Morgunblaðið - 01.09.1990, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 1990
Minninff:
Aðalbjörn S. Gunn-
laugsson, Lundi
Fæddur 26. febrúar 1936
Dáinn 25. ág’úst 1990
Sú gleði og gæfa féll mér í skaut
að kynnast og síðar að eignast vin-
áttu Aðalbjarnar á fyrsta ári hans
í Kennaraskóla íslands, vorum við
bekkjarbræður.
Hann vakti strax athygli mína
sökum hugprýði og djörfungar,
stillingar og staðféstu, en þá hafði
hann lamast stuttu áður. Það fylgdi
honum rósemi og kjarkur sem hafði
áhrif á alla sem kynntust honum.
Ég efast ekki um að trú hans á
mátt hins góða, bænir móður og
föður, hafi veitt honum ómældan
styrk og hjálp, að fá þekkingarþrá
sinni fullnægt, menntun er meðal
að æðra markmiði, sjálfum sér og
öðrum til þroska og blessunar.
Af Freysteini Gunnarssyni skóla-
stjóra, Bjarna Vilhjálmssyni
cand.mag., Jóhanni Briem listmál-
ara, Hallgrími Jónassyni kennara
og séra Arelíusi Níelssyni Iærðum
við að skylda okkar væri að ávaxta
með trúmennsku það pund sem Guð
hafði gefið okkur.
Allir þeir sem kynntust þessum
mætu kennurum, auðguðust af and-
legri reynslu þeirra, andlegum fjár-
sjóðum, sem hafa fylgt nemendum
þeirra flestra.
Aðalbjörn lét hinar háleitu hug-
sjónir kennara sinna bera ávexti í
lífi sínu.
Aðalbjörn átti ættir sínar að rekja
til norður-þingeyskra bændaætta
og að Dölum í Fáskrúðsfirði. Ást
hans til bemsku- og æskustöðvanna
var óvenju sterk og hann fluttist
að Skúlagarði í Kelduhverfi 1964
þar sem hann var skólastjóri um
eins árs skeið, og þaðan að Lundi
í Öxarfirði 1965, er hann bjó í aldar-
fjórðung. Var hann þar skólastjóri
og kennari, auk búskapar. Þar undi
hann sér vel með eiginkonu og sex
börnum þeirra hjóna. Börnin og eig-
inkonan voru honum himneskir
sendiboðar. Það var unaðslegt að
sjá hvað Erla konan hans umvafði
hann kærleika og hjartnæmri nær-
gætni.
Fjölskyldan var hin gestrisnasta
á heimili sínu í Lundi og nutu þau
hjón heimsókna góðvina.
Ég minnist góðvinar míns og
bekkjarbróður af þakklætistilfinn-
ingu sem ég ber til hans. Ég minn-
ist hans vegna þeirrar aðdáunar
sem ég hef til hans, á persónu hans,
þeim krafti, sem einkenndi hann.
Ég minnist hans vegna trúnaðar-
traustsins, einurðarinnar og hrein-
lyndisins, sem voru aðalsmerki
hans. Góðvinur minn Aðalbjörn hef-
ir verið borinn af englum og fram-
liðnum ættingjum inn á æðra svið
tilveru Guðs. Framundan er annað
sumar, þangað liggur leið okkar
allra.
Ég votta mína dýpstu samúð.
Helgi Vigfússon
Kær vinur minn og velgjörðar-
maður, Aðalbjörn Gunnlaugsson,
fyrrverandi skólastjóri og kennari í
Lundi, Öxarfirði, er látinn, langt
fyrir aldur fram.
Nú, þegar leiðir skiljast, vil ég,
með þakklæti í huga, minnast þessa
ágæta manns.
Aðalbjörn Sigurður, eins og hann
hét fullu nafni, fæddist á Grund á
Langanesi, 26.2.1936, og var hann
næstelstur 7 barna þeirra hjóna
Gunnlaugs Sigurðssonar, f.
4.8.1908, frá Grund á Langanesi,
og Guðbjargar Magnúsdóttur, f.
2.7.1910, frá Dölum í Fáskrúðs-
firði. Gunnlaugur og Guðbjörg hófu
sinn búskap á Grund en fluttu
haustið 1940 að Ytri-Bakka í
Kelduhverfi. Þar bjuggu'þau til árs-
ins 1964 er þau fluttu til Reykjavík-
ur. Gunnlaugur hóf þá störf við
bókhald hjá Sambandi íslenskra
samvinnufélaga og við það vann
hann þar til hann lést 24. júlí 1973.
Guðbjörg gerðist matráðskona hjá
Samvinnutryggingum og vann við
það til ársins 1981 eða í 15 ár.
Systkini Aðalbjarnar eru þessi:
Björg, viðskiptafræðingur, starfs-
maður skattrannsóknarstjóra, f.
30.4. 1934, gift Sverri Ólafssyni,
starfsmanni IBM, búsett í
Reykjavík, Magnús, kennari, f.
10.11.1939, kvæntur Ríkey Einars-
dóttur kennara, búsett í Reykjavík,
Aðalbjörg, húsmóðir, f. 18.6. 1943,
gift Stefáni Óskarssyni, trésmíða-
meistara, búsett í Rein, Reykja-
hverfí, Hulda, kennari, f. 7.7. 1944,
gift Gunnari Einarssýni banka-
starfsmanni, búsett í Reykjavík,
Hildur, kennari, f. 21.6. 1947, gift
Páli Steinþórssyni, starfsmanni
Heklu, búsett í Reykjavík, og
Valdís, starfsmaður hjá Raftákni á
Akureyri, f. 23.3.1950, gift Vigni
Sveinssyni, skrifstofusjóra Fjórð-
ungssjúkrahússins á Akureyri, bú-
sett á Akureyri. Þá eignuðust þau
Guðbjörg og Gunnlaugur dreng árið
1948, sem andaðist í fæðingu.
Aðalbjörn fluttist með foreldrum
sínum að Ytri-Bakka og ólst þar
upp í stórum og lífsglöðum systk-
inahópi. Barnaskóla sótti hann í
Kelduhverfi, en síðan lá leiðin í
Héraðsskólann á Laugarvatni. Að
dvöl þar lokinni ákvað Aðalbjörn
að gerast íþróttakennari, en til þess
þurfti að ljúka landsprófi. Ákvað
Aðalbjörn að lesa undir það utan-
skóla heima á Ytri-Bakka. Um vet-
urinn skrifaði hann þáverandi
skólastjóra Iþróttakennaraskólans,
Birni Jakobssyni, og sótti um skóla-
vist. Björn veitti honum hins vegar
inngöngu í skólann án nokkurra
skilyrða um landspróf og mætti
Aðalbjörn haustið 1955, ásamt fleiri
væntanlegum nemendum, til Laug-
arvatns nokkru fyrr en skólinn var
settur, í þeim tilgangi að undirbúa
skólann fyrir vetrarstarfíð. Eitt af
því sem þurfti að gera var að mála
loft í skólahúsnæðinu og bauðst
Aðalbjöm til þess verks, þrátt fyrir
að hann kenndi sér nokkurrar und-
arlegrar vanlíðunar. Er skemmst
frá því að segja að Aðalbjörn var
þá veikur orðinn af lömunarveiki.
Næsta morgun hafði hann misst
allan mátt nema í annarri höndinni.
Já, fljótt geta skipast veður í
lofti. I stað þess að hefja það nám,
sem Aðalbjöm hafði kosið sér,
þurfti þessi ungi maður að leggjast
inn á sjúkrahús og liggja þar heilan
vetur. Þar náði hann þeim bata að
fá fullan mátt í líkama sinn, nema
fæturna.
Geta má nærri, hversu hræðilegb
áfall þetta hefur verið fyrir ungan
mann sem var að hefja sín fullorð-
insár. En Aðalbjörn lét hvergi bug-
ast. Þá kom betur í Ijós en nokkm
sinni, hversu sterkan vilja hann
hafði, kjark og framsýni, en það
voru þeir þættir í fari Aðalbjamar
sem hann hafði til síðustu stundar,
miðlaði af og var þekktur fyrir.
Góður vinur hans, Gunnlaugur
Sigurðsson frá Valþjófsstöðum í
Núpasveit, var einn af mörgum sem
heimsóttu Aðalbjörn er hann lá á
Heilsuvemdarstöðinni. „Þá sá ég
hvað lítilfjörleg atriði sem maður
hafði áhyggjur af vom nákvæmlega
ekki neitt, samanborið við það sem
Aðalbjörn mátti þola, en aldrei
heyrðist eitt æðmorð frá hans vör-
um, heldur tók hann orðnum hlut
og ræddi um hvernig mæta skyldi
framtíðinni. Meðal annars ræddum
við kennarastarfið."
Haustið 1956 hóf Aðalbjörn nám
við Kennaraskólann og þaðan lauk
hann prófi 1960. Þá lá leið hans
að Héraðsskólanum á Reykjum, þar
sem hann var kennari til ársins
1964.
Á Reykjum kynntist hann eftirlif-
andi konu sinni, Erlu Óskarsdóttur
frá Reykjarhóli í Reykjahverfi, dótt-
ir hjónanna Steinunnar Stefáns-
dóttur og Óskars Sigtryggssonar.
Gengu þau í hjónaband 2. júlí 1963
á Ytri-Bakka. Erla er systir Stef-
áns, sem er kvæntur Aðalbjörgu,
systur Aðalbjamar.
Ég hef þá trú að yfir okkur sé
vakað og okkur liðsinnt. Sé það
rétt, tel ég engan vafa á að leiðir
þeirra Aðalbjamar og Erlu hafa átt
að liggja saman, þeim báðum til
farsældar. Samhentari hjón í hverju
því sem þau tóku sér fyrir hendur
hef ég varla þekkt. Dugnaður og
ósérhlífni þeirra beggja einkenndi
farsælt hjónaband þeirra.
Veturinn 1964 fluttu Aðalbjöm
og Erla frá Reykjum, er Aðalbjörn
gerðist skólastjóri við bama- og
unglingaskólann í Skúlagarði í
Kelduhverfi. Þar með var Aðalbjörn
fluttur á sínar heimaslóðir og þar
biðu hans verkefni framtíðarinnar.
Veturinn eftir flutti Aðalbjörn sig
um set og tók við skólastjórn Mið-
skólans í Lundi í Öxarfirði, enda
einn helsti hvatamaður þess að þar
skyldi stofnaður fyrsti unglinga-
skóli í N-Þingeyjarsýslu. Var Aðal-
bjöm fyrsti skólastjóri skólans. í
Lundi átti hann síðan heimili ásamt
fjölskyldu sinni til æviloka.
Aðalbjörn og Erla eignuðust 6
mannvænleg börn. Þau eru: Stein-
unn, stúdent, starfsmaður hjá Fisk-
miðlun Norðurlands, f. 14.7. 1964,
gift Hannesi Garðarssyni, aðalbók-
ara Dalvíkurkaupstaðar, búsett á
Dalvík. Eiga þau einn dreng, Aðal-
björn, f. 7.4. 1989. Gunnlaugur,
stundar viðskiptafræðinám í HI, f.
27.3. 1966, Huld, stúdent, er að
heija nám í KHÍ, f. 7.2. 1968, sam-
býlismaður hennar er Jóhann Rúnar
Pálsson. Óskar, stúdent, f. 19.10.
1969, Þröstur, er að hefja nám í
MA, f. 27.2. 1974, og Auður, f.
25.4. 1979.
Árið 1969 lét Aðalbjörn af skóla-
stjórn, en gerðist kennari í Lundi.
Því starfi gegndi hann fram til
þessa dags og var auk þess skóla-
stjóri skólans veturinn 1988-89.
Aðalbjörn hafði mikinn áhuga á
öllu því sem var að gerast og tók
virkan þátt í hvers konar félags-
störfum. Hér skal nefnt að hann
var formaður Bindindisfélags Kenn-
araskólans 1956-59, eða strax og
hann hóf þar nám og þá átti hann
einnig sæti í stjóm Sambands bind-
indisfélaga í skólum. Hann var for-
maður Sjálfsbjargar í Reykjavík
1959-1960, í stjóm Styrktarfélags
lamaðra og fatlaðra 1960-1961.
Formaður áfengisvamarnefndar í
Öxarfjarðarhreppi var hann frá
1966 og sömuleiðis félags áfengis-
varnanefnda í N-Þing. frá 1975.
Formaður barnayemdar og bóka-
safnsnefndar Öxarfjarðarhrepps
yf!r tuttugu ár. Formaður Kirkju-
kórasambands N-Þing. 1971-1973,
átti sæti í stjórn kirkjukórs Skinna-
staðakirkju og var þar virkur fé-
lagi. Þá átti hann sæti í stjórn
Menningarsjóðs KNÞ og í stjórn
Héraðsbókasafns N-Þing.
Aðalbjöm fór ekki dult með skoð-
anir sínar, hvort heldur um stjóm-
mál var að ræða eða önnur. Hann
var traustur flokksmaður Fram-
sóknarflokksins alla tíð og gegndi
trúnaðarstörfum fyrir þann flokk.
M.a. var hann formaður Framsókn-
arfélaganna í N-Þing., vestan heið-
ar, í nokkur ár og í stjórn Kjördæm-.
issambands Framsóknarmanna í
Norðurlandskjördæmi eystra
1973-1977.
Aðalbjörn bar hag æskufólks
mikið fyrir brjósti og var ávallt til-
búinn til að rétta því hjálparhönd.
Hann var í stjórn ungmennafélag-
anna í Kelduhverfi og Öxarfirði um
nokkurra ára skeið og formaður
Ungmennasambands N-Þing.
1973-1977 og aftur 1983-1990.
Aðalbjöm var fyrsti framkvæmda-
stjóri UNÞ árið 1970.
Ein fyrstu kynni mín af Aðal-
birni vom einmitt á vettvangi ung-
mennafélaganna og man ég m.a.
eftir honum í hlutverki þess sem
skrifaði niður árangra einstaklinga
í íþróttamótum í Ásbyrgi og til-
kynnti úrslit í hátalara frá bíl sínum.
Á einu slíku móti veitti hann mér
athygli vegna nokkuð góðrar
frammistöðu í hástökki. Það stökk
átti eftir að verða mér heilladrjúgt
og minnist ég á það síðar.
Svo sem sjá má, kom Aðalbjöm
víða við í félagsstarfi og gegndi
mörgum ólíkum trúnaðarstörfum.
Ég tel mig vita, að oftar en ekki
hafi hann tekið að sér slík störf
fyrir áeggjan og beiðni annarra
fremur en að hann hafi sérstaklega
sóst eftir þeim sjálfur. Fólk vissi
að þar fór hæfur maður sem hægt
var að treysta.
Góður vinur Aðalbjamar og sam-
starfsmaður í langan tíma, Brynjar
Halldórsson í Gilhaga í Öxarfirði,
sagði við mig m.a.:
„Við Aðalbjörn áttum mörg sam-
eiginleg áhugamál s.s. á sviði ung-
mennafélagshreyfingarinnar, í
söngmálum og í pólitísku starfi. Það
var einkennandi fyrir Aðalbjörn, að
allt sem hann tók sér fyrir hendur
skyldi ganga fram. Hann gat verið
fastur fyrir og í þeim tilfellum sem
menn voru ekki sammála var tekist
heiðarlega á. Maður bar alltaf virð-
ingu fyrir Aðalbirni og ekkert spillti
vináttu okkar. Hann afsakaði sig
aldrei vegna fötlunar sinnar og
ekki hægt annað en að minnast
hans sem einstaks manns.“
Eitt af áhugamálum Aðalbjarnar
og Erlu var búskapur. Fljótlega
eftir að þau komu í Lund eignuðust
þau sinn fyrsta fjárstofn, fáeinar
kindur, sem síðan fjölgaði. Réðust
þau hjónin þá í fjárhúsabyggingu
og þar gaf að líta afurðamikið og
fallegt fé. Já, Aðalbjörn var atorku-
maður og við hlið hans stóð Erla.
Nú kynni einhver að spyrja. „Var
maðurinn ekki fatlaður?“ Jú, vissu-
lega var hann það, en yfirbragð
hans og fas allt gerði það að verk-
um, að fötlun hans gleymdist þeim
sem með honum unnu. Hann sigrað-
ist á fötlun sinni.
Kynni okkar hófust er hann var
skólastjóri við Miðskólann í Lundi
og bauð mér kennarastöðu við
skólann veturinn 1968-1969. Einn-
ig var mitt hlutverk að hafa umsjón
með heimavistum nemenda og
sinna störfum bryta. Ég var þá
aðeins 18 ára gamall og urðu víst
fleiri hissa en ég á því að hann
skyldi treysta mér í kennarahlut-
verk, unglingsstrák, sem talinn var
hinn mesti æringi og jafnvel galla-
gripur. Ég hafði að vísu staðið mig
nokkuð vel í frjálsum íþróttum og
þar hafði Aðalbjörn séð til mín og
líklega hefur hann metið það svo
að gera mætti brúklegan hest úr
þessum galda fola.
Strax í upphafí tók Aðalbjörn og
hans heimili mér vel og með okkur
skapaðist vinátta sem stóð alla tíð.
Svo sem nærri má geta þurfti
ég tilsögn í kennarastarfinu, og þá
ekki eingöngu hvað ég ætti að gera,
heldur e.t.v. ekki síður hvað ég
ætti ekki að gera. Var ég því í raun
ekkert síður nemandi Aðalbjarnar
en kennari hjá honum.
Aðalbjörn hvatti mig til að ger-
ast íþróttakennari, en fyrst yrði ég
að fara í Kennaraskólann. Til að
ég stæði sæmilega að vígi, tók hann
mig í einkatíma í reikningi allan
veturinn. Hann sótti um fyrir mig
í Kennaraskólanum og veit ég fyrir
víst að vegna aðstoðar hans fékk
ég þar inngöngu. Þar gekk mér
ágætlega í námi, — fyrst og fremst
vegna þess sem ég hafði lært hjá
Aðalbirni og e.t.v. vildi ég sýna
honum að ég stæðist þær vænting-
ar sem hann gerði til mín. Ég lauk
einnig íþróttakennaraprófi, svo sem
Aðalbjörn hafði ráðlagt mér og
hjálpað mér við. Ég er þess fullviss
að lífshlaup mitt hefði verið öðru-
vísi, og trúlega ekki betra, ef Aðal-
björn hefði ekki „tekið mig í fóst-
ur“. Ég er viss um að ég er ekki
einn um að þakka Aðalbirni leið-
sögn, því mörg voru þau ungmenn-
in sem nutu tilsagnar hans og að-
stoðar þegar lagður var grunnur
að ævistarfi.
í nokkur næstu ár unnum við
meira og minna saman. Ég tók
m.a. við af honum sem fram-
kvæmdastjóri UNÞ og sumarið
1974 flutti ég með fjölskyldu mína
í Lund og hafði þar aðsetur þegar
ég var við íþróttaþjálfun í héraðinu.
Mörg heillaráðin fékk ég þá frá
Aðalbimi og margar góðar stundir
áttum við fjölskyldurnar saman.
Ég ætla mér ekki að rilja frekar
upp okkar samskipti, einungis end-
urtaka að þau vora frá því fyrsta
með ágætum.
Eftir að ég „flutti suður“ urðu
samverustundimar færri en stund-
um gaf maður sér tíma til að líta
við í Lundi. Þar var mér og mínum
alltaf jafn vel tekið.
Fyrir þetta allt vil ég og mín fjöl-
skylda þakka af heilum hug.
Á síðasta ári kenndi Aðalbjörn
sér sjúkdóms sem við greiningu
reyndist vera krabbamein. Átti
maður bágt með að trúa því að slíkt
skyldi lagt á Aðalbjörn, ofan á ann-
að sem hann hafði þurft að þola.
En svona er þetta nú einu sinni
að erfitt er fyrir okkur mennina að
útskýra Guðs vilja.
Eftir mikla aðgerð fór Aðalbjörn
aftur heim í Lund og kenndi þar
sl. vetur. Vonir stóðu til að tekist
hefði að komast fyrir meinsemdina
og bati virtist framundan. í ljós kom
að svo var ekki og mætti Aðalbjörn
því sem koma skyldi með þeirri
sömu karlmennsku og einkenndi
allt hans líf.
Með láti Aðalbjarnar í Lundi er
fallinn frá maður sem skipti máli
fyrir okkur öll. Norður-Þingeyjar-
sýsla hefur misst einn sinn besta
son. Hans er sárt saknað.
Átakanlegastur er missir Erlu og
t
Ástkær eiginkona mín, móðir, tengdamóðir og amma,
ESTHER GUÐMUNDSDÓTTIR,
Suðurgarði 22,
Keflavík
lést að kvöldi fimmtudagsins 30. ágúst.
Zakarías Hjartarson,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum auðsýnda samúð við andlát og útför
MATTHILDAR KRISTÍNAR GUNNARSDÓTTUR
símavarðar,
Reykjalundi.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Reykjalundar og starfsfólki
deildar 13 A Landspítala.
Fyrir hönd aðstandenda.
Bræður hinnar látnu.