Pressan - 03.12.1992, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR PRESSAN 3. DESEMBER 1992
15
Ekkert lát á gjaldþrotum í veitingabransanum:
2 MILLJARBAR1APABIR
í 9 0 R JALDÞR01UM
Á síðustu fjórum til fimm árum hafa verið gerð upp nærri sjötíu þrotabú veitinga-
húsa, þar sem kröfur hljóðuðu upp á um 1.150 milljónir króna að núvirði. 22 ein-
staklingar í veitingabransanum fengu á sig 910 milljóna króna kröfur og aðeins einn
þeirra gat bent á eignir.
f úttekt PRESSUNNAR á
gjaldþrotasúpu veitingabransans,
sem er þó engan veginn tæmandi,
kemur í ljós að nær undantekn-
ingarlaust eru þau félög og ein-
staklingar sem að baki standa
eignalaus þegar rekstur veitinga-
húsanna er stöðvaður. Það er
helst í allra stærstu þrotabúum fé-
laga sem ekki tekst að „forða“
eignum undan skiptum. Fjöldi
einstaklinga í veitingarekstri hefur
lent í stórum persónulegum gjald-
þrotaskiptum, margir hverjir með
tugmilljóna kröfur á sig, og nær
undantekningarlaust reynast þeir
eignalausir.
Skúli Hansen: Á að baki eitt
stærsta persónuiega gjaldþrot-
ið; yfir 50 milljónir að núvirði.
Á LEIÐINNI: ÓLAFUR LAUF-
DAL, ÞÓRSCAFÉ OG MÚLA-
KAFFI
Fyrir utan þau þrotabú úr veit-
ingarekstrinum þar sem skiptum
er lokið eru stór þrotabú ófrá-
gengin. Ber þar hæst þrotabú veit-
ingahúsa Ólafs Laufdal Jónsson-
ar, þar sem kröfur nema hundr-
uðum milljóna. f þessari umfjöll-
un er hótelum annars sleppt. Þar
fyrir utan eru stór þrotabú á leið-
inni, svo sem þrotabú Þórscafé
(Þórshöll hf.) með um 215 millj-
óna króna kröfur, þrotabú Veit-
inga hf. (Múlakaffi) og Veitinga-
hallarinnar, sem Jóhannes Stef-
dnsson stóð að, méð samtals um
245 milljóna króna kröfur, þrota-
bú Lækjarbrekku (Móhús) með
um 30 milljónir og þrotabú Bjór-
hallarinnar með um 22 milljónir.
Stærst þeirra þrotabúa sem á
undanförnum árum hafa klárast
er þrotabú Wilhelms Wessmann,
Gildi hf., sem annaðist veitinga-
rekstur á Hótel Sögu. Gjaldþrot
þetta varð frægt á sínum tíma
vegna þess að á meðan inn-
heimtumaður ríkissjóðs beið á
gangi hótelsins skaut stjórn Gildis
á skyndifundi og stofnaði nýtt
hlutafélag um reksturinn. Kröfur í
búið reyndust að núvirði nær 140
milljónir króna og greiddust um
25 milljónir króna upp í þær.
f næstu sætum eru Veitinga-
maðurinn, sem Pétur Sveinbjam-
arson veitti forstöðu, með yfir 90
milljóna króna kröfur, og veit-
ingahúsið Evrópa, en þar stýrðu
málum þeir Cunnar H. Ámason
og Vilhjtílmur Ástrtíðsson. Evr-
ópa fékk á sig rúmlega 80 milljóna
króna kröfur, en sömu menn voru
einnig á bak við þrotabúin Skúla-
skeið hf. (18 milljónir) og Klúbb-
inn hf. (11 milljónir). Kröfur í
þessi þrjú bú voru því samtals 109
milljónir króna.
ÞORLEIFUR BJÖRNSSON
KRAFINN UM 150 MILLJÓN-
IR
Fyrir utan að hafa staðið á bak
við þessi hlutafélög eiga þeir
Gunnar og Vilhjálmur að baki
einhver allra stærstu persónuleg
gjaldþrot sem þekkjast. Þeir voru
gerðir upp eignalausir með í
kringum 80 milljóna króna kröfúr
á sig. Fyrrum eiginkona Gunnars,
Henný Hermannsdóttir, kemst
einnig á lista. Vilhjálmur rekur nú
Casa Blanca við Skúlagötu. Aðeins
einn maður úr bransanum fékk á
sig hærri kröfúr sem einstakling-
ur. Þorleifur Bjömsson var gerður
upp eignalaus gagnvart rúmlega
150 milljóna króna kröfum, en
hann stýrði fjölda veitingahúsa,
svo sem Tunglinu, Sælkeranum,
Fimmunni og fleirum. Hlutafélag
Þorleifs, Ásbak hf., var síðan gert
upp eignalaust, þar sem kröfur
reyndust um 40 milljónir. Þar,
eins og í ýmsum öðrum tilfellum,
má búast við að kröfur skarist að
miklu leyti. Síðast þegar fréttist
gerði Þorleifúr út trillu á Snæfells-
nesi.
Samferðamaður Þorleifs í veit-
ingabransanum, Vilhjtílmur Svan
Jóhannsson, á einnig stórt per-
sónulegt gjaldþrot að baki, nær 40
milljónir, auk þess sem kona
hans, Sesselja Henningsdóttir, var
einnig gerð upp. Vilhjálmur stóð
ekki að einu stöku hlutafélagi sem
varð að stóru þrotabúi, heldur
Vilhjálmur Ástráðsson: Hann og
Gunnar H. Árnason fóru með
Evrópu og fleirl félög á hausinn
og síðan fengu þeir sjálfir stór-
an persónulegan skell.
mörgum „smáum“. Fjögur þess-
ara hlutafélaga, sem öll reyndust
eignalaus, fengu á sig samtals nær
65 milljóna króna kröfúr; Lækjar-
veitingar hf., Laugaveitingar hf.,
Lækjarniður hf. og Veitingakjall-
arinn hf. Félagi Vilhjálms, Helgi
M. Gunnlaugsson, fékk á sig
gjaldþrotabeiðni, en hún var aft-
urkölluð.
Wilhelm Wessman í Gildi: Á
meðan innheimtumaður ríkis-
sjóðs beið á ganginum skaut
stjórn Gildis á skyndifundi og
stofnaði nýtt hlutafélag.
GEFAST EKKIUPP FRAMMI
FYRIR RÖÐ GJALDÞROTA
Annar maður sem staðið hefur
að mörgum en smáum þrotabú-
um er Birgir Viðar Halldórsson
rallímaður. Hann var aðalað-
standandi hlutafélaganna Hauks í
horni, Hlóðaeldhússins, Lennons,
Veitingahússins Austurstræti og
Langholts. öll reyndust þrotabúin
eignalaus og námu kröfurnar alls
um 21 milljón króna. Beiðni barst
um persónulegt gjaldþrot á Birgi í
júní 1990, en hún var affurkölluð
skömmu síðar.
Önnur þrautseig manneskja í
bransanum er Kolbrún Jóhanns-
Þorleifur Björnsson: Rak urmul
fyrirtækja. Fékk sjálfur á sig 150
milljóna kröfurog félag hans,
Ásbak, 40 milljónir.
dóttir. Hún var aðalaðstandandi
Lækjarbrekku hf. um samnefndan
veitingastað. Það félag fór á haus-
inn 1986, en var ekki gert upp fyrr
en í október 1991. Þar fengust um
5 milljónir upp í kröfur sem að
núvirði hljóða upp á rúmlega 38
milljónir. Um tíma rak Kolbrún
Lækjarbrekku í eigin nafni og fór
svo að í júní 1990 var hún tekin til
persónulegra skipta. Engar eignir
fundust upp í liðlega 35 milljóna
króna kröfúr á hana. Hún annað-
ist áffam Lækjarbrekku í gegnum
félagið Móhús, sem nú er í skipt-
um, en þar eru kröfur um 30
milljónir.
Fjölmargir aðilar hafa síðustu
Fyrirtæki
Rekstraraðili Kröfur Creitt Helstuaðstandendur
Gildi (Hótel Sögu) 139,4 23,0% Wilhelm Wessmann
Veitingamaðurinn 91,0 19,1% Pétur Sveinbjamarson
Veith. Evrópa 80,7 0,0% G. ÁmasonAfilhj. Ástráðss.
Akur (Sjallinn), Ak. 52,5 0,0% ÞórðurGunnarsson
Stjömugrill hf. 46,9 0,2% Sverrir Þorsteinsson
Kaffi Hressó 45,4 0,0% Ridiard Guðm. Jónasson
Veith. Stillholt 41,8 48,4%
Viðsjávarsiðuna 40,3 13,1% Egill Kristjánsson
Ásbak 40,0 0,0% Þorloifur Bjömsson
Lækjarhrekka 38,4 28,9% Kolbrún Jóhannesdóttir
Potturinn og pannan 38,0 14,6% Ólafurl. Óskarsson
Nausthf. 33,6 5,8% ÓmarHallsson
Veith. Lúdent 332 0,0% Halldór Júlíusson
Lækjarveitingar 33,0 0,0% VilhjálmurSvan
Kvosin 29,2 0,0% RagnarVignirGuðmundsson
Vesturgata 27,0 0,0% Sveinn Hjörieifsson
Ópera 24,3 0,0% Bjami Óskarsson
Matkerinn 23,5 0,0% Bjami Óskarsson
Hatturinn 20,5 0,0% Anton Narvaez
Eldhúsið 20,0 0,0% Þórir Gunnarsson
Þórscafé 20,0 0,0% Björgvin L. Ámason
Blásteinn 19,6 0,0% Kjartan Daníelsson
E.Ásgeirsson&co 19,0 ú,0% EinarÁsgeirsson
Amarhóll/Óperukj. 19,0 6,5% Sveinn tílf VSkúli Hansen
Fersktoggott 18,8 0,0% Stefán Úlfarsson
Veith. Skipholti 37 18,7 0,0% Hrafnkell Guðjónsson
Skúlaskeið 18,1 0,0% G. ÁmasA/ilhj. Ástráðss.
Veith.Tryggvag.26 18,1 17/4% VignirJ.Jónasson
Laugaveitingar 16,9 0,0% Vilhjálmur Svan
Veith.Torfan 14,9 9,4% Öm BaldurssyKolbrún Jóh.
Lækjamiður 13,8 0,0% VilhjálmurSvan
Samlokurogfiskur 11,4 0,0%
Veith.Laugav.22 11,1 0,0% Sigurbjörn Þorkelsson
Klúbburinn („nýrri") 10,7 0,0% G. ÁrnasA/ilhj. Ástráðss.
Veit.st. Bakki 10,0 1,7% Bjami Á. Friðriksson
Þingrof 10,0 0,0% EiðurKristmannsson
El NSTAKLI NGAR
Kröfurm.kr.:
Þorleifur Björnsson 152,0
Gunnar H. Árnason 83,0
Vilhjálmur Ástráðsson 79,0
Guðjón Pálsson 67,5
Guðbjöm Guðjónsson 65,0
Skúli Hansen 50,8
Kári Ó. Eyþórsson 45,0
HreiðarSvavarsson 39,0
Guðbjörn Karl Ólafsson 38,5
Vilhj.SvanJóhannss 38,0
Pálmi Lórensson 36,3
KolbrúnJóhannesdóttir 35,6
RagnarVignirGuðmunds 32,0
RichardG.Jónasson 24,0
StefánJóhannsson 24,0
Sigmar Pétursson 18,7
Anton Narvaez 7,0
Garðar Halldórsson 15,0
Bjarni Óskarsson 14,0
Henný Hermannsdóttir 14,0
Úlfar Eysteinsson 11,5
JóhannesJ.Jóhanness 10,0
Pétur Sveinbjarnarson: Veit-
ingamaðurinn hf. var lengi í
„meðferð" en á endanum feng-
ust um 20 prósent upp (kröfur,
sem náðu næstum 100 milljón-
unum.
árin reynt fyrir sér með rekstur
Kaffi Hressó, yfirleitt með nei-
kvæðum árangri. Stærsta skellinn
hlaut samnefnt hlutafélag, sem
■Richard Guðmundur Jónasson
stýrði. Þrotabú þess félags var gert
upp eignalaust gagnvart 45 millj-
óna króna kröfum.
MEÐALTALIÐ: ENGAR
EIGNIR — 20 MILLJÓNA
KRÓNA KRÖFUR
Á meðfylgjandi listum má sjá
stærstu þrotabú lögaðila og ein-
staklinga úr veitingarekstrinum á
síðustu árum. Þar er að finna nær
fjörutíu félög þar sem kröfur voru
10 milljónir að núvirði eða hærri.
Kröfur á þessi félög reyndust í
heild um 1.150 milljónir. 24 þeirra
voru gerð upp eignalaus með öllu.
Auk þessara þrotabúa fannst mik-
ill fjöldi smærri þrotabúa úr veit-
ingabransanum. Alls 32 þessara
þrotabúa fengu á sig 130 milljóna
króna kröfúr og nær undantekn-
ingarlaust var um eignalaus bú að
ræða. Af þessum búum má nefna
Bleika pardusinn, Hauk í horni og
Punkt & pasta.
Dæmigert þrotabú félags í veit-
ingabransanum starfar aðeins í fá-
eina mánuði, helst ekki lengur en
eitt eða tvö ár, og geispar þá gol-
unni eignalaust með um 20 millj-
óna króna kröfur á bakinu. f
þrotabúum þeirra félaga og ein-
staklinga sem hér er greint frá
voru kröfúr samtals um 2,2 ntillj-
arðar og á móti komu eignir upp á
100 milljónir í mesta lagi.__
FriðrikÞórGuðmundsson \
Danir sýna Mikson-
málinu áhuga
Fara fram á
réttarhöld
yfir Mikson
„Áhugi á málinu hér í Dan-
mörku á sér líklega þá skýringu að
málefni stríðsglæpamanna snerta
heimsbyggðina alla. Þess vegna
skrifúðum við undir þessa áskor-
un til íslensku ríkisstjórnarinnar,"
sagði Halldór Sigurðsson, ritstjóri
við Danmarks Radio, í samtali við
PRESSUNA. Hann er einn sex
nafnkunnra Dana sem hafa sent
forseta fslands og ríkisstjórn er-
indi þar sem farið er ffarn á að ís-
land standi við alþjóðlegar skuld-
bindingar sínar og rétti í máli Ev-
alds Miksons. Bréfið birtist í
danska blaðinu Politiken í kjölfar
greinar effir sagnfræðinginn Bent
Bludnikow, sem rakti efnisatriði
málsins og gagnrýndi málsmeð-
ferð íslensku ríkisstjórnarinnar
harðlega.
Halldór er fslendingur að upp-
runa, en hefur dvalist lengi í Dan-
mörku, er þar þekktur útvarps-
maður og rithöfundur og hefur
einkum sinnt málefnum róm-
önsku Ameríku. Aðrir bréffitend-
ur eru Ulla Dahlerup, líklega
kunnasti rithöfundur Norður-
landa úr röðum femínista, Toger
Seidenfaden, sjónvarpsstjóri TV2,
Ulf Haxen, deildarstjóri í Kon-
unglega bókasafninu, Simon Ro-
senbaum, vinsæll leikari og
skemmtikraftur sem íslenskir les-
endur dönsku blaðanna ættu að
kannast við, og Jorgen Kieler yfir-
læknir, sem þekktur er fyrir aðild
sína að andspyrnuhreyfingunni í
Danmörku.
Bréfið er svohljóðandi:
SEKT EÐA SAKLEYSI
„Með tilvísun í grein í dagblað-
inu Politiken sunnudaginn 8. nóv-
ember vill neðangreindur hópur
Islandsvina skora á íslensk stjóm-
völd að standa við alþjóðlegar
skuldbindingar sínar að því er
snertir Evald Mikson, fyrmrn eist-
neskan ríkisborgara, sem nú er ís-
lenskur ríkisborgari undir nafn-
inu Eðvald Hinriksson.
Allmargar heimildir benda til
þess að Evald Hinriksson [sic],
sem þá var háttsettur lögreglu-
maður í Tallinn, kunni að hafa
tekið þátt í morðum á gyðingum í
seinni heimsstyrjöldinni. Þannig
bar hann ábyrgð á föngum í Aðal-
fangelsinu í Tallinn og gaf út
handtökuskipanir á hendur
kommúnistum og gyðingum.
Við emm ekki í vafa um að sem
lýðræðisríki er íslandi kunnugt
um skuldbindingar sínar í al-
þjóðasarrmingum, til dæmis Genf-
ar-sáttmálanum frá 1949, sem
skuldbindur rtki til að lögsækja þá
sem hafa framið stríðsglæpi gagn-
vart óbreyttum borgurum.
Okkur væri það því ánægjuefni
ef þetta erindi yrði til þess að efnt
yrði til réttarhalda til að skera úr
um sekt eða sakleysi.11
Halldór Sigurðsson sagði að
Danmarks Radio hefði í undir-
búningi þáttagerð um málið þar
sem rneðal annars yrði reynt að
varpa ljósi á afstöðu íslensku ríkis-
stjórnarinnar. Hann sagði að Dan-
ir undruðust að íslenska réttar-
kerfið léti málið afskiptalaust í
ljósi þeirra upplýsinga sem fram
eru komnar. Aðrar heimildir
PRESSUNNAR í Danmörku
herma að Politiken hyggist halda
áfram umfjöllun um Mikson-
nrálið._____________________
Karl Th. Birgisson