Morgunblaðið - 15.12.1977, Page 24
24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1977
Tómas Árnason
— Minningarorð
Fæddur 19. mars 1940.
Dáinn 5. des. 1977.
Mfnir vinir fara fjöld
feigdin þessa heimtar köld,
ég kem eftir. kannske í kvöld
með klofinn hjálm og
rifinn skjöld,
br.vnju slitna. sundrað sverð
og syndagjöld.
B.H.
Mig langar að minnast vinar
míns, Tómasar Arnasonar, sem
lést mánudaginn 5. des. á Borgar-
spítalanum. Þó að séð yrði að
hverju stefndi er ætið erfitt að
sætta sig við að svo ungur maður
skuli kveðja þennan heim svo
fljótt. Tommi, eins og hann var
alltaf kallaður, var fæddur í Dan-
mörku 19. mars 1940. Faðir hans,
Árni Petersen, var danskur og
kann ég engin deili á honum.
Hann lést árið 1976.
Móðir hans, Unnur Skúladóttir,
kom með hann til Islands, er
Tommi var 6 ára og fluttist hann
þá að Ráðagerði á Seltjarnarnesi.
Þar ólst hann upp hjá Kristni
Brynjólfssyni skipstjóra frá Eng-
ey og dóttir hans Guðríði sem
stjórnaði þvi heimili með rausnar-
skap. Reyndust þau honum eins
og bestu foreldrar. Fósturföður
sinn missti hann um það bil ári
áður en við kynntumst.
Leiðir okkar lágu fyrst saman
haustið 1961, er við urðum sam-
skipa á togaranum Hvalfelli og
tókst með okkur vinátta sem hélst
ætíð síðan. Tommi var alla tíð
sjómaður, kunni hann hvergi bet-
ur við sig en á sjónum, enda báru
sögur um hann þess merki að þar
var maður sem kunni sitt fag.
Skipstjórnarmenn sóttust mjög
eftir þvi að fá hann í pláss hjá sér.
Og með sanni get ég sagt að dug-
legri manni hef ég ekki verið með
til sjós. Tommi var trygglyndur
mjög og góður vinur vina sinna.
Aldrei sagði hann æðruorð um
nokkurn mann.
Móðir hans býr i Danmörku
með seinni manni sínum, Ove
Abildgaard, og þremur börnum
þeirra. Veit ég að hugur þeirra
dvelur nú heima eins og hefur
verið síðustu þrjú árin því þá
veiktist Tommi af þéim sjúkdómi
er dró hann til dauða. Allan þann
tíma sem hann dvaldi á sjúkra-
húsi kom fósturmóðir hans á
hverjum degi að heimsækja hann,
engin hefði reynst sínum nánasta
eins vel og Guðríður gerði, enda
er sorg hennar mikil.
Arið 1964 fór Tommi að búa
með unnustu sinni, Þyri Dóru
Sveinsdóttur; ári síðar eignuðust
þau dreng er skírður var Kristinn
eftir fósturföður hans, er hann
dáði mjög.
Við hjónin höfðum alla tið mik-
ið samband við Dóru og Tomma.
Það var oft giatt á hjalla, og minn-
umst við þeirra stunda með sökn-
uði. Leiðir þeirra skildu eftir
nokkurra ára sambúð, en sam-
band þeirra feðga, Tomma og
Kristins var alla tíð gott.
Innilega samúð vottum við
hjónin Guðríði fósturmóðir
Tomma, syni og öðrum ástvinum.
Blessuð sé minning hans.
Sigurgeir Gunnarsson.
,.í.k veiti vöur tivfld, sem þrautum þjást
og þér skuluð tii mfn leita.
Mín bregðast ei kunna orð né ást
sem öllum eg náði heita'*
Svo taladi hann, sem enn oss ann
sem enn er oss hjálp að veita
(Halldór B.)
Tómas Árnason andaðist að-
fararnótt mánudagsins 5. þ.m. á
Borgarsjúkrahúsinu eftir langa
legu við erfiðan heilasjúkdóm. Lá
hann oft mikið veikur heima, en
mest var hann á Borgarsjúkrahús-
inu undir handleiðslu færustu
lækna, er allt gerðu er hægt var
honum til hjálpar. Bestu þakkir
vil ég færa þeim ásamt hjúkrun-
arliði fyrir alla þá miklu hjúkrun,
er þau veittu Tómasi alla tíð.
Veikindi sin bar hann með
stakri hugprýði og hugarró sem
óvenjulegt er hjá svo ungum
manni.
Foreldrar Tómasar voru Unnur
Skúiadóttir Thoroddsen og Arni
Pedersen lyfjafræðingur, bæði
búsett í Danmörku.
Arni lést fyrir þremur árum.
Þórey Kolbeins
— Minningarorð
Fædd. 7. maí 1895.
Dáin. 8. desember 1977
Hinn 8. þ.m. lést á Landakots-
spitala í Reykjavík Þórey Kol-
beins, 82 ára að aidri. Hún var
fædd á Staðarbakka, Miðfirði 7.
maí 1895.
Foreldrar hennar voru Eyjólfur
Kolbeins Eyjólfsson prestur þar
og síðar að Melstað, Miðfirði, og
kona hans Þórey Bjarnadóttir
Þórðarsonar bónda að Reykhól-
um.
Þórey var þriðja barna þeirra
hjóna, en systkinin voru 10. Af
Kolbeinssystkinunum eru nú átta
látin, en eftir lifa Bjarni, sem er
búsettur í Vancouver í Kanada,
og Páll, búsettur hér í Reykjavík.
Þórey ólst upp hjá foreldrum sin-
um á Meistaö, sem var fjölmennt
menningar-heimili og mikil reisn
yfir.
Er Þórey var 16 ára missti hún
föður sinn séra Eyjólf og stóð þá
móðir hennar Þórey Bjarnadöttir
ein uppi með sinn stóra barnahóp,
10 börn, og þar af 6 innan við
fermingu.
Hagur fjölskyldunnar varð
erfiður við fráfall séra Eyjólfs.
Svo stóð á, að hann hafði nýlega
lokiö byggingu íbúðarhúss á Mel-
stað. Það var á þeim tíma mjö
myndarlegt steinhús. Þá, eins og
nú, átti ríkið íbúðarhús prest-
setra, en lagði þó ekkert fram til
byggingar þeirra. Nokkurt lán gat
presturinn fengið, en hvíldi á hús-
inu og fylgdi því. Hitt varð hann
að leggja fram sjálfur án nokkurs
eignarréttar í húsinu. Til þess að
geta reist steinhúsið á Melstað
hafði séra Eyjólfur hleypt sér í
skuldir. Viö fráfall hans varð
ekkjan að standa skil á þessum
skuldum. Tii þess að fullnægja
skuldunautunum voru eignir bús-
ins seldar, og gengið hart að.
Ekkjan og börnin stóðu uppi alls-
laus.
Fjölskylda frú Þóreyjar reynd-
ist henni þá mjög vei. Foreldrar
hennar og systkini tóku höndum
saman, og keyptu jörðina Lamba-
staði á Seltjarnarnesi og létu frú
Þóreyju fá hana til ábúðar. Þnag-
að fór hún með öll börn sín.
Næstelsti sonurinn, Eyjólfur,
vár 18 ára, er faðirinn dó. 17 ára
hafði hann lokiö námi við bænda-
skölann á Hölum. Hann var mikill
ágætismaður bæði að drengskap
og dugnaði. Hann sagði við móður
sína i sorg hennar, að hún skyldi
ekki kvíða, hann skyldi hjálpa
henni víð uppeldi systkinanna.
Það gerði hann með mikilli prýði
og óeigingirni. Hann stóð fyrir
búi móður sinnar, hafði forustu í
systkinahópnum, og var þeim
yngri sem faðir. Fjölskyldan
skapaði sér gott heimili á Lamba-
stöðum. Samheldni var mikil.
Systkinin svo samrýmd, að systk-
inaböndin, sem tengdu þau, voru
alla tíð óvenju sterk. Góð móðir,
sem bjart var yfir, mötaði
heimilishætti. Andrúmsioft fram-
sækni og heilbrigðrar bjartsýni
ríkti. Faðirinn hafði einnig djúp
áhrif á börn sín. Þau, sem mundu
hann vel, höföu unnað honum og
dáðu hann mjög.
En auður var ekki í garði og
ung urðu flest systkinin að standa
á eigin fótum.
Er Þórey Pálína var 18 ára hóf
hún verzlunar- og afgreiðslustörf,
er urðu hennar ævistörf upp frá
því. Fyrst vann hún hjá Halldóru
Ólafs., kaupkonu, er verzlaði að
Bankastræti 12, og var hjá henni
um 10 ára skeið. En lengst vann
hún við afgreiðslu-störf í verzlun-
inni Manchester hér í Reykjavik,
eóa 40 ár. Þar hætti hún störfum
71 árs. Eigandi verzlunarinnar
Manchester Halldór Gunnlaugs-
son, siðar sonur hans, Rútur Hall-
dórsson, reyndust Þóreyju góðir
húsbændur. Þórey var mjög
traust og góð kona. Hún giftist
aldrei, en var sem önnur móðir
systkinabarna sinna 38 að tölu, og
(illum eigum við hlýjar minningar
um Eyju frænku, sem var okkur
öllum svo góð.
Þórey bjó aö Túngötu 31 í 38 ár.
I sama húsi bjó systir hennar Ást-
hildur, sem nú er látin. Enn frem-
ur búa í sama húsi bróðir hennar
Páll og kona hans frú Laufey
Þorvarðardóttir Koibeins. Heimil-
ið á Túngötunni hefur i huga okk-
ar systkinabarnanna verið tákn
um samheldni Kolbeinssystkin-
anna frá Melstað. Þar hefur alltaf
ríkt sá andi, sem styrkir og bind-
ur Kolbeinsfjölskylduna saman.
Er Þórey hætti að vinna og ellin
fór að gera henni erfiðara fyrir að
hugsa um sig, naut hún sérstakrar
umhyggju mágkonu sinnar frú
Layfeyjar og bróður síns Páls.
Átti hún hjá þeim ágætu hjónum
góða daga sín síðustu ár.
I júní í sumar var hún lögð á
Landakotsspitala. Þar naut hún
ágætrar hjúkrunar, þar til hinsta
kallið og hvíldin komu.
Eg þakka Eyju frænku fyrir allt
og allt og veit að hún er í guðs
höndum.
Eyjólfur K. Sigurjónsson.
Borin er til moldar í dag, elsku
frænka mín Eyja, en það kölluðu
allir frænku mina Þóreyju Kol-
beins. Sennilega hef ég þekkt
hana einna bezt systkinabarna
hennar. Sjálf eignaðist hún ekki
börn, en þau börn sem systkini
hennar áttu voru allt hennar
börn, í hennar augum. — Og
börnin þeirra hennar barnabörn.
Mér fannst hún ætíð koma mér í
ömmu stað, svo góð var hún við
mig og fjölskyidu mína. Syni mín-
um þótti mjög vænt um hana og
þegar faðir hans spurði hvort
Eyja frænka hafi ekki verið góð,
svaraði hann: ,,Jú, hún gaf okkur
alltaf súkkulaðikex.“
Frá bernsku minni er mér það
minnisstæðast þegar hún sat við
rúmstokkinn hjá mér á kvöldin og
raulaði visur fyrir mig unz ég
sofnaði. En þetta átti hún hægt
með, þar eð hún bjó á efri hæð-
inni hjá foreldrum mínum og þar
svaf ég í herbergi með henni.
Eins hafði ég gaman af að heyra
hana segja frá því sem drifið
hafði á daga hennar, frá þvi hún
var ung að árum og það sem fyrir
hana bar í daglegum störfum við
vinnu sína í Manchester. Þar
vann hún í 40 ár, en hætti störfum
er hún var komin á áttræðisaldur-
inn.
Með þessum orðum vil ég
kveðja Eyju mína og þakka henni
allt það sem hún gerði fyrir mig
og fjölskyldu mina.
Guð blessi minninguna um
hana.
Margrét Kolbeins.
Fröken Þórey Kolbeins lést á
Landakotsspítala þann 8. desem-
ber eftir erfið veikindi. Þórey
fæddist 7. maí 1895 að Staðar-
bakka i Miðfirði, V-
Húnavatnssýslu, dóttir prests-
hjónanna þar, sr. Eyjólfs Kol-
beins og Þóreyjar Bjarnadóttur
frá Reykhólum. Stóðu að henni
traustar presta- og bændaættir
frá Breiðafirði og Vestfjörðum,
sem ekki er þörf að rekja nánar
hér. Þó er ekki úr vegi að minnast
á eina formóður hennar og nöfnu,
Þóreyju Gunnlaugsdóttur á Reyk-
hólum (dáin 1863, 77 ára), er var
gift Þórði Þóroddssyni, beyki og
bónda á Reykhólum. En hún var
Minning — Sigurbjörg
Jóna Magnúsdóttir
I dag fer fram frá Fossvogs-
kirkju útför frú Jónu Magnús-
dóttur, Einarsnesi 36, en hún and-
aðist í Landakotsspitala 7. þ.m.
eftir örskamma legu. Jóna Magn-
úsdóttir var Fljótshlíðingur, fædd
að Heylæk 1. sept. 1905. Foreldrar
hennar voru Guðrún Helgadóttir
frá Heylæk og Magnús Sigurðsson
er var Landeyingur að uppruna.
Jóna dvaldi á æskuheimili sínu til
18 ára aldurs, að leiðin lá til
Reykjavíkur. Ég hygg að hún hafi
dvalist hér fyrst um sinn í skjóli
systra sinna, sem hingað voru
fluttar.
Snemma mætti Jónu and-
streymi. Hún missti móður sína
11 ára gömul, en það er sár lífs-
reynsla fyrir barn á þessum aldri.
Fljótlega eftir komuna hingað til
Reykjavíkur veiktist Jóna og
dvaldi um tíma á heilsuhæli, og
þótt bati fengist var heilsan
aldrei sterk.
I Reykjavík kynntist Jóna eftir-
lifandi eiginmanni sínum, Pétri
Guðmundssyni frá Borg í Arnar-
firðí, og giftust þau'árið 1929. Var
heimili þeirra hjóna alla tíð hér í
Reykjavik, og stundaði Pétur að-
allega sjósókn og síðar fisksölu.
Mjög fljótlega eftir giftingu
þeirra Jónu veiktist Pétur alvar-
lega, og var árum saman að ná sér
eftir þau veikindi. Þetta voru erf-
iðir tímar í allsleysi kreppuár-
anna, þegar enga félagslega að-
stoð var að fá. En hvað skyldi þá
hafa hjálpað fólki við svipaðar
aðstæður á þessum timum? Jú,
einmitt það sem nútímafólk hefur
glatað í allt of mörgum tilfellum:
að treysta guði, sýna hver öðrum
tillitssemi, og gera ekki of miklar
kröfur til annarra. Alla þessa
góðu kosti hafði Jóna til að bera í
ríkum mæli, enda vann hún sínar
orrustur.
Þrátt fyrir þá erfiðleika sem á
hefur verið minnst, tel ég að Jóna
hafi verið mikil gæfukona. Sterk-
ur þáttur í fari hennar var kær-
leiks- og fórnarlund, og hún fékk
tækifæri til að ausa af þeim
brunni til svo að segja síðasta
dags. Tengdaforeldrar hennar,
sem voru árum saman með þeim
hjónum, nutu aðstoðar hennar og
umhyggju til hinstu stundar. Þá
var Jóna þremur sjúkum og^ ein-
stæðum systkinum sinum stoð og
stytta meðan þau lifðu.
Jóna lifði alla tíð í ástríkri sam-
búð við eiginmann sinn, og gat
glaðst yfir velgengni sona þeirra
hjóna, sem reyndust foreldrum
sínum í alla staði frábærlega vel,
en þeir eru Gunnar vélvirki,
kvæntur Þóreyju Hannesdóttur,
og Magnús stórkaupmaður,
kvæntur Eyþóru Valdimarsdótt-
ur. Allar þessar góðu gjafir kunni
Jóna að meta.
Að lokum flyt ég vini okkar
Pélri og fjölsk. innilegar samúð-
arkveðjur. Ég er þess fullviss að
kærleikshugur góðrar eiginkonu
og móður muni fylgja ykkur.
Þökk fyrir góð kynni.
A.S.
Við andlát frú Sigurbjargar
Jónu Magnúsdóttur frá Heylæk í
Fljótshlið brjótast minningarnar
fram af löngum og góðum kynn-
um. Sem ungur maður kom ég til
hennar og manns hennar, Péturs
Guðmundssonar, með Þórunni
konu minni, sem var frænka
hennar og einnig kennd við Hey-
læk í Fljótshlíð. Frá þeirri stundu
stofnaðist mikil vinátta milli okk-
ar og Jónu og fjölskyldu hennar.
Á þessum kreppuárum höfðu
margir lítið fyrir sig að leggja og
lífsbaráttan oft erfið, en þá er
maðurinn oft stærstur er vandinn
er mestur. A heimili Jónu og
Péturs voru tveir ungir synir og
tengdaforeldrar, en þrátt fyrir
ýmsa erfiðleika vegna veikinda,
var þar glatt á hjalla og gott að
koma.
Og lífið gekk sinn gang. Fyrr en
varir eru synirnir fulltíða menn
og hafa stofnað sitt heimili. Gunn-
ar vélvirki að atvinnu, kvæntur
Þóreyju Hannesdóttur, og
Magnús stórkaupmaður, kvæntur
Eyþóru Valdimarsdóttur. Sam-
heldni mikil var með þessum fjöl-
skyldum, enda veganestið að
heiman gott.
Sambúð þeirra hjóna Jónu og
Péturs var í alla staði til fyrir-
myndar, þar sem ást og gagn-
kvæmur skilningur fengu að
njóta sin. Systkini Jónu voru
lengi búsett í Reykjavík og sam-
gangur við þau og heimili þeirra
einnig tiður. Við hið skyndilega
andlát Þórunnar konu minnar
voru hlý orð og hluttekning Jónu
og fjölskyldu hennar mér mikill
styrkur. Með síðustu sporum
Jónu hér á jörðu var að koma í
heimsókn til háaldraðrar fóstur-
systur minnar, Jórunnar Jóns-
dóttur, og njóta samvístar með
henni þótt hún sjálf væri þá sár-
þjáð i læknisvitjun. Þannig er
henni best lýst. Engan óraði fyrir
því þá, að hún ætti svo stutt eftir
af sinni jarðvistargöngu. En lifið
er hulin gáta, og eitt er víst að
jafn trúuð kona og Jóna sál. var á
góða heimkomu í ríki Drottins.
Jónu er minnst með þakklæti og
virðingu fyrir kærleik og hjálp-
fýsi, ástúð og fórnarlund sem
aldrei brást.
Börnum mínum var hún líka
sem besta vina og munu þau einn-
ig lengi minnast hennar.
Að lokum færi ég og fjölskylda
mín eftirlifandi eiginmanni, Pétri
J. Guðmundssyni, og öllum ást-