Iðjuþjálfinn - 01.06.1997, Page 15

13
lingsins og aðstandenda hans. Sett eru
markmið sem eru endurskoðuð eftir þörf-
um. Þeir möguleikar sem bjóðast eru skoð-
aðir og hvert er heppilegast að útskrifa
sjúklinginn. Einn möguleiki er að hann út-
skrifist heim eða í fyrri búsetu. Annar
möguleiki er áframhaldandi endurhæfing
annars staðar t.d. á Landakot eða dagspít-
ala. Þriðji möguleikinn er útskrift beint á
hjúkrunarheimili.
Sem iðjuþjálfi geri ég ADL-mat hjá þeim
sjúklingum sem þess þarfnast. Af hagnýtum
ástæðum nota ég Barthel ADL-index (sjá 1.
mynd). Skýringin er sú að Barthel kvarðinn
er þekktur hér meðal starfsfólks og það á
því auðvelt með að skilja niðurstöðurnar.
Sjúklingurinn fær ákveðna einkunn sem
segir til um hjúkrunarþörf hans Til að fylla
út kvarðann þarf iðjuþjálfi að gera mat á
færni einstaklingsins til eigin umsjár. Auk
þess eru skráðir þættir eins og göngugeta,
(gert í samráði við sjúkraþjálfara) og stjórn-
un á þvagi og hægðum, (í samráði við hjúkr-
unarfræðing á viðkomandi deild). Þó eflaust
megi deila um gæði kvarðans og gildi ein-
kunnagjafar er það ljóst að þetta er aðgengi-
legt plagg fyrir aðra sem tengjast sjúklingn-
um. Með því að láta „einkunnablaðið"
fylgja skýrslu sjúklingsins geta þeir sem
hafa umsjón með aðhlynningu einstaklings-
ins fengið skýrar upplýsingar um hvers
hann er megnugur og til hvers er hægt að
ætlast af honum. Þarna kemur Barthel- skal-
inn að góðum notum. í öldrunarteyminu er
sá háttur hafður á að einhver úr teyminu sit-
ur deildarfundi og miðlar svo upplýsingum
til annara í teyminu.
ADL-mat er gert eins fljótt og auðið er eft-
ir að sjúklingurinn leggst inn. í beinu fram-
haldi er gerð áætlun um ADL-þjálfun og
ákveðin markmið sett upp.
Iðjuþjálfi situr fjölskyldufundi skjólstæð-
inga sinna eftir því sem þurfa þykir. Þar eru
lagðar línurnar um endurhæfingu, væntan-
lega útskrift og önnur þau mál sem máli
skifta fyrir sjúklinginn og meðferð hans.
Ótrúlegustu vandamál geta leyst nánast af
sjálfu sér á slíkum fundum, því oft hefur
safnast fyrir í fjölskyldunni hræðsla og óör-
yggi sem fræðslan eyðir. Þegar málin eru
rædd og aðstandendum gerð grein fyrir
hver raunveruleg staða einstaklingsins er,
bæði andlega, líkamlega og félagslega og
hvaða aðstoð er hægt að fá, þá andar fólk yf-
irleitt léttar. í flestum tilvikum er hægt að
komast að niðurstöðu sem allir eru sáttir
við.
Iðjuþjálfi gerir heimilisathugun þegar
styttast fer í útskrift hjá sjúklingnum. Oft er
farið í samvinnu við einhvern annan í teym-
inu, eftir því hvaða vandamál eru fyrir
hendi. Oftast fer sjúklingurinn með en þó
ekki alltaf. Það hefur gefið góða raun að
„fylgja" sjúklingunum heim, þ.e. gera heim-
ilisathugun um leið og hann útskrifast. Þá
er hjálpartækjaþörfin metin og í framhaldi
af því sótt um það sem þörf er á. í heimilis-
athugun fer oft drjúgur tími í að leiðbeina
aðstandendum hversu mikið og hvernig á
að aðstoða sjúklinginn. Oft vill það verða
svo að fólk er komið í fast mynstur og ein-
staklingurinn hættur að gera þá hluti sem
hann í raun getur gert. Með góðu samstarfi
við fjölskylduna gefst möguleiki á að brjóta
upp þetta þjónustumynstur og efla sam-
hjálp. Með góðum leiðbeiningum er hægt að
auðvelda lífið fyrir fjölskylduna þar sem
veiki aðilinn eflist og hinn fríski (frískari)
lærir að hvetja meira og þjóna minna. Mikil-
vægt er að gefa sér góðan tíma fyrir þessa
fræðslu.
í endurhæfingu hins aldraða er lögð á-
hersla á að sporna við afturför jafnframt því
sem einstaklingurinn fær þjálfun þannig að