Morgunblaðið - 04.02.1997, Qupperneq 2

Morgunblaðið - 04.02.1997, Qupperneq 2
2 ÞRIÐJUDAGUR 4. FEBRÚAR 1997 FRETTIR MORGUNBLAÐIÐ Rekstrarhalli ríkissjóðs tæplega tveir milljarðar króna 1996 Minnsti halli í tólf ár SAMKVÆMT bráðabirgðatölum sem nú liggja fyrir nam halli ríkis- sjóðs árið 1996 að frátöldum vaxta- greiðslum vegna sérstakrar inn- lausnar spariskírteina tæplega tveim milljörðum króna. Þetta svar- ar til 0,4% af landsframleiðslu, og er helmingi minni halli en fjárlög ársins gerðu ráð fyrir. Þá er þetta innan við fjórðungur þess halla sem varð á árinu 1995, og besta rekstr- arniðurstaða ríkissjóðs síðan 1984 þegar ríkissjóður var síðast rekinn með afgangi. Friðrik Sophusson fjármálaráð- herra sagði á blaðamannafundi, þar sem afkoma ríkissjóðs á síðasta ári var kynnt, að í bráðabirgðatölunum væru afkomutölumar bomar saman við fjárlagatölur og sömu forsendur og Qárlög byggjast á. Að öðmm kosti væri hallinn 10,1 milljarði króna meiri, en ástæða þess væri sú að á síðastliðnu ári var gripið til þess ráðs að innkalla þijá mjög vaxtaháa flokka spariskírteina frá ámnum 1984 og 1986, sem endur- íjármagnaðir vom á lægri vöxtum. Heildarfjárhæð innlausnarinnar nam rúmlega 17 miHjörðum króna og þar af vom vaxtagreiðslur 10,1 milljarður, en talið er að þessi að- gerð muni leiða til um tveggja millj- arða króna spamaðar í vaxtagreiðsl- um til ársins 2000. Meiri tekjur Friðrik sagði að ástæða þess að afkoma ríkissjóðs batnaði vemlega á síðasta ári væri árangursríkari hagstjóm og um leið traustari staða íslensks efnahagslífs heldur en ver- ið hefur. Hann sagði að tekjur ríkis- sjóðs hefðu orðið mun meiri en gert hefði verið ráð fyrir, og þann- ig hefðu tekjumar hækkað um 6,9 milljarða króna en útgjöldin um 4,9 milljarða. Heildarútgjöld ríkissjóðs árið 1996 námu 129,7 milljörðum króna, eða 26,2% af landsfram- leiðslu. Þetta er tæplega 1% lægra en árið 1995 og þarf að fara aftur til ársins 1987 til að finna lægra hlutfall. Vegna vaxandi landsfram- leiðslu hækka útgjöldin nokkuð að raungildi milli ára, eða um 2%, og er það einkum vegna framlaga til mennta- og heilbrigðismála. Heildartekjur ríkissjóðs á síðasta ári vora 127,7 milljarðar króna, eða um 25,8% af landsframleiðslu, og hefur hlutfall heildartekna og skatttekna af landsframleiðslu hækkað um 0,7% frá árinu 1995. Hækkunin er alfarið rakin til áhrifa aukins kaupmáttar heimilanna og almennra umsvifa í efnahagslífínu. Lánsíjárþörf A-hluta ríkissjóðs nam um 2,7 milljörðum króna árið 1996, að frátöldum áðumefndum vaxtagreiðslum vegna sérstakrar innlausnar spariskírteina, og svarar þetta til 0,5% af landsframleiðslu. Friðrik sagði að afkoma ríkis- sjóðs 1996 væri ekki mjög frá- bmgðin því sem búist hefði verið við síðustu mánuðina, en um mitt árið og við fjárlagagerð hefði verið talið að hallinn yrði nærri þremur milljörðum króna. Síðari hluti árs- ins hefði því komið betur út en búist var við og einkum hefði virðis- aukaskattur skilað sér betur í síð- ustu greiðslum ársins en gert var ráð fyrir. Afkoma ríkissjóðs 1995-96 (milljónum króna á verðlagi hvers árs Frávik Fjárlög 1996 Frávik frá fjárlögum 1995 1996 frá fyrra ári Tekjur 114.413 127.735 13.322 120.865 6.870 Gjöld -123.344 -139.729 -16.385 -124.816 -14.913 Gjöld án vaxtagjalda v. innköllunar * 129.716 -6.372 - -4.900 Rekstrarafkoma -8.931 -11.994 -3.063 -3.951 -8.043 Hlutfall af landsframleiðslu (%) -2,0 -2,4 -0,4 Rekstrarafkoma án innlausnar -8.931 -1.981 6.950 -3.951 1.970 Hlutfall án vaxtagjaldav. innköllunar -2,0 -0,4 1,4 Lánveitingar, nettó -9.659 -713 8.946 -150 -563 Hrein lánsfjárþörf 18.590 12.707 -5.883 4.101 8.606 Afborganir lána -17.780 -28.740 -10.960 -21.160 -7.580 Lánsfjárþörf, brúttó -36.370 -41.447 -5.077 -25.261 -16.186 Lántökur 35.587 41.495 5.908 25.300 16.195 Greiðsluafkoma -783 49 832 39 10 -16 milljarðar kr. án áhrifa innköllunar spariskirteina á vaxtagjöld Hafís rekur að Grímsey Grimsey. Morgunblaðið. HAFIS rekur nú hratt í átt að landi og má búast við því að Grímseyingar sjái til hans í dag eða á morgun. Grímseyingar virðast vera þokkalega birgir af olíu og vonast til að geta bjargað sér með vistir. Flugvél Landhelgisgæslunnar TF-SYN fór í ískönnunarflug í gær og var ísjaðarinn þá næstur landi 48 sjómflur norður af Grímsey, við Kolbeinsey, 32 sjó- mflur norðnorðvestur af Ska- gatá, 18 sjómflur norðaustur af Horni, 12 sjómflur norður af Kögri, 44 sjómflur norðvestur af Barða og 94 sjómílur vestur af Bjargtöngum. Frá meginísjaðr- inum lágu þéttar ísspangir inn á Hælavík og er siglingaleiðin va- rasöm. Spáð er norðlægum áttum á næstunni og færist ísjaðarinn þá enn nær landinu. Ekki áður séð svo mikinn ís Davíð Oddsson í umræðum á Alþingi um kjarasamninga Aldraðir og öryrkjar njóti aukningar kaupmáttar DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra sagði við umræður á Alþingi í gær að kaupmáttaraukning sú sem samið verður um í kjarasamningum eigi einnig að ganga til öryrkja og aldr- aðra. í framhaldi af því spurði Mar- grét Frímannsdóttir, formaður Al- þýðubandalagsins, hvort þessir hópar fengju að semja um sín kjör eins og launafólk. Ríkisstjómin var harðlega gagn- rýnd í utandagskráramræðum á Al- þingi í gær um undirbúning kjara- samninga og áhrif nýrra vinnumark- aðslaga. Stjómarandstæðingar sögðu það hafa sýnt sig að nýju lögin sem þvinguð hefðu verið í gegn þvert á vilja verkalýðshreyfingarinnar hefðu orðið til þess eins að gera samninga erfíðari. Ráðherrar og stjómarþing- menn vísuðu til þess að þegar hefðu náðst samningar við starfsfólk í loðnuverksmiðjum og að of snemmt væri að dæma um annan árangur. Þingmenn stjómarandstöðu sögðu ríkisstjómina líta framhjá og neita að viðurkenna að fátækt fyrirfýndist á íslandi. Þeir bentu á að tölur um kaupmáttaraukningu væm meðal- talstölur og segðu ekkert um vax- andi tekjumismun. Davíð Oddsson svaraði því til að hvergi í heiminum væri jöfnuður meiri en hér á landi og vísaði til þess að meðaltalstekju- aukning hér á landi samkvæmt nýj- ustu tölum hefði orðið 8-9 prósent. Halldór Ásgrímsson utanríkisráð- herra spáði því að kaupmáttur fjöl- skyldna ykist um 15-20 prósent fram til aldamóta, eða meira en hjá nokk- urri nágrannaþjóð. Hann sagði bestu aðferðina til að bæta Iífskjör og auka kaupmátt vera að halda atvinnuleysi lágu. Hann gagnrýndi stjómarand- stöðuna þess vegna fyrir að einblína á neikvæða þætti þess að reist yrði álver á Gmndartanga. „Stjómarandstæðingar eins og aðrir verða að velja og hafna í þessu efni. Einhveiju verður til að kosta til að bæta lífskjör í landinu." Afvopnaði ræningja og rakádyr PILTUR með hettu fýrir andlit- inu kom inn á myndbandaleig- una Videóhöllina við Lágmúla rétt fyrir lokun á sunnudags- kvöld. Hann ógnaði starfsstúlku með kúbeini og heimtaði peninga úr afgreiðslukassa. „Stúlkan brást hin versta við, enda sagði hún eftir á að hún sætti sig ekki við að láta ein- hveija aumingja skipa sér fyrir verkum,“ sagði Þóroddur Stef- ánsson, eigandi Videóhallarinn- ar. „Hún sagði honum því að hypja sig út, eða hann hefði verra af. Pilturinn mundaði þá kúbeinið og gerði sig líklegan til að ráðast á hana, en hún varð fyrri til og reif af honum kúbeinið. Það var því heldur lúpulegur ræningi sem tók til fótanna og hvarf út í myrkrið." Þóroddur sagði að eftirlits- myndavélar væm Videóhöllinni. „Við eigum því kauða á mynd- bandi. Lögreglan leitaði að hon- um hér í nágrenninu um nóttina, en hann hefur sjálfsagt hypjað sig heim eftir sneypuförina.“ Bifreiðaskoð- unskipt BIFREIÐASKOÐUN fslands hf. var lögð niður á aðalfundi fyrir- tækisins í gær og því skipt ann- ars vegar í Bifreiðaskoðun hf. og Skráningarstofuna hf. hins vegar. Bifreiðaskoðun hf. fer því frá og með deginum í dag inn á samkeppnismarkaðinn í bíla- skoðunum en Skráningarstofan hf. annast ein allar bifreiða- skráningar hér á landi. Karl Ragnars, sem var fram- kvæmdastjóri bifreiðaskoðunar íslands hf., verður fram- kvæmdastjóri Skráningarstof- unnar hf. og Óskar Eyjólfsson, sem var fjármálastjóri Bifreiða- skoðunar fslands hf., verður framkvæmdastjóri Bifreiðaskoð- unar hf. Fyrirtækin verða fyrst um sinn bæði til húsa að Hest- hálsi 6-8, en stefnt er að því að Skráningarstofan hf. flytji í annað húsnæði. Þýzki kvótinn lítið breyttur ÞORSKKVÓTI Þýskalands í Bar- entshafí eykst um tvö þúsund tonn frá fyrra ári og skiptist við- bótarúthlutunin jafnt á milli þýsk-íslensku útgerðarfyrirtækj- anna Mecklenburger Hochsee- físcherei, MHF, og Deutsche Fischfang Union, DFFU. Að öðm leyti er skipting kvótans í megin- dráttum sú sama og í fýrra. Viðbót af þorski/18 Samstarf bankanna og sparisjóðanna um yfirtöku fjárfestingalánasjóðanna Stefán Ingvarsson, skipstjóri á Margréti E A, sagði í samtali við fréttaritara blaðsins í Grfms- ey að á sunnudagskvöld hefði ísspöng farið hjá Kolbeinsey og um sjöleytið í gærmorgun er þeir voru staddir um 38 sjómílur norður af Grímsey hefði tvær stórar ísspangir rekið hratt í átt að eynni. „Það er mikið kast á honum, svona ein og hálf sjómíla á klukkustund, beint í suður. Hann svifar svona til eftir því hvort hann er meira í norðvestri eða norðaustri. Það fer að verða tvísýnt með Eyjafjarðarálinn." Stefán hefur verið sextán ár á sjó og segist ekki fyrr hafa séð svona mikinn ís. Aðspurður um aflabrögð sagði hann þau i raun- inni ágæt. „Maður er bara að flýja undan ísnum, ætli maður endi ekki fyrir austan.“ Islandsbanki tekur ekki þátt BANKARÁÐ íslandsbanka hefur ákveðið að taka ekki þátt f samstarfí um yfirtöku bankanna og sparisjóðanna á fjárfestingalánasjóðunum. Sigurð- ur Hafstein, framkvæmdastjóri Sambands ís- lenskra sparisjóða, segir hins vegar að sparisjóð- imir styðji hugmyndina og að það hafí engin áhrif á fyrirætlanimir þótt íslandsbanki verði ekki með. Að sögn Kristjáns Ragnarssonar, formanns bankaráðs íslandsbanka var ákveðið á fundi síð- astiiðinn þriðjudag að hafna þeim fyrirætlunum sem Landsbankinn hefur haft frumkvæði að, að bankarnir og sparisjóðirnir taki yfír Fiskveiða- sjóðt Iðnlána- og Iðnþróunarsjóð. „Áform ríkisstjórnarinnar um að steypa saman sjóðunum og að ríkið eigi meirihluta í þeim virð- ist vera það sem er ofan á og við ætlum okkur ekki að reyna að koma í veg fyrir það, enda er það ekki okkar hlutverk," segir Kristján. „Ég tel sjálfur eðlilegra að sjóðunum verði breytt í hluta- félag hveijum fyrir sig og síðan verði þeir seldir hveijum þeim sem kaupa vill. Ég ætla að banka- ráð Islandsbanka sé mér sammála um það, þótt til þess hafi ekki verið tekin nein afstaða." Lítill munur á ríki og ríkisbönkum Kristján segist ekki sjá mikinn mun á því hvort ríkið eða ríkisbankar eigi sjóðina. „Við emm hluta- félag og bemm ábyrgð gagnvart hluthöfum okk- ar. Það er margt sem kemur inn í mat á því hvort þetta sé hagkvæmt, til dæmis það að verulegt eigið fé verður tekið úr sjóðunum til stofnunar Nýsköpunarsjóðs. Það er spurning um rekstrarlega hagkvæmni þess fjár sem eftir yrði í sjóðnum." Kristján segir að nú líti út fyrir að lögfest verði að ríkið skuli eiga meirihluta í fyrirhuguðum Fj'ár- festingabanka sem myndaður verði úr sjóðunum þremur. Hann spáir því að þá verði erfitt að selja hlutabréf í bankanum, því ekki sé vænlegur kost- ur að eiga minnihluta í fyrirtæki þar sem ríkið er ráðandi. Kristjáni finnst að menn ættu að minn- j ast þess hversu vel hafí tekist til þegar Útvegs- bankanum var breytt í hlutafélag og hann allur | seldur. Upp úr því varð íslandsbanki til og telur | Kristján að þar hafi verið stigið mikið framfara- spor í bankamálum hérlendis. Sigurður Hafstein segir að sparisjóðimir hafi undanfarið átt í viðræðum við ríkisbankana. „Við emm sammála hugmyndum þeirra og viljum taka þátt í þessu samstarfi. Það er tímaskekkja að stofna ríkisbanka á sama tíma og stefnt er að því að breyta þeim sem fyrir em í hlutafélögi væntanlega með það í huga að ríkið losi sig út , úr þeim rekstri. Við teljum að ríkið eigi ekki að j vera í rekstri á fjármálamarkaði." Sigurður telur j þá aðgreiningu sem gerð er milli fjárfestingalána | og annarra lána ranga, enda sinni bankakerfið nú þegar fjárfestingalánum eins og öðra. j

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.