Lesbók Morgunblaðsins - 16.06.1984, Blaðsíða 9

Þarna í Karnak er eitt langt
og breitt stræti og er fylkt
fram með því báðum megin
ljónsbúkum með voldugum
hrútshausum, hyrndum í bezta
lagi, úthöggnum í forngrýti
auðvitað. Þeir eru 40 að tölu og
heldur en ekki kynbótalegir,
en svona er allt á þessum lygi-
lega stað, óralangt handan við
alla nútímaskynsemi, sem
reyndar er kannski engin
skynsemi heldur.
Dætur Egyptalands — þannig er þeim tamt að bera heim vatnið.
merkurinnar hnaukaði sér upp á langa og
mjóa leggi sína. Reiðtúrinn varð fremur
stuttur, Einar náði honum þá á filmu, og
svo var því lokið. Þetta gerðist í héraðinu
E1 Gísa hjá pýramídunum.
Eftir það var haldið til grafreits
Memphisborgar, Sakkara, sem ekki er
neitt hérað í venjulegum skilningi, heldur
landareign hinna dauðu, bæði faraós, konu
hans og hirðgæðinga, ennfremur hinna
guðdómlegu nauta — apisbolanna.
AÐ trúa Svolítið
Á amon Ra
Svinxin, sem sumir segja að sé karlkyns,
aðrir kvenkyns, er norðanundir Keprin-
pýramídanum, þeim næststærsta í heimi,
ef ég man rétt. Var ég annars ekki búinn
að minnast á mannljónið? Jú, það hlýtur
að vera, það er svo margfrægt. Eftirlifandi
Fransmaður úr dauðum hersveitum Napo-
leons fann undrið á kafi í sanddyngju
eldsnemma á öldinni sem leið, 74 metra
langt, liggjandi fram á lappir sínar, með
þetta reista höfuð og andlit sem er 4,15
metrar frá höku upp í hársrætur, skeggið
ekki talið með, enda brotið af og molar
þess geymdir á söfnum í öðrum löndum.
Nefið er brotið af líka, samt brosir andlit-
ið. Sumir segja að brosið á andliti mann-
liónsins líkist brosi Mónu Lísu í Louvre.
Eg læt það liggja millum hluta og leyfi
mér að hafa öngva skoðun á því. Ætli ég
reyni ekki heldur að trúa svolítið á Amon
Ra, Ósíris og son hans Hórus, — ætli ég
reyni ekki að trúa ögn á Ekn-Aton faraó
líka, sem taldi alla menn jafningja og
bræður og sá í anda ríki friðar um alla
heimsins byggð? Auðvitað fór fyrir honum
eins og öðrum sem boða frið: að aldrei varð
meiri ófriður en um hans daga, nema ef
vera skyldi um okkar daga. Því að vissu-
lega er manneskjan fædd til stríðs, og sá
sem vill frelsa hana, hann tortímir henni
jafnan. Ætli ég trúi ekki hálfvegis á alla
guði í og með, og á öngva guði þó? Þurfa
þeir endilega að vera svona óskiljanlegir?
Æ, nú verður mér svarafátt. Lítum á Jess-
Þvottadagur við Níl.
Steinninn
og hljóðið
GUÐMUNDUR
DANÍELSSON
rithöfundur
segir frá
Egyptalandi.
4. hluti.
Iritlingum, bæklingum og pésum segir svo frá, í
pýramídanum mikla, sem kenndur er við Keop,
séu tvær milljónir og fimm hundruð þúsund
steinar, hvur steinn vegi tvö og hálft tonn og að
pýramídinn sé 147 metrar á hæð. Efnismagn
hans er miklu meira en nokkurrar annarr-
ar byggingar heims frá öndverðu fram á
þennan dag.
Skilningsvana, þegjandi, eins og mállaus
fáviti, stóð ég andspænis þessu brjálæðis-
lega heimsmeti í hugviti og framkvæmd.
En þarna hef ég sett tölur á pappírsblað.
Hvað þær tákna veit ég hins vegar ekki.
Þær eru mér óskiljanlegri en helgirúnirn-
ar í gröf Tut-Enk-Amons. En þið sem eigið
vasatölvur og kunnáttu til að láta þær
vinna, kannski getið þið reiknað fyrir mig
þetta dæmi og sagt mér seinna hvað í töl-
unum felst?
Aftur á móti sá ég með eigin augum, að
eldgamla höfuðborgin Memphis er öll í
rúst. Þar er þó eitt undravert að sjá: risa-
líkneskju Ramsesar II. Hún er 80 tonn að
þyngd, 8 metra há, eða réttara sagt löng,
því að hún liggur kylliflöt á jörðinni í þró
eða litlu byrgi. Geta má nærri hvort hún
hefur ekki í eina tíð staðið upprétt! Nú eru
fætur brotnir af henni um hnjáliði, enda
er best hún liggi: það er hægt að líta niður
á hana, sem er mun auðveldara en að
keyra hnakkann aftur á herðar og mæna
upp fyrir sig.
Ég komst ekki undan nýrri úlfaldareið
þennan dag. Arabinn var svo stór og sterk-
ur og í heiðblárri dragsíðri skikkju. Hann
lét dýrið leggjast, síðan greip hann mig í
fang sér, eins og ég væri ullarpoki og kast-
aði mér í hnakkinn, en hvolfdi þó fyrst yfir
mig rauðum höfuðdúk með svartri hvirf-
ilgjörð, til þess að gera mig líkan eyði-
merkurræningja eða vitfirringi úr Austur-
löndum, sem er auðvitað eitt og það sama.
Engin jafnvægisþraut reyndist það vera
að halda sér í söðlinum Aeðan skip eyði-
er Arafat, þennan með köflóttu höfuð-
skupluna og víkugamla skeggið: sér hann
ekki friðarríki Palestínu fyrir innri augum
sínum? Svo er sagt. Nú skorpna þó lík
bræðra hans á strönd hafsins og uppi í
fjöllunum. Það er himinhár og blómstur-
fagur skáldskapur í þessum gömlu austur-
lensku trúarbrögðum, en nú má enginn
vera að öðru lengur en að dýrka mammon
og reikna út kaupgetuna.
„Home sweet home,“ sagði bílstjórinn
Abú Hassan um leið og hann skilaði okkur
aftur heim í aldingarð Jolie Ville eftir
langan akstur um öskuhauga og breiðgöt-
ur Cairoborgar og nærliggjandi sveitahér-
uð, þar sem leirkofar bændanna standa á
gömlum uppmokstursruðningum úr
áveitusíkjum, með asna, geit og nautgrip
að húsabaki, konuna og manninn á háls-
hnútunum úti á akurskák og skítug smá-
börn í leik á bæjarhlaðinu. Við hin nú
aftur komin inn í viggirtan garð unaðar-
ins. Og fögur voru blómin á klipptum
runnum og á þessum tilsniðnu trjákrónum
garðyrkjumannsins. Þau springa út nótt
og dag og kyssa sjónhimnu mína og sál
eldrauðum kossum. Bláir lifandi safírar í
klösum eru mér færðir í morgungjöf. Ör-
vita af lífsgleði kvaka ryðbrúnir smáfuglar
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 16. JÚNl 1984 9