Morgunblaðið - 06.04.1993, Blaðsíða 33

R(iöJ JIHHA .8 HUOAUUlöIHHM HJ1MW1VTA\IT^IH2ÍIÍ¥ UKiAJEMUOHOt
MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNÐLÍF ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 1993
Fyrirtæki
22% veltuaukning hjá
Marel á síðasta árí
Benedikt Sveinsson kjörinn stjómarformaður
HAGNAÐUR Marels hf. nam alls um 22 milljómim á síðasta ári saman-
borið við um 34 milljónir árið áður. Rekstrartekjur fyrirtækisins
voru alls um 410 milljónir og hækkuðu um 22% frá árinu áður. Þar
af var sala á vöru og þjónustu 379 milljónir en fyrirtækið fékk auk
þess framlög til vöruþróunar að fjárhæð um 31 milljón. Þetta kom
fram á aðalfundi fyrirtækisins í gær þar sem Benedikt Sveinsson
var kjörinn sljórnarformaður Marels í stað Jóhanns G. Bergþórsson-
ar. Ákveðið var að hluthöfum yrði greiddur 6% arður. Eins og sést
á meðfylgjandi töflu jók Burðarás hlut sinn í Marel úr 26,6% frá
árinu 1991 í 41,1% árið 1992.
Marel flutti út vörur fyrir 287
milljónir og jókst útflutningurinn
um 11% frá árinu áður. Óhagstæð
gengisþróun leiddi hinsvegar til
lægri framlegðar af vörusölu en
árið áður og vegur þar þyngst lágt
gengi Bandaríkjadollars fram á síð-
asta ársfjórðung ársins 1992. Um
37% af sölunni voru í dollurum.
Sala innanlands nam aftur á móti
92 milljónum og jókst um 58% milli
ára.
Af einstökum vörum var skipa-
vogin mikilvægust en vægi flokk-
ara, flæðivoga og vinnslueftirlits-
kerfa jókst verulega á árinu. í sam-
vinnu við Þorgeir og Ellert hf. á
Akranesi voru þróuð flæðilínukerfi
bæði fyrir landvinnslu og frystiskip.
Á árinu voru fjögur slík kerfi seld
hér á landi fyrir landvinnslu og er
kynning á kerfinu hafin erlendis. í
maí var vinnslukerfi með snyrtilínu
og samvalsflokkun sett upp í togar:
anum Höfrungi III. frá Ákranesi. I
framhaldi af því var gengið frá
sölu á sex kerfum til viðbótar en
þar af voru þijú kerfi seld erlendis.
Þá náði Marel þeim árangri að selja
formflokkara í kjúklingavinnslu í
Minnesota í Bandaríkjunum.
Á árinu var unnið að mörgum
þróunarverkefnum á sviði vigtunar,
hugbúnaðar og myndgreiningar.
Má þar nefna þróun á flokkurum
af ýmsum gerðum. Á árinu lauk
smíði frumgerðar af svonefndum
hjúpmæli til mælinga á degi og
brauðmylsnu í verksmiðjum sem
framleiða hjúpuð stykki. Á undan-
förnum árum hefur verið unnið að
gerð tækis til að gæðameta saltfisk
og er stefnt að því að frumgerð
tækisins verði tilbúin til prófunar
um mitt ár 1993. Marel er aðili að
tveimur alþjóðlegum vöruþróunar-
verkefnum. Annarsvegar er Bene-
fisk sem er samnorrænt verkefni
og hins vegar Robofish en það er
sámvinnuverkefni íslenskra aðila og
fyrirtækja innan Evrópubandalags-
ins.
Stefnt að tvöföldun veltu á
næstu 3-5 árum
Sölu- og markaðsstarf fyrirtæk-
isins var aukið á árinu og voru
bæklingar endurgerðir og átak gert
í vinnslu á myndböndum. Ennfrem-
ur tók fyrirtækið þátt í níu vörusýn-
ingum víða um heim. Marel hefur
hafið markvissa markaðssetningu á
framleiðsluvörum fyrirtækisins í
kjúklingaiðnaði. Stefna fyrirtækis-
ins er að tvöfalda veltuna á næstu
3-5 árum þannig að salan skiptist
nokkuð jafnt á milli fiskiðnaðar og
kjúklingaiðnaðar. Gert er ráð fýrir
að rekstrartekjur aukist á þessu ári
um 14% og að hagnaður verði sam-
bærilegur og árið 1992.
Heildareignir voru bókfærðar á
281 milljón um áramótin og var
eigið fé um 150 milljónir þannig
Stærstu
hafar
Nafnv.
(þús. kr.) %
Burðarás hf. 1993 44.161 40,1
1992 26.560 26,6
Þróunarféiag ísl. hf. 13.596 12,4
26.096 26,1
Sigurður Egilsson 11.000 10,0
10.000 10,0
Lífeyrissj. verslunarm. 5.500 5,0
Samvinnusj. ísl. hf. 5.148 4,7
14.049 14,0
Auðlind hf. 3.537 3,2
591 3,6
Sjóvá Almennar hf. 2.603 2,4
2.000 2,0
Lífeyrissj. Austurlands 2.000 1,8
Lífeyrissj. VFÍ 1.297 1,2
Sameinaði lífeyrissj. 1.500 1,4
Hlutafé samtals: 110 milljónir kr.
að eiginfjárhlutfall var 53,2% og
hafði hækkað úr 46,5%. Arðsemi
eiginflár var 21,6% á árinu en var
92,1% árið 1991. Gengi á hlutabréf-
um í fyrirtækinu hækkuðu á árinu
um tæp 40% á árinu og var það
skráð 2,55 í árslok. Starfsmenn
Marels voru 46 talsins í árslok og
hafði þeim fjölgað um sex á árinu.
Auk Benedikts voru kjörnir í
stjómina Gunnlaugur M. Sig-
mundsson, Jóhann Bergþórsson,
Sigurður Egilsson og Þorkell Sigur-
laugsson.
Gæðamál
Gæðastjómun hjá SPRON
eftir Ólaf Haraldsson
Áttunda „fyrirtæki vikunnar“
sem kynnir hér aðgerðir á sviði
gæðamála í tengslum við verkefnið
Þjóðarsókn í gæðamálum er Spari-
sjóður Reykjavíkur og nágrennis.
Sparisjóður Reykjavíkur og ná-
grennis hóf starfsemi 28. apríl 1932
og hefur því starfað í rúm 60 ár.
Sparisjóðurinn er nútímaleg pen-
ingastofnun sem leggur áherslu á
persónulega þjónustu, hlýlegt yfir-
bragð og fagleg vinnubrögð. Á
seinni árum hefur hann byggt upp
net afgreiðslustaða, sem ætlað er
að þjóna Reykvíkingum og íbúum
nágrannabyggðanna á sem bestan
hátt. Þessir afgreiðslustaðir eru á
Skólavörðustíg 11, Álfabakka 14,
Hátúni 2b og Kringlunni 5 í Reykja-
vík og á Austurströnd 3, Seltjarnar-
nesi. Starfsmenn á launaskrá eru
um 120 í um 90 stöðugildum. Spari-
sjóður Reykjavíkur og nágrennis
er stærsti sparisjóðurinn á landinu.
Grunnur að gæða-
verkefni sparisjóðsins
Undanfarin ár hefur verið unnið
markvisst að uppbyggingu gæða-
stjórnunarkerfís innari sparisjóðs-
ins. Undirbúning að þessu starfi
má rekja til þess tíma er sparisjóð-
irnir í sameiningu unnu að stefnu-
mótun fyrir sparisjóðina. Áður hafði
verið unnið nokkuð að ýmsum mál-
um í samræmi við aðferðarfræði
gæðastjórnunar. Sparisjóðurinn
hafði m.a. unnið að mótun grund-
vallarmarkmiða, gerðar höfðu verið
starfs- og verklýsingar fyrir starfs-
fólk og mat hafði verið framkvæmt
á árangri starfsmanna. Þá hafði
sparisjóðurinn skipulega unnið að
fræðslu og endurmenntun starfs-
fólks, s.s. í formi ýmiss konar þjón-
ustunámskeiða og skoðanakannanir
voru framkvæmdar meðal við-
skiptavina og starfsfólks um þjón-
ustu sparisjóðsins. Þá voru gerðar
umfangsmiklar skipulagsbreyting-
ar í sparisjóðnum sem fólu í sér
breytingar á innréttingum, störfum
starfsfólks o.fl.
Gæðastjórnun í fram-
haldi af stefnumótun
í framhaldi af stefnumótunar-
vinnu sparisjóðanna, eða í septem-
ber 1991, hófst formlegt gæðastarf
Sparisjóðs Reykjavíkur og nágrenn-
is. Markmiðin meðs þessu starfí eru:
* Að veita gæðaþjónustu og stuðla
þannig að ánægju viðskiptavina.
* Að draga úr rekstrarkostnaði og
auka þannig hagræðingu.
* Að auka kunnáttu, getu og vilja
starfsfólks til að byggja upp
sveigjanlegan og hagkvæman
rekstur.
* Að gera sparisjóðinn að eftir-
sóknarverðum vinnustað.
* Að stuðla að góðum starfsanda.
* Að auka markaðshlutdeild.
Gengið var út frá því að um lang-
tímaverkefni væri að ræða. Verk-
efninu var skipt í nokkrar Stuttar
hrinur. Fyrsta hrinan hófst með
kynningar- og vinnufundum allra
starfsmanna þar sem aðferðafræði
gæðastjórnunar var kynnt ásamt
því að markvisst var unnið að því
að auka gæðavitund meðal starfs-
fólks með umræðum og skoðana-
skiptum. Jafnframt var staðið fryir
skoðanakönnun og gæðaathugun
innan sparisjóðsins.
Önnur hrinan sem hófst í apríl
1992 og stóð til september 1992
byggðist á því að 16 starfsmenn
tóku þátt í sérstakri þjálfun fyrir
hópstjóra í gæðahópum. Jafnframt
var unnið að minni gæðaverkefnum
í deildum og útibúum sparisjóðsins.
Þá voru allar starfslýsingar og mat
á árangri starfsmanna endurskoð-
að. Einnig var staðið fyrir gæða-
kostnaðarathugun þar sem starfs-
menn settu upp dæmi um margvís-
legan gæðakostnað í rekstrinum
sem hægt er að minnka með því
að beita aðferðafræði gæðastjórn-
unar (s.s. kostnað við að leiðrétta
mistök o.fl.) Þessari hrinu lauk svo
með sérstökum sparisjóðsdegi alls
starfsfólksins í bytjun vetrar þar
sem stjórnendur og hópstjórar
fluttu stutta fyrirlestra um málefni
í tengslum við gæðastjómun. Dag-
urinn var að öðru leyti hugsaður
Ólafur Haraldsson
til þess að efla samstöðu starfsfólks
og leggja grunn að öflugu vetrar-
starfí.
Gæðahópar taka til starfa
Þriðja hrinan hófst síðan með því
að formlegir gæðahópar tóku að sér
umsvifamikil verkefni um ýmis
innri mál sparisjóðsins. Jafnframt
hófst undirbúningur að ýmsum
gæðaathugunum, ritun gæðahand-
bókar og síðast en ekki síst héldu
ýmis minni gæðaverkefni í deildum
■Hl.LLLI
Ný lína í
tölvubókum
BÓKAÚTGÁFAN Aldamót hefur
nýlega látið endurprenta tvær
tölvubækur og um leið gefið þeim
ný nöfn og útlit. Það eru bækurn-
ar Windows 3.1 fyrir byrjendur
og Word 2.0 fyrir byrjendur. Þess-
ar bækur marka nýja línu i tölvu-
bókum fyrirtækisins.
I nýju tölvulínunni felst að tölvu-
notendur munu eiga þess kost að
geta keypt annars vegar vegar byij-
endabækur og hins vegar bækur fyr-
TÆKIFÆRI 0KKAR TÍMA
liIÍIHillllillBa-Tnf.lilMTIIiB
og útibúum áfram. Niðurstöður úr
fyrstu stóru gæðaverkefnum liggja
nú fyrir og lofa þær góðu um fram-
haldið. Fleiri gæðahópar hafa nú
byijað störf og væntir sparisjóður-
inn þess að þátttaka starfsmanna
í gæðahópum stuðh að því að spari-
sjóðurinn nái þeim markmiðum sem
hann hefur sett sér í gæðamálum.
Starf starfsfólks sparisjóðsins að
gæðamálum hefur tekist mjög vel
til þessa og hefur það á margan
hátt breytt vinnubrögðum og miðar
að því að gera góðan sparisjóð betri.
Sparisjóðurinn leggur mikla áherslu
á að allt starfsfólk sé virkt í gæða-
starfinu og að allir fái fræðslu um
gildi gæðastjórnunar og helstu að-
ferðir sem hún gengur út frá.
Höfundur er adstodarsparisjóds-
sljóri Sparisjóðs Reykjavikur og
nágrennis.
ir lengra komna. í frétt frá Aldamót-
um segir að bókaútgáfan vilji með
þessu fyrirkomulagi stuðla að þvi að
tölvunotendur eigi kost á nokkurs
konar heidarlausn fyrir sínar þarfír.
Áður hétu tvær fyrrnefndar bækur
Windows Tölvunám og Word Tölvun-
ám.
_S8
33
Viðskipta-
bréf á ensku
VÍKVERJI hf. hefur gefið út bók-
ina „180 viðskiptabréf á ensku“.
í henni er að finna leiðbeiningar
um hvernig skrifa eigi almenn
viðskiptabréf, bréf vegna lánafyr-
irgreiðslu, innheimtubréf, sölu-
bréf o.fl. Með hveiju bréfi eru
skýringar á íslensku á innihaldi
og tilgangi bréfsins.
í bókinni er að
finna upplýsingar H's 180 y.
um uppsetningu á HðSKIPTABRÍF
viðskiptabréfum og H á ÉNSKU
farið yfir þau atriði Hr'" a&*3í
sem nauðsynlegt er s,
að hafa í huga. Til ■ U
dæmis er flallað igLcs o
um hvenær það á
við að setja í bréf ~ Ffi’.lil.JI
„sincerely yours“
og hvemig ljúka eigi bréfum. Dreif-
ing er í höndum Framtíðarsýnar hf.
Idskittabréf
lÁÍNSKU
»v. jggl
Ódýrir bílar:
Ford Escort CL ’86, ný skoð. (94), gott
ástand. V. 240 þús. stgr.
Ford Sierra 1,6 GL ’84, 5 dyra. V. 270 þús.
Mazda 626 2000 sport '82, gott ástand.
V. 150 þús.
Volvo 244 GL '79. Góður bíll. V. 110 þús.
Seat Ibiza 1200 '86, 3 dyra, ek. 75 þ.
V. 120 þús. stgr.
V.W. bjalla '71, þokkalegt eintak. V^120
þús.
Sílamarkadurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut. J
Kopavogi, sími ifSj
S71800 ^
Subaru 1800i GL '87, blásans, sjálfsk.,
ek. 110 þ.,
Toyota Corolla Liftback XL ’88, steing-
rár, 5 g., ek. 91 þ., nýuppt. vél. Fallegur
bíll. V. 680 þús.
V.W. Jetta GL ’86, 5 g., ek. 87 þ. Góður
bíll. V. 450 þús.
Subaru Legacy 2000 Station ’92, 5 g.,
ek. 5 þ. V. 1700 þús.
Nissan King Cap m/húsi 4 x 4 '91, 5 g.,
ek. 34 þús. V. 1380 þús.
Ford Bronco II XL ’87, 5 g., ek. 70 þ.
V. 1050 þús., sk. á ód.
Toyota Corolla XL ’89, 5 dyra, sjálfsk.,
ek. 10 þ. (á vél). V. 650 þús.
Cherokee Laredo 4L ’88, 2ja dyra,
sjálfsk., ek. 38 þ. mílur. V. 1400 þús.
Peugout 205 XL ’91, 5 dyra, ek. 30 þ.
V. 530 þús.
Daihatsu Charade CS ’88, hvítur, 5 dyra,
ek. 80 þ. V. 390 þps.
Chevrolet Blazer Thao ’87, blár, sjálfsk.,
ek. 64 þ. mílur, rafm. í rúðum, álfelgur
o.fl. Toppeintak. V. 1170 þús.
Jeep cj-10 pick up yfirb. ’80, 8 cyl. (360),
sjálfsk. Mikið breyttur. V. tilboð.
Toyota Corolla Touring GLi 4x4 ’90,
5 g., ek. 29 þ. V. 1150 þús., sk. á nýlegum
sportlegum bfl.
Nissan Sunny SLX Sedan ’91, 5 g., ek.
19 þ., rafm. í rúðum, aflstýri o.fl. V. 850
þús.
MMC Galant GLSi Super Saloon ’91,
sjálfsk., ek. 32 þ. Einn m/öllu. V. 1400 þús.
Jeppi: Mercedes Benz GE '83, 4ra dyra,
beinsk., upphækktaður. Gott eintak.
V. 1550 þús., sk. á ód.
MMC Galant GLSi ’89, 5 g., ek. 44 þ.
V. 960 þús., sk. á ód.
Toyota Landcruiser ’88, 5 g., ek. 94 þ.
Gott eintak. V. 1350 þús., sk. á ód.
Mazda 323 LXi Sedan ’92, 5 g., ek. 20
þ. V. 950 þús.
MMC Galant GLSi 4x4 ’90, 5 g.,e k. 60
þ., ýmsir aukahl. V. 1200 þús.
Citroen BX 16 TZS '91, grásans, 5 g., ek.
23 þ., rafm. í rúðum, central o.fl.
V. 930 þús.
Bfll fyrir vandláta: Pontiac Bonneville LE
’88, grásnas, 6 cyl., sjálfsk., ek. 68 þ.,
sóllúga, rafm. í öllu. Óvenju gott eintak.