnan lands og vestan var oft-
ast bjart veður og úrkomulaust,
en fyrir norðan var sífelldur
snjógangur. Fer hér á eftir stutt
yfirlit yfir veðráttuna í höfuð-
borgum Suðurlands og Norður-
lands, á tímabilinu 4.—21. febr.,
samkvæmt upplýsingum frá
Veðurstofunni:
Flesta dagana hefur verið úr-
komulaust með öllu í Reykjavík,
en á Akureyri hefur varla komið
sá sólarhringur, að ekki hafi
mælzt meiri eða minni úrkoma,
allt að 16 mm. Þ. 6. Samtals
mældust þar 68 m má 18 dögum,
en það er meir en tvöfallt meðal-
lag febrúarmánaðar. Af nýfölln-
um snjó samsvarar þetta því nær
68 sm dýpt. Hins vegar sígur
snjórinn fljótt, og þess vegna
varð snjódýptin á Akureyri yfir-
leitt ekki meiri en 25—50 sm. Er
í Reykjavík var janúarsnjórinn
enn við líði og talinn 15—25 sm
djúpur allt tímabilið, þó að
mæld úrkoma væri aðeins 0.9
millimetrar.
Ekki er hægt að segja, að frost-
in væru hörð, mest 11 stig á Ak-
ureyri, en 9 stig í Reykjavík. Þó
var reglulegt vetrarveður vik-
una 13. til 21. febrúar, sífelldur
norðaustanstrekkingur og kuldi.
Dúnsængurnar
dug'a ekki lengur
VEGNA kuldanna, sem gengið
hafa að undanförnu, hefur hit-
unin orðið mörgum kostnaðar-
söm. Þó nú sé hér meira heitt
vatn í Reykjavík en áður til um-
ráða er sama sagan og fyrr, að
nætureyðslan er svo mikil að
geymarnir á Öskuhlíð tæmast
mjög á nóttum og endist þá vatn-
ið ekki nema fram eftir næsta
degi. Nú er fjöldi höfuðstaðar-
búa þannig á vegi staddur að
hann getur ekki lengur sofið
undir dúnsængum sínum, ef her-
bergin eru ekki líka kapp-
kynnt. Það er af sem áður var,
þegar menn sváfu í alköldum
húsakynnum og klæddu sig ofan
í rúmin. Þó ekki sé eftirsjá að
þeim tímum, er það þó óneitan-
legt að kveifarskapur margra
gengur úr öllu hófi fram og næt-
ureyðslan hjá Hitaveitunni er eitt
vitni þess.
Oft hafa menn líka velt fyrir
sér, hvort heilsufar fólks bíði
ekki tjón af hinum stöðuga
hita á degi og nóttu. Þarna væri
um rannsóknarefni að ræða fyr-
ir heilsufræðingana. Það væri að-
eins vonandi, þó vafasamt sé, að
orð Bjarna Thorarensen séu enn
í gildi:
„Þó vellyst í skipsförmum
völskunum meður
vafri að landi ég skaða ei tel,
því út fyrir kaupstaði íslenzkt
í veður
ef hún sér vogar, þá frýs hún
í hel“.
„Arfurinn frá
Ólafi Tliors“
FRAMSÓKNARMENN og raunar
stjórnarliðar allir eru sífellt að
skrifa og skrafa um þennan voða-
lega arf frá Ólaíi Thors, eins og
þeir kalla það. Það er í raun-
inni ósköp fánýtt að vera að
þrátta við Tímann eða aðra um
það, hvort eitt eða annað sé hin-
um eða þessum að kenna. Slíkt
hefur ætíð á sér svip stagls og
karps, sem flestum verður leitt.
En úr því að Tíminn og aðrir
bera sér þetta um vonda arfinn
svona oft í munn, er ef til vill
ekki úr vegi að staldra við og
athuga stuttlega frá hverjum
þetta arfagóss muni vera runnið.
Tíminn segir: Arfurinn er þessi:
„Alls munu greiðslur (á þessu
ári) til útflutningsuppbóta og
Hannibal Valdimarsson, Lúðvík
Jósefsson og Guðm. í. Guðmunds
son.
Þeir, sem lesið hafa það, sem
stendur hér að ofan hafa vafa-
laust tekið eftir að það er einn
rauður þráður, sem helzt í gegn-
um allar þær ríkisstjórnir, sem
hafa gripið til „útflutningsupp-
bóta og niðurborgana." Sá rauði
þráður felst í þessum orðum:
„Fjármálaráðherra var Eysteinn
! Jónsson". Ef menn koma sér nú
þessum ráðstöfunum væri brotið
blað í efnahagssögu landsins.
Fram að þeim tíma hafði fram-
leiðslan farið vaxandi, verðlag
haldizt stöðugt í tvö og hálft ár,
sparnaður aukizt mikið, greiðslu-
afgangur verið á ríkisbúskapn-
um, hægt að lækka skatta og
tollaálögur árlega nokkuð. Tog-
araútgerðin stóð á hinn bóginn
höllum fæti og hefði þurft að
gera nýjar ráðstafanir til viðbótar
þeim, sem áður höfðu verið gerð-
LÆGÐASLÓÐIR 4. TIL 21. FEBRÚAR 1957
Þetta kort er ekki veðurkort í venjulegum skilningi. Það sýnir aðeins brautir lægðanna á tíma-
bilinu 4. til 21. febrúar, en þá voru mikil staðviðri á íslandi.
Menn taki eftir því, að ísland er „hreint“ á þessu korti. Ekki ein einasta lægð kom hér við á þessu
tímabili. Þær hafa allar öslað austur á bóginn langt suður í hafi, skollið síðan á Bretlandseyjum
eða Frakklandi og jafnvel Spánn hefur fengið heimsókn. Á meginlandi Evrópu hafa þvi verið um-
hleypingar miklir, en afar mild vetrarveðrátta, líkara vori en þorra.
Á norðurhlið lægðanna rikir austan- og norðiustan áttin, svalir vetrarvindar, og á þeim fékk
ísland að kenna. Stöðug hafátt á Norður- og Austurlandi olli þar éljagangi og vaxandi snjóalögum,
eit sunnan fjalla var sólskin og hreinviðri. Vegna frostanna hefur þó lítið sem ekkert gengið á fann-
irnar, sem komnar voru um suðvestanvert landið í umhleypingum janúarmánaðar.
niðurborgana á vöruverði nema
516,9 millj. kr.“ Öll þessi fúlga
er arfagóss frá formanni Sjálf-
stæðisflokksins, það er allt hon-
um að kenna, að upphæðin er
svona há, segir Tíminn.
Rauði þráðurinn
EN ÞEGAR litið er á hvernig
þessi 516 milljóna fúlga er orð-
in til er niðurstaðan þessi:
1. Fyrst kom bátagjaldeyrir-
inn. Hvaða ríkisstjórn gekkst fyr-
ir að leggja hann á? Forsætis-
ráðherra var Framsóknarmaður-
inn Steingrímur Steinþórsson og
fjármálaráðherra var Eysteinn
Jónsson. Aðrir í ríkisstjórn voru
Hermann Jónasson, núv. forsæt-
isráðherra og auk hans Ólafur
Thors. Bjarni Benediktsson og
Björn Ólafsson.
2. Síðan kom framleiðslusjóðs-
gjaldið árið 1955 en það var um
150 millj. kr. Hverjir voru í rík-
isstjórn, þegar það var sett? For-
sætisráðherra var Ólafur Thors,
fjármálaráðherra. var Eysteinn
Jónsson. Aðrir í stjórninni voru
Steingrímur Steinþórsson, Bjarni
Benediktsson, Ingólfur Jónsson
og dr. Kristinn Guðmundsson.
3. Svo hélt þróunin áfram og
nú komu til um s.l. áramót nýju
álögurnar, 250—300 millj. króna.
Hverjir voru þá í ríkisstjórn? Það
er reyndar óþarfi að telja þá upp,
því þeir sitja enn, en samt er
rétt að gera það, svo öllu sé til
skila haldið. Forsætisráðherra
var Hermann Jónasson, (sá sem
ætlaði að lækna hið „helsjúka
efnahagslíf), fjármálaráðherra
var Eysteinn Jónsson. Aðrir í
stjórn voru Gylfi Þ. Gíslason,
ekki saman en vilja endilega
telja einhvern tiltekinn ráðherru
bera ábyrgðina, hvern ætti þá
fyrst og fremst að telja hinn rétta
arfleifanda i þessu sambandi? —
Það gæti auðvitað enginn verið
nema Eysteinn Jónsson, sem var
fjármálaráðherra allra þeirra
ríkisstjórna, sem freistuðu þess
að leysa fjármálavandann, eins
og hann var á hverjum tíma, með
„útflutningsuppbótum og niður-
borgunum.“
Eysteinn Jónsson
hefur orðið
EN Eysteinn Jónsson var einu
sinni ekki í neinum vafa um frá
hverjum arfur „útflutningsupp-
bóta og niðurborgana“ stafaði.
Það er rétt að gefa E. J. orðið
þar um. Það var þegar fram-
leiðslusjóðsgjaldið var sett, sem
minnzt er á undir lið 2. hér að
framan, sem E. J. tók til móls
á Alþingi. Hann sagði m. a.:
„Kommúnistar höfnuðu í upp-
hafi hinnar miklu deilu allri
samvinnu um að leita að raun-
verulegum kjarabótum fyrir
verkalýðinn eftir öðrum leiðum,
og sögðu að kaupið ætti að
hækka. Höfnuðu siðan boði um
7% kauphækkun fyrstu daga
verkfallsins, vegna þess að þeir
vildu hafa langt verkfall, sem
gerði mikið tjón. Miðuðu allar
þessar framkvæmdir við að skapa
erfiðleika, en eltki hitt að finna
lausn, sem gæti lcomið hinum
lægst launuðu í landinu að var-
anlegu liði.“
Og svo hélt E. J. áfram:
„Ég benti á það þá, að með
ar, til stuðnings henni, þótt :iý
hækkunaralda hefði ekki verið
reist. En allt hefði það verið
viðráðanlegt og tiltölulega létt
samanborið við það, sem nú
liggur fyrir.“
Já — „allt hefði verið við-
ráðanlegt og tiltölulega létt“ ef
kommúnistar hefðu ekki viljað
„hafa langt verkfall, sem gerði
mikið tjón“ og „brotið blað í
efnahagssögu landsins" með því
atferli. Þetta sagði Eysteinn
Jónsson og geta menn svo borið
það saman við þetta vandræða-
lega stagl nú um „arfinn frá
Ólafi Thors.“
Klambratúnið
í AUSTURBÆNUM er Klambra-
túnið, vítt og fallegt með þykk-
an jarðveg og liggur vel við sól.
Þar eru margir skurðir, sem
þurrka landið og skólagarðarnir
hafa fengið eitt hornið til um-
ráða. Annars hefur ekkert verið
aðhafzt enn á túninu. Þar standa
„Klambrar" enn, óásjálegar smá-
byggingar í miðju túninu. -
Það var á heillastundu, sem
skipuleggjendur bæjarins á-
kváðu að hafa þetta svæði opið.
Þarna á að verða dálítið „lunga“
handa Austurbænum og veitir
ekki af. En það hefur víst ekki
verið þrautalaust að halda tún-
blettinum óskertum, því ásóknin
hefur verið mikil að fá þar lóð
undir hin og þessi mannvirki.
Auðvitað finnst öllum að það,
sem þeir ætli að láta byggja só
svo mikilsvert að það hljóti að
eiga að standa einmitt þarna.
En skipuleggjendur bæjarins
hafa hrundið öllum áhlaupum og
á liðnum árum hefur vatnsagir.n
runnið hægt og hægt úr brekk-
unni og nú er þess beðið að bráð-
um verði hafizt handa. Fyrir-
hugað er að samkeppni fari fram
um skipulag túnsins og hefur
dómnefnd verið skipuð. Það er
væntanlega fyrsta skrefið til að
breyta Klambratúninu í þann
skrúðgarð, sem þar á að verða.
Ekki er neinn vafi á að skilyrðin
eru þama ágæt til trjáræktar og
blómaræktar. Það sýna garðarnír
við húsin í Norðurmýrinni en
garðarnir þar hafa oft fengið
verðlaun. Klambratúnið á eftir
að verða bæjarprýði, þegar það
er orðið að garði og það er von-
andi að það verði sem allra
fyrst
Starfsemi
Flugfélags fslands
FLUGFÉLAG íslands hefur ný-
lega opnað nýja skrifstofu í
London. Er þar um betri stað og
húsakynni en áður að ræða. —
Svipaðar skrifstofur eru nú,
vegna flugsins héðan til útlarida,
í Kaupmannahöfn, Hamborg,
Glasgow og víðar. Hlutverk þess-
ara skrifstofa á vegum flugsins
eru tvíþætt: f fyrsta lagi er þar
um að ræða almenna afgreiðslu
og bækistöð fyrir flugið sjólft og
í öðru lagi hefur þróunin orðið
sú að þessar skrifstofur hafa orð-
ið að leysa úr fjölda mörgum
vanda fyrir íslenzka ferðamenn
erlendis, sem leita þangað til
hjálpar og aðstoðar á erlendri
grund. Þessar skrifstofur hafa í
sumum tilfellum orðið eins kon-
ar konsúlöt, enda munu þær hafa
orðið mjög til að létta af sendi-
ráðunum íslenzku erlendis. Þeir
Islendingar, sem starfa nú í þágu
íslenzka flugsins erlendis eru
eins konar sendimenn síns lands.
Þeir koma fram gagnvart mikl-
um fjölda útlendinga, sem hef-
ur hug á að koma hingað, eiga
hingað eitthvert erindi eða vilja
fara hingað til að sjá land og
lýð. Þetta skrifstofuhald erlendis
er ein hliðin á þeirri starfsemi,
sem haldið er uppi, vegna flugs-
ins og er hún mjög þýðingar-
mikil.
Þess var getið á dögunum að
forstjóri Flugfélags fslands væri
erlendis í þeim erindum að semja
um kaup á 2 flugvélum til milli-
landaflugs og munu úrslit þess
máls vafalaust fást innan tíðar.
Er um flugvélar er að ræða sem
flogið geta á aðeins 4 klst. héðan
til Kaupmannahafnar í stað þess
að slík ferð hefur áður tekið un,
7 klst. Yrði hér um mikla fram-
för að ræða og mundi hafa í
för með sér gjörbreytingu á ut-
anlandsfluginu. Er vonandi að
vel takist um kaup á þessum
flugvélum og yrði þar um mikið
framtak að ræða hjá Flugfélagi
íslands.
Stormar á Siglu-
firði undanfarið
SIGLUFIRÐI, 21. febr. — Und-
anfarið hafa verið hér stormar
með snjókomu og frosti og ekki
hefur lengi á sjó gefið. Afli var
allsæmilegur á djúpmiðum áður
en óveðrið skall á. Sóttu þá bót-
arnir allt út á Skagagrunn.
í dag fór togarinn Hafliði á
veiðar, en hann kom nú með fisk
til frystingar og herzlu. Er lítið
um vinnu hjá mönnum milli þess
sem togararnir koma, því að nær
öll síld hefur verið send héðan.
Togararnir Elliði er í Reykjavík
til viðgerðar, en hann laskaðist
er hann slitnaði frá bryggju hér
í vetur í ofviðri.
í dag er komið hér bezta veður
og fóru þá báðir bátarnir sem
héðan siunda róðra út á miðin.
— Guðjón.
i