Morgunblaðið - 25.02.1995, Qupperneq 60

AST
GÆDATÓLVIJR
EINAR J.
SKÚLASON HF
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Breyting á orðalagi
í samningum VR
Starfs-
stúlkur
liðin tíð
SÍÐASTA starfsheitið sem endar á
-stúlka er horfið úr samningum
Verslunarmannafélags Reykjavíkur.
Starfsheitið afgreiðslustúlka var
inni í samningum félagsins frá því
að Félag afgreiðslustúlkna í brauð-
og mjólkurbúðum gekk inn í VR.
„Menn hrukku svolítið við að sjá
þessa kynskiptingu í samningnum
því á 7. áratugnum voru sett lög sem
bönnuðu að gera mun á launum karla
og kvenna og eftir það var talað um
afgreiðslufólk, skrifstofufólk o.s.frv.
Þetta sýnir að sérmál félaga, stór
og smá, hafa ekki fengist rædd fyrr
en við þessa samningagerð. Þegar
möguleiki fékkst á því nú gerðum
við tillögu um að þessu yrði breytt
í starfsfólk," segir Magnús L. Sveins-
son, formaður VR.
Fráleit kynskipting
Aðspurður hvort einhverjir karl-
menn hefðu tekið laun skv. samningi
„afgreiðslustúlkna" sagði Magnús
að í mjólkurbúðunum hefðu eingöngu
afgreitt konur en þær hefðu jú verið
iagðar af fyrir löngu. Hann sagðist
ekki minnast þess að hafa séð karl-
mann við afgreiðslu í brauðbúð.
„Það breytir því ekki að þetta er
bara afgreiðslufólk og ástæðulaust
og fráleitt að gefa til kynna að ein-
hver önnur laun eigi að gilda af því
að það er stúlka en ekki karl sem
er við afgreiðslu," sagði Magnús.
Ætlaði að
kæra en játaði
17 ARA piltur sem kom á lögreglu-
stöðina í Hafnarfirði til að kæra
ákeyrslu játaði á sig áður en hann
fór út að hafa sjálfur stungið af frá
árekstri.
Lögreglan taldi ástæðu til að
kanna hvort bíll piltsins tengdist
máli þar sem ekið hafði verið á bíl
og stungið af. Við þá athugun kom
í ljós að glerbrot og málningarflyksur
sem lögreglan hafði safnað saman á
vettvangi komu heim og saman við
skemmdir á bíl piltsins.
Hann játaði þá að hafa valdið
ákeyrslunni og að hafa ætlað að til-
kynna ranglega að hann hefði sjálfur
orðið fyrir tjóni eins og því sem hann
hafði með þessu valdið öðrum.
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
BLÁR karfi kom í veiðarfæri
hjá Bylgju VE á 400 föðmum
í Skerjadýpi. Ásgeir Guð-
mundsson háseti (t.v.) og Ósk-
ar Matthíasson stýrimaður
eru með karfann.
Blár karfí
um borð í
Bylgju VE
Vestmannaeyjum. Morgunblaðið.
FAGURBLÁR karfi kom upp í
trolli Bylgju VE er skipið var
að veiðum í Skerjadýpi fyrir
tveimur vikum, að sögn skip-
veija á Bylgju VE. Kristján
Egilsson, safnvörður Náttúru-
gripasafnsins í Eyjum, skoðaði
karfann í gær. Sagðist hann
ekki hafa séð slíkt fyrirbrigði
áður og var nyög efins um að
karfinn væri þannig frá náttúr-
unnar hendi en skipveijar
Bylgju VE sögðu að fiskurinn
hefði komið svona útlítandi upp
í trollinu og þeir hefðu ekki lit-
að hann, eins og Kristján taldi
líklegt að gert hefði verið.
Veiddist á miklu dýpi
Óskar Matthíasson, stýrimað-
ur, sagði að þeir hefðu verið
að toga með tveggja báta trolli,
ásamt Þórunni Sveinsdóttur,
neðan við 400 faðma dýpi í
Skeijadýpinu þegar fiskurinn
kom í trollið. Hann sagði að
ýmsir kynjafiskar fengjust oft
á svo miklu dýpi og hefðu þeir
fengið margar tegundir af slík-
um fiskum í túrnum. Hann sagði
að Ásgeir Guðmundsson, háseti,
hefði fundið bláa karfann og
komið með hann upp og sýnt
sér hann. Þeir hefðu fryst hann
og ætlunin væri að láta stoppa
hann upp.
í fiskabókum sem Kristján
Egilsson hafði meðferðis var
ekki unnt að finna neitt líkt
karfanum um borð i Bylgju og
taldi hann miklar líkur á að lit-
ur karfans væri af manna völd-
um en skipverjar þvertóku fyrir
að þeir hefðu litað fiskinn.
Handlækningadeild Landspítala gert að spara 60 milljónir króna
Skurðaðgerðum fækkar um
allt að 900 þessu á ári
Uppsagnir og lokun deilda á
Borgarspítala og Landakoti
HEILBRIGÐISRÁÐUNEYTIÐ hefur
gert Landspítala að spara 230 millj.
kr. á þessu ári og þar af á handlækn-
ingadeild, önnur stærsta deild
sjúkrahússins, að spara 60 milljónir
króna eða um 26,1% af heildarsparn-
aði. Jónas Magnússon yfirlæknir
handlækningasviðs segir að þetta
þýði allt að 20% niðurskurð á afköst-
um deildarinnar, eða fækkun á að-
gerðum um 900 á ári. Borgarspítala
og Landakoti hefur verið gert að
spara alls 180 milljónir í ár.
Niðurskurðurinn kemur t.d. fram
í barnaskurðlækningum og þvag-
færaskurðlækningum. „Þama er
okkur sagt að spara um 6% af heild-
arrekstrarkostnaði deildarinnar, sem
væri ekki óeðlileg krafa í góðu ár-
ferði, en Landspítalinn hefur hins
vegar tekið á sig svo mikinn niður-
skurð á seinustu árum að hann þolir
ekki meira án þess að það bitni á
þjónustu. Þetta er svo há upphæð
að þarna er ekki um sparnað eða
hagræðingu að ræða, heldur hreinan
niðurskurð á starfsemi og þjónustu.
Þjóðfélagið hefur verið á hvolfi yfír
meintum spamaði á tilvfsanakerfi
upp á 100 milljónir, en þarna er
meira en tvöfalt hærri upphæð á
ferð,“ segir hann.
Refsað fyrir hagkvæmni
Jónas minnir á að handlækninga-
deildin hafi aukið afköst sín seinustu
þrjú ár til muna, á sama tíma og
hún hafi fækkað legudögum sjúk-
linga. Jafnframt hafi deildin ráðist í
aðgerðir sem áður hafí verið gerðar
með miklum tilkostnaði erlendis, svo
sem steinbijótsaðgerðir, hryggjarað-
gerðir og hjartaaðgerðir á bömum.
30% af aðgerðum sem gerðar séu í
dag séu yfir þriggja klukkustunda
langar. Auk þess sé verið að byggja
þijár nýjar skurðstofur, en ljóst sé
að loka verði að minnsta kosti einni
þeirra ef ekki fleirum vegna skorts
á rekstrarfé. Dýrasta skurðstofan
kosti um 35 milljónir króna uppsett,
og óhagræðið við að geta ekki nýtt
þá fjárfestingu liggi í augum uppi.
„Reksturinn hefur verið eins hag-
kvæmur og virkur og hugsast getur,
en umbunin er engin. Þvert á móti
er ráðist á deildina og henni refsað
fyrir að standa sig vel,“ segir Jónas.
Skert þjónusta
við sjúka
Yfirstjóm Borgarspítala og
Landakots, sem verða Sjúkrahús
Reykjavíkur innan tíðar, tók ákvörð-
um um fyrri hluta niðurskurðar í
gær, og felst hann í uppsögnum
starfsfólks á öllum deildum og meðal
allra starfsstétta spítalanna, og
fækkun sjúkrarúma. Jóhannes Gunn-
arsson lækningaforstjóri Borgarspít-
ala segir að í seinni áfanga niður-
skurðar verði sjúkrarúmum væntan-
lega fækkað enn frekar, og í raun
sé verið að ræða um lokun heilla
deilda, lakari þjónustu, lengingu bið-
lista og færri úrræði fyrir langtíma-
sjúka og aldraða.
Um fimmtíu leigubílstjórar í Reykjavík eru óánægðir með há stöðvargjöld
Vilja stofna nýja leigubílastöð
A MILLI 40 og 50 leigubílstjórar á öllum stöðv-
um hyggjast funda næsta þriðjudag í því skyni
að stofna nýja leigubílastöð. Jón Smith, bifreiða-
stjóri á BSR og einn bílstjóranna, segir ástæð-
una fyrir hugmyndum um að stofna nýja stöð
vera-þá að gjöld bílstjóra til stöðvanna séu orð-
in alltof há.
Jón segir að hver bílstjóri greiði 25-26 þúsund
krónur á mánuði til stöðvarinnar, og sú upphæð
sé nær hin sama á öllum stöðvum. Þetta jafn-
gildi um fimmtungi af tekjum leigubílstjóra.
Ódýrari rekstur mögulegur
„Það tekur okkur á þriðja mánuð á ári að
vinna fyrir þessum gjöldum. Þetta fé nýtist okk-
ur að vissu leyti, en við vitum að það er hægt
að reka stöðvarnar á miklu ódýrari hátt. Miðað
við stærðirnar á þessum stöðvum, eða um 150
manns á stöð, teljum við að 15-18 þúsund krón-
ur í stöðvargjöld væru eðlileg upphæð,“ segir
Jón. Hann segir að bílstjórar hafi lcynnt eigend-
um stöðvanna sín sjónarmið, en fengið þau svör
að væru menn óánægðir gætu þeir einfaldlega
haldið eitthvert annað.
„Á öllum stöðvum viðgengst vitleysan, þannig
að við eigum ekki í mörg hús að venda. Stöðvam-
ar greiða þessu til viðbótar niður vinnu okkar
til stórra fyrirtækja, ríkisins o.fl., allt upp í 41,5%
af fargjaldi. Þessi tilboð eru eingöngu dregin
af okkar hlut og stöðvareigendur skerða ekki
sinn hagnað. Kaupliður okkar í fargjaldi nemur
ekki nema 37,5%, þannig að þarna er orðið eitt-
hvað meira en lítið að. Afgangurinn af fargjaldi
skiptist á milli stöðugjalda, reksturs bílsins, end-
urnýjunar hans o.s.frv. Mennirnir á stöðvunum
hafa haldið fundi hveijir í sínu lagi og rætt við
eigendur, og okkur þykir ljóst að þær viðræður
bera ekki árangur,“ segir hann.
Stöðvargjöld hafi hækkað
Jón segir að flestir þeirra sem hyggist stofna
nýja stöð séu frá BSR og Bæjarleiðum, Hreyfill
sé rekinn á annan hátt og því færri óánægðir
þar, en þó séu bílstjórar frá Hreyfli í hópnum.
Hugmyndin hafi lengi verið í geijun, en hækkan-
ir á stöðvargjöldum hafi verið óvenjulega miklar
upp á síðkastið, eða allt að 12-20% á seinasta
ári, á meðan taxti bílstjóra hafi hækkað um 6%,
og því hafi menn ákveðið að láta til skarar skríða.
Hann telur að stofnun nýrrar stöðvar gæti geng-
ið hratt fyrir sig ef viljinn er fyrir hendi.
Morgunblaðið/Ámi Sæbérg
Tjaldgöng
BYGGING tjaldganga á milli
Hótels Sögu og Háskólabíós er vel
á veg komin, en göngin eru reist
vegna þings Norðurlandaráðs sem
hefst í báðum byggingunum á
inánudag. Þinggestir þurfa vænt-
anlegii hvorki að vökna til höfuðs
né fóta á milli húsa.