Morgunblaðið - 20.08.1974, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 20. AGUST 1974
31
— Kýpur
Framhald af bls. 1
Lögreglan aðgerðalaus
Starfsmaður bandaríska sendi-
ráðsins i Nikósíu sagði, að Davies
hefði staðið í hópi fólks og það
hefði verið tilviljun, að hann varð
fyrir skotinu, en skothríðinni var
beint að skrifstofu hans og fbúð.
Þegar sendiherrann féll hljóp
einn ritaranna, Kýpurstúlka af
grískum ættum, til hans, en við
það tætti önnur kúla í sundur
höfuð hennar, sagði starfsmaður-
inn.
Áður höfðu mótmælendur hellt
bensini yfir 12 bifreiðar, sem
stóðu við sendiráðsvegginn, og
kveikt i. Um tíma sá varla í bygg-
inguna fyrir svörtum reyk.
Starfsmenn sendiráðsins báðu
um lögregluvernd klukkan 8 um
morgun, 4 klukkustundum áður
en mótmælaaðgerðirnar byrjuðu,
aðeins 30 til 40 óvopnaðir lög-
reglumenn voru sendir, en þjóð-
varðlið Kýpur svaraði ekki beiðn-
inni. Fjöldi lögreglumanna horfði
aðgerðalaus á, þegar strákar
kyeiktu í bílunum á meðan aðrir
reyndu að stöðva mannfjöldann
og hrópuðu ,,í guðs bænum, það
eru Kýpurbúar þarna inni“.
Hermenn Sameinuðu þjóðanna,
sem héldu strax til sendiráðsins,
munduðu vopnin, en reyndu ekki
Félaaslif
Filadelfía Reykjavík
Bibliulestur i kvöld kl. 8.30. Peter I
Inchcombe talar. Allir velkomnir. I
að stöðva óeirðirnar. Talsmaður
S.Þ. sagði sfðar, að friðargæzlu-
sveitirnar hefðu farið að beiðni
um að forða „hinum særða sendi-
herra“, en ekki viljað skipta sér
af mótmælunum.
Tuttugu mínútum eftir að
óeirðirnar hófust og fólkið fór að
kasta steinum að sendiráðinu og
rifa niður bandaríska skjaldar-
merkið, mætti þjóðvarðliðið.
„Þeir fóru að skjóta upp i loftið
. . . en það var aldrei skotið frá
sendiráðinu," sagði talsmaður
sendiráðsins.
Grískur Kýpurbúi sagði, að
bandarískir verðir hefðu hleypt
af skotum, en sendiráðsmenn
segja, að þeir hafi aðeins varpað
táragassprengjum.
Cleridies forseti Kýpur sleit
blaðamannafundi, þegar hann
frétti af óeirðunum og flýtti sér
til sendiráðsins með gasgrímu fyr-
ir andlitinu. Hann horfði á þegar
lik Davies var borið út á börum,
en á meðan dundu kúlur i veggj-
um sendiráðsins, sumar þutu rétt
við höfuð forsetans.
Stuttu síðar sagði forsetinn:
„Ég fordæmi með hryllingi
þennan óhugnanlega glæp, sem
gengur gegn hagsmunum Kýpur.
Ég iýsi sorg minni og samúð.“
Lögreglan sagði, að engar hand-
tökur hefðu farið fram vegna
skotárásanna, en sjónarvottar
segja, að þeir hafi séð lögreglu
fást við gríska skyttu, sem tilheyr-
ir Eoka-b samtökunum, sem
hjáipuðu til við stjórnarbylting-
una 15. júlí.
Tyrkir vilja hopa
Henry Kissinger sagði, að hann
hefði hvatt Ecevit til að sýna
meiri lipurð i samningum um
Kýpur og látið i ljós þá skoðun, að
Kettlingur Antik-húsgögn
Fress, tapaðist frá Leifsgötu sl. Vegna flutnings eru til sölu antik-
laugardag. Svart bröndóttur með húsgögn. Um er að ræða nokkur
hvita bringu og lappir og hvitan borð, skápa, kommóður, skatthol
blett á vinstri mjöðm. Finnandi o.fl.
vinsamlegast hringið í síma Nánari upplýsingar i sima 15722
18665. millikl. 17.00 og 18.00.
Verkamenn óskast
nú þegar. Ákvæðisvinna.
Steypustöðin h. f.,
sími 33603.
Hæð við Goðheima
160 ferm glæsiieg hæð við Goðheima. Ibúðin
er m.a. 4 herb. 2 saml. stofur o.fl. Sér þvotta
hús og geymsla á hæð. Sér hitalögn. Teppi.
Vandaðar innréttingar. Bílskúrsréttur. Eign í
sérflokki.
Eignamiðlunin, Vonarstræti 12,
sími 2777 7.
Verksmiðjuútasla
Þriggja daga útsala á ytri fatnaði kvenna kápum
og jökkum, sumar- og vetrar. Eldri og nýrri
gerðir aðallega í minni stærðum. Verðið ótrú-
lega lágt.
Verksmiðjan Max h. f.,
Skúlagötu 5 7.
Til sýnis og sölu:
Peugeot 504 árg. '73 og
Willys jeep árg. '74, 6 cyl. 127 hestöfl með
meyers húsi, ekinn 6 þús. km. til sýnis og sölu í
sýningarsal okkar Skeifunni 1 7.
Sýningarsalurmn Sveinn Egi/sson h. f.,
Skeifunni 1 7.
hann áliti Tyrki hafa helgað sér
of stórt landsvæði á Kýpur, þeir
yrðu að taka meira tillit til við-
kvæmni Grikkja hvað það snerti
og eins varðandi stærð herliðs
þeirra. Gerði hann þetta í símtali,
sem hann átti við tyrkneska for-
sætisráðherrann. Sagði Kissinger,
að hann hefði fengið fullvissu
Ecevits fyrir þvi, að Tyrkir væru
reiðubúnir til að vikja af sumum
þeim landsvæðum, sem þeir hafa
lagt undir sig á Kýpur, en nú ráða
þeir40% af svæði eyjarinnar.
Kissinger sagði, að takmörk
væru fyrir því, hverju hægt væri
að ná með diplómatískum að-
ferðum. Hann neitaði ásökunum
um, að Bandaríkin styddu Tyrki
og sagði: „Tyrkir fengu ekki yfir-
höndina á Kýpur vegna stefnu
Bandaríkjanna heldur vegna
þess, að gríska stjórnin, sem var
við völd á undan stjórn Kara-
manlis, eyðilagði jafnvægið á
milli hinna tveggja samfélaga,
sem eru á Kýpur.“
Borgarastjórnin styrkist
Sú ákvörðun grísku stjórn-
arinnar að reka æðstu herforingja
landsins úr störfum er merki um,
að hún sé að styrkjast í sessi og að
nú hafi Konstantin Karamanlis
öll yfirráð yfir herafla landsins.
Karamanljs hefur Itrekað þá
skoðun sína, að Grikkir eigi ekki
að taka þátt I frekari samninga-
viðræðum um Kýpur, en hefur
ekkert viljað segja um þá yfirlýs-
ingu Bandaríkjamanna, að þeir
muni hætta vopnasölu til Tyrk-
lands ef um frekari vopnahlés-
brot verði að ræða af þeirra hálfu.
Gæzlulið S.Þ. sagði, að engir
bardagar hefðu verið á Kýpur á
mánudag.
— Þrælmontnir
Framhald af bls. 2
koma fram, að þeir hafa jafnvel
fylgzt með æfingum hjá
strákunum.
Þeir Þorvaldur og Þorsteinn
hafa stundað völlin I tugi ára,
Þorvaldur var I KR og Þor-
steinn i Val. Þeir fóru ekki að
fylgja Víkingi að málum fyrr
en synir þeirra fóru að æfa og
keppa með því félagi. Magnús
hefur alltaf leikið sömu stöð-
una, vinstri bakvörð, en Eirík-
ur var framherji allt þar til I
sumar, að hann var reyndur I
stöðu hægri bakvarðar með
þeim árangri, að hann er nú
kominn I landliðið. Þeir léku
ætlð með a-liðunum i yngri
flokkunum og I meistaraflokk
komust þeir fljótlega er þeir
höfðu aldur til, Magnús 1966 og
Eiríkur 1967.
Blm. hitti þá félaga Þorvald
og Þorstein I hálfleik og auðvit-
að sátu þeir saman I stúkunni
eins og öll hin árin. Brátt hófst
leikurinn að nýju og varð þá
erfiðara að ná sambandi við þá
félaga, enda fylgdust þeir með
leiknum af lifi og sá. Þó tókst
að fá hjá þeim svar við einni og
einni spurningu, t.d. kváðust
þeir alltaf hafa haft von um, að
strákarnir ættu einhvern tima
eftir að leika I landsliðinu. Og
vallarferðum ætla þeir svo
sannarlega að halda áfram.
„Við höfum alltaf haft gaman
af knattspyrnunni og því ætt-
um við að hætta að horfa á hana
nú, þegar strákarnir hafa náð
svona langt?“ sögðu þeir félag-
ar. Þegar hér var komið sögu sá
blm., að bezt var að láta þetta
gott heita, stakk á sig blýanti og
blaði og óskaði þeim félögum til
hamingju með þennan hátíðis-
dag í lífi þeirra. Þeir gátu vissu-
lega verið ánægðir með árang-
ur strákanna sinna og alls ís-
lenzka liðsins.
— íþróttir
Framhald af bls. 30
Virkunen, Aki Heiskanen, Juoko
Suomalainen.
Dómari: T. R. Kyle frá
Skotlandi — dæmdi yfirleitt vel,
en vel má vera að dómur hans, er
Finnarnir skoruðu annað mark
sitt hafi verið hæpinn.
Línuverðir: Rafn Hjaltalín og
Eysteinn Guðmundsson.
Áhorfendur 3263.
— stjl.
- Nýr varaforseti
Framhald af bls. 1
Ronald Reagan ríkisstjóri í Kali-
forniu.
Það hefur hins vegar spillt
möguleikum Bush að því er hald-
ið er, að hann hafi fengið 10.000
dollara úr leynisjóðutn Hvita
hússins, þegar hann var í fram-
boði fyrir repúblikana í kosn-
ingum til öldungadeildarinnar i
Texas fyrir fjórum árum en tap-
aði.
Ráðunautar forsetans sögðu um
helgina, að Ford hefði ekkert lát-
ið uppi um, hvern hann viidi helzt
i varaforsetaembættið, en Rocke-
feller er sá eini, sem forsetinn
hefur sagt opinberlega að komi til
greina.
Nokkrir ráðunauta Fords for-
seta hafa lika beitt sér fyrir því,
að Rockefeller verði fyrir valinu,
enhannsagði afsér embætti rikis-
stjóra í New York i fyrra og hafði
þá gegnt því starfi i fjórtán ár.
Hann hefur siðan búið sig undir
fjórðu tilraun sína til þess að
verða tilnefndur forsetaframbjóð-
andi repúblikana — í kosningun-
um eftir tvö ár.
Rógsherferð.
Ford minntist á Rockefeller
vegna tilraunar, sem ráðunautar
hans sögðu, að hópur hægri
manna hefði gert til þess að
ófrægja Rockefeller, en sú tilraun
fór út um þúfur og þeim tókst
ekki að eyðileggja möguleika
hans á því að verða útnefndur
varaforseti.
Blaðafulltrúi Fords, Jerald F.
Terhorst, sagði: „Ford forseti hef-
ur tjáð mér að sá möguleiki hafi
verið athugaður, og sé enn i at-
hugun, að Rockefeller fyrrver-
andi ríkisstjóri verði tilnefndur
varaforseti."
Hvíta húsið neitaði þvi að
fengnum upplýsingum Leon
Jaworskis saksóknara í Water-
gatemálinu, að nokkuð væri hæft
i ásökunum um, að Rockefeller
hefði greitt glæpamönnum fé til
þess að trufla landsþing
demókrata 1972.
Einhver „hr. Long“ hringdi til
Hvita hússins og bar fram ásökun-
ina. Sama ásökun barst seinna frá
mörgum öðrum mönnum. Ráðu-
nautar Fords forseta telja, að hér
sé um að ræða „hægri sinnaða
öfgamenn", þótt ekki sé vitað til
þess að þeir standi i tengslum við
nokkur kunn samtök.
„Long“ sagðist hafa undir
höndum afrit af skjölum, er hefðu
eitt sinn verið i eigu samsæris-
mannsins E. Howard Hunts, sem
hefur verið dæmdur fyrir þátt-
töku í Watergatemálinu, og ættu
að sýna að ásökunin væri rétt.
Rannsókn Jaworskis leiddi ekkert
slíkt í ljós.
Þeir, sem leggja að Ford að
tilnefna Rockefeller, benda á
langa reynslu hans í landsmálum
og málum New York-rikis. Þeir
segja, að með vali hans myndist
heppilegt jafnvægi milli hans og
Fords, bæði landfræðilegt og hug-
myndafræðilegt. Auk þess muni
val hans gera Ford kleift að koma
í veg fyrir bollaleggingar á fyrstu
vikum hans i embætti forsetaefni
repúblikana 1980, en það verði
erfiðara ef yngri maður verði
fyrir valinu.
Hvað um Morton?
Rogers Morton innanrikisráð-
herra, fulltrúi Bandarikjanna á
hátiðinni á Þingvöllum I siðasta
mánuði, getur komið til greina.
Morton hefur setið í nefnd
fjögurra ráðgjafa, sem hefur
aðstoðað Ford við endurskipu-
lagningu starfsliðs Hvíta hússins.
Tveir menn auk Mortons í nefnd-
inni hafa þótt koma til greina i
varaforsetaembættið, þeir Donald
Rumsfeld, sem er ofarlega á blaði,
og William Scranton, sem eitt
sinn var varaforsetaefni. Fjórði
maðurinn í nefndinni er John O.
Mersh þingmaður frá Virginia.
Vikuritið Time telur Morton
komatilgreina sem varaforseta
þar sem þingleiðtogar geti auð-
veldlega sætt sig við hann og
engin vandkvæði verði á þvi að
þingið staðfesti skipun hans.
Morton var þingmaður Mary-
lands, þegar áhrif Fords voru sem
mest i fulltrúadeildinni og vinátta
þeirraernáin. Hann var formaður
landstjórnar Repúblikanaflokks-
ins 1969 til 1971. Time segir, að
hann sé ihaldssamur, en eigi fáa
óvini, hvort heldur er í röðum
repúblikana eða demókrata.
Meðal þeirra manna, sem Timc
telur koma til greina, eru einnig
Melvin Laird, Elliot Richardson,
Albert Quie, Ronald Reagen,
Mark Hatfield, Scranton, Charles
Percy og Charles Goodell.
— Sveitarfélögin
Framhald af bls. 32
sveitarfélögunum I gifurlegan
vanda og myndi hann fara vax-
andi á næstunni ef ekkert yrði að
gert. Vandamálið væri mikið hjá
öllum þéttbýlissveitarfélögunum,
það væri ekkert, sem stæði upp
úr.
— Skortur
Framhald af bls. 32
bakkanum, en getum ekki leyst
þær út,“ sagði Hjörtur. „Get ég
nefnt sem dæmi, að bara mitt
fyrirtæki á milljónir króna í
Seðlabankanum, sem þar hafa
verið frystar vegna 25% innborg-
unarskyldunnar." Sagði Hjörtur,
að skortur væri á ýmsum nauð-
synlegum tækjum, þannig gæti J.
Þorláksson og Norðmann t.d. ekki
annað eftirspurn eftir hreinlætis-
tækjum, eins nauðsynlegur hlut-
ur og þau eru í hverri ibúð. Sama
má segja um fleiri tegundír. Mun
vera sömu sögu að segja hjá öðr-
um byggingarvöruverzlunum.
Einu viðskiptavinirnir, sem nú
fá lánað hjá byggingarvöruverzl-
unum, eru fastir viðskiptavinir,
sem eiga við þær mikil viðskipti.
Áður gátu t.d einstaklingar feng-
ið byggingarvörur með greiðslu-
fresti, en nú hafa verzlanirnar
alveg tekið fyrir það. Þetta hefur
haft slæmar afleiðingar fyrir
marga húsbyggjendur, sem e.t.v.
hafa treyst á greiðslufrest á með-
an þeir voru að biða eftir lánum
og annarri fjármagnsfyrir-
greiðslu.
— Gagnfræða-
skóli
Framhald af bls. 4
gagnfræðaskólans og þakkaði
gefendum rausnarlega gjöf,
sem er stórt framlag til aukn-
ingar tækjakosti skólans. Við
þetta tækifæri minntist skóla-
stjóri Jóns Þ. Björnssonar, sem
var á sínum tima meðal fremstu
skólamanna landsins og mun
svo verða talinn á spjöldum
sögunnar.
Að afhendingu lokinni bauð
bæjarráð Sauðárkróksbæjar til
kaffidrykkju að Hótel Mæli-
felli. Undir borðum flutti for-
maður skólanefndar, Guðjón
Ingimundarson, ræðu, þar sem
hann minntist Jóns Þ. Björns-
sonar sem borgara á Sauðár-
króki og starfa hans i þágu
staðarins á ýmsum sviðum. Svo
og þakkaði Guðjón gefendum
hlýhug þeirra og ræktarsemi
við heiinabyggð, sem hin veg-
lega gjöf bæri vott um, jafn-
framt því að heiðra minningu
föður þeirra.
— jón.
— 1500 millj.
Framhald af bls. 32
má ætla, að tap frystingar fyrri
helming þessa árs nemi um það
bil 500 millj. kr., miðað við fram-
leiðslukostnað og markaðsverð i
dag má ætla, að tap frystingar
nemi á ársgrundvelli um 1500
millj. kr.
Af þessum ástæðum eru mörg
frystihús nú að stöðvast vegna
greiðsluerfiðleika og er þvi áríð-
andi, að nú þegar verði gerðar
þær ráóstafanir í efnahagsmálum,
sem tryggi rekstursgrundvöll
sjávarútvegsins.
Með tilliti til rekstrartaps
frystihúsanna það sem af er þessu
ári og einnig með hliðsjón af þvi,
að útflytjendur hafa verið látnir
bera tap á birgðum við gengis-
hækkanir, þá telur stjórn S.H. það
réttlætismál, að útflytjendur
njóti þeirra hækkana á birgðum,
sem kynnu að koma fram við
gengislækkun."