Morgunblaðið - 18.02.1979, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 1979
27
Guðbjartur Þorgils-
son — Minningarorð
Á morgun fer fram frá
Fossvogskirkju útför Guðbjarts
Þorgilssonar, starfsmanns olíu-
félagsins Shell. Hann lézt á Land-
spítalanum aðfararnótt laugard.
10. þ.m. hátt á 63ja aldursári eftir
nokkra vanheilsu síðustu árin.
Guðbjartur heitinn var fæddur
að Mýrarhúsum á Hvalnesi í Mið-
neshreppi 11. maí 1916, sonur
hjónanna Unnar Sigurðardóttur
og Þorgils Árnasonar sjómanns,
sem bæði voru Rangæingar að ætt.
Þau eignuðust 12 börn, og var
Guðbjartur hinn 8. í aldursröðinni.
Fimm þeirra systkina eru nú látin.
Þegar Guðbjartur var sex ára að
aldri, fluttist fjölskyldan til Sand-
gerðis og byggði þar íbúðarhúsið
„Þórshamar" af miklum dugnaði
og myndarskap, en litlum efnum.
Var það þá annað húsið í þorpinu,
sem byggt var úr timbri, og vakti
því athygli, en föður barnanna
naut ekki lengi við, því hann lézt
fáum árum síðar, þegar Guðbjart-
ur var aðeins 11 ára gamall. Féll
þá í hlut ekkjunnar og barna
hennar að halda hópinn án
nokkurrar opinberrar fjárhags-
aðstoðar. Gekk það vonum framar,
því allt var þetta duglegt og
harðskeytt fólk.
Eins og tíðast var um unga pilta
í sjávarþorpum landsins á þessum
árum, hóf Guðbjartur sjóróðra
næstum barn að aldri. Hugðist
hann leggja sjómennskuna fyrir
sig, og þá einkum vélgæzlu, sem
hann snemma aflaði sér þekkingar
á, og tók ungur vélstjórapróf hið
minna. Ekkert varð þó af þessum
fyrirætlunum, og mun viðloðandi
sjóveiki hafa átt drýgstan þáttinn
í að horfið var að öðrum störfum.
Tók Guðbjartur brátt bílstjóra-
próf og tók að aka vörubifreiðum
milli Reykjavíkur og Sandgerðis á
vegum útgerðarfélagsins Miðnes.
Hélt hann þeim starfa áfram í
allmörg ár.
Um þetta leyti kynntist
Guðbjartur fyrri konu sinni,
Magneu Þóreyju Kristmarsdóttir
Þorkelssonar íshúseiganda ög út-
gerðarmanns frá Vestmanna-
eyjum. Þeim varð tveggja dætra
auðið: Ágústu Óskar, sem gift er
Hilmari Þorbjörnssyni lögreglu-
varðstjóra, eiga þau tvö börn — og
Unnar, skrifstofudömu hjá Flug-
félagi íslands. Þau hjón bjuggu
fyrstu búskaparár sín í Sandgerði,
og áttu heima í Þórshamri, sem
Guðbjartur hafði þá keypt af sínu
fólki, en fluttust svo til Reykjavík-
ur árið 1940.
Fyrstu árin hér stundaði
Guðbjartur ýmsa algenga vinnu —
aðallega þó akstur — en réðst svo
sem bifreiðastjóri til Shell
lýðveldisstofnunarárið; miðsum-
ars 1944. Stóð til, að hann yrði
aðeins stuttan tíma í vistinni, en
það átti eftir að sýna sig, að ekki
var þá tjaldað til einnar nætur, því
starfsárin hjá félaginu urðu
nálega 35 að tölu. Talar það út af
fyrir sig sínu máli um manninn, og
þarf ekki útskýringar. Lengi ók
Guðbjartur benzínbílum Shell til
afgreiðslustöðva þess víðsvegar
um landið. Síðar annaðist hann
um margra ára skeið flugvéla-
benzínafgreiðslu félagsins á
Reykjavíkurflugvelli, unz heilsu-
leysi fór að gera vart við sig hjá
þessum annars hrausta manni, en
þá voru honum látin í té léttari
störf við verzlun og fjárvörzlu
einnar benzínstöðvar Shell hér í
Reykjavík.
Öllum störfum sínum sinnti
Guðbjartur af stökustu alúð,
dugnaði og trúmennsku. Einstök
samvizkusemi og áreiðanlegheit
voru honum í blóð borin, og mátti
hann ekki í neinu vamm sitt vita.
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
Einhver hefur sagt, að þessir fyrirferðarmiklu stúdentar
séu stjórnleysingjar. Svo virðist sem þeir séu að reyna að
sundra núverandi þjóðfélagskerfi. Teljið þér, að þeir séu
stjórnleysingjar?
Mér finnst vera hættulegt að skera alla niður við
sama trog. Það væri ósanngjarnt að halda því fram, að
allir stúdentar, sem vilja breytingar á menntakerfinu,
séu stjórnleysingjar. En ég held, að ég geti lýst þeim,
sem eru stjórnleysingjar.
I fyrsta lagi beitir stjórnleysinginn ofbeldi. Ef litið
er á sögu þjóðar okkar, sjáum við, að við teljum, að við
eigum að lifa í friði og við getum verið ósammála, án
þess að beitt skuli ofbeldi. Byltingarmaðurinn viðhef-
ur ofbffldi til að ná marki sínu. Hann mælir með því og
iðkar það.
I annan stað trúir stjórnleysinginn sjaldan á Guð,
því að Guð er Guð skipulags, og í stjórnleysi er ekkert
skipulag. Stjórnleysinginn setur sér sjálfur reglur.
Hann þekkir ekki gullnu regluna, heldur ræður vilji
hans gegn öllum öðrum.
I þriðja lagi hefur stjórnleysinginn venjulega snúið
baki við siðgæði. Hann rís ekki aðeins á móti
þjóðfélaginu. Hann vinnur gegn flestum viðteknum
siðgæðisvenjum.
Ég er ekki þeirrar skoðunar, að allir stúdentar, sem
láta hrífast með í róttækar aðgerðir stúdenta, séu
stjórnleysingjar. Alls staðar eru „góðir krakkar", sem
vilja vera þar, sem eitthvað spennandi er að gerast,
líka meðal stúdentanna. En að því kemur, fyrr eða
síðar, að þeir heltast úr lestinni — og láta þá, sem eru
haldnir óseðjandi eyðileggingarþörf, um að koma á
glundroða.
Ekki stóð hann alltaf með klukku í
hönd til að passa upp á sekúndurn-
ar sér í hag. Mun hafa verið miklu
algengara, að Guðbjartur væri
kominn allt að heilli klukkustund
fyrr á vettvang og til starfa en að
hann mætti mínútu of seint.
Myndu vinnusiðferði og afköst á
hærra stigu í landi okkar nú, ef
fleiri fyrirfyndust af gerð og
gæðaflokki hans.
Guðbjartur missti fyrri konu
sína árið 1955. Lézt hún á Ríkis-
spítalanum í Kaupmannahöfn
eftir stutta sjúkdómslegu.
Árið 1957 — 18. maí — kvæntist
Guðbjartur síðari konu sinni, Unni
Þorsteinsdóttur Einarssonar
húsameistara frá Merkigarði á
Stokkseyri. Hún var þá ekkja eftir
Jón Bergsveinsson iðnaðarmann,
ættaðan úr Breiðafjarðareyjum;
að nokkru alinn upp hjá þeim
fræga og gagnmerka garpi
Snæbirni í Hergilsey. Þau höfðu
átt tvö börn: Þorsteinn flugmann
og Hildi. Unnur er hin glæsi-
legasta kona, myndarleg og músí-
kölsk, og mikil húsmóðir. Kom
einkum í hennar hlut að umgang-
ast börn þeirra beggja frá fyrra
hjónabandi, en geta má nærri, að
þar hefur oft orðið að sigla jafnvel
stundum krappan sjó milli skers
og báru í sambúðinni við ærslafull
börn tveggja ólíkra fjölskyldna á
viðkvæmum aldri. En allt tókst
þetta vel, og lét Guðbjartur ekki
sinn hlut eftir liggja. Reyndist
hann börnum Unnar sem bezti
faðir, einkum Hildi, og síðar henn-
ar börnum, er litu á hann sem
ósvikinn afa. Er mér óhætt að
fullyrða, að þau voru honum ekki
síður kær en hans eigin barna-
börn. Er mér persónulega kunnugt
um þetta, þar eð Gunnlaugur
sonur okkar hjóna er kvæntur
Hildi, sem nú á á bak að sjá góðum
og umhyggjusömum stjúpföður, er
í hvívetna sýndi fjölskyldunni
samstöðu og ræktarsemi svo sem
bezt varð á kosið. Voru þeir
Gunnlaugur mjög samrýndir og
undu sér vel hvor í annars návist.
Hvar sem heimili þeirra Unnar
og Guðbjarts hefir verið, hefir
þeim alltaf tekizt að gefa því
sérstakan þokka, enda bæði list-
ræn, og hann hreinn völundur í
höndunum. Þá ferðuðust þau
mikið saman, bæði innan lands og
utan, og höfðu mikla ánægju af.
Fyrir rúmum tveim árum fóru þau
hjón saman á bókbandsnámskeið,
og varð það þeim báðum upphaf að
skapandi og skemmtilegri tóm-
stundaiðju, einkum þó honum, sem
á örstuttum tíma sýndi sig að vera
hreinn snillingur í iðninni, og það
svo, að kennari Guðbjarts hvatti
hann til að afla sér atvinnurétt-
inda í henni og jafnvel leggja hana
fyrir sig. Var hann búinn að koma
sér upp öllum helztu tækjum til
bókbands, og hafði prýðisgóða
aðstöðu heima fyrir. Gladdist
hann yfir hverri stund, sem hon-
um gafst til að sinna hinni nýju
tómstundaiðju sinni, og er mér i
minni frá næstsíðustu heimsókn
minni til hans á sjúkrahúsið,
hversu hann hlakkaði til við um-
hugsunina um að komast heim og
rjála við bækur sínar, þótt séð
væri fyrir endann á öðrum störf-
um. En „maðurinn með ljáinn" var
nærstæðari en við héldum.
Guðbjartur Þorgilsson var
myndarmaður í sjón; hár vexti,
karlmannlegur og fríður sýnum.
Að jafnaði var hann maður fámáll
og hlédrægur en bjó yfir notalegri
kímni og glettni, sem sjaldan
missti marks, ef hann vildi það við
hafa, og víst gat hann verið glaður
á góðra vina fundum. Skapfestu-
maður var hann og veifiskati
enginn. Guðbjartur var frá-
bærlega góður og umhyggjusamur
heimilisfaðir og einkar sýnt um að
hlynna að fjölskyldu sinni á hinn
hugkvæmasta hátt, og kom ósjald-
an á óvart í því efni.
Nú að leiðarlokum viljum við
hjónin þakka Guðbjarti Þorgils-
syni ánægjuleg kynni frá
fjölmörgum samverustundum
fjölskyldna okkar. Ótilkvaddur
studdi hann og Unnur ýms
sameiginleg áhugamál okkar, og
spöruðu þá hvorki fé né yfirhöfn.
Við hefðum kosið að eiga með
honum lengri samfylgd, en um
slíkt er ekki spurt, þegar kallið
kemur. Við tregum hann.
Hvað er þó eftirsjá okkar hjá
sorg þeira, er næstir Guðbjarti
stóðu; eiginkonu, dætra, stjúp-
barna og barnabarna? Við hjón
biðjum þeim öllum huggunar
hans, sem „læknar mein og þérrar
tár,“ en honum sjálfum fararheilla
út á eilífðarlöndin.
Baldvin Þ. Kristjánsson.
AUGLÝ9INGASTOFA SAMBANDSINS
Vlð höfum byggingavörurnar:
Gólfdúkur
Vandaöur vínyldúkur. Margir litir og munstur.
Verð kr. 3.000—3.225 per. fm.
Byggingavörur
Sambandsins
Suðurlandsbraut 32 • Sirnar 82033 82180