Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1982, Blaðsíða 2

Bandaríkjamaðurinn Fred Folsom er í
flokki þeirra myndlistarmanna, sem aðhyll-
ast raunsæisútfærslu í ýtrustu mynd; þeir
viröast skora Ijósmyndavélina á hólm og
ekkert sæmilega sýnilegt smáatriöi er svo
smátt, að því sé sleþþt. Þessi stefna er
stundum nefnd Ijósmynda-raunsæi, eða
ofur-raunsæi og hefur hún átt fylgi aö
fagna í Bandaríkjunum. Raunsæismálarar í
þessum flokki, virðast oftar bregða upp
götumyndum, eða þá einhverju, sem sýnir
hinn vélræna og staölaða samtíma okkar.
Hinir viröast færri, sem beina raunsæis-
sjónum sinum að manninum sjálfum sem
meginviðfangsefni. En þeir eru engu að
síður til og einn þeirra er Fred Folsom, sem
einbeitir sér aö sérstakri tröþþu í þjóðfé-
lagsstiganum; nefnilega þeirri neðstu.
i þeim stóru þjóðfélögum, þar sem ríkir
einstaklingsfrelsi og hver maður hefur leyfi
til að fara í hundana án þess aö vera hent
inn í eitthvert Gulag eða á geðveikrahæli,
verða þessar dreggjar stórar og óhugnan-
legar. í þessari tröppu er manneskjan í
sinni ömurlegustu mynd og hugtakið
mannskepna á kannski hvergi betur við. En
þetta er heimur út af fyrir sig, heimur
ofbeldis, afbrota, drykkjuskapar, eiturlyfja
og vændis. Þótt miskunnarleysiö og vonzk-
an ráði þar yfirleitt ríkjum, er misjafn sauð-
ur þar eins og annarsstaðar.
Fred Folsom virðist þekkja þennan heim
vel og hann skrásetur hann með ýtrustu
nákvæmni. Hann er hvorki að predika, eða
gera hlutina verri en þeir eru; trúr sjónar-
miði realistans reynir hann einfaldlega að
sýna hlutina eins og þeir koma honum fyrir
sjónir. Við sjáum fólk, sem yfirleitt viröist
vera í einhverskonar vímu. Það eru pönkar-
ar, fylliraftar, dópistar eða húðflúraðir vítis-
englar, sem svo hafa nefnt sig. Ekki er nú
félagsskapurinn fýsilegur. Menn ganga
með skotbelti um sig miðja og skamm-
byssu við hendina; þeir eru kannski meira
og minna tannlausir og álíka óhreinir og
húsakynnin. Á veggjunum eru rifrildi af
klámmyndum, eða þá af beru kvenfólki, —
og kvenfólkið sem hrærist þarna, er yfirleitt
ekki í einni einustu spjör.
Tvær mynda Folsoms, sem hér fylgja
með, gefa allgóða hugmynd um þann heim,
sem málarinn hefur fyrir yrkisefni. Báöar
heita þær „Hr. Ecclestone býður í mat“ og
eru frá árinu 1980. Ekki liggur Ijóst fyrir,
hvort gestgjafinn sé einhver þeirra, er á
myndunum sjást, en veitingarnar hafa að
minnsta kosti verið bjór, kannski hass og
sá tannlausi virðist að minnsta kosti kom-
ínn í sæmilega vímu og betra aö einhver
annar handleiki skammbyssuna. í speglin-
um á veggnum aftan við þá kumpána sést
stúlkukind, sem hefur lognast útaf ofaná
diskinn sinn.
Hér er allt með skilum: Blóöslettur á
speglinum, þar sem nakin kona seilist til
öskubakkans, askan og gromsið á borðinu
og flúrið á handlegg þess tannlausa. Hætt
er þó við aö það fari forgörðum í prentun.
En sem sagt: Svona er lífið stundum og því
ekki að túlka í myndum þá hlið þess einnig.
Það er svo annað mál, hvort ofur-raunsæi
af þessu tagi gerir þaö bezt. Stílfærö
vinnubrögð og expressjónísk ná oft furöu
vel kjarna málsins. Fred Folsom hefur
hinsvegar valið þá leið, aö segja allt, og
miðaö við þá afstöðu, vinnur hann verk sitt
vel.
Gísii Sigurðsson
Báðar heita þessar myndir Folsoms „Hr. Ecclestone býður í mat.“ Loftið er lævi blandið og boðsgestir til alls vísir.

L%%/ .; ] m ■ \ v - Æ ‘Æ ■
Dreggjar þjóðfélagsins
í verkum Fred Folsom