Morgunblaðið - 28.06.1988, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚNÍ 1988
33
jttir forseti
1,7% atkvæða
I
L
CHÖMAGE: LA
HAUSSE
MECANIQUE
1« cbfcnags a eufmanté d* 0.8 % en
m*l Le ptut maiMlt rétulut depuit
qulrut molt dú. en ímnde pe'tte. eux
tortlet ðe tuiH Toutefota. let
créetloni tfemploU eemblent
reperti'. ure pa<e 0.
THIERRY SAUSSEZ
INCULPÉ
le Montleur Kit) du RPR et de l'UDF
vlenl d'ðtre Inculpe de tre«0
d lnfluenoe. feut et uu|e de foux.
Un Jo*t tf Inttruudon de Beéenvon le
eoupoonne (Teveér uMeé eee
une oaltte nolre éleclorele. Ure p20.
ELECTION PRESIDENTIELLE DIMANCHE ENISLANDE
LA REPUBLIQUE
DESFEMMES
Cftoyens du premler pays <Ju monde ð avolr ðlu une femme á la maglstrature
supréme, en 1980, les
Islandals retournent aux
urnes dlmanche pour un
duel Inðdlt. Vldgls
Finnbogadottlr, /a
Présidente sortante,
affronte une autre
femme, Slgrun
Thorstelndottlr. Cette fle
de 200000 habltants
est aussl l'unlque pays
au mondo oO slögont slx
parlementalres
fémlnlstes. Les
descendants des
VIMngs font contre
mauvalse fortune bon
cœur. Lire page 12.
Eurofoot 88:
lafinale ►
rouge-orange
L URSS ct lot Peys Bds «»
Unputcnt cct opri*mldl le tltra ðo
champlon d'Eumpo de* netlons.
Uno flna'o orbttrúo por Mlchal
Voiltrot. Porlrall. Le Yotnquoor
si/ccWcra d te Fronco, dont Io
lopHalno Mlchol Platlnl nous llvre
son appraoation du tournol.
Liro page 34.

•nííi tS'bVwKtci

íSaasíe
Fréttariturum blaðsins í Evrópu ber saman um að úrslit kosninganna
veki Iitla athygli í fjölmiðlum og sé einungis getið í smáfréttum. Fyr-
ir kosningarnar notuðu þó mörg dagblöð tækifærið til þess að birta
greinar um ísland og frú Vigdísi. Franska blaðið Libération gerði
kosningabaráttu milli tveggja íslenskra kvenna að aðalefni forsíðu
sinnar á laugardag, undir fyrirsögninni „Lýðveldi kvennanna“. í texta
segir að þessi litla eyþjóð sé sú eina sem búi yfir þingflokki með sex
kvenréttindakonum.
Fylgst með talningu í kosningasjónvarpi á Bessastöðum.
AF ERLENDUM VETTVANGI
eftir JÓHÖNNU KRISTJÓNSDÓTTUR
Indónesía:
Loks eru yngri menn að kom-
ast til áhrifa hjá Suharto
Suharto forseti Indónesíu hefur verið óumdeilanlegur forystu-
maður Indónesíu síðustu tvo áratugi og ráðskast um flest sem
einræðissljórnandi. Hann hefur nýlega vakið máls á tvennu sem
óskipta athygli hefur vakið. í fyrsta lagi hamrar hann á því að
nauðsynlegt sé að auka áhrif yngra fólks á stjórn landsins, og
gefið í skyn, að ekki sé langt þangað til það muni taka við í
Indónesíu. I öðru lagi hefur hann látið að því liggja, að hann
hafi stórar áhyggjur af því að áhrif kommúnista séu að aukast.
Hið síðarnefnda er athyglivert meðal annars fyrir þær sakir að
Suharto hefur yfirleitt ekki séð ástæðu til að hafa um það mörg
orð, heldur brugðist við með því að varpa hinum grunuðu í fang-
elsi. Eftir síðustu forsetakosningar — sem standa að vísu varla
undir því nafni — virðist sem Suharto sjái að nýir tímar séu í
nánd sem kalli á nýjar aðferðir. Suharto sagði að fjölmiðlar
hlytu að bera mikla ábyrgð og þeir yrðu að vera vel á verði.
Orð Suhartos þóttu sérkennilega valin, því að indónesísk blöð
sæta ritskoðun. Þar á því ekkert annað að birtast en það sem
stjórnvöldum er þóknanlegt.
Suharto forseti
Frá Indónesíu
Talið er að bréf frá þekktum
rithöfundi sem birtist í
síðdegisblaðinu Suara Pembaru-
an, hafí valdið fárinu. Hann gagn-
rýndi efni annarrar greinar sem
hafði birst skömmu áður. í henni
hafði verið hvatt til að bann yrði
lagt við útgáfu bóka hans, þar
eð þær einkenndust af annarleg-
um hugmyndum, sem ógnuðu
stjómkerfinu. Hvort frekari eftir-
mál verða er ekki vitað enn.
Um þessar mundir eru liðin 23
ár síðan Suharto tók við, eftir að
hafa brotið á bak aftur valdar-
ánstilraun sem sögð var skipulögð
af marxískum öflum og með
stuðningi þáverandi forseta, Suk-
arno. Síðan hefur Suharto haft
gætur á öllu því sem mætti túlka
þannig, að vinstrimenn væm að
auka áhrif sín . Fram að þessu
hefur honum tekist það. Margir
telja að Suharto geri nú allt í einu
of mikið úr kommúnískum áhrif-
um. Hann megi gæta sín að af-
greiða ekki mannréttindafrömuði
og andófsmenn og ærlega um-
bótasinna sem kommúnista. Menn
ri§a upp er Suharto vék fyrir
rúmu ári úr embætti vinsælasta
stjómmálamanni landsins, Ali
Sadekin, borgarstjóra í Jakarta.
Sadekin hafði gagnrýnt Suharto,
að vísu mjög varlega. Að sögn
blaðsins Far Eastern Economic
Review hvarflaði að fáum, að
Sadekin væri vinstrisinni. Hann
hafi verið metnaðarsamur fyrir
hönd höfuðborgarinnar og þótt
Suharto ekki styðja beiðnir um
eðlilegar íjárveitingar til hennar.
Ýmsir gagnrýndu Suharto vegna
Sadekin málsins, en það kom fyr-
ir lítið.
Indónesía er fímmta fjölmenn-
asta ríki í heiminum, með 170
milljónir íbúa. Áhrif þess á al-
þjóðavettvangi em ekki í neinu
samræmi við íbúatöluna. En með
þeim kynslóðaskiptum, sem áður
var vikið að, gæti það farið að
breytast. Suharto hefur lagt á það
kapp að skipa yngri menri í ríkis-
stjórn þá sem tók við nú eftir að
fímmta og væntanlega síðasta
kjörtímabil hans hófst.
Það hefur einkennt stjórn Indó-
nesíu, að þar hafa gamlir menn
verið við stjómvölinn, og manna-
breytingar tiltölulega litlar svo
áratugum skiptir. Þessi hópur
hefur verið tregur til að sleppa
valdataumunum, en nú virðist sem
yngri mennirnir séu smátt og
smátt að festa sig í sessi. Margir
óttuðust, að þeir sem Suharto
skipaði í stjómina og önnur mik-
ilsháttar embætti eftir kosning-
arnar í vor, fengju litlu ráðið og
þetta væri aðeins gert til að sefa
yngri kynslóðina, sem var orðin
langeyg eftir því að fá að takast
á við að stýra landinu.
Suharto valdi ekki aðeins yngri
menn til ráðherrastarfa heldur
setti hann á laggirnar níu manna
hóp, sem í em fulltrúar ýmissa
hagsmuna- og menntamanna-
hópa. I hópnum em þrír embættis-
menn, þrír hermenn og þrír stjóm-
málamenn. Einn er kristinnar trú-
ar, hinir em allir múhameðstrúar.
Allir utan einn sitja jafnframt í
stjóminni. Sérfræðingar hafa gef-
ið þessum hóp nafnið Wali Sanga,
eftir fyrstu niu trúboðunum sem
boðuðu islam í Jövu fyrr á öldum.
Menn virðast ekki alveg hafa á
hreinu hversu stórt valdsvið níu-
menninganna er. En það eitt að
Suharto va|di hvern þeirra að
vandlega yfirveguðu ráði þykir
benda til, að hann ætli þeim dtjúg-
an hlut í framtíðinni. Sömuleiðis
fer hann ekki dult með að hann
leitar óspart sérfræðilegs álits hjá
þeim. Kannski þetta sé að verða
eins konar æðstaráð i Indónesíu.
Allir ráðherrarnir þykja hafa
komið með nýjar og frísklegri
hugmyndir inn í ráðuneytin og
þeir hafa fitjað upp á nýjungum,
sem hafa mælst vel fyrir. Suharto
virðist stefna að því að gefa hverju
ráðuneyti fyrir sig meiri völd og
gera þau sér óháðari en verið
hefur. Eftir þvi segir i greininni
í Far Eastern Economic Review
verða ráðherrar nú að bera meiri
ábyrgð og geta ekki einlægt skot-
ið sér á bak við forsetann. Sudomo
upplýsingaráðherra Indónesíu
hefur staðfest það í viðtali við Far
Eastern Economic Review, að nú
skuli ráðherrar sjálfir leiða mál
sín til lykta fremur en bera sýknt
og heilagt alla skapaða hluti und-
ir forseta. Sudomo segir að menn
verði vitaskuld að gæta að því að
yngri kynslóðina skorti þá reynslu
og þekkingu, sem hinir eldri búi
yfír. Þar af leiðandi sé öllum fyr-
ir bestu, að ekki sé farið of geyst,
og nauðsynlegt sé að yngri menn-
imir leiti samráðs við sér eldri og
reyjidari menn.
Oneitanlega blasa verkefnin
hvarvetna við og ættu að vera
heillandi viðfangsefni fyrir unga
og dugandi menn. Því er gott til
þess að vita að Suharto hefur nú
áttað sig á því að nauðsynlegt var
að þjálfa unga menn til að taka
við. Unga menn sem kannski
hefðu nýjar lausnir og leituðu
ótrauðir nýrra leiða til að þoka
Indónesíu í átt til framfara og
velfarnaðar.
Það er að vísu ósennilegt, að
nokkur „ungu“ mannanna fengi
nægilegt traust til þess að taka
við, ef Suharto félli frá eða tæki
ákvörðun um að hætta. Þá er
sennilegt að einhver af eldri kyn-
slóðinni yrði valinn til að brúa
bilið milli þess sem var og hins
sem koma skal. En varla verður
aftur snúið. Og þær leiðir sem
ungu mennirnir leita nú og fínna
væntanlega gætu kannski skipað
Indónesíu í þann sess í samfélagi
þjóðanna, sem væri í samræmi
við þann fjölda sem býr á eyjunum
og fyndi landinu sess, verðugri
þeim sem það hefur nú.