Lesbók Morgunblaðsins - 23.08.1980, Blaðsíða 5

hennar voru opin og hendur hans enn um
háls henni.
„Hendur mínar voru krepptar eins og
af krampa."
Hendurnar losuöu ekki takið, fyrr en
hann fékk áfall nokkrum sekúntum eöa
mínútum síöar. Hann vill ekki fullyrða,
hvaö langur tími hafi liöið, en þaö var ekki
fyrr en hendurnar höföu losnaö, sem
hann heföi gert sér Ijóst, aö hann væri
búinn aö drepa konu sína.
Hann hefði risið á fætur, og þá fundið
fyrst, aö hann andaði, og hann fann, að
hann svitnaði. En svo varö hann skyndi-
lega rólegur. „Þaö veit góöur Guö, aö ég
var eins og frelsaöur. Því aö ég haföi
hana á vísum stað. Af hverju ætti ég aö
Ijúga. Guö veit, hvaö ég hugsaöi og geröi.
Ég hugsaöi: Þá kemst enginn nálægt
henni framar.“
Heinz Suhr segir, aö hann hafi átt
eintal viö Drottinn hjá líkinu. Hann segist
hafa sagt: — Nú er hún í fangelsi, nú fer
ég í fangelsi. Og gerðu viö okkur, þaö
sem þér þóknast."
Hann minnist þess, aö á þessu augna-
bliki sá hann hvítu svefnherbergis
gluggatjöldin blakta fyrir vindi út um
gluggann.
Síðan kveðst hann hafa lagt konu sína
til í rúminu og sett hendur hennar í kross
yfir brjóstinu. Svo heföi hann náö í
þvottasvamp og sápu og þvegið henni í
framan. Meöan hann var að þvo henni,
hafi hann beiðzt fyrir enn á ný.
„Megi engill hafa haldið um höfuö þér,
meöan þú dóst, elsku Hannelore, og sagt
þér með minni röddu, aö ég elski þig að
eilífu innilega...“
Þegar hann hafi verið búinn að þvo
henni og biðjast fyrir, hafi hann sótt
blómvönd, sem var í vasa á borðstofu-
borðinu, og látið í hendur henni.
Þá hafi hann verið oröinn alveg
rólegur. Hann gæti vel munað hina innri
rósemi — og magnleysið. „Ég var
máttvana, en í leiöslu."
Síöan heföi hann náö í pakka af
rakvélablöðum inn í baðherbergi og lítinn
spegil. Svo heföi hann lagzt viö hliö konu
sinnar og reynt eitthvaö fjörutíu sinnum
aö skera sig á hálsslagæöina. Aö þaö
heföu verið 40 skurðir, vissi hann, af því
aö læknir heföi seinna taliö þá.
Þegar hann heföi vaknaö aftur til
meövitundar, heföi hann verið á gjör-
gæzludeild. Hann heföi ekki veriö meö
sjálfum sér viö réttarhöldin, dómsupp-
kvaðninguna eða upphaf fangelsisvistar-
innar. „Þaö var eins og þaö væri ekki ég,
sem þetta snerist allt saman um.“
Hann heföi síðan sætt sig viö ævilangt
fangelsi. „Ég þráöi þaö, mig þyrsti eftir
því.“
xxx
Ég spyr, hvaö hann álíti nú um
afbrýöisemi sína.
„Ef til vill hefur hún haldiö framhjá mér,
og ef til vill ekki. Ef til vill var hún
barnshafandi eftir mig. Kannski eftir
þennan gamla skarf, ég veit þaö ekki. Ég
veit ekkert."
Eftir nokkra þögn segir hann: „Ég finn
enn þessa sársaukatilfinningu."
„Hún situr hér“, segir hann og bendir á
magann, „og fer svo upp í höfuðið. Hún
var ekki nema tvítug, og hún var falleg.
Hún var meö brúnt, sítt hár. Hún haföi
smávegis málgalla, og mér þótti líka vænt
um hann. Mér þótti vænt um allt viö
hana. Viö höföum ekki verið gift nema
sex mánuði. Hún var meö brún augu. Hún
hafði fallegar hendur. Hún var alltaf aö
snyrta á sér neglurnar. Sat viö gluggann
með naglaþjölina. Hún lifir enn, skal ég
segja yður, hún lifir."
Hann bendir meö höndunum, hvar
hann finni sársaukann. Sjálfur er hann
með veiklulegar og nær máttlausar hend-
ur meö mörgum litlum, brúnum blettum.
„Hættiö nú aö spyrja mig“, segir hann,
„mér líöur hálfilla."
Lofaðu guð
fyrir gleymsku
þína,
sem gefin þér
til líknar var
/ forsetakosningunum síðustu
lét einn frambjóðandinn svo um-
mælt í sjónvarpi, að hann myndi
ekki tiltekið atriði, sem hann var
spurður að og væri svo fyrir að
þakka sinni „góöu gleymsku."
Þetta fannst mér spaklega til
orða tekið og eins og talað út úr
mínu hjarta, enda þótt það
breytti engu um andúö mína á
frambjóöandanum sem forseta-
efni.
Þessar hendingar hér í fyrir-
sögninni eru seinni partur af vísu,
sem ég orti af þessu tilefni. Fyrri
parturinn varö lakari en ég læt
hann hér með, ef einhver skyldi
vilja bæta hann. Seinni parturinn
á þaö skiliö aö fá góðan fyrri
part. Fyrri parturinn minn var
þessi:
— Minniö, þaö er margra pína,
muna þeir flest, sem fyrir bar...
Gleymskan er okkur mönnum
mikil guös gjöf. Samt heyrir
maður fólk sífellt vera að bölva
gleymsku sinni. Auðvitað getur
þaö komið sér illa, að gleyma, til
dæmis konunni sinni. Ég á mikinn
ágætis frænda, bráðgreindan
mann (eins og vér frændur erum
almennt), en hann er dálítið utan
viö sig á köflum og gleyminn á
sumt, þó hann muni annaö VEL.
Einu sinni var þaö, að bíllinn sat
fastur í snjóskafli á Miklatorgi og
hann á leið austur í bæ. Konan
hans var með honum og dugnaö-
arkona sem hún er, fór hún út til
að ýta á bílinn. Eins og jafnan
þegar eiginkonur taka að ýta á
eitthvað fastlega, lætur maöurinn
undan, og það geröi frændi, hann
renndi af staö feginn að komast
úr snjóskaflinum. Hann ók rösk-
lega til að festast ekki aftur og
gekk honum vel ferðin og hann
hinn lukkulegasti, þar til hann
mundi eftir þeim, sem ýtt hafði í
skaflinum. Það var bara ekki fyrr
en hann stanzaði á Ijósunum við
Lönguhlíð. Þá kviknaði á perunni,
eins og sagt er, þó að það sé ekki
aö finna hjá Snorra. Hann hafði
gleymt einhverju. Þaö vantaði
eitthvað í bílinn. Hann hafði ekki
lengi brotið heilann um hvað
vantaði, þegar honum rann kalt
vatn milli skinns og hörunds. Það
var mikill snjór og komnar í hann
djúpar bílrásir. Það var ekki viðlit
fyrir hann að komast uppúr þeim
til að snúa fyrr en inni á Grensás-
vegi. Þá náttúrlega ók hann til
baka eins og bíllinn dró. Þaö var
bylhraglandi með nokkru frosti
og frúin ekki búin undir göngu í
því veðri. Frændi minn mætti
elskunni sinni, þar sem hún
klofaðist í snjónum, þar á Miktu-
brautinni, sem styttan af Einari
Ben er á Klambratúninu. Hann
þarf aldrei að óttast aö þetta falli
honum úr minni. Það þurfa fáir að
óttast, ef þeir gera eitthvað í
þessa veru á hlut eiginkonunnar,
að þaö gleymist. Viö þurfum ekki
aö skrifa það hjá okkur.
Gleymska af þessu tagi getur
náttúrlega verið bagaleg, ekki
sízt, ef menn hafa ekki í huga aö
skipta um eiginkonu, vilja
kannski ekki fyrir nokkurn mun
gera það eins og í þessu tilviki.
Og þó að þær nöldri eitthvað í
okkur þá viljum við fæstir frysta
þær í snjóskafli. En þó aö
gleymskan geti komiö mönnum
illa á stundum, þá er hún líkast til
miklu oftar manninum til góðs.
Manninum er áreiðanlega fátt
verra gefiö en ganga meö alla
lífssögu sína í höfðinu. Því fólki
hlýtur að verða ógóð ellin, ef það
þá kemst framá elli ár, er ekki
áður dautt úr minningum, því aö
ævinlega er það þessu fólki
minnisstæðast, sem verst er. Það
er til dæmis margt fólk, sem
hefur góðar reiður á öllum sínum
sjúkdómum og áföllum. Er með
spjaldskrá í höfðinu þar sem
skráð er hegðan og ástand allra
þeirra líffæra frá barnæsku og
framá efri ár. Þetta er náttúrlega
vissasti vegurinn til aö eyðileggja
í sér líffærin eitt af ööru. Þaö er
eiginlega ekki um neina lækningu
að ræða fyrr en þau eru öll ónýt.
Þá er og til þaö fólk, sem leggur á
minnið allar misgerðir og á sér
óvini útum allar jaröir, heilt safn.
Þá söfnunar náttúru fæ ég ekki
skilið og safnaði ég þó einu sinni
rímum.
Maður rekst oft á ágætlega
greint fólk, sem áttar sig ekki á
því, aö það bezta sem það getur
gert óvini sínum er að láta hann
fara á sinnið á sér. Ekki þar fyrir,
ef maður hittir fyrir vont fólk og
fær af því slæma reynslu, þá er
sjálfsagt aö reyna aó muna
reynsluna til þess aö falla ekki í
sömu gryfjuna aftur, en hitt er
della að hata manninn. Ég skrifa
ekki þessi orð af neinni kristilegri
fyrirgefningarþörf, hún var mér
ekki gefin í vöggugjöf, heldur af
hrein-praktiskum ástæöum. Orð-
ið praktiskur, er ekki til hjá
Snorra en ég nota það samt. Ég
vil sannarlega muna sem flest frá
honum Snorra, en ég get ekki
gleymt, að hann er dauður fyrir
nær hálfri áttundu öld og það
hefur sitthvaö breytzt íþjóöfélag-
inu. Því er nú fjandans ver.
Ásgeir Jakobsson.
©