Morgunblaðið - 25.02.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1995 27
Verið
FYRIR skömmu kvað Hæstirétt-
ur íslands upp dóm í máli stúlku-
bams sem að hundur hafði bitið í
andlitið fyrir sex ámm. Dómurinn
dæmdi stúlkunni lægri bætur en
ella og var ástæðan fyrir því sú að
stúlkan er stúlka. Þannig em réttar-
heimildir dómsins í máli stúlkunn-
ar, að þessu leyti til, ólögmætt, ríkj-
andi ástand sem er andstætt gild-
andi lögum og siðferðisvitund þorra
manna. Stúlkan mun bera mein sín
um aldur og ævi og má þar að
auki þola það sem kannske er verra,
að æðsti dómstóll þjóðarinnar hefur
kastað að henni steinum misréttis.
Það ber óneitanlega vott um
skammsýni þegar Hæsiréttur kveð-
ur upp dóm sem þennan og bindur
þar með ungmenni til skerðingar
um áratugi, þegar löggjafinn hefur
sett lög sem kveða á um hið gagn-
stæða. Síðan er ætlast til þess að
þjóðin treysti því að þessi sami dóm-
Aldrei hefur alþingis-
mönnum þótt ástæða til
að ræða mál nokkurra
stórslasaðra barna utan
dagskrár, segir Auður
Guðjónsdóttir. Þó eru
þeim ætlaðar 145%
lægri ævitekjur en öðr-
um slösuðum bömum.
stóll aðlagi lögin að réttarvitund
almennings á hveijum tíma. Vegna
uppkvaðningar slíks dóms þá brest-
ur mig hugrekki til að hugsa þá
hugsun til enda hvort þetta 75 ára
virðulega afmælisbarn eigi fyrir
þjóðina einhveija framtíðarsýn hvað
varðar bætt mannréttindi. En skiln-
ingsleysi Hæstaréttar á mannlífinu
sýnir sig ekki alltaf jafn augljóslega
og í jafnfréttisbrotinu í máli stúlku-
barnsins. Til fjölda ára hefur réttur-
inn leyft sér, þegar dæmt hefur
verið í örorkumálum barna og ung-
menna að taka vaxtaprósentuna 6
sem góða og gilda á höfuðstólsverð-
mæti bótanna, þrátt fyrir að vextir
hafi stöðugt farið lækkandi í þjóðfé-
laginu. Með því að áætla að höfuð-
stóll skaðabóta verði ávaxtaður með
6% vöxtum í svo og svo mörg ár,
er hægt að lækka það fjármagn sem
bótagreiðanda ber að reiða fram
þeim slasaða til handa. Síðan eru
þeir vextir sem höfuðstóllinn ber
sagðir vera sú greiðsla sem upp á
vantar til að viðkomandi fái bætt
allt sitt fjártjón. Takist hinum slas-
aða hins vegar ekki að ávaxta bæt-
ur sínar með 6% vöxtum þá er það
hans tap en erfitt er að fá slíka
ávöxtun í dag, nema annaðhvort
með áhættu eða að vera fjármála-
snillingur í fullu starfi. Vænlegast
hefur því þótt að ávaxta ævitekjur
barna sem hlotið hafa örorku í ríkis-
tryggðum skuldabréfum, sem ekki
bera 6% ársvexti, frekar en að
glutra niður öllum ævitekjum
þeirra. Þar sem æðsti dómstóll
landsins hefur enn ekki aðlagað
ofangreinda vaxtaforsendu að stað-
reyndum mannlífsins þá læðist
óneitanlega að mér sú hugsun að
rétturinn sé ekki hlutlaus, þegar
að því hefur komið að færa fjár-
magn frá auðvaldinu, s.s. eins og
tryggingafélögum. Hugsun mín í
AÐSENDAR GREINAR
menn
því sambandi rís einnig á þeim rök-
um, hvernig stöndugustu fyrirtæki
landsins hafa komið ár sinni fyrir
borð, hvað varðar vexti á eftirlauna-
skuldbindingar þeirra, með fullu
samþykki eða afskiptaleysi ýmissa
æðstu embættismanna þjóðarinnar.
Við setningu skaðabótalaga nr.
50/1993 sá löggjafinn sig knúinn
til að klóra yfir vansæmd Hæsta-
réttar og hækkaði ævitekjur barna
og ungmenna sem örorku hljóta
vegna bótaskyldra slysa um 145%
á einni nóttu og er það gott. Hins-
vegar er það, sem ekki er gott í
málinu að nokkur stórslösuð ung-
menni sem áttu óupp-
gerðar bætur þegar
lögin gengu í gildi voru
skilin eftir með 145%
lægri ævitekjur en þau
hin, örlögum sínum að
bráð, handan einnar
dagsetningar. Á þetta
misrétti hef ég mar-
goft bent og er raunar
að verða eins og 78
snúninga grammófón-
plata í því sambandi.
Þrátt fyrir það hefur
ekkert gerst í málinu
til leiðréttingar. Aldrei
hefur alþingismönnum
þjóðarinnar þótt
ástæða til að ræða mál
þessar barna utandagskrár á Al-
þingi, þrátt fyrir 145% launamis-
mun hjá sömu stétt, ef svo má að
Auður
Guðjónsdóttir
orði komast. Annað var
uppi á teningnum eftir
birtingu skýrslu jafn-
réttisráðs um launam-
un karla og kvenna eða
svo minnst sé á nýaf-
staðið verkfall sjúkral-
iða þegar allt ætlaði
um koll að keyra á
Alþingi vegna þeirra
fáu prósenta sem talið
var að sjúka-liðum
bæri að fá sem viðbót,
til þess að þeirri stétt
yrði ekki mismunað í
launum í samanburði
við hjúkrunarfræðinga.
Nýverið hef ég átt
fund með þremur þing-
mönnum sjálfstæðisflokks í mínu
kjördæmi, þar sem mál útilegubarn-
anna voru reifuð. Þeir mætu þing-
menn hétu mér því að skoða málin
og reyna að gera sitt til góðra
málalykta. Ekki töldu þingmennirn-
ir að um yrði að ræða áhlaupaverk,
sér í lagi vegna fordæmissköpunar.
íslensk þjóð hefur sýnt og sannað
samstöðu sína þegar eitthvað hefur
á bjátað. Ég er því sannfærð um
að þau börn sem hér um ræðir eiga
stuðning þjóðarinnar vísan. Þar sem
ég treysti því að orð þriggja þing-
manna sjálfstæðisflokks í Reykja-
neskjördæmi standi, þá skora ég
bæði á dómsmálaráðherra og heil-
brigðisráðherra að taka málaleitan
þingmanna vel, er til búðar þeirra
verður leitað og klóra þannig yfir
vansæmd Alþingis í garð fyrr-
greindra barna.
Höfundur er hjúkrunnrfrædingvr
á LandspítaJanum.
kr. 1.299.000.-
Ceríb samanburb
á verbi og búnabi
Opiö
laugardag
°g
sunnudag
kl. 14-17
Verið
velkomin í
reynslu-
akstur
Opel Astra VW Golf T. Corolla MMC Lancer
Verð kr. 1.299.000.- 1.255.000,- 1.299.000,- 1.295.000,-
Dyrafjöldi 4 5* 4 4
Lengd 4239mm 4020mm 4270mm 4275mm
Breidd 1696mm 1695mm 1685mm 1690mm
Utvarp og segulband Já Nei Nei Nei
Hátalarar 6 stk. Nei 2 stk 4 stk
Samlæsing m/þjófavara Já Nei Nei Nei
Fjarstýrðir útispeglar Já Já Já Já
Bílbeltastrekkjarar Já Nei Nei Nei
Tvöfaldir styrktarbitar Já Nei Nei Nei
Stillanleg hæö öryggisbelta Já Já Já Já
Einnig fyrir aftursæti Já Já Nei Nei
Vökvastýri Já Já Já Já
Vélastærö & hestöfl 14ÖÖCC 82HÖ 1400cc 60HÖ 1330cc 90Hö 1300cc 75Hö
islensk ryövörn Já Nei Nei** Nei
Fjölinnsprautun Já Nei Já Já
■0-
OPEL
* VW Golf ekki fáanlegur 4ra dyra
** aðeins undirvagnsryðvörn
B í LH E I M A R
Fossháls 1 110Reykjavík Sími 634000