Lesbók Morgunblaðsins - 21.11.1987, Blaðsíða 13

tækin mín vildu frekar selja mér ný, en að
gera við þau gömlu. Það sem við þyrftum,
sagði ég, var heiðarlegur handverksmaður,
maður fólksins, borinn og bamfæddur í New
Brunswick, sem hefði enga formlega mennt-
un heldur auga fyrir viðgerðum. Sérgáfu.
Eðlisfræðilega hæfíleika.
Og þannig gerðist það að Elwood Crooke
barst inn í líf mitt. Ég leitaði í símaskránni
og fann það: Verkstæði sem sérhæfði sig í
þvottavélaviðgerðum, staðsett í einu út-
hverfa borgarinnar við Mayfairgötu númar
10. Næsta dag var Elwood Crooke mættur
við dymar hjá mér klukkan átta um morgun-
inn. Hann var dugnaðarlegasti maður sem
ég hafði enn augum barið á austurströnd-
inni. Hávaxinn var hann og svo grannur
að segja mátti að hann væri grindhoraður,
hárið tekið að grána í vöngum og fálátur
eins og hæfír manni fólksins. „Skiptikerf-
ið,“ rumdi í honum og með fínlegum, liprum
fingmm dró hann skiptikerfíð úr þvottavél-
inni minni eins og læknir sem tekur á móti
bami og fór síðan með það heim með sér.
Hann kom næsta morgun og setti það á
sinn stað með sama virðuleik og mmdi,
„fjöratíu og tveir dollarar“. Ég útskýrði
fyrir konunni minni hvað þetta væri allt
ofur einfalt ef maður bara léti ekki kerfíð
ráða ferðinni, en legði traust sitt á sjálfa
manneskjuna. Hún þvoði allan hvíta þvott-
inn sem til var og hann varð gulur af olíu.
„Mistök," sagði ég af sannfæringarkrafti,
„sem auðveldlega má útskýra." Hún sagði
að augun í Elwood væm lítil og stingandi.
Ég hringdi til hans og hann kom eld-
snemma næsta morgun og hafði afsakanir
á takteinum. „Fyrirgefðu," sagði hann og
tók aftur skiptikerfíð úr þvottavélinni. Þá
tók ég eftir því, eða held að ég hafí tekið
eftir því (eftir á að hyggja), að konan mín
hafði rétt fyrir sér. Hann var með lítil og
stingandi augu og það sem meira var, mjúk-
ar og hvítar hendur píanóleikarans.
Elwood kom ekki aftur næsta dag og
heldur ekki þamæsta. Hann kom ekki aftur
næsta mánuð eða þarnæsta. Stúlkan á
símanum sagði: „Því miður, númerið hefur
verið tekið úr sambandi." Ég fór á Mayfair-
götu númer 10. Það var stórt, hvítt tveggja
hæða hús sem bar merki þess að vera að
falla í niðumíðslu. Það líktist svolítið honum
Elwood. Það svaraði mér enginn þegar ég
bankaði. Kaupmaðurinn neðar við götuna
sagði mér að móðir Elwoods ætti húsið.
Hann hafði ekki heyrt minnst á þvottavéla-
verkstæðið, þó hann byggi þar rétt hjá.
„Þessi Elwood," sagði hann, „er auðnuleys-
ingi. Ég get aldrei skilið að gamla konan
skuli halda honum uppi.“
„Hann er með þvottavélina mína,“ sagði
ég við kaupmanninn.
„Ekki ótrúlegt," sagði hann og í röddinni
greindi ég sambland meðaumkunar og góð-
látlegs hláturs, „ekki ótrúlegt."
Ég leitaði að nafni móður Elwoods í síma-
skránni. Hún bjó á númer 10 við Mayfair.
Röddin sem svaraði í símann bar blæ þreytu
og tortryggni. „Nei,“ sagði hún, „Elwood
Crooke er ekki hér. Nei, það er ekki von á
honurn." Ég spurði hvort hún væri móðir
hans og samþykki hennar hljómaði líkt og
sakaijátning sem þvinguð var fram eftir
miklar pyntingar. „Já,“ sagði hún. „Já, ég
er móðir Elwoods Crooke." Næst á eftir
verkalýðnum er samúð mín dýpst með
mæðmm, svo ég sagði henni frá kringum-
stæðum eins varlega og mér var unnt. „Ég
veit það ekki," sagði hún. „Hann fórí viku-
tíma til Zeeland. Við emm þaðan. Ég veit
ekki hvort hann kemur nokkum tíma til
baka. Kannski í næstu viku.“
Viku síðar svaraði karlmaður í símann.
„Nei,“ sagði rödd sem líktist mjög rödd
Elwoods, „Elwood Crooke er farinn úr fylk-
inu. Sagði ekkert um hvenær hann kæmi
aftur." Daginn eftir sagði móðir hans að
Elwood hefði jú komið aftur og hún hefði
látið hann fá skilaboðin frá mér, en nei,
hann hefði farið og hún vissi ekki hvenær
hans væri von. í vikunni þar á eftir sagði
karlmannsröddin. „Ég sagði þér að Elwood
væri farinn úr fylkinu, láttu okkur í friði.“
„Ert þetta þú Elwood?" sagði ég.
„Nei, aldeilis ekki,“ sagði hann og skellti
á.
Eftir þetta missti ég allan baráttukraft
og eftir nokkrar fleiri samhengislausar sam-
ræður við vofu Elwoods og svo móður hans,
sem mér var farið að þykja veralega vænt
um, gafst ég upp. Ég hringdi ekki í þijá
mánuði, en innantóm þvottavélin veitti mér
átölur úr kjallaranum og konan mín veitti
mér átölur úr eldhúsinu. Ég var fyldur og
sökkti mér í þunglyndislegar hugsanir. Ég
lét mér vaxa skegg.
Loksins, einn sunnudag, á einu þessara
ásetningsaugnablika, sem geta jafnvel kom-
ið yfir menn sem era jafn óákveðnir og ég,
ákvað ég að ná skiptikerfínu aftur. Ég sagði
við konuna mína að fjandinn mætti hafa
það, ég ætlaði að ná í það strax sama dag.
Ég hringdi og rödd mín var ögn dýpri,
sem átti að gefa í skyn það tvímælalausa
vald sem ég hefði viljað búa yfír.
„Er Elwood Crooke heima?"
„Þetta er Elwood Crooke." Draugsleg
röddin sagði rétt til um hver svaraði og
augnabliksstund vissi ég ekki hvemig ég
átti að bregðast við. Eg var tilbúinn að
vefengja, rífast eða dekstra, en ekki til við-
ræðna.
„Þetta er Amason. Ég hringi út af þvotta-
vélinni minni."
„Talaðu ekki útlensku við mig,“ var svar-
ið.
„Hvað?“
„Þú heyrðir hvað ég sagði. Talaðu ekki
útlensku við mig. Ef þú vilt tala við mig
verðurðu að tala ensku. Ég tala ekki út-
lensku." Röddin var óskýr og hafði þessi
sætfljótandi einkenni hins mjög drakkna.
Ég reyndi aftur. „Þvottavélin mín.“
„Jamm,“ sagði hann. „Það er bara þijátíu
daga geymslutími á henni. Þijátíu dagar
og ef þú sækir hana ekki sel ég hana.“
Hann hugsaði sig um. „Ég get selt hana,
get ég sagt þér.“ Síðan, „ég get ekki beðið
endalaust eftir peningunum mínum."
„Sjáðu til,“ æpti ég inn í símtólið, „þú
hvarfst. Ég hef verið að reyna að ná þess-
ari þvottavél aftur frá þér í þijá mánuði."
Reiði mín vegna alls þessa óréttlætis olli
því að tal mitt varð samhengislítið.
„Sextíu dagar," samþykkti hann, „og svo
sel ég hana. Ég hef þegar kaupanda."
„Bíddu við, er búið að gera við hana?
Get ég komið og sótt hana strax?"
„Ég vinn ekki á sunnudögum."
„Ér búið að gera við hana?“
„Já, hún er tilbúin. Og það er eins gott
að þú komir á stundinni að sælq'a hana.
Ef þú sækir hana ekki innan næsta hálftíma,
þá sel ég hana.“ Hann virtist nú sannfærð-
ur um að farið hefði verið illa með sig.
„Hvemig get ég rekið fyrirtæki ef fólk borg-
ar ekki sína reikninga." „Ég kem strax,"
sagði ég og lagði á. Ég leitaði í vösum
mínum. Tuttugu dollarar. Ég spurði konuna
mína hvort hún ætti einhveija peninga.
„Til hvers era bankar. Láttu hann fá
ávísun."
Ég ók þessa fímm mílna leið til Mayfair-
götu og gerði áætlanir um það á leiðinni
hvað ég ætlaði að segja við Elwood Crooke
þegar ég loks hefði skiptikerfíð úr þvottavél-
inni minni aftur undir höndum.
„Hæfíleikaleysi þitt er stórkostlegt, jafn-
vel hjá manni á austurströndinni." Nei, of
mörg löng orð. „Ég vona að þú rotnir í
helvíti, þú litli smeðjulegi skíthæll." Nei, of
gróft og auk þess var ég kominn á leiðar-
enda.
Ég lagði bílnum og þegar ég gekk upp
innkeyrsluna að húsinu virtist mér lágvaxinn
maður hendast frá útidyranum. A hæla
hans kom gömul kona, sem rann til og féll
í snjóinn. Maðurinn hjálpaði henni á fætur
og þau vora að stíga inn í hvítan Dodge
af árgerðinni 1965, þegar ég náði til þeirra.
Ég spurði hvort Elwood Crooke væri þar
að fínna.
„Jú, víst er hann hér,“ sagði maðurinn,
„og hálfu verri en nokkra sinni fyrr.“ Gamla
konan snökti.
„Er hann óður?“ spurði ég. „Kannski
hann þýðist þig,“ sagði gamla konan og
saug upp í nefið, „ég er nú bara hún móðir
hans.“
Þau fóra inn í bílinn og bökkuðu út. Ég
hikaði andartak, var ekki alveg viss um að
mig langaði að tala við mann sem nýverið
hefði fléygt móður sinni út í snjóinn, en
þvermóðska sléttubúans sagði mér að halda
áfram, og ég hringdi dyrabjöllunni. Dymar
opnuðust og Elwood rak út hausinn. Hann
var rauðeygður, líkast því að hann hefði
nuddað tóbaki í augun til þess að ná fram
áhrifum eins og sagt er að leikarar geri.
Andlitið var þrútið og bólgið og hver ein-
stök svitahola var sem eldgígur, greinileg
og skýrt afmörkuð.
„Hvað viltu?"
„Þvottavélina mína.“
„Ó,“ sagði hann, „komdu inn.“ Á verönd-
inni hafði ýmsum hlutum úr þvottavélum
verið komið fyrir í stafla og gólfið var sleipt
af smumingsfeiti. Látill, svartur hundur
gelti skrækum rómi, en hélt sig þó í fjar-
lægð. Að innan gat ég greint söngraddir.
Við gengum gegnum dagstofuna og inn í
eldhúsið. Feitur, miðaldra maður dökkur
yfirlitum á hvítri skyrtu, sem þakin var
gulum blettum, sat og horfði á sjónvarps-
tæki, sem hafði verið tyllt klaufalega ofan
á lítinn ísskáp. Oral Roberts flutti einhvers
konar predikun á skjánum. Maðurinn á hvítu
skyrtunni hrópaði, ,já, láttu hann fá það
Oral,“ alveg eins og hann væri að horfa á
fótboltaleik. „Láttu þá hafa það óþvegið."
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 21.NÓVEMBER 1987