Þjóðviljinn - 13.11.1982, Blaðsíða 5

He’Igin 13.-14. nóvember 1982 ÞJöÐVILJINN — SÍÐA 5
kveðið á um að bráðabirgðalög
skuli leggja fyrir Alþingi og þau
gildi þar til Alþingi annað hvort
fellir þau eða þingi er slitið án þess
að lögin hafi verið samþykkt. í
stjórnarskránni segir ekkert um
hvenær bráðabirgðalög skuli leggja
fyrir Alþingi. Það væri því fullkom-
lega löglegt í samræmi við formleg
ákvæði stjórnarskrárinnar að ríkis-
stjórn setti bráðabirgðalög daginn
eftir að þing færi heim að vori. Síð-
an væru lögin í gildi allt sumarið og
allan næsta vetur þar eð viðkom-
andi ráðherra þyrfti ekki að leggja
bráðabirgðalögin fram fyrr en
nokkrum dögum fyrir þingslit eða
tæpum tólf mánuðum eftir að þau
hefðu verið sett. Lögin myndu að
vísu falla úr gildi þegar þingið hætti
störfum næstu daga, en þá gæti
ríkisstjórnin einfaldlega sett þau
strax að nýju eftir að þingið væri
farið heim. Og þannig koll af kolli
árum saman. Það væru aðeins fá-
einir dagar á ári hverju sem lögin
væru ekki í gildi.
Til nánari skýringar má taka sem
dæmi að formlega væri löglegt að
leggja bráðabirgðalögin sem gefin
voru út í ágúst á þessu ári ekki fyrir
Alþingi fyrr en í maí 1983, jafnvel
ekki fyrr en daginn áður en þingi
yrði slitið næsta vor. Setja þau svo
aftur daginn eftir að þingið færi
heim! Þannig væri hægt að stjórna
lögformlega árum saman eingöngu
með bráðabirgðalögum.
Núverandi ákvæði í stjórnar-
skránni um setningu bráðabirgða-
laga hafa löngum verið gagnrýnd.
Ríkisstjórnir hafa á síðari ára-
tugum ekki treyst sér til að nota þá
formlegu möguleika, sem þar
bjóðast, til þess að skapa stjórnar-
far sem óháð væri vilja Alþingis.
Þessi gagnrýni á núverandi bráða-
birgðalagaákvæði hefur verið á-
hrifaríkviðþá endurskoðun stjórn-
arskrárinnar sem unnið er að í sér-
stakri nefnd þar sem Gunnar Thor-
oddsen er formaður. Allir nefndar-
menn hafa verið sammála um að
gömlu ákvæðin um bráðabirgðalög
væru algjörlega úrelt. Þau brytu
gegn því þingræði og lýðræði sem
stjórnskipun lýðveldisins ætti að
grundvallast á.
Það er búið að greina svo mikið
opinberlega frá efnisatriðum í
störfum stjórnarskrárnefndar, að
ég tel ekki brot á trúnaði þótt ég
skýri frá því, að formaður stjórnar-
skrárnefndar lagði fyrir nokkrum
mánuðum fram tillögu að nýju
ákvæði um bráðabirgðalög. Rök
hans fyrir tillögunni voru byggð á
nauðsyn þess að styrkja þingræðið í
stjórnskipun lýðveldisins. Nefndin
hefur síðan fallist á tillögu for-
mannsins. Allir voru sammála því
að nema brott þessa gömlu laga-
króka frá dönskum arfakóngi til að
koma í veg fyrir að ráðamenn
freistuðust til að beita vinnubrögð-
um, sem gætu tætt í sundur þing-
rofsnefnd þjóðarinnar og lýðræðis-
samstöðuna sem er hornsteinn í
störfum Alþingis.
I breytingartillögu formannsins
sem stjórnarskrárnefnd samþykkti
er kveðið á um að bráðabirgðalög
skulu ætíð lögð fyrir næsta Alþingi í
upphafi þings og hafi Alþingi ekki
samþykkt bráðabirgðalögin þrem
mánuðum eftir að þing er sett falli
þau úr gildi. Slík ákvæði kæmu í
veg fyrir að stjórnarfarið byggðist á
sífelldri hringrás bráðabirgðalaga.
í tillögu stjórnarskrárnefndar er
því búið að binda skilning sem
margir hafa talið nauðsynlegt að
festa í form til að styrkja þingræði
og lýðræði í landinu.
Það er nauðsynlegt að á meðan
verið er að kynna þessa og aðrar
tillögur stjórnarskrárnefndar og
skapa samstöðu um nýja stjórnar-
skrá verði ekki gælt við þá freist-
ingu sem felst í gömlu ákvæðunum
um bráðabirgðalögin, einkum þar
eð þráskákin, sem nú ríkir í annarri
deild þjóðþingsins, kann að skapa
slíka freistingu. Að falla fyrir þeirri
freistingu og fara að beita í sífellu
bráðabirgðalagaákvæðinu gamla
væri bjarnargreiði við þá sem í ára-
tugi hafa unnið að því að setja ís-
lenska lýðveldinu nýja stjórnar-
skrá. Samstaða um styrkara þing-
ræði í nýrri stjórnarskrá næst ekki
nema stjórnvöld kappkosti að
starfa á næstu mánuðum og misser-
um í anda hinna nýju ákvæða.
Álver í Geldinganesi,:

Fráleitt
staðarval
segir Álfheiður
Ingadóttir, fulltrúi
i umhverfismálaráði
Staðsetning álvers í Geldinga-
nesi er ekki eingöngu spurning
um atvinnumál og því vil ég gagn-
rýna það að borgarráð sendi um-
hverfismálaráði ekki skýrslu
staðarvalsnefndar til umsagnar,
sagði Álfheiður Ingadóttir, full-
trúi Alþýðubandalagsins í
umhverfísmálaráði í gær. I Geld-
inganesi eru gífurlegir umhverfis-
og náttúruverndarhagsmunir í
húfi og allt bendir til þess að ein-
mitt álbræðsla sé mjög varhuga-
verð á þeim stað, sagði Álfheiður.
Umhverfismálaráð hefði því átt
að fá þessa skýrslu rétt eins og
atvinnumálanefnd.
Á síðasta fundi umhverfismál-
aráðs lagði Álfheiður fram tillögu
um að ráðið fjallaði um hugsan-
lega staðsetningu álvers í Geld-
inganesi og fylgdist með þeim
rannsóknum sem fyrirhugaðar
eru. Ennfremur óska ég eftir því
að teknar verði upp rannsóknir á
hugsanlegri mengun vegna
frárennslis og af völdum ker-
brota, ekki síður en á loftmeng-
un, sagði Álfheiður. Tillagan
verður afgreidd á næsta fundi
ráðsins.
Það bendir allt'til þess að ein-
mitt álbræðsla sé mjög varhuga-
verð í Geldinganesi, sagði Alf-
heiður, jafnvel þótt ítrustu vörn-
um gegn loftmengun verði beitt
og á það bendi ég í greinagerð
með tillögunni. M.a. er gert ráð
fyrir því að loftmengun af völdum
brenniiteinsdíoxíðs verði breytt í
írárennslismengun með svokall-
aðri vothreinsun og einnig að
kerbrotum, sem nema allt að 2
þúsund tonnum á ári verði fyrir-
komið í sjó. Kerbrotin geta losað
flúror og cyaníðsambönd, m.a.
blásýru og með tilliti til þess að
austur af Geldinganesi er
viðkvæmt grunnsvæði sem er á
náttúruminjaskrá tel ég fráleitt
að reisa álver þar, sagði Álf-
heiður.
Auðvitað má segja að með full-
komnum mengunarvörnum megi
gera kraftaverk, en þau krafta-
verk eru óheyrilega dýr og ger-
breyta öllum kostnaðarútreikn-
ingum og áætlaðri arðsemi, sagði
Álfheiður ennfremur. Ráða-
menn álversrins í Straumsvík
bera sig illa þrátt fyrir gífurlega
meðgjöf raforkukaupenda í
landinu og lágmarksmengunar-
varnir. Miðað við þann barlóm
gæti álver sem greiddi eðlilegt
raforkuverð og kæmi frá byrjun
upp fullkomnustu mengunarv-
örnum engan veginn staðið undir
sér. Og þá er betur heima setið en
af stað farið. Hins vegar er nauð-
synlegt að framkvæma ítrustu
rannsóknir á lífríki og vindafari í
Geldinganesi því við vitum að í
framtíðinni verður þar iðnaðar-
og atvinnusvæði vegna mjög
góðra hafnarskilyrða. Hvernig
iðnaður það verður, hlýtur að
byggjast á rannsóknum. En ég tel
útilokað að álver verði sett niður
á þessum stað
- ekh
Framkvæmdastjórí VSI
fer fram á Suðurlandi
Þorsteinn Pálsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitenda-
sambands ísland hefur ákveðið að
gefa kost á sér til framboðs á Suður-
landi fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Hefur Þjóðviljinn eftir áreiðan-
legum heimildum að Þorsteinn hafi
tekið þessa ákvörðun eftir að
stuðningsmenn hans frá Selfossi,
Hveragerði og Þorlákshöfn komu á
hans fund með áskorun, undirrit-
aða af 5-600 kjósendum á Suður-
landi.
Kjördæmisþing Sjálfstæðis-
flokksins verður haldið nú um
helgina í Vestmannaeyjum. Þar
verður tekin ákvörðun um próf-
kjör en deildar meiningar munu
vera um hvaða aðferð eigi að beita
ef það verður ofaná, þ.e. hvort það
skuli aðeins opið flokksmönnuip
eða opið öllum. -AI
Fjölbraut Breiðholti
Starfsemin kynnt
Starfsemi Fjölbrautaskólans í
Breiðholti verður kynnt í dag
laugardag frá kl. 14. - 17. Unnt
verður að fylgjast með nemendum
í kennslustundum auk þess sem kór
skólans og nemendur á tónlistar-
braut koma og skemmta gestum.
Einnig verða veittar upplýsingar
um starfsemi dagskóla og kvöld-
skóla.
7 ár eru liðin síðan skólinn tók til
starfaognústundanámíF.B. 1254
nemendur í dagskóla og 522 í
kvöldskóla. Sjö námssvið eru í
skólanum og 30 námsbrautir.
Námssviðin eru: Almennt bók-
námssvið, heilbrigðissvið, hús-
stjórnarsvið, listasvið, tæknisvið,
uppældissvið og viðskiptasvið.
Að lokum má geta þess að mikil
gróska er í nemendafélagi F.B. Þar
starfa nefndir og klúbbar og nem-
endur hafa allgóða félagsaðstöðu í
kjalla sundlaugar skólans.
->g-
Ragnar Lár í Gallerii Lækjartorg
Ragnar Lár myndlistar-
maður, sem nú er búsettur á
Akureyri, opnar í dag
myndlistasýningu í höfuðborg-
inni, nánar tiltekið í Gallery
Lækjartorg. Sýning hans verð-
ur opin daglega til 21. nóvemb-
er, en á henni eru bæði olíu-
málverk og teikningar. Ljósm.
eik. -
Borgarafundur í Félagsstofnun stúdenta:
Frelsisbarátta í Afganistan
Stúdentaráð Háskóla íslands boðar í dag laugardag kl. 14.00 til
almenns borgarafundar í Félagsstofnun stúdenta um frelsisbaráttu
afgönsku þjóðarinnar. Framsögumaður á fundinum verður afgangsk-
ur flóttarmaður að nafni Mohamed Akbar Saifi, sem dvelst um þessar
mundir hér á landi. Þá verður á fundinum sýnd kvikmynd frá Afganist-
an, fyrirspurnir og frjálsar umræður.
HELO-SAUNA
Höfum ávallt fyrirliggjandi saunaofna og klefa á mjög hag-
stæðu verði.
Helo I stærð 162x205x201 cm.
Innifalið i verði er klefi með ofni, bekkjum, lofti, grindum á
gólfi, höfuðpúða, Ijósi og full eingangaður. Verð 24.000.-
Helo III. Stærð 205x205x201 cm.
Innifalið í verði sáma og með Helo 1. Verð kr. 27.500.-
Stakir ofnar
4.5 kw ofn kr., 5.573.-
6,0 kw kw ofn kr. 5.793.-
7.5 kw ofn kr., 6.315.-
BENCO,
Bolholti 4, sími 21945
Bréf milli landa á 20 sek.
ACO hf. hefur hafið sölu á DEX
fjarljósritunartækjum (“TELEFAX'1)
frá BURROUGHS.
Til þess að geta sent eða tekið á móti
upplýsingum á pappír- innanlands, á milli
landshluta eða landa, þarf aðeins aðgang að
venjulegum síma ásamt DEX.
VINSAMLEGAST LEITIÐ UPPLÝSINGA
SlMI: 27333
Frá
Flensborgarskóla
Umsóknir nýrra nemenda um skólavist á vor-
önn 1983 þurfa að hafa borist skrifstofu skól-
ans fyrir 30.nóvember.
Umsóknir um skólavist nýrra nemenda í öld-
ungadeild þurfa að hafa borist á sama tíma.
Skólameistari
F.I.N.
Félag íslenskra náttúrufræðinga heldur
aðalfund sinn í fundarsal Orkustofnunar,
Grensásvegi 9, fimmtudaginn 18. nóv. kl.
16.00
Dagskrá: Venjuieg aðalfundarstörf.
Önnur mál Stjórnin