Lesbók Morgunblaðsins - 15.10.1961, Blaðsíða 14

469
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Bílstjórar um allan heim
NEW YORK . . . 6UENOS AIRES . . . SINGAPORE . . . TOKYO
Vísindamenn hafa valdið mikl-
um breytingum á ostagerð að
undanförnu. Eins og menn vita,
þarf nokkuð langan tíma til þess
að gera góða osta og er það þó
mismunandi eftir tegundum. Sum-
ar tegundir þarf að geyma í
marga mánuði áður en þær eru
orðnar söluhæfar. Við geymsluna
taka ostarnir í sig hið einkenni-
lega bragð. Nú hafa menn losnað
við þennan langa geymslutíma,
og spara með því mikið húsnæði
og stöðugt eftirlit. Nú eru ný-
fergðir ostarnir teknir og hleypt
í gegnum þá örstuttum hljóðbylgj-
um. Með þessu móti fá þeir sitt
góða og einkennilega bragð á
nokkrum klukkustundum, jafnvel
á nokkrum mínútum.
Það var austurríski vísindamað-
urinn dr. Korber, sem fyrstur
kom fram með þessa hugmynd.
Og hann fullyrti að þessir „hljóð-
bylgjuostar“ yrði miklu betri og
bragðbetri en venjulegir ostar, og
myndu geymast mikið betur. Nú
hefir þetta verið reynt í Bret-
landi, Bandaríkjunum og víðar,
og árangurinn er sá, að menn
búast við því að alveg verði hætt
að geyma osta í sérstökum osta-
kjöllurum, heldur verði þeir full-
gerðir samstundis með þessum
hljóðbylgjum. Það boðar algjöra
byltingu í ostaframleiðslu.
Oft hefir verið reynt að setja
venjulegan mjólkurost í loftþétt-
ar dósir, til þess að hann geymist
betur, og hægt sé að flytja hann
um allar jarðir. En þessar til-
raunir hafa oftast mistekizt. —
Venjulega þornaði osturinn í dós-
unum og harðnaði, svo að enginn
vildi við honum líta, eða þá að
í honum mynduðust gastegundir,
sem sprengdu dósirnar. Ýmsar
EITT er sameiginlegt með bílstjórum
um allan heim, að þeir eru sannfærð-
ir um, að hvergi sé umferðarmálun-
um ver komið en hjá sér.
„Þarna sjáið þér hvemig það er“,
segja þeir þegar annar bíll geisist
þvert yfir götuna fyrir framan þá, án
þess að gefa merki. „Er þetta ekki
makalaust? Hafið þér nokkum tíma
þekkt dæmi annars eins? Já, það er
enginn efi á því, sá sem getur verið
bílstjóri hér, getur verið bílstjóri hvar
sem er í heiminum“.
aðrar tegundir osta eru þó seldar
í dósum eða staukum.
Nú hefir það verið föst venja,
að ostár hefði sitt sérstaka lag
eftir tegundum. Má þar minnast
á hinn hnöttótta Edammer-ost og
Gouda-ostinn, sem er eins og
þykkur hlemmur. Þetta lag á ost-
unum þótti óhagkvæmt þegar
fram í sótti. Þess vegna tóku
Bandaríkjamenn upp á því fyr-
ir nokkrum árum að framleiða
osta, sem voru líkastir múrstein-
um að lögun. Hugðu menn að
húsfreyur myndi taka þessari
breytingu fegins hugar, vegna
þess að ostarnir yrði miklu með-
færilegri og betra að skera skorp-
una af þeim. En fastheldni við
fomar venjur varð þessari ný-
breytni ríkari, og þessir ostar
seldust ekki. Nú hafa Hollending-
ar þó tekið upp þennan sið, en
Annars hefir mér alltaf þótt gam-
an að athuga hvernig innræti bílstjóra
hefir alls staðar áhrif á það hvernig
þeir aka. Og einna bezt kemur þetta
ef til vill í Ijós í Bandaríkjunum, þar
sem bíllinn er mönnum jafn nauðsyn-
legur og sjálfsagður eins og rennandi
vatn í húsi.
Það er sjón að sjá þá þeysa kald-
geðja í þremur óendanlegum röðum.
Þar eru bílar af öllu tagi, gamlir
skrjóðar og gljáandi lúxusbílar og
sterklitir leigubílar, hverir innan um
þeir framleiða allra þjóða mest
af ostum. Þeir eru farnir afi fram-
leiða teningslaga osta og töflulaga
osta. Þessir ostar eru miklu hent-
ugri í flutningum heldur en t. d.
hnöttóttir ostar. Ekki munu þó
Hollendingar hafa gert þetta með
glöðu geði, gamla lagið á ostun-
um var svo alþekkt, að menn
gátu vart hugsað sér þá með
öðru lagi. Og það var lagið sem
„seldi“ ostana. En Danir höfðu
tekið upp hugmynd Bandaríkja-
manna að hafa ostana eins og
skökur í laginu, og Danir fram-
leiða mikið af ostum. Þetta lag
á ostunum fell Þjóðverjum vel í
geð óg voru þeir farnir að kaupa
mikið af þeim. Það varð til þess
að útflutningur á ostum frá Hol-
landi til Þýzkalands tók að
minnka. Þess vegna neyddust Hol-
lendingar að breyta um.