Þjóðviljinn - 13.11.1982, Blaðsíða 15

Helgin Í3.-14. nóvember 1982’ ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
kvikmyndir
Undarlegt ferðalag: Um feðgin sem verða fyrir því óláni að eiginkonan
týnist.
Sjö fmnskar í
Regnboganum
Framtíðin
er spilavíti
Klukkan fjögur í dag, laugardag,
verður sett í Regnboganum sjö-
unda franska kvikmyndavikan
með sýningu á fyrri hluta stór-
myndarinnar Moliere eftir Ariane
Mnouchkine. Sjö nýlegar franskar
kvikmyndir verða sýndar á þessari
kvikmyndaviku, sem lýkur sunnu-
daginn 21. nóvember.
Franska sendiráðið gengst fyrir
þessum kvikmyndavikum, sem eru
orðnar árlegur viðburður og kær-
kominn í reykvísku menningarlífi.
Okkur veitir svo sannarlega ekki af
þvf að líta öðruhverju upp úr amer-
íska ruslinu sem hér er venjulega á
boðstólum og sjá eitthvað annað,
og franskar kvikmyndir standa
venjulega vel fyrir sínu.
Myndin sem sýnd verður við
opnunina Moliére eða líf heiðarlegs
manns (Moliére ou la vie d’un
honnéte homme), var gerð árið
1978 og hefur vakið mikla athygli.
Leikstjórinn, Ariane Mnouchkine,
er kona sem áður gerði garðinn
frægan sem sviðsleikstjóri og hefur
ekki þótt feta troðnar slóðir. í
myndinni segir hún sögu leikrita-
skáldsins fræga, Moliére. Myndin
er sýnd í tveimur hlutum, enda er
isýningartími hennar u.þ.b. fjórar
klukkustundir í allt.
Surtur (Anthracite) heitir fyrsta
kvikmynd leikstjórans Edouard
Niermans, sem verður viðstaddur
frumsýningu myndarinnar í kvöld.
Pessi mynd er gerð 1980 og segir frá
krökkum í frönskum heimavistar-
iskóla fyrir u.þ.b. þrjátíu árum.
Surtur er sögð vera gott dæmi um
jnýja stefnu í franskri kvikmynda-
gerð, einskonar nýklassíska stefnu
sem leggur áherslu á hrein og
ströng form, nákvæmni og góðan
leik.
Annar leikstjóri á hér einnig sína
fyrstu mynd, Jean-Jacques
Beineix. Myndin hans heitir Stór-
söngkonan (Diva) og var gerð í
fyrra. Þar er afskaplega flókin og
spennandi atburðarás snúin um óp-
erusöngkonu nokkra og koma
nokkrir gangsterar við sögu.
Myndin þykir mjög tískuleg að
formi og er annáluð fyrir frumlega
notkun á tónlist og allskyns effekt-
um.
Bertrand Tavernier er kvik-
myndaunnendum hér að góðu
kunnur og hefur verið kynntur all-
vel á Kvikmyndahátíð. Á frönsku
kvikmyndavikunni verður sýnd ný
mynd eftir hann og nefninst
Hreinsunin (Coup de Torchon).
Vafalaust leikur mörgum forvitni á
að sjá þá mynd, enda er Tavernier
talinn einn athyglisverðasti franski
kvikmyndastjórinn um þessar
mundir.
Nótt / útitaka (Extérieur nuit)
heitir mynd sem Jacques Bral
stjórnaði árið 1980 og hlaut eink-
um lof fyrir mjög góðan leik þeirra
Christine Boisson, André Dusso-
lier og Gerard Lanvin í hlutverkum
kvenleigubílstjóra og tveggja
kumpána hennar, sem lenda í ýms-
um ævintýrum.
í Undarlegu ferðalagi (Un étr-
ange voyage) segir Alain Cavalier
sögu feðgina, sem verða fyrir því
óláni að týna eiginkonu og móður á
lestarferðalagi. Þau hefja mikla leit
að henni og meðan á leitinni stend-
ur kynnast þau hvort öðru í fyrsta
sinn á ævinni. Cavalier hefur starf-
að að kvikmyndagerð í tuttugu ár
en þessi mynd hans er sú fyrsta sem
slær í gegn. Fyrir hana fékk leik-
stjórinn hin eftirsóttu Louis
Dellucverðlaun í fyrra.
Sjöunda myndin er gamanmynd
frá 1980, Harkaleg heimkoma (Ret-
our en force), eftir Jean Marie Po-
iré. Þarmeð er þessari stuttaralegu
upptalningu lokið, en vonandi
verður unnt að gera þessum mynd-
um ýtarlegri skil seinna. Er þá ekki
annað eftir en að hvetja alla þá sem
kvikmyndum unna til að flykkjast í
Regnbogann næstu daga og njóta
þess sem þar verður á boðstólum.
Atlantic City, USA
Bandadrísk, 1981
Stjórn: Louis Malle
Handrit: John Guare
Tónlist: Michel Legrand
Aðalhlutvcrk: Burt Lancaster,
Susan Sarandon.
Sýningarstaður: Bíóhöllin.
Louis Malle var löngu orðinn
'heimsfrægur kvikmyndaleikstjóri
þegar hann fetaði í fótspor svo
margra annarra evrópskra lista-
manna og fór að gera myndir i
Bandaríkjunum. Ferill hans hófst i
Frakklandi snemma á sjötta ára-
tugnum, þegar hann lauk nárni við
IDHEC, kvikmyndaskólann fræga
í París og gerðist aðstoðarmaðui
Cousteau við gerð heimildarmynd-
arinnar Heimur þagnarinnar, sem
tekin var neðansjávar. Síðan varð
hann aðstoðarmaður Roberts
Bresson, en fyrsta myndin sem
hann stjórnaði sjálfur var Ascense-
ur pour l’Echafaud, Lyfta uppá af-
tökupallinn (1958). Sú mynd er
jafnan talin með þegar rætt er um
frönsku nýbylgjuna, og ekki síður
næsta mynd Malle, Les Amants,
Elskendurnir, sem einnig er frá ár-
inu 1958.
Þeir ungu leikstjórar sem báru
uppi frönsku nýbylgjuna þróuðust
gíðar í allar áttir- kannski áttu þeir
ekki margt annað sameiginlegt en
að vera á svipuðum aldri og fá
sjaldgæft tækifæri til að láta að sér
kveða í kvikmyndalistinni. Þetta
eru afar ólíkir menn: Godard,
Truffaut, Chabrol, Agnes Varda,
Rohmer, Rivette - og Malle. Það
er ekki gott að segja hvað það verð-
ur sem menn koma til með að
leggja höfuðáherslu á þegar kemur
að þætti Malle í kvikmyndasög-
unni, hvort það verða myndirnar
sem gerðu Jeanne Moreau
heimsfræga, Indlandsmyndir hans
(Calcutta, 1968, og sjónvarpssería
frá sama tíma, L’Inde 68) eða
bandarísku myndirnar hans, sem
nú eru orðnar tvær og verða að öll-
um líkindum fleiri. Fyrsta banda-
ríska myndin var Pretty Baby, sem
hann gerði 1978, og nú er verið að
sýna hér mynd númer tvö, Atlantic
City, USA. Eitt er víst: Louis Malle
verður ávallt álitinn fjölhæfur leik-
stjóri með afbrigðum.
Allt er falt
Atlantic City er borg á austur-
strönd Bandaríkjanna, nánar til-
tekið í New Jersey. Þar mun Mafí-
an hafa blómstrað fyrr á árum og
margir lifa á endurminningum frá
þeirri gullöld. Borgin hefur verið í
Ingibjörg
Haraldsdóttirl 'm' f
skrifar
niðurníðslu um skeið, en í ntynd-
inni sjáum við hana rísa úr ösku-
stónni. Allstaðar eru gömul hús að
víkja fyrir nýjum, og í nýju húsun-
um eiga að vera stór og glæsileg
spilavíti, því von er á nýrri gullöld.
Þessum framkvæmdum öllum fylg-
ir sérkennilegt andrúmsloft, sem
kemst einstaklega vel til skila í
piyndinni. Lífið er lotterí, framtíð-
in er spilavíti. Gamla fólkið hugsar
með eftirsjá til spilltrar fortíðar,
unga fólkið bindur vonir sínar við
spillta framtíð.
Peningar stjórna lífinu í þessari
borg - allt er falt. Siðleysið veður
uppi, borgaralegu gildismati hefur
verið kastað fyrir róða, aðeins eitt
skiptir máli: hver fær hæsta vinn-
inginn í lotteríinu.
Miklir atburðir
Burt Lancaster er fulltrúi eldri
kynslóðarinnar í hlutverki Lou,
fyrrverandi sendisveins Mafíu-
bófa. Hann hefur alltaf dreymt um
að verða alvörubófi, og tekst það á
gamalsaldri. Susan Sarandon
leikur Sally, unga stúlku sem
stundar nám í spilavítisfræðum og
dreymir stóra drauma um að
„meika það“ í Montecarlo. Þau tvö
eru leigjendur í sama fjölbýlishúsi,
heldur óhrjálegum hjalli, og þar
býr einnig Grace (Kate Reid), fót-
aveik ekkja Mafíubófans sem Lou
þjónaði á sínum tíma, en eftir
dauða hans hefur Lou þjónað ekkj-
unni til borðs og sængur.
Þetta fólk lendir í heilmiklum at-J
burðum þegar brotthlaupinn eigin-
maður Sallyar kemur á vettvang
klyfjaður illa fengnu kókaíni ogfær
Lou í lið með sér að koma því í!
verð. Verða þeir atburðir ekki
raktir hér af tillitssemi við væntan-
lega áhorfendur. Þó er óhætt að
halda því fram að söguþráðurinn sé
laglega spunninn og myndin ágæt-
lega spennandi - sjálfsagt er hægt
að upplifa hana sem hina notaleg-
ustu afþreyingu.
Gestsaugað
Mér fannst hún þó búa yfir fleiri
eiginleikum en afþreyingunni einni
sarnan. Satt að segja er það ekki
algengt að á fjörur okkar reki svo
nöturlegar myndir af bandarísku
mannlífi, þrátt fyrir þær amerísku
flóðbylgjur sem stöðugt ríða yfir
reykvíska bíógesti. Glöggt er gests-
augað, segir einhversstaðar, og
Frakkinn Louis Malle sannar það
með þessari mynd. Gestsauga hans
er gagnrýnið og móralskt, án þess
að það geri hann að uppáþrengj-
andi predikara. Ég þóttist þekkja
aftur í Atlantic City, USA þann
gamla góða Malle sem gerði Calc-
utta, magnaða heimildarmynd sem
lifir í endurminningunni einsog óp
eða krepptur hnefi.
Burt Lancaster er einn af þessum
leikurum sem minna á göfug vín:
hann batnar með aldrinum. Sjald-
an hef ég séð honum takast eins vel
upp og hér, það væri þá helst leikur
hans í hlutverki landeigandans í
1900 eftir Bertolucci. Susan Sar-
andon er verðugur mótleikari
hans, og reyndar eru allar persónur
myndarinnar svo vel gerðar, bæði
af leikstjóra, handritshöfundi og
leikurum, að þær hljóta að eiga^
langt líf fyrir höndum í minningu
áhorfenda.
Úrvalið er frá
Nú eru fyrirliggjandi hjá hjólbarðasölum um land allt Bridgestone
diagonal (ekki radial) vetrarhjólbarðar.
25 ára reynsla Bridgestone á íslandi sannar öryggi og endingu.
Gerió samanburð á verði og gæðum.
BRIQGE STONE
á Islandi
BILABORG HF
Smiðshöföa 23, sími 812 99.