Lesbók Morgunblaðsins - 10.05.1980, Blaðsíða 15

-r Frá- VIKIÐ SK>' S\a- Um kv- fí OD- R rR FÆk/LR ana LToÐ UPP-I í p ■ trt h M WAFN 'foLU $TR F- u ra> UlSK KuíeiB
V' c'< V) y _. Wc- ^te
" CkL- AÐ- AR ILL- \J l p. IT 1
m FtLflC s/eiziA R
S FT- all SkggF ■fftppft
ilar \<0 M - AST
Kmrf- R R L'fiÐ 'íftVLLT
h>R FN fUSL
KL- AFI L'i F- FÆ Rl YC \ PP- 1 M N) <é>" V / SoR KvevwA /M N>
AM- BcÐ írflue- 'fogvftc
lojqTrÁlC- A/AF/JS
V'Fd- UR Ö i f\ * ÍTÆfHg HR6VF- 1 M CLK awuft i~5> 1 R
V* , ú o 5 - i a/ n MUt/fJ - Tó O-HKID ioNUR
DUíl- L£&«. 1 f^u O - uaRAff.
FlSIC- Ufí, u n a- \ÍOftD/\lí e r aj i
ÞR/TLAE á. HÐ
FLJ o'r- UWUM LflND
PVELUR ÁK£i?A
L'itið /thr TAWC.I CkLoCC- /=■> R 1
ÆPIR LoCLi
VE avc- FPLÍll ASKAk DR6P UR licct- 1 Ve(? k- fær 1
SR+? " ‘‘Án o í Hey
A/A Cl- AR \1£L 6.6FWA
ves- Ælli SKIZO k 4- '
Krossgáta
Lesbókar
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
% RtH- KtHH ^NOl uxWW fiJKHR Kom4 fi« IK ■ scrw. FuClL- AR SF, •Uurnur 1fAFfl ■toaO
1A T u H D R u K fc 1 N N i- K
fUiC- AK. A K A R VÖKV. WErt/fl M r 'o L K Tííij X L
nI ÁHÍLD K 1 Ð 1 N ME eua ‘0 p 1 ktEHl fífi S 1 £
- A N 7J A r 'A N A 3 ótn M'ViJ- A»r 4 N A B B 1
5 K IX R N A L 1 R N \ R ent>- if*a A N
MAWn'S- MFtí 'A R 6 Æ L L Æ 7. b L <k u R A
SoRL cea R A u N A L £ <k æ e F L A / A/ Tun- LL\V
H h- - MtU.. QIK K N *£!*S x>uc- L fA L A s 1 N K»en- HKFti R to U H
A K A $ í\ l L- R A K A R Uiric 5 M A
•R A 5 K A B 1 fíMJC* MARK K i QCL- Tfí V L A tii N
jú' A R F 1 tJÉá FU4L 1 N N A N fp* SOMK s o K T 1
R P" A S A N N 'Sff- P A Ð ÍHMT. 5To'k h N
I aR A r L A R 4NU M A T \ N u L& 1 L l N
|«t'f T Æ T T 1 Ho«- flR R Ý R A R P N A N A
r
Kolbeinn frá Strönd
Krían
Þú átt mitt hjarta loftsins Ijúfi álfur
sem lyftir væng um hvel, ,
svo hvítur, hreinn sem himinbjarminn sjálfur
og hugarþel,
sem liggur ofar allri jaröar skelfing,
er um þig sveipast himinbogans hvelfing
og fjarlæg draum um dauöa og hel.
Þinn undraveg frá endimörkum jarðar
til íslands heim,
þótt ekkert finnist þaö sem veginn varöar
á vængjum tveim,
þú ferö þá leiö svo kvik og hreyf í huga
meö hjartaö smáa er ekkert nær aö buga
og raddar þinnar hressa hreim.
Og eins og dansmær fim og létt í flugi,
svo frá og vængjasnör,
hver hreyfing Ijóörænt bærö um loftsins bugi,
sem bogans ör,
langt yfir auönir hafs og hvirfing landa
í hvíldarvana flugi milli stranda,
á tímalausri frægöarför.
hét því í sífellu aö segja okkur allt af létta
um Önnu Christle, Ninotchka eöa Cam-
ille. Andlit hennar — þetta fagra andlit —
var opinskátt og draumkennt í senn.
Góöir leikstjórar skildu þetta og þaö
geröi Garbó líka. Þau vissu aö nærmyndir
voru hennar sterkasta hliö.
Hin óviöjafnanlega fegurð Garbós er
þó ekki mótsagnaiaus. Þegar hvolpafitan
rann af henni var henni lýst, sem
renglulegri, flatfættri, beinastórri, krang-
aralegri mjónu. Hún hreyfði sig hvorki
sem gyöja né leikkona á hvíta tjaldinu.
Hún hreyfði sig eins og væri hún hún sjálf
eöa önnur Mata Hari. Hreyfingar hennar
eru oft snöggar eins og hún vilji Ijúka
verki sínu sem fyrst, sambland konu meö
sjálfstraust og öriynds barns. Jafnvel
aödáendur hennar hafa falliö í þá gildru
aö lýsa henni sem „íturvaxinni" í tilraun til
aö gera hana aö norrænni gyöju. En hún
er ekki hávaxin og notar skó númer 39.
Söguna um fótstærö Grétu Garbó má
rekja til æsifréttablaðamanna, sem áttu
aö skrifa um leikkonu, sem ekkert vildi
viö þá tala og uröu því aö notast viö
slúðursögur. Þaö er aö vísu rétt, aö Gréta
spuröi kvikmyndatökumanninn fyrir
hverja upptöku: „Sjást fæturnir?11 En hún
var ekki aö fela fætur sínar, heldur vildi
hún skipta um skó. Hún var yfirleitt í
inniskóm, þó aö kjólarnir væru íburöa-
miklir.
Andlitiö. Já, þetta andlit. Augu hennar
sögöu allt, lofuöu öllu; barnsaugu, konu-
augu, móðuraugu. Allt umvefjandi, þekkj-
andi, treystandi. Þessi ótrúlega löngu
augnahár, sem örva mann til flekunar í
sakleysi sínu. Munnur hennar, fagur og
velmótaöur, meö efri vör, sem sýnir
styrkleika, en sú neöri losta. Þung
augnalokin, gagnsæ húöin yfir háum
kinnbeinunum. Allt þetta geröl Garbó
fært aö sýna tilfinningar meö minnstu
hreyfingu. Garbó og leikstjórar hennar
vissu, aö nærmyndir gáfu henni færi á aö
sýna góöan leik — muniö nærmyndina í
„Kristín drottning".
Garbó hefur ekki veriö hrifin af hrós-
yrðum um fegurö sína. Hún hefur tekiö
þau varlega eins og ríkur erfingi biðlum.
Almenningur dáöi hana sem gyðju, M-G-
M leit á hana sem aröbæra eign og hún
reyndi aö foröast hvoru tveggja meö þvi
aö fela sig undir stórum sólgleraugum og
barðastórum höttum.
„Þú ert bundin þagnareiði, ef þú vilt
vera vinur Garbó.“ Þetta var sagt um
hana á Hollywood-tímabili hennar, og
ekki er þaö síður satt í dag. Cecil Beaton
rauf þagnareiðinn, en þeir hafa veriö
fleiri, sem skrifuöu eöa töluöu um hana.
Garbó fannst þeir níöast á vináttu sinni
og hún hætti aö þekkja þá. Hún heldur
því fram, aö allt, sem um hana hefur verið
ritaö eöa sagt, sé hugarburður einn og
draumórar. „Ég ræöi aldrei viö blaöa-
menn. Hvernig halda þeir, að þeir viti
eitthvaö um mig?“ segir hún. Hún segist
aldrei lesa neitt, sem um hana er skrifað.
Þau 16 ár, sem Gréta Garbó bjó í
Hollywood flutti hún 11 sinnum. Hún lítur
á allar eignir sem „myllustein um háls-
inn“.
X
Nú býr Gréta Garbó í bleikmálaðri íbúö
í New York. Þetta er sjö herbergja íbúö,
en hún notar aðeins þrjú. Lyftan nemur
staöar fyrir utan dyrnar á íbúö hennar, en
þangað kemst enginn, nema hann hafi
lykil eöa hringt sé upp og koma hans
boöuö. Á dyrunum stendur aðeins G.
íbúarnir og starfsfólk koma fram viö
Garbó eins og hún sé tigin kona. Henni
heilsar enginn, nema hún heilsi fyrst;
enginn brosir aö fyrra bragöi. Hreingern-
ingarkonan kemur tvisvar í viku.
Hún kaupir sjálf í matinn, fer á
sýningar, les bækur og horfir á sjónvarp-
iö á kvöldin.
„Þaö er ágætt leikhús hér og ópera
líka, en hvaö er þaö? Veöriö er
andstyggilegt, en hvaö meö þaö? Ég fer
aldrei út. Ég gæti eins búið á eyðieyju. Ég
uni mér hvergi. Ég hef aldrei haft eirö í
mínum beinum og þaö breytist aldrei.“
Hún andvarpar og bætir viö: „Til hvers er
þetta allt?"
Garbó er stundum slæm í baki, en
annars er hún heilsugóö, þó aö hún hafi
áhyggjur af heilsu sinni. Hún er sterk-
byggö, en hefur þjáöst af svefnleysi og
taugastreitu. Samt er svo komið, að hún
lifir ekki lengur eingöngu á grænmetis-
fæði. Hún borðar að vísu ávexti og salat
ennþá, en fær sér þó lifrarkæfu eöa
kjötsneiö meö. „Ég kann ekkert aö elda,“
segir hún, „og er of löt til aö lesa
matreiðslubækur.“
Hún er fábrotin aö eðlisfari og reynir
aldrei aö hrífa aðra. Hún þarf þess ekki
heldur, því aö enginn kynnist henni
hrifningarlaust og þaö veit hún. Hún ýkir
fábreytni í klæðaburði og framkomu. Hún
veit, aö hún er glæsilegri í strigapoka en
flestar aörar pelsklæddar og hún kýs
heldur aö klæðast buxum og peysu en
tízkuteiknuðum kjólum.
Ingibjörg Jónsdóttir þýddi.