Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1987, Blaðsíða 14

-
Elwood hristi öxl hans. „Þú fylgist með
honum þessum," sagði hann og benti á
mig, „og láttu hann ekki ná í byssumar."
Hann drap tittlinga og dró ekki af sér þeg-
ar hann endurtók, „haltu honum frá
byssunum." Á borðinu lágu fjölbreyttar
birgðir af haglabyssum og skammbyssum.
„Já, já,“ sagði maðurinn í hvítu skyrt-
unni, en það var ekki gott að átta sig á
hvort heldur hann var að tala við Elwood
eða Oral Roberts. Elwood hvarf inn um
dymar og fór niður einn stiga. Einhvers
staðar af efri hæð barst til mín kæfður
söngur, sem hljómaði eins og lögin hans
Hank Snow. Hvítserkur leit snöggt á mig
og sagði, „hei, Jesús". Hann stóð um stund
og horfði vandlega á byssumar. „Það var
rétt, Oral, láttu þessa aumu syndara hafa
það.“ Hann dældi í sig bjómum og sagði
aftur, „hei, Jesús".
„Heldur þú að hann taki ávísun," spurði
ég Hvítserk. Hann ranghvolfdi öðm auganu
framan i mig svo að um stund sást aðeins
hvítan og sagði, „allir syndarar munu
dæmdir til eilífrar útskúfunar. Hórkarlar
munu brenna í helvíti." Einhvem veginn
átti þetta svar ekki við á þessari stundu,
svo að ég sneri mér að hundinum sem urr-
aði lágt og laumaðist að fótleggnum á mér,
þó það geti svosem hafa verið ímyndun
mín. Á því augnabliki skjögraði Elwood upp
stigann með málmhlut í hendi sem ef til
vill var skiptikerfíð úr þvottavélinni minni
og ef til vill ekki. Ég hélt á ávísanaheftinu
og spurði hvort ekki væri allt í lagi að taka
ávísun.
„Ó, hó, þú leikur ekki svona á mig,“ sagði
hann um leið og hann réðst á mig. Eg stökk
til baka og reiknaði út fjarlægðina til dyr-
anna. Hundurinn lét nú af öllu uppgerðar-
hlutleysi og beit sig fastan í fótlegg minn.
Elwood beygði sig í keng svo að hann varð
eins og bolti, steytti hnefann yfír höfði sér
og æddi að mér. Hann greip tveim fíngmm
utan um þumalfingurinn eins og ég hafði
lært sem krakki að kúrekar gerðu til þess
að herða hnefana. Hvítserkur færði sig nær
sjónvarpinu og hækkaði í tækinu. „Sæmd-
in,“ hugsaði ég, „haldu sæmd þinni.“ Og
svo var staðreyndin sú að ég var fjórum
þumlungum hærri en Elwood og auk þess
40 pundum þyngri. Ef kæmi til slagsmáia
þá var hann drukkinn og ég var tuttugu
árum yngri. Þar á móti kom bölsýnin og
líklega hugleysið sem bjó innra með mér
og minntu ákveðið á náungana á efri hæð-
inni, sem sungu lögin hans Hank Snow, og
svo allar byssumar á borðinu. Ég hélt áfram
að mjakast aftur á bak en reyndi að teygja
úr mér eins og ég mögulega gat. Að lokum
stýrði ég sjálfum mér fram í gegnum þvotta-
vélakirkjugarðinn á veröndinni og út um
dymar. Elwood slangraði á eftir mér og
greip um dyrastafinn áður en hann lá flötum
beinum ofan á mér í snjónum. Hann barði
sér á bijóst og horfði reiðilega á mig.
„Ég heiti Elwood Crooke," öskraði hann,
„ég er einn úr Crooke fjölskyldunni frá
Zeeland." Zeeland er lítil borg í um 30 mílna
fjarlægð frá Fredericton og þar gerir fólk
sér það greinilega ekki að leik að lenda í
útistöðum við Crooke fjölskylduna. Ég læðu-
pokaðist inn í bílinn minn og hélt heim á leið.
Sívaxandi hamslaus heift vegna ósigurs-
ins hvolfdist yfír mig í öldum máttvana
bræði. Og svo allt í einu hjá bílaþvottastöð
sá ég blauta og skínandi lögreglubifreið og
við hlið hennar lágvaxinn en fremur sköru-
legan lögregluþjón. Ég renndi upp að hlið-
inni á honum. í flaustri sagði ég honum
sögu mína og leið á meðan eins og gungun-
um sem ég hataði mest í skóla. Allt og
sumt sem hann hafði að segja var að ég
mætti þakka fyrir að vera lifandi. „Elwood
Crooke er snarbrjálaður." Hann klóraði sér
í hausnum. „Bijálaður eins og kamarsrotta,
hann Elwood okkar. Reyndi að skjóta kon-
una sína með skammbyssu þegar hann kom
út af vitleysingahælinu og hún var farin
að búa með öðrum. Fíraði nítján skotum á
hana með skammbyssunni. Ég náði þeim
sjálfur úr dyrakarminum. Að vísu gátum
við ekki sannað neitt á hann. Móðir hans
sór að hann hefði verið heima allan tímann."
Ég minnti lögregluþjóninn á að Elwood
væri með þvottavélina mína.
„Ef ég væri þú færi ég heim og gleymdi
þessu," svaraði hann. „Sumir hlutir eru
ekki þess virði að láta skjóta af sér hausinn
útaf þeim.“
Ég vissi að hann hafði á réttu að standa,
auðvitað, en það bjargaði engu. Á stundum
hljómar skynsemin hreint eins og gungu-
skapur. í öllu falli ók ég heim, hreytti
fúkyrðum í konu mína og heimtaði kaffí.
Það var einhvem veginn eins og þetta væri
hennar þvottavél og því sumpart henni að
kenna. Hún tók því vel, sá að ég var í ham,
og hún talaði við mig blíðlega og án allrar
kaldhæðni í fyrsta sinn í nokkur ár. Ég sat
í hægindastólnum mínum og reyndi að vama
því að bollinn hristist út af undirskálinni
þegar síminn hringdi. Ég svaraði og hljóð-
leg, rólyndisleg rödd Elwoods sagði mér að
ég hefði gleymt þvottavélinni. „Ég er nauð-
beygður til að selja hana,“ sagði hann.
„Mig langar ekki til þess, en á ekki annarra
kosta völ. Það eru liðnir sextíu dagar og
ég leyfí aðeins þijátíu."
„Þú vildir slást," sagði ég særður, „þú
hótaðir mér með byssu."
„Nei,“ svaraði hann, „það myndi ég aldr-
ei gera, ég hef bara drepið þijá menn, og
þeir áttu það svo sannarlega skilið. Ég
myndi aldrei drepa mann út af þvottavél.
Komdu bara að dyrunum og ég skal hafa
hana tilbúna þar handa þér. Þú þarft ekk-
ert að koma innfyrir." Hann hugsaði sig
um andartak. „Ég á líka von á öðmm kaup-
anda, svo að þér er betra að flýta þér.“
Ég sagði honum að ég kæmi eftir tíu
mínútur.
„Þú ert genginn af göflunum," var allt
og sumt sem konan mín hafði að segja.
Ég hringdi í lögregluna og náði í mann-
inn sem hafði talað við mig á bílaþvottastöð-
inni. „Ég ætla að fara að sækja þvottavélina
mína,“ sagði ég við hann, „og ég vil að þú
komir með mér.“
„Þú er bijálaður. Hvers vegna viltu láta
drepa okkur báða?“
„Ég er skattgreiðandi,“ hrópaði ég. „Ég
hef borgað skatta í þijátíu ár,“ þó það
væri bara lygi, því að ég var aðeins þrítug-
ur, „og allt sem ég hef haft af lögreglunni
að segja er sekt fyrir að aka aðeins með
annað framljósið. Nú þegar ég þarf á þér
að halda segir þú mér að gleyma þessu
bara. En það dugir ekki. Það er ekki sann-
gjamt."
„Hittu mig fyrir framan húsið hjá Elwood
eftir tíu mínútur," sagði lögregluþjónninn,
og þó ég sæi hann ekki á þeirri stundu, þá
gerði ég mé_r í hugarlund að varir hans
væm bláar. Á leiðinni var ég að hugsa um
að ég hefði ekki verið sanngjam við vesal-
ings lögregluþjóninn. Hann var nú einu sinni
bara vinnandi maður eins og hver annar,
en á hinn bóginn var ég búinn að hljóta
niðurlægingu af völdum hinnar vinnandi
stéttar upp á síðkastið. Faðir minn, sem
hafði unnið baki brotnu við fiskveiðar til
þess að knýja mig upp úr verkamannastétt,
ætlaði sér áreiðanlega aldrei að ég yrði
knésettur svo auðveldlega af þeirri sömu
stétt. Er ég komst á leiðarenda hafði ég
sannfært sjálfan mig um það að aðgerðir
mínar væm síður en svo óskynsamlegar.
Ég væri að gera þetta fyrir hann pabba.
Löggan kom samtímis mér. Rauða ljósið
á þaki bílsins blikkaði eins og til að undir-
strika alvöru þessa máls. Saman hlupum
við upp að dymnum. Löggan bankaði hátt
og Elwood opnaði hurðina. Löggan greip í
skyrtuna hans og slengdi honum upp að
veggnum. Ég sá mér til ánægju að Elwood
varð agndofa. „Hvar er þvottavél þessa
manns?" Elwood benti á málmstykki á gólf-
inu. Ég laumaðist yfír og tók það upp.
, „Hvað kostar það?“
Elwood hugsaði sig um andartak. Jafnvel
í þessari erfíðu aðstöðu var hann slóttugur.
„Sextíu og sex dollara."
Löggan dró hann að sér og slengdi honum
síðan aftur í vegginn. „Hvað rnikið?"
„Fjömtíu og fjóra dollara."
„Aftur dró löggan hann frá veggnum og
slengdi honum í hann.
„Tuttugu og tvo dollara."
„Einu sinni enn,“ sárbændi rödd innra
með mér, „slengdu honum einu sinni enn.“
Þess í stað sneri löggan sér að mér. „Áttu
tuttugu og tvo dollara?“ Tuttugu og tveir
dollarar vom allt sem ég hafði á mér og
með tregðu lét ég Elwood hafa þá um leið
og löggan sleppti honum.
Allt í einu færðist líf í Elwood. „Hrotta-
skapur af hálfu lögreglunnar," æpti hann.
„Þú getur ekki komið inn í mitt hús og
beitt mig ofbeldi. Hrottaskapur lögreglunn-
ar. Ég fer í mál.“
Ég laumaðist út með þvottavélina mína.
Þegar ég kom að bílnum var lögregluþjónn-
inn kominn út í garð og Elwood öskraði.
„Hrottaskapur af hálfu lögreglunnar. Þú
getur ekki komið í mitt eigið hús og sýnt
mér mddaskap." Löggan var orðin eldrauð
í framan og leit út fyrir að ætla að springa.
„Elwood," hrópaði hann. „Ég skal ná
þér. Þeir munu loka þig svo lengi inni að
óhætt verður að fleygja lyklinum. Þú munt
aldrei framar augum líta bláan himin.“ Þeg-
ar hér var komið sögu, mjakaðist ég áfram
eftir götunni framhjá lögreglubílnum með
rauða ljósinu, sem snerist hægt. Elwood
lyfti hendinni tiginmannlega og þaggaði
niður í lögregluþjóninum. Hann vinkaði til
mín og ég renndi niður bílrúðunni til hálfs.
„Þú þama,“ kallaði hann, „það er engin
trygging á vélinni eins og þú veist.“ Og
þegar ég silaðist framhjá kallaði hann aft-
ur. „Það er engin trygging.“
Þýð. Margrét Björgvinsdóttir
Þýzkt landslag — til heiðurs Caspar David Friederich —
eftir Klaus Vogelsang.
DRITERO AGOLLI
Hrafn E. Jónsson þýddi úr frönsku
MORGUNNÁ
ÁRBAKKANUM
GEGNT SKÓGINUM
Ég held einræður við ána
Og skógarbreiðan hlustar á mig frá hinum bakkanum,
Hún er nývöknuð,
Það sést í grænflosað teppið á rúmi hennar.
Hún sendir mér boðbera sína, fuglana,
Sem spila á klarínettu, einnig á fiðlu...
Fjallalækurinn stekkur í áttina að dalnum eins og elskhugi
Sem brennur í skinninu eftir að kyssa elskuna sína.
Og ég þagna vegna falinna fjársjóða kyrrðarinnar...
O jörð, þú sem aldrei hefur verið ströng við mig,
Vertu svo væn að opna mér bók þinnar grænku,
Þá einu sem ég get enn lesið án gleraugna.
EINFALDIR HLUTIR
Það er einfalt mál fyrir mig
Að finna allsstaðar og alltaf fyrir framtíðinni:
Þannig, að við fyrstu brum vínviðarins,
Sé ég fyrir mér ámurnar fyllast af góðu víni.
Ég hef það fyrir vana að komast að kjarna hlutanna,
Eg læt erfiðleikana ekki aftra mér.
Um leið og grænkan krýnir fjöll og dali,
Þá sé ég fyrir mér hlöðurnar fyllast af hveiti.
Einfaldir hlutir hafa þýðingu fyrir mig
Og enginn getur nokkurn tímann fengið mig ofan af því:
Ef það er rétt að dyr veita aðgang að húsinu,
Þá geta þær einnig veitt aðgang að sjóndeildarhringnum.
ERFIÐ ÁST
Þú mókir á legubekknum,
Ef til vill sefurðu ekki,
Mjúkt ljós gælir við augnahár þín,
Bokin hefur mnnið úr fingmm þér.
Ég horfi á þig og hugsa:
„Við höfum elskast, við höfum rifist,
Svo höfum við farið hvort sína leið,
En við höfum hist fljótt aftur!“
Herbergið okkar þegir, hávaði frá götunni,
þig dreymir himinbláa drauma,
Ég flýti mér að taka svefnauka
Því ég vil sameinast þér í svefni þínum.
Þú hefur verið minn eilífi draumur,
Bæði fagur draumur og sorglegur,
Væri ég í raun Pýþagóras
Þá værir þú erfiðasta þrautin.
Dritéro Agolli er fæddur 1931 í suöurhluta Albaníu. Hann tók ungur þátt
í frelsisstríöinu og gerðist seinna blaðamaöur en skrifaöi svo skáldsögur,
Ijóð, leikrit, barnabækur og kvikmyndahandrit. Hann er talinn einn af
fremstu rithöfundum landsins og er formaöur Sambands rithöfunda og
listamanna í Albaníu.
Þýtt úr „Les Lettres Albanaises".
14