Lesbók Morgunblaðsins - 23.08.1980, Blaðsíða 4

Hversvegna drepur maður mann? Af ótta, af afbrýði-
semi, af því að hann kann ekki að tapa — af eigingirni
eða hatri? Hér er rœtt við mann, sem réði konu sinni
bana og bregður frásögn hans Ijósi á, hvernig mál geta
þróazt og endað með voðaverki.
Persónur
harmleiksins:
Heinz Suhr, nú
58 ára og
Hannelore
Suhr, konan
hans eins og
hún leit út tfyrir
25 árum.
Ég hef orðið
Heinz Suhr, 58 ára gamall, segist enn
vera haidinn sárri sektartilfinningu eftir
25 ár. Hún kemur yfir hann eins og
líkamlegur sársauki, hvar sem hann er,
og samtímis birtast sýnirnar: á morgn-
ana í rúmini, á kvöldin, þegar hann er
lagztur til svefns, fyrir framan búðar-
glugga eöa í neðanjaröarlest. Sársauk-
inn og sýnirnar fylgja honum, hvert sem
hann fer.
Fyrst segist hann sjá hana liggjandi,
sviplausa en meö opin augu. Líkami
hennar sé eins og óskýr mynd, eins og
oflýst Ijósmynd. Og alveg á sama hátt
birtist myndin af herberginu, sem hún lá í.
Hvít gluggatjöld blakta við opinn glugga.
Meðan hann horfir þannig á hana, segir
hann, heyri hann tíðum æpt: „Moröingi.
Moröingi! Morðingi!“ Síðan birtist honum
dómstóllinn, hann heyri dóminn kveðinn
upp: „Lífstíðurfangelsi." Og þannig haldi
myndirnar áfram að birtast honum leift-
ursnöggt.
Meðan þetta gerist, fær hann ákafan
hjartslátt, og á eftir líður honum eins og
manni, sem þjáist af of lágum blóðþrýst-
ingi — hann er aflvana, hann riðar, hann
svimar.
Fyrir þremur árurrí voru þessir líkam-
legu verkir á einhvern hátt þolanlegri, því
að hann var þá í fangelsi og það var eins
og sársaukinn fyllti þörf hans fyrir
refsingu. Hann hafi þá getað sagt við
sjálfan sig: „Þú iðrast þó, þú gerir
yfirbót.“ „En nú? Þaö er búið aö náða
mig eftir 22 ár. Ég vildi ekki náðun, en
þeir náöuöu mig samt.“
Þegar hann var látinn laus, lagði
eftirlitsmaður hans það til viö hann, aö
hann færi einhvern tíma að gröf konu
sinnar til að finna þann friö, sem í
kirkjugaröi ríkir. „En það gat ég ekki, ég
get ekki staöiö viö gröfina, þar sem hún
hvílir. Það var þó ég, sem hratt henni
ofan í hana.“
Heinz Suhr læzt vera iðrunarfullur,
guðhræddur morðingi. í annarri hverri
setningu notar hann orð eins og dýrð
Guðs, dauðasynd, eilífa útskúfun, fordyri
helvítis og hyldýpis myrkur.
„Helzt er mér fróun í þeirri tilhugsun,
að Guð sé aö láta mig þjást svona mikið
til að mér geti liöið skár síðar.“ Hann
telur, að af þeirri ástæðu hafi honum ekki
tekizt hinar þrjár sjálfsmorðstilraunir
sínar. Hina fyrstu gerði hann rétt eftir
ódæðiö, aöra í fangelsinu og hina þriðju
fyrir skömmu.
xxx
Mig langar að vita, hvernig hann líti nú
konu sína, fórnarlamb sitt.
„Sveipaða dýrðarljóma," svarar hann.
„Mér er afar erfitt að tala illa um hana."
— Af hverju ættuð þér að tala illa um
hana?
— Þér mynduð aldrei skilja verknað
minn.
— Skiljið þér yðar eiginn verknað í
dag?
— Já, ég skil hann.
Hún stóð fyrir framan hann, segir
hann, full þótta og fyrirlitningar. Hann
varö æfur af bræði, „af því að ég gat ekki
þolað lengur það, sem hún haföi sýnt mér
vikum saman, ástleysi og miskunnar-
leysi“.
Hún stóð fyrir framan hann í kápu og
meö hatt, segir hann, tilbúinn að fara út.
Hann var einnig búinn að klæða sig.
Klukkan var hálfátta um morguninn. Hún
ætlaöi til vinnu sinnar í saumastofu C &
A, þar sem hún var saumakona og
sýningarstúlka. Hann ætlaði aö fylgja
henni þangaö, eins og hann hafði gert
vikum saman, á hverjum degi.
Þetta hafði verið löng nótt. Þau höfðu
talað um hið sama og þau höföu gert á
hverri nóttu vikum saman, hverja einustu
nótt.
Hann hafði sagt, að hún elskaði hann
ekki lengur, hún væri með öðrum manni.
Hún hafði sagt nei, hún væri ekki með
neinum öörum.
— Þú ert víst með öðrum. Þú ert hætt
aö kyssa mig og vera góö við mig.
— Svona láttu mig vera, hefði hún
sagt, ég er þreytt, þreytt, svo sannarlega
þreytt. Láttu mig endilega í friði.
Hann hefði sagt, aö kona sem elskaði
manninn sinn, væri ekki þreytt. Hann
hefði sagt þetta alla nóttina.
Hann sagðist vita, að hún væri með
öðrum manni. Hann hefði fylgzt með
henni. Hann væri viss. Það væri þessi
gráleiti á saumastofunni hennar. Hann
heföi fundið glugga, þar sem hann gæti
horft inn í saumastofuna og fylgzt með
öllu. Þau væru alltaf að brosa hvort til
0
mannsbani
annars. Hún skyldi bara segja sannleik-
ann. Þau væru alltaf að kjá hvort framan
í annað. Hann hefði fylgzt með þessu
lengi.
Hún sagðist vera þreytt og bað hann
að hætta þessu, hætta þessu fyrir alla
Ifiandi muni og vera rólegur.
— Þú heldur framhjá mér, haföi hann
sagt æ ofan í æ.
Hann lá við hliðina á henni titrandi og
skjálfandi, grátandi, kaldur á höndum,
sveittur á enni, sem hjartslátt, magaverki
og munnþurrk alla nóttina eins og allar
aðrar nætur í margar vikur. Svefnlaus,
eirðarlaus, síreykjandi, alltaf meö konuna
í huganum meö hinum manninum . . .
Hann var farinn að vanrækja vinnu
sína hjá Siemsens. Og síðast hætti hann
alveg að fara þangað, því aö hann hafði
engan tíma til þess. Allur tími hans fór í
það að fylgjast með konu sinni.
En þessa nótt, segir Heinz Suhr, hefði
hann þarna viö hliöina á henni verið
örvæntingu nær en nokkru sinni á ævi
sinni. Hann heföi eins og undanfarandi
nætur reynt að leggja handlegginn yfir
hana, koma viö hana, strjúka hana til að
fullvissa sig um að hún væri þarna
virkilega, þó að hann ætti hana ekki
lengur.
En hann segir að hún hafi smeygt sér
undan hendi hans yzt út á rúmstokk.
Hann fann aðeins ylinn frá henni. Síðan
hafi dagur runnið upp og hún hafi fariö á
fætur. En hún hafi ekki klætt sig fyrir
framan hann, eins og hún hafi verið vön,
heldur bak við lokaöar dyr baðherbergis-
ins. Hann fór líka á fætur.
Ég spyr Suhr: Höfðuö þér í rauninni
ástæöu til að vera afbrýðisamur?
„Já, ég er búinn að lýsa fyrir yður
hegðun hennar. Hún var skyndilega orðin
kuldaleg í framkomu. Af hverju getiö þér
ekki skilið það? Ég hef lýst þessu
nákvæmlega fyrir yður. Hún hleypti mér
ekki lengur nálægt sér. Hún var mér svo
andsnúin, hún var eins og langt í burtu.“
— Elskuöuð þér hana?
- Já.
— Hvernig elskuðuð þér hana?
— „Fullkomlega, af heilum huga. Ég
vildi hafa hana fyrir mig einan. Ég vildi
eiga hana, eins og menn eiga úr eða bíl.
Ég veit, aö allir segja, að ég hafi ruglað
saman eigingirni og ást. Geðlæknarnir
sögðu það líka. En ég trúi þeim ekki. Ég
sagði fyrir rétti, að maður yrði ekki
afbrýöisamur út af neinum, sem maöur
ekki elskaöi. Og ég elskaði hana.“
— Þér sögöust hafa veriö hættur að
sækja vinnu yöar, af því að allur tími yðar
hafi fariö í það að fylgjast með konu yðar.
„Já, ég fylgdist með henni. Ég fór meö
henni í vinnuna, og síðan var ég viö
gluggann, þar sem ég gat séð hana og
fylgzt með henni. Ég sótti hana í
hádegismatinn og náði svo aftur í hana
að vinnu iokinni. Þegar heim kom, leitaði
ég að kossaförum og sogblettum á henni.
Eg afklæddi hana og rannsakaði hana
nákvæmlega."
— Og lét kona yðar sér það vel líka?
„Nei, en ég beitti valdi og bar hana í
bað.“
— Slóguð þér hana?
„Nei, ég bara tók í hana.“
Þau voru sem sagt á leiðinni út. Hún
var tilbúin og hann líka. Hann segist hafa
sagt: „Eigum við þá ekki að koma okkur
af staö, Hannelore.“
En af hverju hún fór þá að æpa, er
honum enn óskiljanlegt. Allt í einu hefði
hún æpt hástöfum: „Já, svo aö þú vitir
þaö loksins: Ég hef verið með þessum
gamla skarfi. Ég er meira að segja ólétt
eftir hann."
Heinz Suhr segir, að hendur sínar hafi
þotið eins og örvar að hálsi konu sinnar.
Þær heföu farið af eigin völdum, gert allt
sjálfar, en myrkur hefði umlukið hann
sjálfan. Meðan hendur hans hefðu haldiö
um háls konu hans, heföi hann ekkert
hugsað, ekkert fundið og ekkert heyrt.
Um þessar sekúndur sagði hinn opin-
beri ákærandi síöar: „Ákæröi þrýsti fast
að hálsi hennar og horfði um leiö framan
í hana. Þá hefði hann að minnsta kosti átt
að átta sig, ef hann væri ekki morðingi.
En hann þrýsti fastar, þrýsti á barkakýliö
og hálsbraut hana. Hann horfði miskunn-
arlaust framan í hana, á meðan hún dó í
höndum hans.“
„Ég sá ekkert,” segir Heinz Suhr,
„aðeins þetta svartamyrkur."
Hann hefði ekki komið til sjálfs sín fyrr
en löngu síðar. Og þá lá kona hans
þversum á rúminu. Hún lá á bakinu. Augu