Morgunblaðið - 22.05.1965, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
l
Laugardagur 22. maí 1965
ÚTVARP REYKJAVÍK
SÉRLEGA fróðlegt, en tæplega
nógu líflega flutt, var erindi,
sem Ágúst Sigurðsson, stud. theol
flutti á sunnudaigskvöldið 9. maí
og snerist að mestu um málavafst
ur viðvíkjandi kirkju- og klaust-
urbrunanum á Möðruvöllum í
Hörgárdal 1316. Sá aitburður er,
sem kunnugt er, uppistaðan í
hinu fræga leikriti Davíðs í
Fagraskógi: „Munkarnir á Möðru
völlum.“
Sagnfræðingar vita fremur lít-
að um atvik að sjálfum brunan-
um, þar er skáldið þeim skyggn-
ara, en hins vegar má finna í
Laurentíusarsögu Hólabiskups,
en hann varð biskup 1322, ýmsar
heimildir um eftirmál eftir brun-
ann, otg rakti Ágúst þær allítar-
lega. — Möðruvallaklaustur var
stofnsett 1296 af Jörundi Hóla-
biskupL
Kvöldstundirnar með Tage
Ammendrup, annað hvent sunnu-
dagskvöld eru að verða æ
skemmtilegri. Framhaldsleikritið
„Litla fjölskyldan“ nýtur mikilla
vinsælda, og
íjári var það
áknrænt gaman
eikritið af bif
reiðaverkstæð-
inu, þar sem bíl-
ngandinn varð
ið bíða dögum
:ða vikum sam-
n eftir smávið-
gerð. Að lokum
Tage varð hann að
/.mmendrup punga út 30-40
þús. krónum, en
fékk svo ekki bílinn í gang, af
því að smáviðgerðin hafði
gleymzt vegna ónauðsynlegra við
gerða, til þess gerðum eingöngu
að hleypa kostnaðinum upp. —
Þá er kvæði kvöldsins mjög vin-
sælt í þessum þætti o.fl.
Á mánudags og þriðjudags-
kvöld var útvarpað eldhúsdags-
umræðum frá Alþingi. Ekki er
ástæða til að vitna í þær, það
hefur þegar verið gert bæði í
þessu blaði og öðrum. Má og
segja, að fremur fátt nýstárlegt
kæmi fram við umræður þessar,
flest hafði áður verið rætt meira
og minna í blöðum. — Athyglis-
verð var tillaga Gunnars Thor-
oddsen, fyrrv. fjármálaráðherra,
um það að efla álit og gegni ís-
lenzku krónunnar með því að
gera 10 krónur að lægstu mynt-
einingu í krónutali. Krónan fengi
þannig tífallt gildi þess, sem nú
er, og tíeyringur yrði lægsta
slegna myntin. Aðgerðir svipað-
ar þessu hafa
verið reyndar
víða erlendis til
styrktar og auk-
ins álits gjald-
miðli og þótt gef
ast vel, t.d. í
Frakklandi. —
Fram kom við
þessar umræður,
að þjóðartekjur
íslendinga eru
nú um 15 þús.
milljónir króna
árlega, og er það ekki óálitleg
upphæð. Það eru líklega a.m.k.
75 bús. á hvern einstakling í land
inu, og þar sem kornabörn, sjúk-
lingar og gamalmenni eru að
jafnaði ekki tekjuhá, virðist
mér, leikmanni í fjármálum, sem
margir hljóti að hafa skramibi
góðar tekjur, og fjárhagsleg af-
koma þjóðarinnar í heild geti
ekki verið ýkja slæm. Verði þetta
talið móðúharðindaástand, þá
verður gaman að lifa, þegar vel-
gengnisárin koma.
Á miðvikudagskvöld flutti Guð
mundur Sigurðsson næstsíðasta
vísnaþáttinn á „vetrardag-
skránni". Maður á sem sagt ekki
að fá að dunda við það að botna
vísnafyrrihluta yfir há'bjargræðis
tímann, og lagerinn kannski á
þrotum. — Þá er ekki annað að
gera en þakka fyrir þáttinn og
vona, að hann verði endumýjað-
ur með haustinu.
Baldur Pálmason flutti góðan
þátt þetta kvöld eftir Sigurð
Egilsson á Húsavík: Aldarfar í
uppvexti minum snemma á öld-
inni, nefndist hann. Sérlega at-
hyglisverður var frásöguþáttur
eftir Þormóð Sveinsson á Akur-
eyri, sem Óskar Ingimarsson
flutti. Var þar greint frá því, er
höfundi heppnaðist naumlega að
bjarga allstórum fjárhóp og sjálf-
um sér undan snöggu hríðar-
áhlaupi í febrúar 1908. Atvik að
þessu voru slík, að Þormóður
velti fyrir sér þeirri spurningu,
hvort það hefði verið tilviljun,
orsakasamband, eða einhver dul-
in heillavættur, sem stjórnaði
því, hve giftusamlega til tókst.
Hallaðist hann helzt að síðustu
skýringunni.
Öll var frásögn þessi mjög lif-
andi. Það er gaman þegar sögu-
menn reyna að skyggnast eftir
orsökum að atkvikum, sem hafa
hent þá, huga að dýpri skýring-
um en þeim, sem menn láta sér
almennt nægja. Þótt „lífsgátan"
verði kannske aldrei leyst að
fullu, þá eru það þeir menn, sem
leggja það á sig að hugsa um
orsök og afleiðingu atburða og
fyrirbæra, sem halda spurning-
unni vakandi. Auk þess er það
mikils virði, að menn nenni að
huigsa út fyrir sitt daglega brauð
strit.
„Risinn einn árdag úr eyði.“
Svo nefndist samfelld dagskrá,
sem flutt var á fimmtudagskvöld
í tilefni af því, að 11. maí sl. voru
10 ár liðin frá því er Kópavogur
• Nöfn á kvikmyndum
Velvakandi hefur minnzt á
það áður, að kvikmyndahúseig
endur eiga að taka fram hið
erlenda nafn kvikmyndanna,
sem þeir auglýsa í blöðunum.
Sé eingöngu birtur íslenzkur
titill, getur verið ókleift að átta
sig á því, hva'ða mynd er á
ferðinni. Maður hefur e.t.v.
séð myndina áður, hér heima
eða erlendis, og kærir sig ekki
um að sjá hana aftur. Eins hef-
ur það komið fyrir, að Velvak
andi hefur misst af kvikmynd-
um, sem hann hafði lesið hól
um í erlendum blöðum og ætl-
að sér áð sjá, einfaldlega vegna
þess, að hann áttaði sig ekki
á því, að verið væri að sýna
myndina hér, enda eru ís-
fékk kaupstaðarréttindi. Sveinn
Sæmundsson, blaðafulltrúi, tók
saman dagskrána, sem var mjög
vel byggð, skiptingar milli lest-
urs, söngs og viðtala hæfilega
tímasettar og hraðar og héldu
hlustanda stöðuigt við efnið.
f Kópavogi er, sem kunnugf er,
gamall þingstaður, og þar var
það sem æðstu embættismenn
landsins samþykktu með tár í
augum einveldi Danakonunga á
íslandi 28. júlí 1662. En Kópa-
vogur sem þorp og síðar þriðji
fjölmennasti kaupstaður landsins,
á sér ekki langa sögu. Það var
á kreppuárunum 1930, sem at-
vinnulausum mönnum úr Reykja
vík var afhent land í Kópavogi,
til að setja á stofn nokkur gras-
býli þar. En byggð komst þar
ekki á þá svo neinu næmi, sem
sjá má af því, að áratug seinna
1940, eru íbúarnir ekki nema
um 200. En eftir að brezki her-
inn kom hingað, 10. maí 1940,
og atvinna á vegum hernámsliðs
ins varð yfirfljótandi, tók Kópa-
vogur að vaxa örar. Menn fengu
nú rýmri fjárráð og tóku að hefj-
ast handa um að eignast þak
yfir höfuðið. Þótti þá mörgum
hentugra að byggja í Kópavogi
en Reykjavík, því að á fyrr
nefnda staðnum gátu þeir sniðið
bygginguna nær algjörlega eftir
eigin höfði og voru ekki háðir
aðhaldi byggingaráætlana yíir-
valdanna.
Á stríðsárunum óx því dreifð
byggð í Kópavogi, og 1945 eru
íbúarnir orðnir um 520. Enn var
Kópavogur aðeins hluti af Sel-
tjarnarneshreppi, og það var ekki
fyrr en 1948, að Kópavogur verð
ur sérstakt hreppsfélag. Finn-
bogi Rútur Valdimarsson varð
fyrsti oddviti þar, en Þórður Þor
steinsson á Sæbóli var skipaður
þar fyrstur hreppstjóri. — 11.
maí 1955 fær svo Kópavogur
kaupstaðarréttindi, sem áður get-
ur. Þá voru íbúarnir um 3700.
Síðan hefur kaupstaðurinn vax-
ið risaskrefum, og er hann nú
annar fjölmennasti kaupstaður
landsins, ef höfuðborgin er frá-
talin og hefur 8600 íbúa. Aðeins
Akureyri er lítið eiitt fjölmenn-
lenzku titlarnir oft afkáralegir
og fjarriúpphaflegu heiti. Vel-
vakandi mun hafa fjallað um
það oftar en einu sinni, hve
sjálfsögð kurteisisskylda og
þjónusta það er af hálfu kvik-
myndahúseigenda að taka fram
hið erlenda og upphaflega
nafn.
Já, hið upphaflega nafn- Enn
fáránlégra en áð birta ekki út-
lenda heitið, er að birta t.d.
enskt heiti franskrar kvikmynd
ar eða danskt nafn á ítalskri
mynd, eins og oft kemur fyrir.
Þegar slíkt hendir (sem er allt
of oft), er annað hvort um
hreina heimsku að ræða eða
óafsakanlegt kæruleysi og and
legt slappelsi.
ari. — Núverandi bæjarstjóri í
Kópavogi er Hjálmar Ólafsson.
Oft hefur verið róstusamit í
pólitísku lífi hins unga bæjar-
félags, eins og flesta mun reka
minni til, en í Kópavogi býr dug
mikið fólk, sem reist hefur glæsi
legan kaupstað upp af þeiirri
moldu ,sem drakk í sig tár Árna
Oddssonar fyrir meira en 300
árum.
Ýmsir telja, að menn geti lií-
að heilt sumar, án þess að kunna
skil á réttu og röngu. Ríkisút-
varpið styður víst þá skoðun, þvi
að þátturinn „Lög oig og réttur"
var fluttur í síðasta sinn á vor-
inu á föstudagskvöldið. Hvernig
skyldi þeim tíma verða varið,
sem við það sparast í sumar?
skyldum við fá symfóníu, elektró
níska tónlist eða jass í staðinn?
í TILEFNI af fyrsta áætlunar-
flugi Fokker Friendship Flugfé-
lags íslands til Akureyrar lét
Flugmálafélag íslands prenta sér
stök póstkort, sem send voru
með þessari ferð. Upplagið var
mjög lítið, aðeins 1500 eintök, og
verður það selt í Frímerkjastöð-
inni, Týsgötu 1.
Útgáfur sem þessar eru eftir-
sóttar af söfnurum, en vegna
skamms undirbúnings var ekki
hægt að bjóða almenningi kort-
in til sölu fyrir flugið.
Er í ráði, að Flugmálafélagið
gefi framvegis út sams konar
© Svo sem í skuggsjá
Nú er verið að sýna merki-
lega mynd í Hafnarfjarðarbíó,
eina af myndum hins umdeilda
snillings, Ingmars Bergmans.
Myndin heitir á sænsku „Sá-
som i en spegel“, og er nafnið
sótt í fyrra bréf Páls postula
til Korintumanna, XIII. kapí-
tula, 12ta vers. Þetta er hinn
frægi og gullfallegi kafli, er
hefst á orðum, sem „oftlega er
vitnáð til: „Þótt ég talaði tung-
um manna ög engla, en hefði
ekki kærleika, yrði ég hljóm-
andi málmur eða hvellandi
bjalla.“
12- vers hefst svo: „Því að
nú sjáum vér svo sem í skugg-
sjá.“ Kvikmyndin er hins veg-
ar auglýst undir marflötu
— Líklega eru segulbandsupptök-
ur af réttarhöldum bannaðar.
Ella hefði það verið vel hæfandi
efni í staðinn. Vonandi verður
þeim útvarpsmönnum ekki skota-
skuld úr því að finna heppilegt
efni í stað þessa þáttar.
En felli þeir niður þáttinn
„Efst á baugi“ í sumar eins og
gert var í fyrrasumar, þá sleppi
ég mér og tel útvarpið eifct áfoyrgt
fyrir því. Sá þáttur á tvímæla-
laust rétt á sér allt árið.
í þáttarlok vil éig minna hlust-
endur á tvær nýlega byrjaðar
útvarpssögur „Vertíðalok“ eftir
séra Sigurð Einarsson, sem höf-
undur les sjálfur og „Bræðurnir*4
éftir Rider Haggard, sem séra
Emil Bjömsson les.
Þakka svo fyrir vikuna.
kort eða umslög við svipuð tæki
færi.
Rétt er að geta þess, að sama
dag komu út umslög í tilefni af
fyrsta fluginu frá Reykjavíkur-
flugvelli, en þau fóru ekki með 1
þessa ferð Friendship. Umslögin
hafa samt sitt gildi, enda eru út-
gáfur í tilefni af fyrsta flugi al-
gengar, en oftast eru þó umslög
in send með viðkomandi flugvél,
einkum ef um áætlunarflug er að
ræða. Flugburðargjald og stimpl
un á áfangastað auka mjög gildi
þessara umslaga og eru póstkort
Flugmálafélagsins öll stimpluð
á Akureyri.
nafni. myndarinnar er þvi: „Svo
sem í skuggsjá.“ Kvikmyndin
er hins vegar auglýst undir mar
fötu nafni: „Eins og spegil-
mynd“, og til bragðbætia
stendur hið danska heiti mynd-
arinnar að auki í auglýsing-
unni, „Som i et spejil“! Til
hvers er eiginlega verið að
fræða okkur á því, hvað þessi
sænska kvikmynd nefnist á
dönsku? Kópavogsbíó auglýsir
mynd, sem nefnist „Með lausa
skrúfu", en ekki er upplýst um
hana, hváð hún heitir á ensku.
Bæjarbíó auglýsir mynd án
þess að geta um upprunalegt
nafn hennar, og Háskólabíó
sýnir franska mynd undir nafn
inu „Á yzfcu nöf“. Okkur virð-
ist ekki koma við, hvert hið
franska nafn hennar er, en hina
vegar eru íslendingar fræddir
á því í auglýsingunni, að á
dönsku beri hún nafnið „Hvert
minut tæller". Hvenær fara
kvikmyndahúsaforstjórarnir að
auglýsa myndir sínar undir
réttu nafni?
Gunnar
Thoroddsen
Sveinn KrLstinsson.
Flugmálafélagið lét
pósta 1500 póstkort
SJÓmPSLOFMI
4 gerðir frá kr. 370,-.
Magnarar og úrval af öðru
sjónvarpsefni.
Bræðurnir Ormson h*
Vesturgötu 3.