Eimreiðin - 01.05.1905, Blaðsíða 67

i47
hafði að eins vitsmuni til að sjá ráðin og afleiðingarnar, heldur og
þrek til að takast á hendur þá feikna-ábyrgð, sem var örþrifsráðum
hans að sjálfsögðu samfara — manninum sem eigi að eins á í höggi við
afarrík öfl í þjóðfélaginu, er koma fram sem megn mótspyrna og fjand-
skapur gegn honum sjálfum og starfi hans, heldur verður og stöðugt
að vera á varðbergi gegn ótta og ístöðuleysi þeirra, sem sjálfsagðastir
voru til þess að veita honum að málum, bæta því ofan á allar aðrar
áhyggjur að beita vitsmunum sínum, staðfestu, lipurð og þolinmæði, til
þess að vinna sigur á þeim örðugleikum, eins og saga þessi ber svo
ljóst vitni um. Mér fanst
verða undur-lítið úr Vilhjálmi
við hliðina á þessum tröll-
aukna anda, og ég lét þess
getið við niðurlag sögunnar,
að Bismarck gamli hefði
hlotið að brosa í kampinn,
þegar sonarsonur Vilhjálms
fór að skipa þjóðinni að
kalla afa hans »Vilhjálm
mikla«.
Auðvitað var Páll Briem
mér sammála um Bismarck;
frá þessari hlið er öll ver-
öldin sammála um hann.
En um Vilhjálm var hann
mér mjög ósamdóma.
»í’urfti þá ekki mikinn
mann til þess að fylgja
Bismarck ?« sagði hann.
Svo fór hann að gera
grein fyrir því, sem fyrir
honum vakti. Hugsana-
þráðurinn var hér um bil
á þessa leið:
Bismarck er að beijast
fyrir sínum hugsjónum.
Hvort sem hann vinnur sig-
ur eða bíður ósigur, þá
eignar veröldin honum sjálfum það, sem hann er að fara með. Auð-
vitað býst hann sjálfur við að vinna sigur, og þá er hann ómótmælan-
lega orðinn eitt af allra-helgustu stórmennum mannkynssögunnar. í
því er afarríkur stuðningur fólginn. En Vilhjálmur veit, að honum er
stöðugt núið því um nasir, að hann hafi látið Bismarck teyma sig.
Verði málstaður þeirra undir, fer Vilhjálmur ekki varhluta af óförunum
og svívirðingunni. En fari alt eins og þeir ætlast til, þá fær Bismarck
miklu meira en helminginn af sæmdinni.
Svo komst Páll Biiem að því, sem ég fann, að hann var í raun
og veru að tala um, þó að hann væri í orði kveðnu að leggja út af
Vilhjálmi:
PÁLL BRIEM.
o'