Morgunblaðið - 25.01.1980, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. JANÚAR 1980
Rætt við Svarfdælinga,
sem leika í Land og synir
Rannveig M. Níeisdóttir. biaðamaður Mbl. á DaJvík.
Mér fannst ákaflega gaman í
þeirri ferð.“
— Þú hefur kannski upplifað
gamla tíma aftur?
KVIKMYNDIN Land og synir sem gerð er
eftir samnefndri sögu Indriða G. Þorsteinsson-
ar verður frumsýnd á Dalvík og í Austurbæjar-
bíói í Reykjavík í kvöld. Kvikmyndahandritið
er eftir Ágúst Guðmundsson sem einnig er
leikstjóri en Jón Hermannsson er framleið-
andi.
Leikarar eru um 100 talsins, flestir Svarf-
dælingar, en myndin var tekin í Svarfaðardal í
sumar. Með aðalhlutverkin fara Sigurður
Sigurjónsson, Guðný Ragnarsdóttir, Jón Sig-
urbjörnsson og Siglfirðingurinn Jónas
Tryggvason.
Átti ekki von
á svo góðum
landslagsmyndum
Þeir Svarfdælingar sem fara
með stærstu hlutverkin í Land
og synir eru Sigríður Hafstað,
Kristján Hjaltason og Hjálmar
Júlíusson.
Hjálmar er vélgæzlumaður í
frystihúsi Kaupfélags Eyfirð-
inga á Dalvík. I kvikmyndinni
er hann í hlutverki gangnafor-
ingja.
„Þetta er afskaplega lítið
hlutverk. Það er rétt svo að mér
bregði fyrir,“ sagði Hjálmar í
samtali við blaðamann Morg-
unblaðsins. „En þetta er nauð-
synlegt hlutverk þar sem sagan
byggist á göngum og réttum."
Hjáimar hefur ekki áður
leikið í kvikmynd en kveðst
hafa leikið svolítið á sviði.
„Þetta er tvennt ólíkt. Það
skapast miklu meiri félags-
skapur í kring um sviðsleik.“
— Var það ekkert erfitt að
standa fyrir framan myndavél-
ina?
„Nei, það var ekkert sárt.“
— Er þér eitthvað sérlega
minnisstætt frá upptökunni?
„Það var afskaplega slæmt
veður hér síðastliðið sumar og
það var mjög ævintýralegt þeg-
ar göngurnar voru teknar upp.
Það má segja að ekki hafi verið
hundi út sigandi. Til dæmis
gafst hundurinn minn upp og
við urðum að sækja hann síðar
upp í Skíðadal. En þetta hafðist
allt með hörkunni.
Hluti af myndinni var tekinn
uppi á fjöllum, i svokölluðum
Vatnsdal. Þar vorum við í tvo
daga með hundum og herkjum.
Hjálmar Júlíusson á heimili sínu á Dalvík. Með honum er hundurinn hans, Lassí sem gafst upp í vonda
veðrinu í upptökum.
„Ég hlakka til að sjá
hina en ekki sjálfa mig“
„Að sumu leyti gerði ég það.
Við höfðum skrínukost með-
ferðis og hrepptum mjög gott
veður í það skiptið.“
— Setti myndatakan mikinn
svip á bæjarlífið hér á Dalvík í
sumar?
„Það var mikið talað um
hana hér en það er ekki hægt að
segja, að hún hafi sett mikinn
svip á bæinn. Hins vegar var
svo í sveitinni þar sem mest bar
á kvikmyndatökumönnunum.“
— Hefurðu séð kvikmynd-
ina?
„Já, ég sá hana óklippta og
hafði mjög gaman af. Ekki síst
landslagsmyndunum. Eg átti
ekki von á þeim svo góðum.“
— Heldurðu þá að íslenzk
kvikmyndagerð eigi fr.'rntíð
fyrir sér?
„Það held ég og ég vona að
þeir gefist ekki upp sem hafa
hafið hana. Kvikmyndagerð á
erfitt uppdráttar, allt sem hana
snertir er mjög dýrt. Það tekur
kannski heilan dag að kvik-
mynda einnar mínútu atriði."
— Að lokum — myndir þú
vilja taka þátt í gerð annarrar
kvikmyndar?
„Ég mundi að minnsta kosti
hugsa mig um áður en ég
neitaði slíkum félagsskap.“
Hin geysilega vinna
sem liggur að baki
myndarinnar kom mér
á óvart
Sigríöur Hafstað, húsfreyja á
Tjörn í Svarfaðardal leikur
Guðrúnu, konu Tómasar bónda,
og móður ungu stúlkunnar.
Sigríður lék í Sauíhastofunni
eftir Kjartan Ragnarsson hjá
Leikfélagi Dalvíkur á síðasta
ári en er að öðru leyti óvön að
leika.
„Ég kem fram fjórum sinnum
í myndinni og segi örfáar setn-
ingar. Þó að hlutverkið sé ekki
stórt var erfitt að komast inn í
það, þar sem langt leið milli
upptaka," sagði Sigríður.
„Þegar kvikmyndagerðar-
mennirnir komu hingað höfðu
þeir ekki valið leikendur í
minni hlutverk. Þeir voru aðal-
lega að leita að hentugum stað
fyrir upptökurnar. Þeim leist
vel á staðinn hérna og þeir
fundu hér einnig nokkra gamla
bæi, sem þeir gátu notað. Síðan
völdu þeir leikendur. Ég vissi
að það hlutverk sem ég var
beðin að taka að mér var ekki
stórt en mér fannst spennandi
að reyna við það. Ég vissi ekki
fyrirfram hvernig staðið er að
kvikmyndatökunni."
— Var það öðruvísi en þú
bjóst við?
„Já, ég verð að segja það. Ég
sá til að mynda ekki alla þá
sem leika í myndinni og ég hef
ekki ennþá séð þann sem leikur
Ólaf, föður unga piltsins. Hann
deyr í myndinni og var dáinn
þegar ég kom til sögu í mynd-
inni.“
— Hvernig fannst þér að
standa frammi fyrir mynda-
tökuvélinni?"
— Mér fannst ég ekki verða
mikið vör við vélina. Mér
fannst það alls ekki ógnvekj-
andi.“
— Hvað er þér sérlega minn-
isstætt úr upptökunni?
„Það var þessi eilífa endur-
tekning — það tók kannski tvo
tíma að taka upp örfáar setn-
ingar. Mér kom það líka á óvart
hve gífurlega mikil vinna liggur
að baki einni kvikmynd. Bær-
inn hér við hliðina var notaður
í myndinni og áður en upptökur
hófust varð að taka allt út úr
stofunni og veggfóðra í stíl við
þann tíma sem myndin gerist á.
Heimilisfólkið varð að víkja á
meðan en hafði bara gaman af
eins og við öll sem tókum þátt í
gerð myndarinnar. Síðar voru
húsgögn og ýmislegt annað
fengið að láni héðan og þaðan.
Allt var gert til að skapa sem
eðlilegast umhverfi.
Kirkjan hér á Tjörn var
notuð við upptökur í jarðarför-
inni. Áður en það var gert
þurfti að fjarlægja öll raf-
magnsljós og snúrur og jafnvel
slökkvararnir voru teknir. Upp
„Notalegt að hlusta
á líkræðu Indriða“
„ÞAÐ var býsna notalegt að hlusta á líkræðu Indriða G. Þorsteinsson-
ar í hlutverki prestsins. Ég yrði hæstánægður ef ég fengi sjálfur svona
góða líkræðu", sagði Jónas Tryggvason, einn af leikurum í
kvikmyndinni Land og synir. Hann leikur þar Ólaf bónda, „Hann er
að gefast upp á búskapnum og vill að sonur hans taki við kotinu.
Strákurinn er ekki upprifinn af því, er stórhuga og vill flytjast á
mölina. Svo veikist kall og deyr", sagði Jónas um hlutverk sitt í Land
og synir.
Jónas Tryggvason er 68 ára
gamall og hann er bróðir hins
landskunna leikara, Árna
Tryggvasonar. Þú átt því ekki
langt að sækja leikhæfileikana?
„Ég býst ekki við því. Það er sagt
að við Árni séum mjög líkir en
mér finnst það ekki sjíafum, nema
ef til vill að röddin sé svipuð. Hins
vegar eigum við ekki langt að
sækja leikhæfileika. Móðir okkar
gat haft eftir hvers manns tungu
ef hún vildi svo við hafa og fór þó
aðeins sinni í leikhús um ævina."
Hefurðu fengist mikið við leik-
list?
„Ég hef fengist nokkuð við að
leika bæði á Siglufirði og í Fljót-
unum. Setti upp stykki fyrir
Leikfélag Siglufjarðar, gagn-
fræðaskólana og tvö stykki fyrir
Kvenfélagið í Fljótunum."
— Hvað kom til að þú fórst að
leika í Land og synir?
„Ég veit það nánast ekki, tilvilj-
un og þó. Jón Þórisson þekkti mig.
Hann var með stráknum mínum í
leikriti í gagganum sem ég setti
upp. Síðan hugsaði ég ekki meira
um það en svo hringdi Ágúst
Guðmundsson leikstjóri og sagði
að ég hefði verið valinn og ég yrði
að taka hlutverkið. Ég var nú
hálfnervös en kitlaði í hlutverkið,
því til þess var nú leikurinn
gerður og ég tók hlutverk Ólafs
bónda.
— Nú hefur þú leikið á sviði —
er mikill munur að leika á sviði og
standa fyrir framan myndavél-
ina?
„Mér finnst lítið líkt með þessu.
Það er allt öðruvísi. Ég kann bara
Jónas Tryggvason ... „ekkert
líkur Árna nema ef vera skyldi
röddin." Mynd Mbl. Kristján.
betur við að standa fyrir framan
myndavél. Þegar búið er að taka
upp atriði þá er það líka búið,
punktum, basta. Á sviði þarf
maður kannski að tyggja upp
setningar aftur og aftur og er
kannski aldrei ánægður."
— Þannig að myndatakan hefur
gengið eins og í sögu?
„Já, það gekk eins og í sögunni.
Ég minnist ekki að neitt sérstakt
hafi komið fyrir ... nema ... ja,
jú. Ég gleymdi alltaf ákveðinni
setningu, sem ég átti að fara með.
Ég var orðinn öskuillur út í
sjálfan mig þegar Ágúst Guð-
mundsson kom til mín og sagði að
það væri alltaf hægt að taka upp
aftur. Það kæmi ekki að sök —
þarna sérðu kosti myndavélarinn-
ar.“
— Hver var þessi setning?
„Eg gæti ekki farið með hana
óbrenglaða."
— Þú auðvitað fylgist með
frumsýningunni — spenntur?
„Ég er voða slæmur í maganum.
Það er ekki furða, því vissulega
bíður maður spenntur að sjá
hvernig svo til tókst“, sagði Jónas
Tryggvason að lokum.
Rætt við Jónas Tryggvason, sem fer með
hlutverk Ólafs bónda í Land og synir