Morgunblaðið - 26.09.1979, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 1979
15
Indónesar eru ríkastir
fátækustu þjóðanna
Hagvöxtur hefur aukizt þar um 8,3% síðustu ár
Veður
víða um heim
Akureyri 3 súld
Amsterdam 16 skýjaó
Aþena 30 heióskírt
Berlín 14 skýjað
BrMeel 14 heiðskírt
Chicago 23 skýjað
Feneyjar 13 alskýjað
Frankfurt 17 skýjað
Genf 12 mistur
Helsinki 14 heiðskírt
Jerúaalem 29 skýjað
Jóhannesarb. 27 heiðskfrt
Kaupmannahöfn 15 lóttskýjaö
Litsabon 26 heíöskírt
London 17 skýjað
Los Angeles 26 skýjað
Madrid 17 heiöskírt
Miami 34 heiöskírt
Moskva 16 skýjað
New York 21 skýjað
Osló 14 akýjað
Paris 13 heiðskirt
Reykjavík 6 skýjað
Rio de Janeiro 18 skýjað
Róm 21 skýjað
Te) Aviv 30 skýjað
Tókýó 20 rigning
Vancouver 18 heiðskírt
Vfnarborg 11 rigning
Veóurskeyti vantar trá Barce-
kma, Malaga, Mallorca og
Stokkhólmi.
Þetta gerðist
26. september
1977 — Laker-ferðir hefjast.
1972 — Kissinger ræðir við norð-
ur-víetnamska fulltrúa í París.
1965 — Juan Bosch fv. forseti
snýr aftur til Dóminikanska lýð-
veldisins.
1962 — Ben Bella kosinn forsætis-
ráðherra Alsírs.
1950 — Herlið SÞ nær aftur Seoul
á sitt vald.
1934 — „Queen Mary“ hleypt af
stokkunum.
1919 — Wilson forseti fellur
saman í einkalest sinni eftir að
hafa flutt 40 ræður til stuðnings
Versala-samningnum.
1918 — Orrustan um Meuse-Ar-
gonne og tilraunin til að rjúfa
Hindenburg-línuna hefst.
1914 — Orrustan við Niemen-fljót
milli Rússa og Þjóðverja hefst.
1907 — Nýja Sjáland verður
samveldisríki.
1850 — Frelsi blaða skert í
Frakklandi.
1833 — Vilhjálmur IV veitir
Hannover frjálslynda stjórnar-
skrá.
1815 — Þjóðhöfðingjar Rúss-
lands, Austurríkis og Prússlands
stofna Heilaga bandalagið til
varnar Vínar-samningunum.
1809 — Rússar sigra Tyrki við
Brailoff, Rússlandi.
1679 — Lundar-samningur Dana
og Svía undirritaður (Danir missa
alla landvinninga).
Afmæli. Cuthbert Collingwood,
enskur sjóliðsforingi (1759—
1810)=George Gershwin, banda-
rískt tónskáld (1898-1937)=Páll
páfi VI (1897-1978).
Andlát. Edgar Degas, listmálari,
1917=Bela Bartok, tónskáld, 1945.
Innlent. f. Guðmundur biskup
góði Arason 1160=Ormur Ormsson
Svínfellingur drukknar með skips-
höfn sinni við Hörðaland 1270=f.
Kristján X 1870=Minnisvarði
Kristjáns IX afhjúpaður 1915=-
Samningurinn við Mikla norræna
um lagningu sæsíma undirritaður
1904=Mæðiveiki finnst í Stranda-
sýslu og 1200 lömbum slátrað
1951=Fundur Ólafs Thors og Har-
old Macmillans á Keflavíkurflug-
velli 1960=Sprengjuleit á Keflavík-
urflugvelli 1962=Friendship-flug-
vél Flugfélagsins ferst á Mykju-
nesi í Færeyjum (átta létu lífið)
1970=f. Ólafur Jóhann Sigurðsson
1918=Halldór Pétursson 1918.
Orð dagsins. Öll fjarstæða á sér
einhvern talsmann — Oliver Gold-
smith, enskt skáld (1728—1774).
Tal efstur
Moskvu, 25. sept. — Reuter.
MIKHAIL Tal frá Sovétríkjunum
er nú einn í efsta sæti á milli-
svæðaskákmótinu, sem haldið er í
Riga.
14. umferð var tefld í gær, og
vann Tal þá Francisco Troios frá
Brasilíu. Tal hefur nú lOVfe stig, og
er hálfu stigi hærri en landi hans
Lev Polugaevsky, sem er í öðru
sæti eftir jafntefli við Brasilíu-
manninn Herman van Rimsdick.
í þriðja sæti er Zoltan Ribli frá
Ungverjalandi með níu vinninga
og biðskák. Hann tefldi við Ruben
Rodrigues frá Filipseyjum í 14.
umferð, og fór skák þeirra í bið.
Er Ribli talinn með unna skák,
Bent Larsen frá Danmörku er svo
í fjórða sæti með 8Vfe vinning, en
hann vann Slim Boazis frá Tunis í
14. umferð.
Teng ræður
Bandaríkjun-
umaðvingast
við Araba
Peking, 15. eeptember. AP.
TENG Hsiao-Ping, varaforsætis-
ráðherra Kina, sagði i samtali við
Pierre Trudeau, fyrrum forsætis-
ráðherra Kanada, sem nú er í
Peking, að til að halda aftur af
Sovétrikjunum i Miðausturlönd-
um væri hægast fyrir Bandarikin
að breyta stefnu sinni gagnvart
ísrael og vingast við Araba. Teng
kvaðst ekki mæla með því að
Bandarikin gæfu ísrael upp á
bátinn, enda hefðu Kínverjar
aldrei dregið í efa tilverurétt
ísraelsrikis.
Teng kvaðst hafa skilning á
friðarumleitunum Egypta og ísra-
elsmanna og telur Trudeau það til
marks um sanngjarnt mat kín-
versku stjórnarinnar á málavöxt-
um, að hún vildi fara bil beggja en
tæki ekki afdráttarlaust afstöðu
með Israel eða Aröbum.
í viðræðunum við Trudeau sagði
Teng ennfremur að útþenslustefna
Sovétríkjanna gerði það að verk-
um að Atlantshafsbandalagið
væri nauðsynlegt nú sem fyrr, en
þessi skoðun Kínverja kom fyrst
fram í samtali Trudeaus og Maó
Tse-Tung formanns árið 1973.
Teng taldi að viðræður um bætta
sambúð Sovétríkjanna og Kína
gætu dregizt mjög á langinn, en
þar væri útþenslustefna Sovét-
ríkjanna helzti þrándur í götu.
í BLAÐINU Indonesia
Times á dögunum er
greint írá því að Indónes-
ar hafi náð því marki að
hagvöxtur þar hafi aukizt
um 8,3 prósent á tímabil-
inu 1970 til 1976 og meðal-
þjóðartekjur á íbúa á ári
hafi á miðju ári 1977 verið
sem svarar 300 Banda-
ríkjadollurum eða um 126
þús. ísl. krónur.
Þessi aukning hefur þar með
skipað Indónesíu í þá stöðu að
verða tekjuhæst fátækra þjóða,
samkvæmt skilgreiningu Al-
þjóðabankans og var þessi niður-
staða birt í skýrslu bankans fyrir
ágústmánuð. Meðal lágtekjuþjóð-
anna er Bangladesh verst á vegi
statt, meðalárslaun eru þar að-
eins sem svarar 90 dollurum. í
Burma eru meðalárslaun 140
dollarar, Indlandi 150, Víetnam
150, Pakistan 190 og Sri Lanka
200.
Þær þjóðir sem síðan eru
kallaðar „miðlungs-lágtekjuþjóð-
ir“ eru Filippseyjar með 450
dollara meðalárslaun eða 188
þús., Papua Nugini með 490
dollara, Suður-Kórea með 820, og
Malaysia með 930 dollara.
Þá kom fram í Indonesia Times
að tekizt hefur að draga ögn úr
fólksfjölgunarhraðanum á allra
síðustu árum, úr 2,5 prósent og
niður í tæplega prósent. Spáð er
að árið 2000 verði íbúar Indónesíu
208 milljónir. Indónesar eru nú
taldir um 145 milljónir og eru
fimmta fjölmennasta þjóð heims.
Hryðjuverk Baska á Spáni
hvetja til valdatöku hersins
Madrid, 25. sept. — AP, Fenton Wheeler.
ADOLFO Suarez forsætisráðherra Spánar hefur aflýst fyrirhug-
aðri ferð sinni til Mið-Ameríku og Bandaríkjanna, og segir hann
ástæðuna vera alvarlegt ástand heima fyrir.
Suarez ræddi stuttlega við
fréttamenn í Madrid í dag á leið
sinni til þinghússins, og sagðist
þá hafa frestað förinni vegna
„innanríkismála, sem brýn
nauðsyn er að sinna." Hann
minntist hvorki á hryðjuverk
Baska né gagnrýni hersins á
getuleysi ríkisstjórnarinnar við
að binda enda á hryðjuverkin, en
ljóst þykir að það eru þessi
vandamál, sem neyddu forsætis-
ráðherrann til að sitja heima.
Það sem af er þessu ári hafa
hryðjuverkamenn Baska myrt 60
manns, þar á meðal 10 yfirmenn
úr hernum, og hefur herstjórnin
verið harðorð í garð ríkisstjórn-
arinnar fyrir að láta þetta við-
gangast.
Samtök Baska, ETA, sem
krefjast algjörs sjálfstæðis
Baskahéraðanna á Norður-
Spáni, lýstu því yfir í gær að þau
ætluðu að halda áfram árásum
sínum á ríkisstjórn, konung og
her, og orðrómur var uppi um að
samtökin hefðu sent hryðju-
verkamenn til Bandaríkjanna til
að taka á móti Suarez. Ekki hafa
talsmenn stjórnarinnar viljað
staðfesta þann orðróm.
Suarez hefur gegnt embætti
forsætisráðherra á Spáni í rúm
þrjú ár. Juan Carlos konungur
skipaði Suarez í embættið í júlí
1976, en síðan hefur forsætisráð-
herrann staðið af sér tvennar
kosningar. Nú telja fréttaskýr-
endur að Suarez, sem leiddi þjóð
sína frá einræði til lýðræðis á
þremur árum, sé í miklum vanda
staddur. Um þetta komst evr-
ópskur sendiráðsmaður svo að
orði: „Suarez þorði bersýnilega
ekki að hverfa í níu daga af landi
brott meðan aðskilnaðarsinnar
Baska halda áfram að myrða
foringja úr hernum, hægrisinnar
krefjast afsagnar hans, og her-
foringjar frá Franco-tímunum
halda ræður opinberlega, sem
hefðu kostað þá stöðurnar fyrir
hálfu öðru ári.“
Flestir stjórnmálaleiðtogar á
Spáni eru sammála um að lítil
hætta sé á því að herinn hrifsi
völdin þar í landi. En Baskaleið-
toginn Carlos Garaicoechea, sem
vill samninga við stjórnvöld
landsins, sagði það sem býr í
huga margra Spánverja: „Morð-
in á foringjum úr hernum stefna
að því að fá herinn til að hrifsa
völdin."
Búast má við að Suarez þurfi
að mæta auknum þrýstingi
næsta mánuðinn, því 25. október
á að fara fram atkvæðagreiðsla í
Baskahéruðunum um ný heima-
stjórnarlög fyrir héruðin. Eru
ETA samtökin eindregið andvíg
nýju lögunum, þar sem þau gera
ekki ráð fyrir algjöru sjálfstæði
Baska. Því er spáð að heima-
stjórnarlögin verði samþykkt, en
að þátttaka í atkvæðagreiðsl-
unni verði það lítil að hún verði
vart marktæk.
Hvað varðar gagnrýni hersins,
má benda á ummæli tveggja
hershöfðingja eftir síðustu að-
gerðir Baska gegn hernum nú
um helgina. Sögðu þeir að
reynslan af lýðræði í landinu
væri ekki of glæsileg. Breyt-
ingarnar frá tímum Francos
hefðu leitt til: „hryðjuverka,
öryggisleysis, verðbólgu, efna-
hagskreppu, atvinnuleysis,
klámrita, og, síðast en ekki sízt,
stjórnleysis."