Morgunblaðið - 26.09.1979, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 1979
pistlar
71
hundasleða
AHt klárt á sleöanum viö brottför frá Qanaq
Dólaö yfir hafísinn í sól og blíuveöri.
Um fjögur hundruö kílómetra hundasleó-
aforð sfoó tyrir dyrum til Dundes vtó
ThulefjeHift frá Qansq. Nú skyldí aftur hsidiö
suður á bóginn og W6in var spennandi, út á
hafíainn og síóan inn yfir inniandsísinn,
skriðjöklana. Viö ætluðum tvoir á einum
sleða meó tiu hundum fyrir, en þaö leizt
sumum gömlu mönnunum ekkert of vel á,
þótti vissara að hafa sleöana fleiri í slíkri
ferö. Vinur minn, Ono, var þó ekki sammála
þvf, haföi fariö þessa leið nokkrum árum
áöur tii Qanaq. Þá var þaö lokaspretturinn é
frsakilegri för hans frá Jakobshavn viö
Diskóaund og noröur úr öllu valdi einn sins
liös þúsund kílómetra í farö sem tók liölega
mánuö. Ono er mfkiö náttúrubarn. Hann
haföi dvalið veturlangt í Qanaq ásamt Cörlu
konu sinni og bami þeirra í sambandi viö
lokaáfanga í kennaraskólanámi þeirra. En nú
haföi Ono ráöið sig sem túik í leióangur sem
leggja áttí upp frá Dundes á slóöir Knuts
ftasmussens til kvikmyndunar. Ono er á
þrítugsaldri og hefur lifaö frjálsiegu llfi. Fór
aö heíman fjórtán ára gamall og hefur séö
um sig sjálfur síðan. stundaö veiöi víH um
vesturströndina og látiö hverjum degi nssgja
sín tiiþrif. Hann er hispursiaus og giaösinna
og gerir strax þaö sem þarf aö gera, en slíkt
er ekki þaö venjulegasta hjó mörgum landa
hans.
Kvöldió áöur en viö lögöum upp var setlö
viö saumaskap langt fram eftir nóttu og ný
hundabeízli hrönnuöust upp, þvf eins og þaö
er sjálfsagt til sjós aö hafa allt klárt er jafn
sjálfsagt aö hafa allt í lagi í sambandi viö
hundasleöann. Það er ekki i nein hús aö
venda þegar iltviörin dynja yfir úti á ha-
ffsnum eöa inni á jöklunum, Carla kona Ono
ffleröi okkur te í grfö og erg og vinir þeirra
litu viö til þess aö kveðja.
Dagurinn var tekínn snemma tit þesa aö
hlaöa sleöann, þvf þaö var mikitl farangur
sem átti aö vera á sleöanum. Vlð lukum
verkinu meö þvf aö fiá skinniö af hára og
sjóöa hann. Ærleg máltíö áöur en lagt er
upp, þykhr sjálfsagður þáttur f feröinní.
Hundarnir byrjuöu strax aö toga þegar viö
spenntum þá fyrir sleöann og Ono hraupaöi
stanzlaust; rólegir, rólegir. Skjótt var allt
klárt, svipan hvein og feröin var hafin. Fólkiö
f jaðri þorpsins veifaöi og smátt og smátt
hvarf Qanaq inn f f jarleegöina, rann saman
vió fsinn allt um kring. Nyrsta þorp jaröar var
aö baki, Ijúft fóik og einlsegt, fátaekt en því
feilur umhverfi sitt. Þaó i gott hjartalag,
stórt og hiýtt hjarta sem er andstasóan viö
ísinn sem bindur allt á þessu sveeöi jarðar i
tfu mánuöi á hverju árl. 30—50 stiga frost
lengst af er erfitt viö aö búa á hvaöa
mflslikvaröa sem er, en þaö verkar Ifka
þannig á aókomumann aö allt Iff veróur svo
stórt. Þaö er einu villiblómin sem vaxa þarna
f fsauðninni mannlif og dýralíf samkvflemt
sjálfu sér.
Þaö var gtampand! sólskin þegar viö
lógöum upp og framundan var um tveggja
sóiarhringa ferö yfir klakabundin fjöll og
firnindi. Hundarnír toguöu og toguöu og
takturinn varö jafn og þeegilegur. Viö hlup-
um stöku sinnum meö sleóanum tU þess að
ná hita f kroppinn, komast f ham meö
hundunum. Ono var i fsbjarna-
skinnsbuxunum sfnum, kamíkum og
skinnstakk, ég var f ísbjarnaskinnsskóm og
sérstökum samfestingi sem Rudolf Stolz-
enwald klasöskeri á Hellu haföi saumaö fyrir
mig, en gallinn var allur fóöraóur meö ofnu
ullarklasöi. Ég haföi reynt gatlann úti á ísnum
á veiðum og hann stóö fyrir sínu þótt
augljóst vaeri aö búnaður heimamanna þoldl
miklu meira, enda efniö sótt f Iff konungs
Noröursins, hvftabjamarine. Útl á isnum var
ég venjulega ktaeddur aö siö heimamanna f
ísbjarnaskinnsbuxur. kamfkur meö
ullarskinnsokkum og skinnstakk, en ég haföi
gaman af þvf þegar ég reyndi fyrst Hellugall-
ann um nótt. Þaö leizt veiöimönnunum
ekkert á. Maöur sem ffleri úr skinnklasöunum
og reyndi aö sofa f staöinn f slíkum galla
myndi einfaldlega ekki vakna meira. Ég
treysti á íslenzku rolluna og lét sem ekkert
vaBri, og mikiö svaf ég vel. Þó varö ég var viö
þaö aö samferðamenn mfnir gættu aö þvl
annað veifið hvort ég vaeri enn á lífi. Daginn
eftir skoöuöu þeir gallann í krók og
kring og þótti mikið til hans koma og þegar
ég sagöi þeim aö þaö vseri fslenzk ull sem
gakturinn byggöist á þá sögöust þeir skilja
þaö, því þeir geta stundum keypt fslenzka
ull í búöinn í Qanaq og þekkja gildi hennar.
Daglangt lék sólin vió okkur eða þar tit viö
vorum komnir að rótum skriöjökuisins undir
kvöld. Tindrandi bláhvftur fsinn blasti viö,
óárennilegur, en í misfellunum var foksnjór
sem gerói leiöina fssra og þar meö hófst
gangan upp, luegt og bftandi og stundum
uröum vió aö hjálpa hundunum. Maður þurfti
ekki aö hafa áhyggjur af þvf aö hitinn vssri of
lititl á leiöinni upp. Þetta var eins og þegar
maöur stóö foröum á gfgbarminum í Surts-
Þaö var liótö á nótt þegar vindurinn tók aö

Víö jaöar skriöjökulsins, sem síðar átti eftír aö gleypa einn hundinn.
Hundarnir berjast upp brattann.
—